Lege ti kaï aye ti yingo so atia mo
MBENI mbeti-sango (U.S.News & World Report) atene: “Na yâ ti angu bale-oko so ahon awe, abuku ahon 300 so a sû ni na ndo ngangu so bingo bê na ndo aye ti yingo ayeke sala na ndo kua ti nginza ti zo, a londo na buku Jesus CEO ti si na buku The Tao of Leadership, asi singo na yâ ando ti kango ambeti.” Bibe so afa na gigi so, na yâ akodoro ti mosoro, a yeke wara mbeni guengo na li ni ti nzara ti fango lege so andu aye ti yingo na yâ fini. Na salango tënë na ndo ni, mbeni mbeti-sango ti dengo buze (Training & Development) atene: “Na ngoi so senda-kode ayeke sala ande ngangu na ndo ambeni mbage kue ti fini ti e, e yeke gi ti hinga ngbanga ti nyen e yeke na fini, na ti wara ngia na bê mingi ahon ti kozo.”
Ye oko, na ndo wa si mo lingbi ti wara fango lege ti yingo so anzere na bê ti zo? Giriri, azo ayeke zia bê ti ala na alege ti vorongo so letäa ayeda na ni ti mû maboko na ala ti hinga “ngbanga ti nyen ala yeke” na fini. Laso azo mingi ayeke vi peko ti ala na alege ti vorongo tongaso. Mbeni mbeti-sango (Training & Development) atene so mbeni gingo nda ti ye na ndo akota zo ti place ti kua 90 afa so “azo ayeke sala kota kangbi na popo ti alege ti vorongo na dutingo ti zo na lege ti yingo.” Azo so si a hunda tënë ni na ala abâ ti ala alege ti vorongo tongana “ye ti kangango lege na zo” nga “ye ti gango na kangbi”, me ala bâ dutingo ti zo na lege ti yingo tongana “ye so andu azo kue na abungbi ala oko.”
Amaseka mingi so ayeke na yâ ti akodoro tongana Australie, Nouvelle-Zélande, Royaume-Uni nga na Poto, so abi bê mingi pëpe na ndo aye ti yingo, ayeke bâ legeoko nga kangbi so ayeke na popo ti alege ti vorongo na dutingo ti zo na lege ti yingo. Na sungo mbeti na yâ buku Gingo ye na ndo amaseka ti Australie (Angl.), pakara Ruth Webber atene: “Mingi ti amaseka ni amä na bê na Nzapa wala na mbeni ngangu so ayeke kota ahon ti zo. Ye oko, ala yeke bâ église pëpe tongana mbeni kpengba ye wala mbeni ye ti mungo maboko ti fa na gigi dutingo ti ala na lege ti yingo.”
Tâ lege ti vorongo amaï dutingo ti zo na lege ti yingo
Dutingo na kite tongaso na mbage ti alege ti vorongo ayeke na lege ni. Abungbi ti alege ti vorongo mingi ayeke mû mbage ti ala na yâ atënë ti poroso, ala yeke sala ye ti ndendia, na ala yeke na gunda ti mênë ti azo ti mbilimbili so atuku na yâ gbâ ti abira ti lege ti vorongo. Ye oko, na kengo abungbi ti alege ti vorongo so ndendia na tënë ti mvene abuba iri ni, ambeni zo asala ye na lege ni pëpe na kengo nga Bible so ala bâ ti ala atene lo kanga lê na ndo mara ti asalango ye tongaso.
Ti tâ tënë ni, Bible ake ndendia nga na kengo-ndia. Jésus atene na amokonzi-nzapa ti ngoi ti lo: “Vundu aga na i, amaître ti ndia na aFarizien, i awandendia! teti i yeke tongana sende ti kuâ so avulu, so tele ni ayeke pendere mingi, me yâ ni asi na bio ti akuâ na sioye kue. Tongaso azo abâ lê ti i tongana azo ti mbilimbili; me bê ti i asi na ndendia na siokpari.”—Matthieu 23:27, 28.
Na ndo ni, Bible awa aChrétien ti duti nde na aye ti poroso kue. Ahon ti wa awamabe ti fâ amba ti ala, Bible afa so a yeke nzoni ala duti ndulu ti kui teti amba ti ala (Jean 15:12, 13; 18:36; 1 Jean 3:10-12). Ahon ti duti “ye ti kangango lege na zo nga ye ti gango na kangbi”, tâ lege ti vorongo so aluti na ndo Bible ‘abungbi azo oko’. Bazengele Pierre atene: “Nzapa ayekia mbeni zo teti lê ti lo pëpe; me na yâ amara kue, zo so akpe mbito ti Nzapa, na lo sala ye ti mbilimbili, lo lingbi na lê ti Lo.”—Kusala 10:34, 35.
Bible: Tâ ye ti fa lege na zo ti wara seni ti yingo
Bible atene na e so a sala azo na image ti Nzapa (Genèse 1:26, 27). Ye so aye ti tene pëpe so tele ti zo akpa tele ti Nzapa; me a ye ti tene so azo ayeke na ngangu ti kpa Nzapa na lege ti asalango ye, ye so andu nzara ti aye ti yingo wala bingo bê na ndo aye ti yingo.
Teti so ye ni ayeke tongaso, a yeke na lege ni ti yeda so Nzapa alingbi nga ti mû na e alege ti kaï nzara ti aye so atia e na lege ti yingo, nga na ti fa na e lege ti sala kangbi na popo ti ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni teti e na lege ti yingo. Legeoko tongana ti so Nzapa aleke e na mbeni pendere ngangu ti tele ti tiri bira na kobela na ti bata seni ti e, lo mû na e nga mbeni yingo-ti-hinga wala go so ayeke na yâ ti e, so alingbi ti mû maboko na e ti mû anzoni desizion na ti kpe asalango ye so ayeke ga na sioni na lege ti mitele na ti yingo (aRomain 2:14, 15). Tongana ti so e hinga awe, ti tene ngangu ti tele asala kusala, a lingbi e mû kobe na lo nzoni. Legeoko nga, ti tene yingo-ti-hinga ti e asala kusala nzoni, a hunda ti mû na lo anzoni kobe ti yingo.
Na fango mara ti kobe so ayeke bata ande seni ti e na lege ti yingo, Jésus atene: “Fade zo angbâ na fini gi na lege ti mapa pëpe, me na lege ti tënë kue so asigigi na yanga ti Nzapa.” (Matthieu 4:4). A yeke wara atënë ti Jéhovah na yâ Mbeti ti lo, Bible, na ala “yeke nzoni ti fa nda ti tënë, ti zingo na zo, ti kiri zo na lege ni”. (2 Timothée 3:16). Ni la, a yeke kungba ti e ti sala ngangu ti te kobe ti yingo so. Tongana e yeke ga ti hinga Bible mingi na ti sala ngangu ti sala ye alingbi na akpengba-ndia ti lo na yâ fini ti e, fade e yeke wara nga aye ti nzoni mingi na lege ti mitele nga na ti yingo.—Esaïe 48:17, 18.
A yeke ga biani na aye ti nzoni?
Tâ tënë, ti sala si seni ti e na lege ti yingo aga nzoni, a hunda ngoi ti manda Bible; na a bâ so a yeke ngangu na azo ti wara mbeni ngoi so aduti senge na yâ fini ti ala. Ye oko, aye ti pekoni alingbi na ngangu so e sala! Bâ tongana nyen ambeni wakua so ayeke na kua mingi ti sala afa ngbanga ti nyen ti mû ngoi ti bi bê na ndo seni ti ala na lege ti yingo ayeke kota ye na lê ti ala.
Marina, mbeni docteur, atene: “Biani, mbi bi bê ti mbi lâ oko pëpe na ndo dutingo ti mbi na lege ti yingo juska na ngoi so mbi gue mbi sala kua na yâ mbeni hôpital. Kâ pasi so azo ayeke bâ ato nda ti zia vundu na bê ti mbi mingi. Tongaso, mbi bâ so a yeke nzoni mbi yeda na mbi gi ti kaï nzara ti aye ti yingo so atia mbi tongana mbi ye ti wara bê so aduti nzoni nga na siriri, teti so ye kue ague gi na loro nga ye so ahunda ti bi bê na ndo akpale ti azo alingbi ti hon ngangu ti azo so ayeke docteur tongana mbi.
“Fadeso mbi yeke manda Bible na aTémoin ti Jéhovah. Mandango ye so amû maboko na mbi ti gi ti bâ asalango ye ti mbi na aye so apusu mbi ti sala kusala na yâ mbeni lege so akpengba, nga ti fa lege na bibe ti mbi ti duti na nzoni bango ndo, tongaso si mbi lingbi zia katikati na yâ fini ti mbi. Mbi wara kota ngia na yâ kua ti nginza ti mbi. Ye oko, a yeke mandango Bible ti mbi si asala si seni ti mbi ti bibe akiri aga nzoni, na mungo maboko na mbi ti hon ndo ti asioni bibe, ti sala si agingo bê ti mbi akiri na peko, ti duti na be-nze-pepe na ti sala be-nzoni mingi ahon ti kozo na azo. Salango kusala na akpengba-ndia ti Bible aga nga na aye ti nzoni na yâ mariage ti mbi. Ye ti kota ahon so, mbi ga ti hinga Jéhovah na ti wara kamême kete mbage ti yingo ti lo so ye ti kangango lege na ni ayeke dä pëpe, ye so asala si mbi hinga mingi ahon ti kozo ngbanga ti nyen mbi yeke na fini.”
Nicholas, mbeni wakode ti lekengo ada, atene: “Kozoni ti manda Bible na aTémoin ti Jéhovah, aye ti yingo anzere na bê ti mbi oko pëpe. Ye oko so mbi yeke gi ayeke ti maï na yâ kua so mbi soro ti sala. Mandango Bible ti mbi afa na mbi so aye mingi ayeke dä so andu nga fini, nga ti sala ye so bê ti Jéhovah aye ayeke ga ande na tâ ngia so aninga.
“Kua ti nginza ti mbi aga na mbi nzerengo tele, ye oko, a yeke Bible si afa na mbi nene ti duti na aye mingi pëpe na yâ fini ti mbi na ti bi lê ti mbi kozoni kue na ndo aye ti yingo. Na salango tongaso, mbi na wali ti mbi e kpe ambeni kpale so aga na lege ti dutingo na aye ti mitele mingi na yâ fini. E wara nga gbâ ti atâ kamarade na lege ti songo ti e na azo so ayeke na oko mara ti bango ndo ti yingo na ndo fini tongana ti e.”
Vincent, mbeni zo ti ndia, atene: “Mbeni nzoni kua ti nginza alingbi ti ga kamême na mbeni nzerengo tele. Ye oko, mbi hinga so a hunda ye mingi ahon so ti wara ngia na ti duti na bê so ayeke nzoni. Kozoni ti hinga fango ye ti Bible na ndo tënë so, mbi dabe ti mbi na mbilimbili ngoi so mbi ga ti hinga buba ti fini: a dü zo, lo kono, lo sala mariage, lo sala kua ti nginza ti wara aye so a hunda zo ti wara ti bata na amolenge, lo fa lege na ala ti mû tâ gi oko lege ti fini so, nga na nda ni, lo ga mbakoro na lo kui.
“A yeke lani gi na peko ti mandango Bible na aTémoin ti Jéhovah si mbi wara akiringo tënë, so anzere na bê ti mbi, na ahundango tënë ti mbi na ndo nda ti fini. Mandango Bible amû lege na mbi ti ga ti hinga Jéhovah tongana mbeni zo na ti maï ndoye so akpengba na mbage ti lo. Ye so aleke mbi ti bata mbeni nzoni bango ndo na lege ti yingo tongana mbi yeke sala ngangu ti sala si fini ti mbi ague oko na ye so mbi hinga so a yeke ye so lo leke na bê ti lo ti sala. Fadeso, mbi na wali ti mbi e yeke na ngia ti hinga so e yeke sala kusala tâ nzoni mingi na fini ti e.”
Mo nga kue mo lingbi ti hinga ngbanga ti nyen mo yeke na fini na mandango Bible. A-Témoin ti Jéhovah ayeke na ngia ti mû maboko na mo. Legeoko tongana Marina, Nicholas, na Vincent, mo lingbi ti wara nzerengo tele so aga na lege ti mandango ye na ndo Jéhovah nga na ndo aye so lo leke na bê ti lo ti sala na mbage ti azo kue, nga na mbage ti mo mveni. Fade mo yeke wara pëpe gi ngia so aga na lege ti kaïngo nzara ti aye ti yingo so atia mo fadeso, me mo yeke wara nga beku ti duti na fini ti lakue lakue na yâ mbeni seni so ayeke nzoni-kue; beku so ayeke dä gi teti ala “so ahinga ye ti yingo amanke ala”.—Matthieu 5:3.
Mbeni oko lege ti kpengba dutingo ti e na lege ti yingo ayeke ti sambela. Jésus amû ngoi ti fa na adisciple ti lo lege ti sambela, na fango na ala ye so azo ahinga ni mingi na iri ti Sambela ti Seigneur. Nda ti sambela so ayeke nyen teti mo laso? Tongana nyen mo lingbi ti wara ye ti nzoni na lege ni? Mo yeke wara ande akiringo tënë ni na yâ a-use article ti peko.
[Afoto na lembeti 6]
Marina
[Afoto na lembeti 7]
Nicholas
[Afoto na lembeti 7]
Vincent