Jéhovah amû aye so atia e lâ oko oko

“I zia bê ti i agi i pëpe, teti . . . babâ ti i ahinga i ye ye so.”​—LUC 12:29, 30.

MO BÂ mbeni kete ndeke awe na tengo kobe na yâ ye so akpa gi senge sese? Mo hunda peut-être tele ti mo na ye so kete ndeke ni alingbi ti wara na yâ sese ni. Na Fango ye ti lo na ndo ti Hoto, Jésus afa so e lingbi ti manda mbeni ye na ndo lege so Jéhovah ayeke mû kobe na andeke. Lo tene: “Bâ andeke ti nduzu, ala lu le-kobe pëpe, ala fâ le-kobe pëpe, na ala bungbi le-kobe na gogoro pëpe; me Babâ ti i na yayu amû kobe na ala. Ngele ti i ayeke ngangu ahon ngele ti ala pëpe?” (Matthieu 6:26). Alege so Jéhovah ayeke mû kobe na aye kue so lo leke ayeke tâ pendere mingi.​—Psaume 104:14, 21; 147:9.

² Ka tongaso, ngbanga ti nyen Jésus ahunda nga na yâ sambela so lo mû tongana tapande, “Mû na e laso kobe ti e ti lâ na lâ”? (Matthieu 6:11). E lingbi ti manda aye ti yingo so alï mingi na lege ti senge hundango ye so. Kozoni kue, a dabe ti e so Jéhovah ayeke Lingu ti aye kue so e wara ni (Psaume 145:15, 16). Zo alingbi ti lu ye na ti dë yaka, me gi Nzapa oko si alingbi ti sala si ye amaï, na lege ti yingo nga na ti mitele (1 aCorinthien 3:7). Lo mû nga na e ye ti tengo ni na ti nyongo ni (Kusala 14:17). Ti hunda lo ti mû na e ye so atia e lâ oko oko, e yeke fa na lo so e bâ aye ni so tongana senge ye pëpe. Biani, mara ti tënë tongaso azi na ndogo ti e pëpe kungba ti sala kua tongana lege ti salango ni ayeke dä.​—aEphésien 4:28; 2 aThessalonicien 3:10.

³ Use ni, tongana e hunda ti tene a mû na e “kobe ti e ti lâ na lâ”, a fa so a yeke nzoni e gi bê ti e ahon ndo ni pëpe na ndo kekereke. Jésus atene na pekoni: “I gi bê ti i pëpe, na i tene pëpe, Fade e te nyen? wala, Fade e nyon nyen? wala, Fade e yü bongo ti nyen? Teti aGentil agi ye so kue; Babâ ti i na yayu ahinga i ye ye so kue. Me i gi royaume ti Nzapa na mbilimbili ti Lo kozoni, na fade A mû ye so kue na i nga. Tongaso i gi bê ti i tënë ti kekereke pëpe, teti fade kekereke agi ye ti lo mveni.” (Matthieu 6:31-34). Sambela ndali ti warango “kobe ti lâ na lâ” afa so a lingbi zo aduti na aye mingi pëpe na yâ fini na “batango tënë ti Nzapa na bê so ayeke na ngia”.​—1 Timothée 6:6-8.

Kobe ti yingo lâ na lâ

⁴ Sambela ti warango kobe ti lâ oko oko adabe ti e so a lingbi e wara nga kobe ti yingo lâ na lâ. Atâa so nzara ahon ndo ti lo na peko ti so lo te kobe pëpe teti alango mingi, Jésus aluti na gbele tara ti Satan so ahunda ti sala si atênë aga mapa. Lo tene: “Mbeti ti Nzapa atene, Fade zo angbâ na fini gi na lege ti mapa pëpe, me na lege ti tënë kue so asigigi na yanga ti Nzapa.” (Matthieu 4:4). Ge, Jésus atene peko ti tënë ti prophète Moïse, so atene ândö na amolenge ti Israël: “[Jéhovah a]sala si mo ga kete na lê ti mo mveni; Lo zia nzara ti kobe asala mo, Lo mû na mo manne ti te so mo hinga kozoni pëpe, na ababâ ti mo ahinga nga pëpe; Lo sala so si mo lingbi hinga zo angbâ na fini gi na lege ti kobe pëpe, me lo ngbâ na fini na lege ti tënë kue so asigigi na yanga ti L’Eternel.” (Deutéronome 8:3). Lege so Jéhovah amû na manne asala si amolenge ti Israël awara gi pëpe kobe ti mitele me ala manda nga ambeni ye na lege ti yingo. Kozoni, a yeke so a lingbi ala “ro mapa alingbi na lâ oko”. Tongana ala ro ahon ti so ahunda na ala ndali ti lango ni, tanga ni ayeke fun nga angusu ayeke dü na yâ ni (Exode 16:4, 20). Me tongana ala sigigi na lango omene ni ti ro manne teti lango use ndali ti Sabbat nga, ye so ayeke si pëpe (Exode 16:5, 23, 24). Tongaso, manne adabe ti ala lani ngangu so a lingbi ala mä yanga nga so ala yeke ngbâ na fini gi na lege ti mapa pëpe, me na lege ti “tënë kue so asigigi na yanga ti L’Eternel.”

⁵ E nga kue a lingbi e te lâ na lâ kobe ti yingo so Jéhovah ayeke mû na lege ti Molenge ti lo. Ndali ni, Jésus ahiri na kusala mbeni “ngbâa be-ta-zo na ti ndara” ti mû kobe na azo ti mabe “na tâ ngoi ni”. (Matthieu 24:45, NW ). Bungbi ti ngbâa so ayeke mû gi pëpe gbâ ti kobe ti yingo na lege ti ambeti so amû lege ti manda na Bible, me nga lo wa e ti diko Bible lâ na lâ (Josué 1:8; Psaume 1:1-3). Legeoko tongana Jésus, e nga kue e lingbi ti wara kobe ti yingo lâ na lâ na salango ngangu ti manda ye na ndo ye so Jéhovah aye nga ti sala ye alingbi na ni.​—Jean 4:34.

Pardon ti siokpari

⁶ Tënë so a hunda na pekoni na yâ sambela so a mû tongana tapande ayeke: “Mo pardone kuda ti e legeoko tongana e pardone awakuda ti e nga.” (Matthieu 6:12). Ge, Jésus ayeke sala tënë ti kuda ti nginza pëpe. Lo yeke sala tënë ti pardon ti siokpari ti e. Na yâ oko sambela so, me ti so ayeke na Luc, e diko: “Mo pardone siokpari ti e; teti e nga, e pardone awakuda ti e kue.” (Luc 11:4). Tongaso, tongana e sala siokpari, a yeke mo bâ mo tene bon ti Jéhovah ayeke na li ti e. Me Nzapa ti e ti ndoye ayeke ndulu ti “mbô”, wala ti zi, bon so na li ti e tongana e changé bê ti e, ‘e changé lege ti e,’ na e hunda pardon na lo na lege ti mabe na yâ sandaga ti kota ngele ti Christ.​—Kusala 3:19; 10:43; 1 Timothée 2:5, 6.

⁷ Mbeni ye ni ayeke so, e yeke sala siokpari tongana e bata pëpe andia ti Jéhovah so ayeke mbilimbili. Ndali ti siokpari so a dü e na ni, e kue e yeke sala sioni na lege ti tënë ti yanga ti e, ti salango ye ti e, nga na ti bibe ti e, wala e yeke sala pëpe ye so a lingbi e sala (Zo-ti-fa-tene 7:20; aRomain 3:23; Jacques 3:2; 4:17). Tongaso, atâa e hinga so e sala siokpari na yâ ti lango ni wala pëpe, a lingbi na yâ sambela ti e ti lâ oko oko, e hunda pardon ti siokpari ti e.​—Psaume 19:13; 40:13.

⁸ Tongana e sambela ti wara pardon, a lingbi kozoni e bâ tele ti e mveni nzoni, e changé bê ti e, na e fa siokpari ti e na gigi, na lege ti mabe na yâ ngangu ti mênë ti Christ ti zi e (1 Jean 1:7-9). Ti fa so e hunda pardon na bê ti e kue, a lingbi e “sala kusala so alingbi na azo so achangé bê ti ala.” (Kusala 26:20). Na pekoni, e lingbi ti mä na bê na yâ dutingo ndulu ti Jéhovah ti pardone siokpari ti e (Psaume 86:5; 103:8-14). Ye so e yeke wara na pekoni ayeke siriri ti bibe, “siriri ti Nzapa so ahon bibe kue”, so na mbage ‘ayeke bata bê nga na bibe ti e na yâ Christ Jésus.’ (aPhilippien 4:7). Me sambela so Jésus amû tongana tapande afa na e ye mingi na ndo ye so a lingbi e sala ti wara pardon ti siokpari ti e.

Ti wara pardon, a lingbi e pardone nga azo

⁹ Bâ kete si, tënë “Mo pardone kuda ti e legeoko tongana e pardone awakuda ti e nga”, ayeke gi oko mbage ti sambela so Jésus asala mbeni tënë na ndo ni. Tongana lo hunzi sambela ti lo, lo tene: “Teti tongana i pardone siokpari ti azo, fade Babâ ti i na yayu apardone i nga; me tongana i pardone siokpari ti azo pëpe, fade Babâ ti i apardone siokpari ti i nga pëpe.” (Matthieu 6:14, 15). Ni la, Jésus afa tâ polele so ti tene Jéhovah apardone siokpari ti e, a lingbi e duti ndulu ti pardone azo.​—Marc 11:25.

¹⁰ Mbeni lâ, Jésus amû mbeni tapande ti fa kota ni teti e ti pardone zo tongana e ye si Jéhovah apardone e. Lo sala tënë ti mbeni gbia so azi na nzobe kota bon so ayeke na li ti mbeni ngbâa ti lo. Na pekoni gbia ni ase ngbâa ni so ngangu, ngbanga ti so lo ke ti zi tâ kete bon so ayeke na li ti mbeni mba ti lo. Jésus ahunzi tapande ti lo na tenengo: “Fade Babâ ti Mbi na yayu asala tongaso na i nga, tongana i oko oko kue i pardone aita ti i na bê ti i pëpe.” (Matthieu 18:23-35). Tënë ni ayeke polele: Kuda ti siokpari ti e kue so Jéhovah apardone ni ayeke tâ kota mingi ahon siokpari kue so mbeni zo asala na tele ti e. Nga, Jéhovah ayeke pardone e lâ na lâ. Tongaso, e lingbi biani ti pardone siokpari so azo ayeke sala ngoi na ngoi na tele ti e.

¹¹ Bazengele Paul asû na mbeti: “I sala nzobe na popo ti i, na be-ti-ndoye, i pardone ye na popo ti i, legeoko tongana Nzapa apardone i nga na yâ Christ.” (aEphésien 4:32). Tongana aChrétien ayeke pardone mba, ala yeke duti na siriri. Paul akiri atene: “Teti i yeke azo so Nzapa ahiri i na gigi, azo ti be-vulu, na azo so Nzapa andoye i mingi, i yü be-ti-ndoye, nzobe, be-kota-pepe, tâ be-ti-molenge, be-nze-pepe, i zingo na ambeni zo na popo ti i fade pëpe, na tongana mbeni zo ayeke na tënë na popo ti lo na ita ti lo, i pardone ye na popo ti i. I pardone azo legeoko tongana Seigneur apardone i. Na a hon ye so kue, i yü ndoye, so ayeke kamba so alingbi kue, so atingbi i.” (aColossien 3:12-14). Atënë so kue ayeke na yâ sambela so Jésus afa na e: “Mo pardone kuda ti e legeoko tongana e pardone awakuda ti e nga.”

Batango tele na gbele handa

¹² Tënë so Jésus ahunda na pekoni na yâ sambela ni ayeke: “Mo zia e tï na yâ handa pëpe.” (Matthieu 6:13). Jésus aye ti tene so a lingbi e hunda na Jéhovah ti handa e pëpe? Oko pëpe, teti disciple Jacques asû na gbe ti yingo: “Tongana ye ahanda zo, a lingbi lo tene pëpe, Nzapa ahanda mbi; teti sioye alingbi handa Nzapa pëpe, na Lo mveni ahanda zo oko pëpe.” (Jacques 1:13). Nga, wasungo psaume atene: “O L’Eternel, tongana Mo bata tënë ti sioye, O Seigneur, ka zo nyen alingbi ti ngbâ?” (Psaume 130:3). Jéhovah ayeke ku kungo pëpe ti bâ agirisango lege ti e oko oko kue, na lo yeke gi pëpe ti zia mbeni ye na gbele e si e tï. Tongaso, tënë so aye ti tene nyen?

¹³ Zo so ayeke gi ti zia mbeni ye na gbele e si e tï, ti sala si akusala ti lo ti mayele akinda e, na so aye même ti te e ayeke Satan Zabolo (aEphésien 6:11). Lo yeke kota Wahanda (1 aThessalonicien 3:5). Na sambelango ti tene e tï na yâ handa pëpe, e yeke hunda na Jéhovah ti zia si e tï pëpe tongana a handa e. E yeke hunda na lo ti mû maboko na e ti tene “Satan ahon [ndo ti] e pëpe”, si e tï pëpe na yâ handa (2 aCorinthien 2:11). E yeke sambela ti ngbâ na yâ “ndo ti lingo ti Lo Ti Nduzu Ahon Kue,” si e wara batango tele na lege ti yingo so a mû ni na ala so ayeda na kota yanga-ti-komande ti Jéhovah na yâ ye kue so ala sala.​—Psaume 91:1-3.

¹⁴ A lingbi e hinga nzoni so tongana a yeke ye so bê ti e aye biani, so e fa ni na yâ sambela nga na salango ye ti e, Jéhovah ayeke zia e lâ oko pëpe. Bazengele Paul adë bê ti e tongaso: “Handa nde asala i pëpe, gi handa so asala azo kue; me Nzapa ayeke Be-Ta-Zo, fade Lo zia handa ahon ngangu ti i pëpe; me legeoko na handa so, fade Lo leke lege ti sigigi nga, si i lingbi gbu ngangu.”​—1 aCorinthien 10:13.

“Mo zi e na tïtî wato-sioni”

¹⁵ Na lege ti angbele mbeti ti Nzapa so aChrétien asû na yanga ti Grec, na so zo alingbi ti zia bê kue dä, sambela ti Jésus ahunzi na atënë so: “Mo zi e na tïtî wato-sioni.”a (Matthieu 6:13). Na lâ ti nda ni so, a yeke kota ye ti tene a bata e na gbele Zabolo mingi ahon ti kozo. Satan na adémon ti lo ayeke sala bira na tanga ti ala so a sa yingo na ndo ti ala, so ‘ayeke bata komandema ti Nzapa, nga na tënë ti témoin ti Jésus’, nga na afon ala, “azo mingi so asi singo”. (Apocalypse 7:9; 12:9, 17). Bazengele Pierre awa aChrétien tongaso: “I duti na donzi, i sala sinziri! Wato ti i zabolo ayeke tambela tongana bamara so atoto, na lo yeke gi zo so lo lingbi te lo. I ke lo na mabe so azia pëpe.” (1 Pierre 5:8, 9). Satan aye ti kanga lege biaku na kusala ti e ti fango tënë. Ni la, na lege ti azo ti lo na ndo ti sese ge (atâa bungbi ti vorongo, ti dengo buze, wala ti poroso), lo yeke gi ti zia mbito na bê ti e. Me tongana e luti ngangu, Jéhovah ayeke zi e ande. Disciple Jacques asû na mbeti: “Tongaso i mä Nzapa, me i ke zabolo, na fade lo kpe i.”​—Jacques 4:7.

¹⁶ Jéhovah amû lege ti tene a handa Molenge ti lo. Me tongana Jésus ake na Zabolo, na salango kusala na Tënë ti Nzapa ti bata na tele ti lo, Jéhovah atokua a-ange ti kpengba lo (Matthieu 4:1-11). Legeoko nga, na lege ti a-ange ti lo, Jéhovah ayeke mû maboko na e tongana e sambela na yâ mabe nga e gue na mbage ti lo ti bata tele (Psaume 34:8; 91:9-11). Bazengele Pierre asû na mbeti: “[Jéhovah] ahinga lege ti zi azo na yâ ye so atara ala, ala so akpe mbito ti Nzapa, na Lo hinga lege ti bata azo ti kirikiri na gbe ti ngbanga juska na lâ ti fango ngbanga.”​—2 Pierre 2:9.

Zingo zo na yâ ye kue aga ndulu

¹⁷ Na yâ sambela so lo mû tongana tapande, Jésus azia aye na ndo so alingbi. Kozo ye so a lingbi e gi ayeke ti tene kota iri ti Jéhovah aga nzoni-kue. Teti so a yeke na lege ti Royaume ti Messie si ye so ayeke ga tâ tënë, e yeke sambela ti tene Royaume so aga afuti aroyaume, wala angorogbia so ayeke mbilimbili-kue pëpe ti azo, si a sala na sese ye kue so bê ti Nzapa aye tongana ti so a sala na yayu. A yeke gi tongana iri ti Jéhovah aga nzoni-kue, nga tongana dunia kue ayeda na yanga-ti-komande ti Lo so ayeke mbilimbili, si e lingbi ti duti na beku ti wara fini ti lakue lakue. Tongana e sambela ndali ti akota ye so kue awe, e lingbi ti sambela ndali ti aye so atia e lâ oko oko, ndali ti pardon ti siokpari ti e, na zingo e na yâ handa nga na amayele ti wato-sioni, Satan Zabolo.

¹⁸ Zingo e na yâ ye kue ti wato-sioni nga na ti sioni sese ti lo, ayeke pusu ndulu. Satan ahinga nzoni so “lâ ti lo angbâ mingi pëpe” ti fa ‘kota ngonzo’ ti lo na ndo ti sese, mbilimbili na mbage ti awakua be-ta-zo ti Jéhovah (Apocalypse 12:12, 17). Na yâ fä ti “lâ ti nda ni” so aye mingi ayeke dä, Jésus asala ândö tënë ti aye ti dongo bê so ambeni asi awe, na ambeni ade (Matthieu 24:3, 29-31). Tongana e bâ aye so asi, e hinga biani so zingo e aga ndulu awe. Jésus atene: “Tongana ye so akomanse ti si, i yä lê ti i na li ti i na nduzu, teti lâ ti ton i aga ndulu.”​—Luc 21:25-28.

¹⁹ Ndulu sambela so Jésus amû na adisciple ti lo tongana tapande afa na e tâ ye so e lingbi ti yôro na yâ sambela ti e na ngoi so nda ni aga ndulu. Zia e hinga biani so juska na nda ni, Jéhovah ayeke ngbâ lakue ti mû aye ti yingo nga na ti mitele so atia e lâ oko oko. Tongana e sambela lakue ti tene lê ti e akpengba, a yeke mû ande maboko na e ti “gbu kozo mabe ti e ngangu juska na nda ni”.​—aHébreu 3:14; 1 Pierre 4:7.

[Kete tënë na gbe ni]

Dango bê

• Ti sambela teti “kobe ti e ti lâ na lâ” andu aye wa?

• Fa nda ti sambela “Mo pardone kuda ti e legeoko tongana e pardone awakuda ti e nga.”

• Tongana e sambela Jéhovah ti sala si e tï pëpe na yâ handa, a ye ti tene nyen?

• Ngbanga ti nyen a lingbi e sambela ti tene a “zi e na tïtî wato-sioni”?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1. Tongana nyen Jéhovah ayeke mû kobe na anyama?

2, 3. So Jésus afa na e ti sambela ti wara kobe ti lâ oko oko afa nyen na e na lege ti yingo?

4. Ye nyen so asi na yâ fini ti Jésus nga na ti amolenge ti Israël afa nene ni ti te kobe ti yingo?

5. Tongana nyen Jéhovah ayeke mû na e kobe ti yingo lâ na lâ?

6. A lingbi e hunda pardon ti kuda wa? Nga Jéhovah ayeke ndulu ti zi ni tongana e sala aye wa?

7. Ngbanga ti nyen a lingbi e sambela lâ oko oko ti wara pardon?

8. A lingbi sambela ti warango pardon apusu e ti sala nyen? Ye ti nzoni wa e yeke wara na pekoni?

9, 10. (a) Tënë wa Jésus azia na ndo sambela ti lo, na ye so agboto lê na ndo ti ye wa? (b) Tapande wa Jésus amû ti fa nene ni ti pardone zo?

11. Tongana e ye ti tene Jéhovah apardone e, a lingbi e bata wango wa ti bazengele Paul? Ye ti nzoni wa e yeke wara na pekoni?

12, 13. (a) Sambela “Mo zia e tï na yâ handa pëpe” aye ti tene nyen pëpe? (b) Zo wa ayeke kota Wahanda, na sambela so e tene ti tï na yâ handa pëpe aye ti tene nyen?

14. Tongana nyen bazengele Paul adë bê ti e so Jéhovah ayeke zia e oko pëpe tongana e bi lê ti e na mbage ti Lo na ngoi so e yeke na yâ handa?

15. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye mingi fadeso ti sambela ti tene a zi e na tïtî wato-sioni?

16. Na lege ti aye wa Jéhovah ayeke mû maboko na awakua ti lo so ayeke na yâ handa?

17. Na mungo na e sambela so ayeke tongana tapande, tongana nyen Jésus azia aye na ndo so alingbi na ni?

18, 19. Tongana nyen sambela ti Jésus ayeke mû maboko na e ti tene lê ti e akpengba lakue, si mabe ti e angbâ “ngangu juska na nda ni”?

[Afoto na lembeti 15]

Ti tene a pardone e, a lingbi e pardone azo

[Lingu ti foto na lembeti 13]

Lydekker