E bata dutingo ti e ti Chrétien nzoni

‘Jéhovah atene, I yeke atémoin ti Mbi.’​—ESAÏE 43:10.

TONGANA mo si ande na yâ Da ti Royaume, tara ti bâ ndo na tele ti mo. Azo wa mo yeke bâ ande na ndo ti vorongo so? Mo lingbi ande ti bâ amaseka so ayeke dengi mê nzoni ti wara ndara so alondo na yâ Mbeti ti Nzapa (Psaume 148:12, 13). Wala mo yeke bâ ande amokonzi ti sewa so ayeke sala ngangu ti nzere na lê ti Nzapa atâa so ala yeke na yâ ti mbeni sese so ayeke buba dutingo ti sewa. Peut-être mo yeke bâ ande ambakoro so angbâ ti sala ye alingbi na mungo tele ti ala na Jéhovah atâa akobela so aga teti ngu ti ala so ague na li ni mingi (aProverbe 16:31). Azo so kue andoye Jéhovah mingi. Na lo yeke na ngia ti lë songo na ala. Molenge ti Nzapa atene: “Zo oko alingbi ga na Mbi pëpe, gi tongana Babâ so ato Mbi ahiri lo.”​—Jean 6:37, 44, 65.

² E yeke pëpe na ngia ti duti na popo ti azo so Jéhovah ayeda na ala nga lo hiri deba nzoni na ndo ti ala? Ye oko, a lingbi ti duti ngangu ti bata nzoni bango ndo na ndo dutingo ti e ti Chrétien na “lâ ti ye ti ngangu” so (2 Timothée 3:1). A yeke ngangu mbilimbili na amaseka so akono na yâ ti asewa ti aChrétien. Mbeni maseka-koli atene: “Atâa so mbi yeke gue na abungbi, mbi yeke nga na ambilimbili ye ti yingo so mbi zia na gbele mbi pëpe; ti tâ tënë ni, mbi yeke tâ na nzara ti sala na Jéhovah pëpe.”

³ Atâa so ambeni maseka ayeke tâ na nzara ti sala na Jéhovah, ngangu so amba ti ala ayeke sala na ndo ti ala, ngangu ti sese so na bibe ti siokpari alingbi ti gboto ala. Tongana aye mingi ayeke sala ngangu na ndo ti e, yeke yeke a lingbi ti sala si e girisa dutingo ti e ti Chrétien. Na tapande, azo mingi na yâ sese ti laso ayeke bâ akpengba-ndia ti Bible so andu nzoni salango ye tongana angbele ye so alingbi nga na ngoi ti e pëpe (1 Pierre 4:4). Ambeni zo alingbi ti bâ ti ala so a yeke kota ye pëpe ti voro Nzapa tâ gi tongana ti so lo fa (Jean 4:24). Na yâ mbeti ti lo na azo ti Ephèse, Paul atene so sese so ayeke na mbeni “yingo” wala mbeni bibe so amû ndo (aEphésien 2:2). Bibe so ayeke pusu azo ti mû peko ti bibe ti tanga ti azo so ahinga Jéhovah pëpe.

⁴ Ye oko, teti so e yeke awakua ti Jéhovah, e hinga so a yeke duti sioni mingi teti mbeni zo na popo ti e, maseka wala mbakoro, ti girisa dutingo ti lo ti Chrétien so a hinga lo na ni. Nzoni bango ndo na ndo dutingo ti e ti Chrétien alingbi ti luti gi na ndo akpengba-ndia ti Jéhovah nga na aye so lo hunda na e. Na a yeke na lege ni, teti so a sala e na image ti lo (Genèse 1:26; Michée 6:8). Bible ahaka aye so a yeke hinga na e nzoni tongana Chrétien na bongo so e yü si azo kue ayeke bâ. Na ndo ngoi ti e, Jésus amû wango so: “Bâ! Mbi yeke ga tongana wanzi! Ngia ayeke na zo so abata ndo tongana sinziri, lo bata bongo ti lo si lo tambela na tele senge pëpe, na azo abâ kamene ti lo pëpe.”a (Apocalypse 16:15). E ye pëpe ti zi anzoni salango ye na akpengba-ndia ti nzoni tambela na ti zia si sese ti Satan afa lege na e. Tongana e sala tongaso, e yeke girisa “bongo” ni so, na ye so ayeke mû na e vundu nga na kamene.

⁵ Ti hinga dutingo ti lo ti Chrétien nzoni ayeke sala ngangu mingi na ndo lege so mbeni zo ayeke sala ye na yâ fini ti lo. Na lege wa? Tongana mbeni wavorongo Jéhovah agirisa nzoni bango ndo na ndo dutingo ti lo, aye kirikiri alingbi ti gboto lo na lo yeke hinga atâ ye so lo yeke gi na gigi ti lo pëpe. Fani mingi, Bible agboto mê na ndo mbeni dutingo so ayeke gi kirikiri tongaso. Disciple Jacques amû wango so: “Lo so adë kite ayeke legeoko tongana mapo ti kota ngu ti ingo so pupu aya, na a yengi kirikiri. A lingbi zo tongaso atene na bê ti lo pëpe, fade lo wara mbeni ye na tïtî Seigneur; lo yeke zo ti bê use, na lo yeke kirikiri na lege ti lo kue.”​—Jacques 1:6-8; aEphésien 4:14; aHébreu 13:9.

⁶ Tongana nyen e lingbi ti bata dutingo ti e ti Chrétien nzoni? Aye wa alingbi ti mû maboko na e ti kpengba lê ngangu na ndo kota matabisi ti duti awavorongo Lo Ti Nduzu Ahon Kue? E hunda mo ti bâ aye so a fa na gbe ni ge.

Kpengba dutingo ti mo ti Chrétien

⁷ Ngbâ lakue ti kpengba songo ti mo na Jéhovah. Ye ti mbeni Chrétien so ayeke na ngele mingi ahon atanga ni kue ayeke songo ti lo na Nzapa (Psaume 25:14; aProverbe 3:32). Tongana e to nda ti duti na kite na ndo dutingo ti e ti Chrétien, a lingbi e gi ti bâ nzoni mara songo so e yeke na ni na Nzapa. A yeke tâ na lege ni so wasungo psaume atene: “Tara mbi ti bâ tongana mbi lingbi, O L’Eternel; tara bê ti mbi, na tara bibe ti mbi.” (Psaume 26:2). Ngbanga ti nyen mara ti tarango ndo so ayeke kota ye? Ngbanga ti so e mveni e lingbi pëpe ti duti tâ nzoni wafango ngbanga ti abibe nga na awokongo ti e mveni. Gi Jéhovah si alingbi ti hinga zo ti yâ ni ti e, so ti tene aye so ayeke pusu e ti sala ye, abibe na atënë ti bê ti e.​—Jérémie 17:9, 10.

⁸ Na hundango Jéhovah ti tara bê nga na bibe ti e, e yeke hunda na lo ti sigigi na atâ ye so ayeke na yâ ni. Lo lingbi ti zia si ambeni ye asi na e si a fa na gigi tâ bibe ti e nga na tâ ye so ayeke na bê ti e (aHébreu 4:12, 13; Jacques 1:22-25). E lingbi ti yeda na atara tongaso teti ala mû lege na e ti fa kota ti be-biani ti e na Jéhovah. Ala lingbi ti fa wala e “lingbi kue na yâ ye kue, na ye oko amanke [e] pëpe.” (Jacques 1:2-4). Nga, na ngoi ti atara so, e lingbi ti maï na lege ti yingo.​—aEphésien 4:22-24.

⁹ Gi ti hinga tâ tënë ti Bible mo mveni. A lingbi bibe so e yeke na ni na ndo dutingo ti e ti wakua ti Jéhovah aluti ngangu na ndo hingango ye ti Mbeti ti Nzapa; tongaso pëpe, a lingbi ti woko (aPhilippien 1:9, 10). Chrétien oko oko kue, maseka wala mbakoro, ayeke na bezoin ti tene lo mveni lo hinga wala aye so lo mä na bê na ni ayeke biani tâ tënë tongana ti so a yeke na yâ ti Bible. Paul awa amba ti lo Chrétien: “I tara ye kue; i zia bê ti i na ye ti nzoni.” (1 aThessalonicien 5:21). A lingbi amaseka Chrétien so ayeke ti asewa so asala na Nzapa agi ti hinga wala ala yeke mû gi pëpe peko ti mabe ti ababâ na mama ti ala. David, babâ ti Salomon awa lo ti ‘hinga Nzapa ti babâ ti lo, na ti sala na Nzapa ni na bê ti lo kue’. (1 Chronique 28:9). A hunda gi pëpe na Salomon ti bâ tongana nyen babâ ti lo aduti na mabe na Jéhovah. A lingbi lo mveni lo gi ti hinga Jéhovah, na a yeke ye so lo sala lani. Lo toto tele ti lo na Nzapa: “Mo mû na mbi ndara na mayele, si mbi lingbi hinga lege ti sigigi na ti kiri na gbele azo so.”​—2 Chronique 1:10.

¹⁰ Mabe so akpengba ayeke luti na ndo hingango ye. Paul atene: “Mabe aga na lege ti mango tënë.” (aRomain 10:17). Lo ye ti tene nyen? Lo ye ti tene so na dutingo lakue na nzara ti manda Tënë ti Nzapa tongana ti so e yeke na nzara ti te kobe, e yeke kpengba mabe nga na ziango bê kue ti e na Jéhovah, na azendo ti lo nga na bungbi ti lo. Ti hunda atënë so ayeke na lege ni na ndo Bible alingbi ti gue na e ti wara akiringo tënë so adë bê. Nga, na aRomain 12:2, Paul awa e ti gi ti “hinga ye so Nzapa aye, ye so ayeke nzoni, ye so alingbi na lê ti Lo, na ye so alingbi kue.” Tongana nyen e yeke hinga aye ni so? Na warango “mbilimbili” hingango ye ti tâ tënë. (Tite 1:1). Yingo ti Jéhovah alingbi ti mû maboko na e ti gbu nda ti atënë so akpengba (1 aCorinthien 2:11, 12). Tongana a yeke ngangu na e ti gbu nda ti mbeni ye, e lingbi ti sambela Nzapa ti hunda mungo maboko (Psaume 119:10, 11, 27). Jéhovah aye si e gbu nda ti Tënë ti lo, e mä na bê na ni na e sala ye alingbi na ni. Lo yeke yeda na ahundango tënë so e hunda na nzoni bibe.

Leke na bê ti nzere na Nzapa

¹¹ Gi ti nzere na Nzapa, me na zo pëpe. Oko lege ti fa dutingo ti e na gigi ayeke ti duti na yâ ti mbeni bungbi. E oko oko kue e ye ti wara akamarade, nga tele ti e ayeke nzere mingi ti duti na popo ti ala. Na lâ ti maseka nga na lâ ti mbakoro, amba ti e alingbi ti sala ngangu mingi na ndo ti e, ngangu so ayeke sala si e ye ti mû peko ti ala wala ti nzere na ala. Me akamarade ti e ayeke bi bê ti ala lakue pëpe na ndo nzoni ti e. Ngoi na ngoi, ala ye gi ti tene e mû peko ti ala ti sala ye so ayeke sioni (aProverbe 1:11-19). Tongana mbeni Chrétien atï na yâ sioni ngangu ti akamarade ti lo, fani mingi lo yeke fa tele ti lo mbilimbili pëpe (Psaume 26:4). Bazengele Paul amû wango so: ‘Ayeke nzoni lege ti dutingo ti i akpa ti azo ti dunia so pëpe.’ (aRomain 12:2, Fini Mbuki, 2001). Jéhovah ayeke mû na e ngangu so e yeke na bezoin ni si e tiri na bibe ti mungo peko ti azo ti gigi.​—aHébreu 13:6.

¹² Tongana ngangu so azo ayeke sala na ndo ti e ayeke ndulu ti buba nzoni bango ndo so e yeke na ni na ndo dutingo ti e ti Chrétien, a lingbi e dabe ti e so dutingo be-ta-zo ti e na Nzapa ayeke tâ kota mingi ahon bango ndo wala bibe so azo mingi ayeke na ni. Atënë ti Exode 23:2 ayeke mbeni nzoni kpengba-ndia: “A lingbi mo tambela pëpe na peko ti azo mingi mingi ti sala sioni.” Tongana mingi ti amba ti lo azo ti Israël aduti lani na kite na ndo ngangu ti Jéhovah ti sala si azendo ti lo aga tâ tënë, Caleb ake tâ na kuru go ti mû peko ti gbâ ti azo so. Lo mä na bê so azendo ti Nzapa alingbi ti tene zo azia bê na ndo ni, na lo wara aye ti nzoni mingi ndali ti lutingo ti lo so (Nombre 13:30; Josué 14:6-11). Mo nga kue mo yeke ndulu ti ke bango ndo ti azo mingi na ti bata songo ti mo na Nzapa?

¹³ Fa tele ti mo tongana Chrétien. Tongana e yeke bata dutingo ti e ti Chrétien, mato so ayeke tâ tënë teti e: Tongana mo ye si sioni awara mo pëpe, sala ye kozoni ti bata tele ti mo. Na ngoi ti Esdras, tongana ala tingbi na kengo ndo na yâ ngangu so ala sala ti sala ye so bê ti Jéhovah aye, azo ti Israël so ayeke be-ta-zo atene: “E yeke aboi ti Nzapa ti yayu na ti sese.” (Esdras 5:11). Tongana asalango ye nga na kasango ndo ti azo so ake e ayeke sala ngangu mingi na ndo ti e, mbito alingbi ti gbu e ngangu. Tongana e yeke gi lakue ti nzere na azo kue, e yeke duti ande na ngangu ti sala kusala ti e nzoni pëpe. Tongaso, sala mbito ti zo oko pëpe. A yeke lakue nzoni ti fa na azo so mo yeke Témoin ti Jéhovah. Mo lingbi ti fa na azo andia so mo yeke bata ni, atënë ti mabe ti mo nga na dutingo ti mo ti Chrétien na nengo tele me nga na mbito pëpe. Zia azo ahinga so mo leke biani na bê ti mo ti bata akpengba-ndia ti Jéhovah na ndo nzoni tambela. Fa polele so mo lingbi pëpe ti bele be-biani ti mo ti Chrétien. Fa so akpengba-ndia so andu nzoni salango ye anzere na mo mingi (Psaume 64:11). Lutingo ngangu tongana Chrétien so ye ayengi lo pëpe alingbi ti kpengba mo, ti bata mo nga ti pusu ambeni zo ti gi ti hinga ye na ndo Jéhovah na azo ti lo.

¹⁴ Tâ tënë, ambeni zo alingbi ti he mo wala ti ke mo (Jude 18). Tongana azo ake ngangu so mo yeke sala ti fa na ala aye so ayeke fa lege na mo, zia bê ti mo awoko pëpe (Ezéchiel 3:7, 8). Atâa ye wa mo leke biani na bê ti mo ti sala, mo lingbi lâ oko pëpe ti ga na azo so ake ka lakue ti yeda na mbeni ye ti yeda na tënë ti mo. Dabe mo na Pharaon. Akä wala amiracle, même kuâ ti kozo molenge ti lo mveni aga na lo pëpe ti yeda so Moïse ayeke sala tënë lani na iri ti Jéhovah. Tongaso, zia mbito ti zo ahon ndo ti mo pëpe. Duti na mabe nga hinga biani na bê ti mo so Nzapa alingbi ti mû maboko na e ti hon ndo ti mbito.​—aProverbe 3:5, 6; 29:25.

Manda ye na ndo aye so asi, na leke na ye teti kekereke

¹⁵ Yekia ye ti héritier ti mo ti yingo. Na lege ti ye so Tënë ti Nzapa afa, aChrétien ayeke wara ande ye ti nzoni na gbungo li na ndo pendere ye ti héritier ti ala ti yingo. Na popo ti aye ti héritier so, a yeke wara tâ tënë so ayeke na yâ Tënë ti Jéhovah, beku ti fini ti lakue lakue na matabisi ti duti azo so asala kusala na iri ti Nzapa tongana awafango nzo tënë. Mo lingbi ti bâ kusala ti mo na popo ti aTémoin ti lo? Bungbi ti azo so ayeke na matabisi ti duti ala so a mû na ala kusala ti fango tënë ti Royaume so ayeke sö fini ti azo. Dabe mo so a yeke Jéhovah la atene tâ na yanga ti lo: “I yeke atémoin ti Mbi.”​—Esaïe 43:10.

¹⁶ Mo lingbi ti hunda tele ti mo na mara ti atënë so: ‘Ye ti héritier ti yingo so ayeke na ngele mingi na lê ti mbi tongana nyen? Mbi yeke bâ ni tâ na nene ni mingi si a pusu mbi ti zia salango ye so bê ti Nzapa aye na kozo ndo na yâ fini ti mbi? Bango ni na nene ni alingbi awe ti kpengba mbi ti luti na gbele atara kue so alingbi ti sala si mbi girisa ni?’ Ye ti héritier ti e ti yingo alingbi nga ti dü na yâ bê ti e bibe ti nzoni dutingo na lege ti yingo so zo alingbi ti wara ni gi na yâ bungbi ti Jéhovah (Psaume 91:1, 2). Dango bê na aye so asi na yâ mbaï ti bungbi ti Jéhovah ti laso alingbi ti fa na e biani so mbeni zo wala mbeni ye alingbi pëpe ti futi azo ti Jéhovah biaku na ndo lê sese.​—Esaïe 54:17; Jérémie 1:19.

¹⁷ Biani, e lingbi pëpe ti zia bê ti e gi na ye ti héritier ti e ti yingo. A lingbi zo oko oko na popo ti e alë mbeni kpengba songo na Nzapa. Na peko ti so Paul asala kua ngangu ti kpengba mabe ti aChrétien ti Philippes, lo sû mbeti na ala lo tene: “Teti tënë so, aita ti mbi so mbi ndoye i mingi, legeoko tongana i mä mbi lakue giriri, gi na lê ti mbi pëpe, me fadeso ahon, teti mbi yeke na i pëpe, na lege ti mbito na dongo tele, i sala si salut ti i aga tâ ye.” (aPhilippien 2:12). Tongana a ndu salut ti e, e lingbi pëpe ti zia bê ti e gi na ndo ti mbeni zo.

¹⁸ Bi tele ti mo kue na yâ akusala ti aChrétien. Ambeni zo atene so “kua ayeke sala ngangu mingi na ndo dutingo ti mbeni zo.” A mû na atâ Chrétien ti laso kota kusala so ayeke fango nzo tënë ti Royaume ti Nzapa so a leke gere ni awe. Paul atene: “Teti mbi yeke bazengele ti aGentil, mbi yekia kusala ti mbi.” (aRomain 11:13). Kusala ti e ti fango tënë asala kangbi na popo ti e na sese so, nga mungo mbage ti e dä ayeke leke dutingo ti e ti Chrétien nzoni mingi ahon ti kozo. Bingo tele ti e kue na yâ ti akusala ti aChrétien tongana abungbi, akapa ti lekengo ada ti vorongo na Nzapa, salango ngangu ti mû maboko na azo so ye atia ala nga na ambeni ye alingbi ti sala ngangu na ndo dutingo ti e ti Chrétien.​—aGalate 6:9, 10; aHébreu 10:23, 24.

Ti fa tele polele tongana Chrétien aga na aye ti nzoni

¹⁹ Mû ngoi ti bâ gbâ ti aye ti nzoni so e wara ndali ti so e yeke atâ Chrétien. E yeke na matabisi ti duti azo so Jéhovah mveni ahinga ala. Prophète Malachie atene: “Ala so akpe mbito ti L’Eternel, ala sala tënë na popo ti ala; na L’Eternel azia mê ti Lo ti mä, na Lo mä. Na a sala mbeti ti dabe na gbele Lo tënë ti ala so akpe mbito ti L’Eternel, na ala bi bê ti ala na iri ti Lo.” (Malachie 3:16). Nzapa ayeke bâ e tongana akamarade ti lo (Jacques 2:23). Gigi ti e aga nzoni ndali ti so e hinga mbilimbili ngbanga ti nyen e bâ gigi nga ndali ti so e yeke na anzoni ye so e zia na gbele e ti si dä. Nga a mû na e beku ti fini ti lakue lakue na ngoi so ayeke ga.​—Psaume 37:9.

²⁰ Dabe mo so a yeke hinga tâ dutingo ti mo nga na nengo ti mo na lege so Nzapa abâ mo lingbi, pëpe na lege ti bibe so azo ayeke na ni na ndo ti mo. Ambeni zo alingbi ti bâ nengo ti e gi na lege ti bango ndo ti zo. Me ndoye nga bingo bê so Nzapa ayeke fa na mbage ti e afa na e ngbanga ti nyen e lingbi: A yeke ndali ti so e yeke ti lo (Matthieu 10:29-31). Na mbage, ndoye ti e teti Nzapa alingbi ti sala si e bâ so dutingo ti e ti Chrétien ayeke kota mingi nga e wara tâ nzoni fango lege na gigi ti e. “Tongana mbeni zo andoye Nzapa, Nzapa ahinga zo so.”​—1 aCorinthien 8:3.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo dabe mo na ni?

• Ngbanga ti nyen a yeke tâ kota ye teti aChrétien ti bata dutingo ti ala na lege ti yingo?

• Tongana nyen e lingbi ti sala si dutingo ti e ti Chrétien akpengba nzoni?

• Na ndo tënë ti zo so a lingbi e nzere na lê ti lo, aye wa alingbi ti mû maboko na e ti mû desizion so ayeke tâ na lege ni?

• Tongana nyen nzoni bango ndo na ndo dutingo ti e ti Chrétien ayeke sala ye na ndo gigi ti e ti kekereke?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1. Mara ti azo wa Jéhovah ayeke hiri ala na mbage ti lo?

2, 3. Ngbanga ti nyen a lingbi ti duti ngangu ti bata nzoni bango ndo na ndo dutingo ti e ti Chrétien?

4. Tongana nyen Jésus agboto lê na ndo nene ti tene e bata aye so a yeke hinga na e nzoni tongana aChrétien?

5, 6. Ngbanga ti nyen ti duti zo so ayengi pëpe na lege ti yingo ayeke kota ye?

7. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni ti hunda Jéhovah ti tara bê nga na bibe ti e?

8. (a) Na lege wa e lingbi ti wara ye ti nzoni tongana Jéhovah atara bê nga na bibe ti e? (b) Tongana nyen tarango ndo so amû maboko na mo awe ti gue na li ni tongana Chrétien?

9. Ti hinga tâ tënë ti Bible e mveni ayeke kota ye mingi? Fa nda ni.

10. Ngbanga ti nyen a yeke sioni pëpe ti hunda atënë na nzoni bibe?

11. (a) Ye wa so e ye alingbi ti ga mbeni gbanda teti e? (b) Tongana nyen e lingbi ti luti na mbito oko pëpe na gbele ngangu ti amba ti e?

12. Kpengba-ndia nga na tapande wa alingbi ti kpengba e ti luti ngangu na yâ mabe tongana ye ni andu ziango bê ti e kue na Nzapa?

13. Ngbanga ti nyen a yeke lege ti ndara ti fa tele ti e tongana Chrétien?

14. Hengo ndo wala kengo ndo alingbi ti sala si e woko? Fa nda ni.

15, 16. (a) Ye ti héritier ti e ti yingo ayeke nyen? (b) Tongana nyen e lingbi ti wara ye ti nzoni na gbungo li na ndo ye ti héritier ti e ti yingo na lege ti Tënë ti Nzapa?

17. Nde na ziango bê gi na ndo ye ti héritier ti e ti yingo, a lingbi e sala nyen?

18. Tongana nyen akusala ti aChrétien ayeke leke dutingo ti e ti Chrétien nzoni mingi ahon ti kozo?

19, 20. (a) Aye ti nzoni wa mo mveni mo wara na dutingo Chrétien? (b) Ye wa amû lege na e ti hinga tâ dutingo ti e?

[Afoto na lembeti 21]

Bingo tele ti e kue na yâ akusala ti aChrétien ayeke sala si dutingo ti e ti Chrétien aga nzoni ahon ti kozo