E ngbâ ndulu na tapande so Jésus azia

“Mbi mû tapande so na i, si i lingbi sala legeoko tongana ye so Mbi sala na i.”​—Jean 13:15.

NA YÂ mbaï kue ti azo, gi zo oko la na yâ fini ti lo kue lo sala siokpari pëpe. A yeke Jésus. Nde na lo, “zo oko ayeke pëpe so asala siokpari pëpe”. (1 aGbia 8:46; aRomain 3:23). Nda ni la, atâ Chrétien abâ Jésus tongana tapande so ayeke mbilimbili-kue ti mû pekoni. Biani, na lango 14 ti nze ti Nisan ngu 33, ngoi kete kozoni na kuâ ti lo, Jésus atene na adisciple ti lo ti mû tapande ti lo. Lo tene: “Mbi mû tapande so na i, si i lingbi sala legeoko tongana ye so Mbi sala na i.” (Jean 13:15). Na ndangba bï ni so, Jésus afa aye mingi so na yâ ni aChrétien alingbi ti sala ngangu ti sala ye tongana lo. Na yâ article so, e yeke bâ ambeni ye ni.

A hunda tâ be-ti-molenge

² Tongana Jésus awa lani adisciple ti lo ti mû tapande so lo zia, lo sala tënë mbilimbili na ndo tâ be-ti-molenge. Fani mingi, lo wa adisciple ti lo ti duti na tâ be-ti-molenge nga, na bï ti lango 14 ti nze ti Nisan, lo fa tâ be-ti-molenge ti lo mveni na sukulango gere ti abazengele ti lo. Na pekoni, Jésus atene: “Tongana Mbi, Maître na Seigneur, Mbi sukula gere ti i, a lingbi i sukula gere ti i na popo ti i nga.” (Jean 13:14). Na peko ti ye so, lo tene na abazengele ti lo ti mû tapande so lo zia. Na ye so ayeke tâ pendere tapande ti dutingo na tâ be-ti-molenge.

³ Bazengele Paul atene na e so kozo si lo ga na sese, Jésus ayeke “legeoko na Nzapa giriri”, so ti tene lo yeke zo ti yingo tongana Nzapa. Ye oko, lo zia gloire ti lo na lo ga tongana senge zo. Na ndo ni, “Lo sala Lo mveni kete, Lo mä Babâ ti Lo juska na kui, même kui ti [keke ti pasi, NW ].” (aPhilippien 2:6-8). Gbu li ti mo kete na ndo ye so. Jésus, so na yâ ti dunia kue lo yeke use zo so ayeke kota mingi, ayeda lani ti ga kete na gbe ti a-ange; lo yeda ti tene a dü lo kete bébé so ayeke na ngangu oko pëpe, ti kono na ti mä yanga ti babâ na mama so ayeke mbilimbili-kue pëpe, nga na nda ni ti kui tongana mbeni zo ti kengo ndia so azo ake lo (aColossien 1:15, 16; aHébreu 2:6, 7). So tâ be-ti-molenge! Zo alingbi ti mû tapande ti ‘bibe’ so nga ti gi ti duti na mara ti “be-kota-pepe” wala tâ be-ti-molenge so? (aPhilippien 2:3-5). Biani, me a yeke kete ye pëpe.

⁴ Ye so ague nde na tâ be-ti-molenge ayeke fandara wala baba (aProverbe 6:16-19). Baba la asala si Satan atï lani (1 Timothée 3:6). A yeke ngangu pëpe ti tene baba alï mbeni zo, me tongana a lï lo awe, a yeke ngangu ti zi ni. Azo alingbi ti sala baba ndali ti kodoro ti ala, mara ti ala, akungba ti ala, hingango mbeti ti ala, aye so ala sala na sese so, kota ndo so ala yeke na ni, pendere ti tele ti ala, angangu so ala yeke na ni ti sala na aye ti wanguru nga na ambeni ye mingi tongaso. Ye oko, na popo ti aye so, mbeni oko so ayeke kota na lê ti Jéhovah ayeke pëpe (1 aCorinthien 4:7). Na tongana aye ni so apusu e ti sala baba, ala yeke buba songo ti e na Jéhovah. “Kamême L’Eternel ayeke na kota ndo, Lo bâ ala so ayeke na kete ndo, na Lo hinga azo ti fandara, même tongana ala yeke na yongoro ndo.”​—Psaume 138:6; aProverbe 8:13.

Tâ be-ti-molenge na popo ti aita ti e

⁵ A lingbi aye so e yeke sala na yâ kusala ti Jéhovah, aye so e wara na yâ kusala ni nga na akungba ti e na yâ kongregation apusu e pëpe ti sala baba (1 Chronique 29:14; 1 Timothée 6:17, 18). Biani, tongana e yeke yô akota kungba na yâ ti bungbi, e yeke nga na bezoin ti duti na tâ be-ti-molenge mingi. Bazengele Pierre awa a-ancien ti ‘sala komandema ti ngangu na ndo ti azo ti Nzapa pëpe, me ti duti tapande ndali ti ala.’ (1 Pierre 5:3, Fini Mbuki, 2001). A hiri a-ancien ti duti awakua nga atapande, pëpe amokonzi na azo ti komande.​—Luc 22:24-26; 2 aCorinthien 1:24.

⁶ A yeke gi a-ancien pëpe si a hunda na ala ti duti na tâ be-ti-molenge. Na amaseka-koli, teti so ala lingbi ti sala baba ngbanga ti so ala yeke gbu nda ti ye hio nga teti ngangu ti mitele so ala yeke na ni tongana a haka ni na ti ambakoro, Pierre atene: “I kue, i yü tâ be-ti-molenge na popo ti i tongana bongo, teti Nzapa ake azo ti kpengba-li [“azo ti baba”, NW ], me Lo mû grâce na azo so ayeke na tâ be-ti-molenge.” (1 Pierre 5:5). Ni la, mara ti tâ be-ti-molenge ti Christ ayeke kota ye teti azo kue. Ti fa tënë, a hunda tâ be-ti-molenge, mbilimbili na gbele azo so asala nzara ni pëpe wala so ake kusala ti e na kuru go. A hunda ti duti na tâ be-ti-molenge ti yeda na wango wala ti gbian aye na yâ fini ti e si e mû mbage mingi na fango nzo tënë. Na ndo ni, e yeke na bezoin ti tâ be-ti-molenge nga na kpengba mabe na ngoi so e yeke gbu ngangu na gbele asioni tënë so andokua ti asango atene na ndo e, salango kua na andia ti kanga lege na e wala na sioni salango ngangu na e.​—1 Pierre 5:6.

⁷ Tongana nyen mbeni zo alingbi ti hon ndo ti baba na ti sala ye na lege ti tâ be-ti-molenge, nga ti ‘bâ amba ti lo tongana azo so ayeke kota ahon lo’? (aPhilippien 2:3, FM 01). A lingbi lo bâ tele ti lo tongana ti so Jéhovah ayeke bâ na lo. Jésus afa nzoni lege ti bâ tele ti e mveni tongana lo tene: “I nga, tongana i sala ye kue so A komande i ti sala, i tene, E yeke aboi senge, e sala gi ye so a yeke ngbanga ti e ti sala.” (Luc 17:10). E dabe ti e so ye kue so e lingbi ti sala aga nga ndulu pëpe na ye so Jésus asala lani. Ye oko, Jésus aduti lani na tâ be-ti-molenge.

⁸ Na ndo ni, e lingbi ti hunda Jéhovah ti mû maboko na e ti duti na nzoni bango ndo na ndo e mveni. Na tapande ti wasungo psaume, e lingbi ti sambela tongaso: “Fa na mbi lege ti hinga nda ti ye, na fa na mbi ndara, teti mbi mä na bê na komandema ti Mo.” (Psaume 119:66). Jéhovah ayeke mû ande maboko na e ti duti na nzoni bango ndo na ndo e mveni, nga lo yeke futa e ande teti bibe ti e ti salango tele kete (aProverbe 18:12). Jésus atene: “Zo so ayä iri ti lo mveni, fade a sala si lo ga kete; na zo so asala lo mveni kete, fade a yä iri ti lo.”​—Matthieu 23:12.

Nzoni bango ndo na ndo ye ti nzoni na ti sioni

⁹ Atâa so Jésus asala ngu 33 na popo ti azo so ayeke mbilimbili-kue pëpe, lo “sala siokpari pëpe.” (aHébreu 4:15). Tongana lo yeke fa prophétie na ndo Messie, wasungo psaume atene: “Mo ndoye mbilimbili na mo ke sioye.” (Psaume 45:8; aHébreu 1:9). Ge nga aChrétien ayeke sala ngangu ti mû tapande ti Jésus. Ala hinga gi pëpe ye ti nzoni na ti sioni; me nga ala ke ye ti sioni na ala ndoye ye ti nzoni (Amos 5:15). Ye so ayeke mû maboko na ala ti ke abibe ti siokpari so a dü ala na ni.​—Genèse 8:21; aRomain 7:21-25.

¹⁰ Jésus atene na Nicodème so ayeke mbeni Farizien: “Zo so asala sioni ake Lumière, lo si na Lumière pëpe, wala fade Lumière afa kusala ti lo na gigi. Me zo so asala na lege ti tene-biani asi na Lumière, tongaso azo alingbi bâ kusala so lo sala ayeke na lege ti Nzapa.” (Jean 3:20, 21). Bâ kete: Jean afa Jésus tongana “tâ Lumière, so amû lumière na azo kue”. (Jean 1:9, 10). Ye oko, Jésus atene so tongana e ‘sala sioni’, aye so ayeke sioni na so Nzapa ake, e ke lumière. Gbu li kete: Mo lingbi ti ke Jésus nga na anzoni salango ye ti lo? Ye oko, so ayeke dutingo ti azo so asala siokpari na ake ti gbian bê ti ala. Ti ala, peut-être ala bâ so ala ke Jésus nga na anzoni salango ye ti lo pëpe, me ti Jésus, a yeke biani ye so ala yeke sala.

Lege ti duti na bango ndo ti Jésus na ndo ye ti nzoni na ti sioni

¹¹ A yeke kota ye teti e ti hinga mbilimbili ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni na lê ti Jéhovah. E yeke wara nzoni hingango ye so gi na lege ti mandango Bible, so ayeke Tënë ti Nzapa. Na ngoi ti mandango ye tongaso, a lingbi e sambela tongana ti wasungo psaume: “O L’Eternel, fa na mbi lege ti Mo; fa nda ti lege ti Mo na mbi.” (Psaume 25:4). Ye oko, e girisa pëpe so Satan ayeke na mayele mingi (2 aCorinthien 11:14). Lo lingbi ti gbian ye ti sioni na ti sala si a kpa ye ti nzoni na lê ti mbeni Chrétien so lê ti lo akpengba pëpe. Ni la, a yeke kota ye teti e ti gbu li mingi na ndo ye so e yeke manda na ti dengi mê nzoni na wango ti “ngbâa be-ta-zo na ti ndara”. (Matthieu 24:45-47, NW ). Mandango ye, sambela nga na gbungo li na ndo ye so e yeke manda ayeke mû ande maboko na e ti maï ti ga abiazo na ti duti na popo ti ala so “akpengba na lege ti salango ye si ala hinga nzoni na sioni.” (aHébreu 5:14). Na pekoni e yeke duti ande ndulu ti ke ye ti sioni na ti ndoye ye ti nzoni.

¹² Tongana e ke ye so ayeke sioni, e yeke zia ande lege pëpe na nzara ti ye ti sioni ti maï na yâ bê ti e. Angu mingi na peko ti kuâ ti Jésus, bazengele Jean asû na mbeti: “I ndoye sese so pëpe, wala ye so ayeke na sese so. Tongana mbeni zo andoye sese so, ndoye ti Babâ ayeke na yâ lo pëpe; teti ye kue so ayeke na sese so, nzara ti mitele, nzara ti lê, na fandara ti fini, alondo na Babâ pëpe, me a londo na sese so.”—1 Jean 2:15, 16.

¹³ Ambeni zo alingbi ti tene so a yeke ye kue na sese so si ayeke sioni pëpe. Tâ tënë, me a yeke ngangu pëpe ti tene sese ni nga na aye ti lo so ayeke gboto zo ahon na e yongoro na kusala ti Jéhovah. Mbeni ye oko na sese so, so a leke ni ti pusu e ndulu mingi na Nzapa, ayeke pëpe. Tongaso, atâa tongana ambeni ye ti sese ni ayeke sioni pëpe, me tongana ndoye wala nzara ti aye ni ayeke maï na yâ bê ti e, so ayeke mbeni sioni lege si e yeke dä (1 Timothée 6:9, 10). Na ndo ni, mingi ti aye ti sese so ayeke biani sioni nga a lingbi ti buba lege ti e. Tongana e yeke bâ alimon wala akua-singa na télévizion so agboto lê na ndo salango ngangu, gingo akungba wala tënë ti dutingo koli na wali, aye ni so alingbi ti ga anzoni ye na lê ti e, nga na pekoni, a lingbi ti ga mbeni tara ndali ti e. Tongana e yeke sala kamarade na azo so ye so agbu bê ti ala mingi ayeke ti sala si fini ti ala aduti nzoni mingi ahon ti kozo wala so agi ti maï dengo buze ti ala, aye ni so alingbi nga ti ga aye so ayeke tâ kota mingi na lê ti e.​—Matthieu 6:24; 1 aCorinthien 15:33.

¹⁴ Nde na so, tongana e yeke wara ngia na yâ Tënë ti Jéhovah, fade kota mbage ti ngangu so “nzara ti mitele, nzara ti lê, na fandara ti fini” ayeke na ni ti gboto e ayeke kiri na peko. Nga, tongana e yeke sala kamarade na ala so ayeke zia aye ti Royaume na kozo ndo, e yeke ga ande tongana ala, e yeke ndoye ye so ala ye nga e yeke kpe ye so ala kpe.​—Psaume 15:4; aProverbe 13:20.

¹⁵ Kengo ye ti sioni nga yengo ye so ayeke mbilimbili amû lani maboko na Jésus ti bata lê ti lo na ndo “tâ ngia so A zia na gbele Lo”. (aHébreu 12:2). A lingbi nga ti duti tongaso teti e. E hinga so “sese so ayeke hon, na nzara ni kue”. Nzoni ye kue so sese so ayeke mû na e ayeke gi teti kete ngoi. Me “zo so asala ye so Nzapa aye, lo duti lakue lakue.” (1 Jean 2:17). Teti so Jésus asala ye so bê ti Nzapa aye, lo zi lege na azo ti wara fini ti lakue lakue (1 Jean 5:13). Zia e kue e mû tapande ti lo na e wara nzoni na lege ti dutingo be-ta-zo ti lo.

Na gbele salango ngangu

¹⁶ Jésus afa mbeni lege so adisciple ti lo alingbi ti mû tapande ti lo, lo tene: “So ayeke komandema ti Mbi, i ndoye tele ti i na popo ti i, legeoko tongana Mbi ndoye i.” (Jean 15:12, 13, 17). Aye ayeke mingi so ngbanga ni aChrétien andoye aita ti ala. Ge, kota ye so Jésus ayeke na ni na li ayeke kengo ndo so alondo na sese so na so aChrétien ayeke luti na gbele ni. Lo tene: “Tongana sese so ake i, i hinga sese ni ake Mbi kozoni si a ke i. . . . Boi ahon mveni ti lo pëpe. Tongana ala gi Mbi na tënë, fade ala gi i na tënë nga.” (Jean 15:18, 20). Tâ tënë, atâa tongana a yeke sala ngangu na ala, aChrétien ayeke tongana Jésus. A lingbi ala maï mbeni ngangu songo ti ndoye na popo ti ala si a mû lege na ala ti luti na gbele kengo ndo so.

¹⁷ Ngbanga ti nyen sese so ayeke ke aChrétien? Ngbanga ti so, na tapande ti Jésus, “ala yeke ti sese so pëpe”. (Jean 17:14, 16). Ala yeke duti nde na tënë ti turugu na aye ti poroso, nga ala yeke bata akpengba-ndia ti Bible. Na tapande, ala yekia fini tongana ye so ayeke nzoni-kue nga ala yeke bata akpengba-ndia ti nzoni salango ye (Kusala 15:28, 29; 1 aCorinthien 6:9-11). Akozo ye so ala zia na gbele ala ayeke aye ti yingo, pëpe aye ti mitele. Ala yeke na yâ ti sese ni, me tongana ti so Paul asû na mbeti, ala yeke “sala na ye ti sese so ahon ndo ni pëpe”. (1 aCorinthien 7:31). Biani, ambeni zo ayeke gonda mingi nzoni salango ye ti aTémoin ti Jéhovah. Me aTémoin ayeke woko yâ ti salango ye ti ala pëpe ti sala si a gonda ala wala a yeda na ala. Ye so asala si mingi ti azo agbu nda ti salango ye ti ala pëpe, nga ambeni ake ala kengo.

¹⁸ Abazengele ti Jésus abâ ngangu kengo ndo ti sese na ngoi so a gbu Jésus na a fâ lo, nga ala bâ salango ye ti lo na gbele kengo ndo so. Na yaka ti Gethsémané, azo ti vorongo so ayeke awato ti Jésus aga ti gbu lo. Pierre asigigi na épée ti tara ti bata lo, me Jésus atene na Pierre: “Kiri épée ti mo na yâ bozo ni; teti azo kue so akamata épée, fade ala kui na lege ti épée.” (Matthieu 26:52; Luc 22:50, 51). Giriri, azo ti Israël asala kusala na épée ti tiri na awato ti ala. Ye oko, ti fadeso, ye ni ayeke nde. Royaume ti Nzapa “ayeke ti sese so pëpe” nga lo yeke na akatikati ti kodoro ti bata ni pëpe (Jean 18:36). Ngoi kete na pekoni, Pierre ayeke ga mbage ti mbeni mara na lege ti yingo, so kodoro ti azo ti yâ ni ayeke na yayu (aGalate 6:16; aPhilippien 3:20, 21). Tongaso, a to nda ni na ngoi ni so, na mbito pëpe me na siriri, adisciple ti Jésus asala ye na gbele kengo ndo nga na salango ngangu legeoko tongana lo. Na bê kue, ala zia tanga ti tënë ni na maboko ti Jéhovah nga ala zia bê ti ala na lo ti kpengba ala si ala ngbâ lakue ti gbu ngangu.​—Luc 22:42.

¹⁹ Angu mingi na pekoni, Pierre atene: “Christ ahu pono teti i nga, na Lo mû tapande na i si i lingbi tambela na senda ti Lo. . . . Tongana ala zonga Lo, Lo kiri tënë ti zonga pëpe; tongana Lo hu pono, Lo zingo na ala pëpe, me Lo zia tënë ti Lo na tïtî Lo so afâ ngbanga mbilimbili.” (1 Pierre 2:21-23). Tongana ngoi ayeke hon, a sala ngangu mingi na aChrétien gi tongana ti so Jésus atene kozoni. Na ngoi ti akozo Chrétien nga laso, aChrétien ayeke mû tapande ti Jésus nga ala ga mbeni pendere tapande ti azo so agbu ngangu na aduti be-ta-zo. Na salango tongaso ala fa so ala yeke azo so abata be-biani ti ala na dutingo na siriri (Apocalypse 2:9, 10). Zia e oko oko kue e sala tongaso tongana mara ti aye ni so asi na e.​—2 Timothée 3:12.

“I yü Seigneur Jésus Christ”

²⁰ Paul asû mbeti na kongregation ti Rome: “I yü Seigneur Jésus Christ, na i bi bê ti i na ye ti mitele pëpe ti sala si nzara ni asi.” (aRomain 13:14). Na lege ti fä, aChrétien ayeke yü Jésus tongana ti so a yeke yü na bongo. Atâa so ala yeke mbilimbili-kue pëpe, ala yeke sala ngangu ti haka peko ti anzoni salango ye nga na akusala ti lo juska ti ga tongana Maître ti ala.​—1 aThessalonicien 1:6.

²¹ E lingbi ti “yü Seigneur Jésus Christ” nzoni tongana e hinga fini ti lo nzoni mingi nga e sala ngangu ti sala ye tongana ti so lo sala lani. E yeke mû tapande ti tâ be-ti-molenge ti lo, lege so lo ndoye ye ti mbilimbili na lo ke ye ti sioni, ndoye ti lo teti aita ti lo, dutingo ti lo nde na sese so nga lege so na be-nze-pepe lo gbu ngangu na yâ pono. E yeke “bi bê ti [e] na ye ti mitele pëpe”: so ti tene, kota ye so e yeke gi na yâ fini ti e ayeke pëpe aye ti sese so wala kaïngo anzara ti mitele. Nde na so, tongana e yeke mû desizion wala e yeke leke mbeni kpale, e yeke hunda tele ti e: ‘Ye nyen Jésus ayeke sala na yâ mara ti ye tongaso? Lo ye ti tene mbi sala nyen?’

²² Na nda ni, e yeke mû tapande ti Jésus na ‘fango nzo tënë’ mingi (Matthieu 4:23; 1 aCorinthien 15:58). Ge nga, aChrétien ayeke mû tapande so Jésus azia, na a yeke ye so article ti peko ayeke sala tënë ande na ndo ni.

Mo lingbi ti fa nda ni?

• Ngbanga ti nyen a yeke kota ye teti mbeni Chrétien ti duti na tâ be-ti-molenge?

• Tongana nyen e lingbi ti gi ti duti na nzoni bango ndo na ndo ye ti nzoni na ti sioni?

• Na lege wa aChrétien ayeke mû tapande ti Jésus na yâ salango ye na gbele kengo ndo nga na salango ngangu?

• Tongana nyen a lingbi ti tene so e lingbi biani ti “yü Seigneur Jésus Christ”?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1. Ngbanga ti nyen Jésus ayeke tâ nzoni tapande so aChrétien alingbi ti mû pekoni?

2, 3. Na yâ ti aye wa Jésus ayeke tapande ti dutingo na tâ be-ti-molenge so ayeke mbilimbili-kue?

4. Azo alingbi ti sala baba ndali ti aye wa, me ngbanga ti nyen baba ayeke sioni mingi?

5. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye teti a-ancien ti duti na tâ be-ti-molenge?

6. Na yâ ti aye wa aChrétien ayeke na bezoin ti tâ be-ti-molenge?

7, 8. Na yâ ti ambeni ye wa a lingbi e gi ti duti na tâ be-ti-molenge?

9. Bango ndo ti Jésus na ndo ye ti nzoni na ti sioni ayeke so wa?

10. Tongana e ‘sala sioni’ na e gbian bê ti e pëpe, bibe wa e yeke fa?

11. Tongana e yeke gi ti duti na bango ndo ti Jésus na ndo ye ti nzoni na ti sioni, ye wa ayeke kota ye?

12. Wango wa ti Bible ayeke mû maboko na e ti sala ye ti sioni pëpe?

13, 14. (a) Ngbanga ti nyen ti ndoye aye ti sese so ayeke duti mbeni kpale teti aChrétien? (b) Tongana nyen e lingbi ti kpe ti duti na ndoye ti aye ti sese so?

15. Na tapande ti Jésus, tongana nyen yengo ye so ayeke mbilimbili nga kengo ye ti sioni ayeke mû ngangu na e?

16. Ngbanga ti nyen Jésus awa adisciple ti lo ti ndoye tele na popo ti ala?

17. Ngbanga ti nyen sese so ake atâ Chrétien?

18, 19. Na mungo tapande ti Jésus, tongana nyen aChrétien ayeke sala ye na gbele kengo ndo nga na salango ngangu?

20-22. Tongana nyen aChrétien ayeke “yü Seigneur Jésus Christ”?

[Foto na lembeti 7]

Jésus azia tapande ti dutingo na tâ be-ti-molenge so ayeke mbilimbili-kue

[Foto na lembeti 8]

Ambage kue ti fini ti mbeni Chrétien, so andu nga fango tënë, ahunda tâ be-ti-molenge

[Foto na lembeti 9]

Satan alingbi ti sala si ngia ti sioni aga ye ti nzoni na lê ti mbeni Chrétien

[Foto na lembeti 10]

Ndoye teti aita ti e ayeke kpengba e ande na gbele kengo ndo