Amolenge ti e: ye ti héritier ti ngele ngangu

“Biani, amolenge ayeke ye ti héritier so L’Eternel amû na zo. Amolenge so mo dü ala ayeke futa so Lo mû na mo.”​—PSAUME 127:3.

GBU li kete na ndo aye ti kpene so Jéhovah Nzapa asala si abâ gigi na lege so lo sala kozo koli na kozo wali. Adam na Eve so ayeke babâ na mama ni, ala use kue amû mbage ti ala na yâ ye so amaï na yâ ti Eve si aga mbeni fini zo: kozo bébé so a dü lo lani (Genèse 4:1). Ngbele ye na ngoi ni kâ juska laso, mungo ngo na dungo molenge angbâ ti pika bê ti e, nga azo mingi ayeke fa aye so biani tongana mbeni ye ti kpene.

² Na yâ ti lango 270 tongaso, kozo cellule ni, so abâ gigi na yâ ti mama na peko ti so lo na babâ abungbi, akangbi yâ ti lo ngbundangbu mingi mingi ti ga mbeni bébé na pekoni. A yeke wara na yâ ti kozo cellule ni akapa kue so a hunda ti tene lo kangbi lo ga mara ni nde nde so wungo ni ahon 200. Na mungo peko ti akapa so, so ayeke ye ti dongo bê nga ahon ndo ti gbungo nda ti ye ti zo, akete kete ye so abungbi ti ga zo, so zo agi li ti lo na ala gbä, ayeke maï na peko ti tele tongana ti so a hunda ti ga mbeni fini zo!

³ Ti mo, zo wa si ayeke tâ wasalango bébé ni? A yeke biani Lo so asala si fini abâ gigi kozoni. Wasungo psaume ahe bia so: “A lingbi i hinga L’Eternel ayeke Nzapa, a yeke Lo so asala e.” (Psaume 100:3). Ababâ na mama, i hinga nzoni mingi so ayeke pëpe na lege ti mbeni kpengba kode ti i mveni si i dü pendere matabisi ti ngele ngangu so. A yeke gi mbeni Nzapa so lo yeke na kota ndara si lo lingbi ti duti na gunda ti lekengo, na lege ti ye ti kpene, mbeni fini zo si lo bâ gigi. A sala ngu saki mingi awe, azo so agbu li ti ala ayeda so a yeke Kota Wasalango ye si ayeke na gunda ti maïngo ti molenge na yâ ti mama ti lo. Mo nga kue?​—Psaume 139:13-16.

⁴ Me Jéhovah ayeke bi bê na zo pëpe? Lo yeke nga mbeni Wasalango ye so aleke gi mbeni kode so na lege ni akoli na awali alingbi ti wara na molenge? Ambeni zo ayeke dä so ye ayeke ndu ka bê ti ala pëpe, me Jéhovah ayeke tongaso lâ oko pëpe (Psaume 78:38-40). Na Psaume 127:3, Bible atene: “Biani, amolenge ayeke ye ti héritier so L’Eternel amû na zo. Amolenge so mo dü ala ayeke futa so Lo mû na mo.” Zia e bâ fadeso ye so mbeni ye ti héritier ayeke nga ye so a ye ti fa na gigi.

Ye ti héritier nga nzoni futa

⁵ Mbeni ye ti héritier ayeke tongana mbeni matabisi. Mingi ni, ababâ na mama ayeke sala kua ngangu nga teti angu mingi ti zia na amolenge ti ala mbeni ye ti héritier. A lingbi ti duti nginza, da wala peut-être mbeni ye so ayeke na ngele ngangu na lê ti ala. Atâa ye ti héritier ni ayeke nyen, a yeke fä ti ndoye ti mbeni babâ wala mama. Bible atene so Nzapa amû amolenge na ababâ na mama ti ala tongana mbeni ye ti héritier. Ala yeke mbeni matabisi ti ndoye so alondo na lo. Tongana mo yeke babâ wala mama, mo pensé so akusala ti mo afa so mo bâ amolenge ti mo tongana mbeni matabisi so Wasalango dunia kue amû na mo?

⁶ Tongana Jéhovah amû matabisi so, nda ni ayeke ti sala si sese asi singo na ahale ti Adam na Eve (Genèse 1:27, 28; Esaïe 45:18). A yeke pëpe Jéhovah lo mveni si asala zo oko oko kue na maboko ti lo, tongana ti so lo sala na a-ange kutu mingi (Psaume 104:4; Apocalypse 4:11). Nde na so, Nzapa asoro ti leke azo na ngangu ti dungo amolenge so akpa ababâ na mama ti ala. So tâ pendere matabisi si mbeni babâ na mama ayeke na ni ti dü mbeni fini zo na ti bata lo! I ababâ na mama, i yeke mû merci na Jéhovah so lo mû lege na i ti wara ngia na yâ ye ti héritier so?

Bâ tapande ti Jésus na manda ye dä

⁷ Mawa ni ayeke so a yeke pëpe ababâ na mama kue si abâ amolenge tongana mbeni futa. Mingi ti ala ayeke sala nzobe gi kete na amolenge ti ala. Mara ti ababâ na mama tongaso ayeke mû pëpe tapande ti Jéhovah na Molenge ti lo (Psaume 27:10; Esaïe 49:15). Ni la, zia mara ti ababâ na mama tongaso abâ bingo bê so Jésus ayeke na ni na mbage ti amolenge. Même kozoni si Jésus aga na sese tongana zo, so ti tene na ngoi so lo yeke lani ngangu zo ti yingo na yayu, Bible atene so lo “wara ngia na popo ti amolenge ti azo.” (aProverbe 8:31). Ndoye ti lo na mbage ti azo ayeke tâ kota mingi, ni la lo yeda na bê ti lo mveni ti mû fini ti lo tongana mbeni kota ngele so a futa si e lingbi ti wara fini ti lakue lakue.​—Matthieu 20:28; Jean 10:18.

⁸ Na ngoi so lo yeke na ndo sese, Jésus azia mbeni nzoni tapande mbilimbili na ababâ na mama. Bâ ye so lo sala. Même na ngoi so lo yeke na kua mingi nga na gbele aye so ayeke sala ngangu na ndo bibe ti lo, lo mû ngoi ti duti na amolenge. Lo bâ lani lege so amolenge ayeke sala ngia na gala nga lo yôro ambeni mbage ti salango ye ti ala na yâ fango ye ti lo (Matthieu 11:16, 17). Na ngoi ti ndangba tambela ti lo na Jérusalem, Jésus ahinga so lo yeke hu pono nga a yeke fâ lo. Ni la tongana azo aga na amolenge ti ala ti bâ Jésus, adisciple ti lo atara ti tomba amolenge ni. Peut-être ala gi ti sala kue si lo gi bê ti lo mingi pëpe. Me Jésus asuku na adisciple ti lo. Ti fa tâ kota “ngia” ti lo na mbage ti amolenge, lo tene: “I zia akete molenge aga na Mbi, i gbanzi ala pëpe.”​—Marc 10:13, 14.

⁹ E lingbi ti manda ye na ndo tapande ti Jésus so. Même tongana e yeke na akua mingi, si amolenge aga na mbage ti e, e yeke sala ye tongana nyen? Tongana ti so Jésus asala? Ye so amolenge ayeke na bezoin ni, mbilimbili na mbage ti ababâ na mama ti ala, ayeke ye so Jésus ayeke lani ndulu ti mû ni na ala: ngoi nga na bingo bê ti lo. A yeke tâ tënë so mara ti atënë tongana “mbi ye mo mingi” ayeke kota ye. Ye oko, aye so mo yeke sala ayeke fa ye mingi ahon atënë ti yanga. Mo yeke fa ndoye ti mo gi pëpe na lege ti ye so mo yeke tene, me mingi ni na lege ti ye so mo yeke sala. A yeke bâ ni na lege ti ngoi so mo yeke mû ti duti na amolenge ti mo nga na bingo bê so mo yeke fa na mbage ti ala. Ye oko, atâa tongana ababâ na mama asala aye so kue, peut-être ala yeke bâ pëpe anzoni ye ti pekoni, wala aye ni aga hio pëpe tongana ti so ala yeke ku fade. Ge la a hunda ti duti na be-nze-pepe. E lingbi ti manda ti duti na be-nze-pepe tongana e mû tapande so Jésus asala na ye na mbage ti adisciple ti lo.

Be-nze-pepe nga na ndoye ti Jésus

¹⁰ Jésus ahinga nzoni mingi papa so ayeke londo lakue na popo ti adisciple ti lo na ndo tënë ti warango kota ndo. Mbeni lâ, na peko ti so lo na adisciple ti lo asi na Capernaüm, lo hunda ala: “I yeke sala tënë ti nyen na popo ti i na lege? Me ala kiri tënë pëpe, teti na lege ala dë gaba na popo ti ala ti hinga zo nyen ayeke kota ahon ambeni.” Ahon ti tene lo suku na ala ngangu, na be-nze-pepe, Jésus amû na ala mbeni ye ti manda si ala duti na tâ be-ti-molenge (Marc 9:33-37). Adisciple asala ye tongana ti so Jésus aku? Ala sala ni hio pëpe. Nze omene tongaso na pekoni, Jacques na Jean apusu mama ti ala ti hunda na Jésus ti zia ala na kota ndo na yâ Royaume. Ge nga, Jésus akiri aleke bango ndo ti ala na be-nze-pepe.​—Matthieu 20:20-28.

¹¹ Kete na pekoni, matanga ti Pâques ti ngu 33 asi. Gi Jésus na abazengele ti lo si atingbi tele ti sala ni. Tongana ala si na da-nduzu, zo oko pëpe na popo ti abazengele 12 amû li ni ti sukula poussière na gere ti amba ti lo tongana ti so a yeke sala ka lakue. Sukulango gere ti azo ayeke lani kete kusala so mbeni zo ti kua wala mbeni wali ti da si ayeke sala ni (1 Samuel 25:41; 1 Timothée 5:10). Jésus awara vundu mingi ti bâ so adisciple ti lo angbâ ti sala nzara ti kota ndo. Tongaso Jésus asukula gere ti ala oko oko kue, na pekoni lo hunda mingi na ala ti mû tapande ti lo na salango na ambeni zo (Jean 13:4-17). Ala sala ni? Bible atene so gi na bï ni so “dengo gaba alondo na popo ti ala ti hinga zo nyen na popo ti ala ayeke kota ahon ambeni.”​—Luc 22:24.

¹² Tongana amolenge ti i abata pëpe wango so i mû na ala, i ababâ na mama, i bâ tongana nyen ye ni alingbi fade ti ndu bê ti Jésus? I dabe ti i so bê ti Jésus anze pëpe na tele ti abazengele ti lo atâa so ala sala ye hio hio pëpe ti leke afaute ti ala. Na nda ni, kangango bê ti lo alë lengo (1 Jean 3:14, 18). Ababâ na mama, a lingbi i mû tapande ti be-nze-pepe nga na ndoye ti Jésus, zia bê ti i awoko lâ oko pëpe na yâ ngangu so i yeke sala ti fa lege na amolenge ti i.

¹³ Amolenge ayeke na bezoin ti hinga so ababâ na mama ti ala andoye ala nga abi bê na ala. Jésus aye lani ti hinga bibe ti adisciple ti lo, ni la lo yeke dengi mê ti mä ala tongana ala yeke na ahundango tënë. Lo hunda na ala ti fa bibe ti ala na ndo ambeni tënë (Matthieu 17:25-27). Biani, nzoni fango ye andu nga dengingo mê ti mä zo ni nga bingo bê biani na ndo lo. A lingbi mbeni babâ wala mama ake bibe kue ti tombango mbeni molenge so aga ti hunda nda ti mbeni ye na lo na tenengo mara ti atënë so na lo na ngangu: “Hon kâ! Mo bâ so kua ahon ndo ti mbi pëpe?” Tongana babâ wala mama ni ayeke na kua biani, a lingbi lo tene na molenge ni so ala yeke sala ande lisoro na ndo tënë ni. A lingbi babâ wala mama ni aleke ye ti tene a sala lisoro biani na ndo ni. Na lege so molenge ni ayeke hinga ande so babâ wala mama abi bê na lo biani, nga lo yeke duti ande ndulu ti fa atënë ti bê ti lo.

¹⁴ A yeke na lege ni ti tene ababâ na mama afa ndoye ti ala na ziango maboko ti ala na peko ti amolenge nga na gbungo amolenge ni na kate ti ala? Ge nga, ababâ na mama alingbi ti manda ye na ndo tapande ti Jésus. Bible atene so lo “kamata amolenge ni na tïtî Lo, Lo hiri tënë nzoni na ndo ala, na Lo zia maboko ti Lo na ndo ala.” (Marc 10:16). Ti mo, amolenge so asala ye lani tongana nyen? Biani, tele ti ala anzere na ala ye gi ti ga ndulu na Jésus! Tongana tâ ndoye ayeke na popo ti i ababâ na mama nga na amolenge ti i, ala yeke duti ande ndulu ti yeda na ngangu so i yeke sala ti mû wango na ala nga ti fa ye na ala.

A hunda ti mû ngoi oke ti duti na ala?

¹⁵ Ambeni zo ayeke hunda tele ti ala wala amolenge ayeke tâ na bezoin ti tene ababâ na mama amû ngoi mingi ti duti na ala nga ti bi bê na ala na ndoye. Mbeni kode ti batango amolenge so azo amaï ni ayeke ti so andu mungo ambeni kete ngoi ti duti na ala. Ti azo so amû peko ti kode so, ala tene so tongana akete ngoi so a mû ni ti duti na amolenge ayeke mbeni ye so a leke ni nzoni nga tongana ala wara biani ye ti nzoni dä, amolenge ayeke pëpe na bezoin ti tene ababâ na mama amû ngoi mingi ti duti na ala. Me kode ni so ayeke nzoni? Nga a sigigi na ni ndali ti nzoni duti ti amolenge?

¹⁶ Mbeni wasungo mbeti, so lo hunda amolenge mingi, atene so ala “ye mingi ti tene ababâ na mama amû gbâ ti ngoi ti duti na ala” nga “abi bê gi na ndo ala.” A yeke senge pëpe so mbeni kota wafango mbeti atene: “A yeke ababâ na mama so ahinga so ala mû ngoi mingi pëpe ti duti na amolenge ti ala si atene so a lingbi a sala tongaso: ti mû gi ambeni kete ngoi ti duti na amolenge. Azo mveni si awara mbeni nda ti tënë ti mû gi kete wungo ti ngoi ti duti na amolenge ti ala.” A lingbi ababâ na mama amû ngoi oke ti duti na amolenge ti ala?

¹⁷ Bible afa ni pëpe. Ye oko, a wa lani ababâ na mama na Israël ti sala tënë na amolenge ti ala na ngoi so ala yeke na yâ da ti ala, na ngoi so ala yeke tambela na lege, tongana ala gue ti lango na tongana ala londo (Deutéronome 6:7). A yeke polele so lâ oko oko, ababâ na mama ayeke na bezoin ti sala lisoro nga ti fa ye na amolenge ti ala.

¹⁸ Jésus afa lani lege nzoni mingi na adisciple ti lo tongana lo yeke te ye, lo yeke gue na mbeni tambela nga même tongana lo yeke hu tele legeoko na ala. Na lege so, lo sala kusala nzoni na alege kue so azi na lo ti fa ye na ala (Marc 6:31, 32; Luc 8:1; 22:14). Legeoko nga, a lingbi ababâ na mama aduti ndulu ti sala kusala na alege kue so azi ti lu gere ti nzoni lisoro legeoko na amolenge na ti ngbâ ti bata ni, nga ti fa alege ti Jéhovah na ala.

Ye so a hunda ti fa ni nga lege ti salango ni

¹⁹ Ti mû gi ngoi ti duti legeoko na amolenge nga même ti fa ye na ala ayeke pëpe ye kue so a hunda ti bata ala nzoni. Kota ye ni nga ayeke ye so a yeke fa. Bâ lege so Bible agboto lê na ndo ye so a lingbi a fa ni, lo tene: “A lingbi komandema so mbi mû na mo laso . . . mo fa tënë ni na amolenge ti mo biani.” “Komandema” wa a lingbi a fa ni na amolenge? Biani, a yeke komandema so a sala tënë ni kozoni: “A lingbi mo ndoye L’Eternel Nzapa ti mo na bê ti mo kue, na âme ti mo kue, na ngangu ti mo kue.” (Deutéronome 6:5-7). Jésus atene so na popo ti akomandema kue ti Nzapa, komandema so la ayeke kota ahon atanga ni kue (Marc 12:28-30). Kozoni kue, ababâ na mama ayeke na bezoin ti fa ye na amolenge ti ala na ndo Jéhovah, na fango na ala nda ni so gi lo oko si lo lingbi ti tene e ye lo na âme ti e kue na e mû tele ti e na lo.

²⁰ Ye oko, “komandema” so a wa ababâ na mama ti fa ni na amolenge ti ala andu ye mingi ahon gi senge fango na ala ti ye Nzapa na tele ti ala kue. Na yâ chapitre ti Deutéronome so aga kozoni, mo yeke bâ so Moïse akiri afa andia so Nzapa asû na ndo atableau ti tênë: aKomandema Bale-oko. Na yâ andia so, a yeke wara ala so ahunda ti tene mvene pëpe, ti nzi ye pëpe, ti fâ zo pëpe na ti sala lango-sioni pëpe (Deutéronome 5:11-22). Tongaso, a hunda mingi na ababâ na mama ti ngoi ni kâ ti fa nene ti anzoni salango ye na amolenge ti ala. Ababâ na mama ti laso so ayeke aChrétien ayeke na bezoin ti mû mara ti fango ye so na amolenge ti ala tongana ala yeke mû maboko na ala ti wara nzoni duti nga na tâ ngia kekereke.

²¹ Bâ so a tene na ababâ na mama tongana nyen ti fa “komandema” ni na amolenge ti ala: “A lingbi mo fa tënë ni na amolenge ti mo.” Tënë “fa” aye ti tene “ti fa nga ti lu mbeni ye ngangu na yâ bê ti zo na kiringo na ndo ni fani mingi wala na fango ni tongana agbotongo mê: ti wa mingi wala ti yôro ni mbilimbili na yâ bibe ti zo ni.” Tongaso, Nzapa ayeke tene biani na ababâ na mama ti leke mbeni kapa ti fango ye ti Bible so tâ nda ni ayeke ti yôro aye ti yingo na yâ bibe ti amolenge ti ala.

²² Ti leke mara ti kapa tongaso, a hunda ti tene ababâ na mama asala ngangu. Bible atene: “A lingbi mo kanga komandema so na maboko ti mo ti ga tongana fä, na mo kanga komandema so na ndo lê ti mo. A lingbi mo sala mbeti ti tënë ni na ndo cadre ti yanga ti da ti mo, na ndo ti porte ti yanga ti kodoro nga.” (Deutéronome 6:8, 9). Ye so aye pëpe ti tene so a lingbi ababâ na mama asû andia ti Nzapa na ndo cadre nga na ndo porte, ala kanga mbeni mbeti ni na ndo maboko ti amolenge ti ala nga na ndo lê ti ala. Nde na so, kota tënë ni ayeke so a lingbi ababâ na mama adabe ti amolenge ti ala lakue na ndo afango ye ti Nzapa. A lingbi fango ye na amolenge ni aduti mbeni ye so a yeke sala ni lakue, na mbeni lege so mo bâ mo tene afango ye ti Nzapa ayeke dä na gbele amolenge ni na ngoi kue.

²³ Ambeni mbilimbili kota tënë so ababâ na mama ayeke na bezoin ti fa ni na amolenge ti ala ayeke so wa? Ngbanga ti nyen a yeke kota ye laso ti fa ye na amolenge nga ti fa na ala ti bata tele ti ala? Ye wa ayeke dä fadeso ti mû maboko na ababâ na mama ti fa ye na amolenge nzoni? Na yâ article ti peko, a yeke sala tënë na ndo ahundango tënë so nga na ambeni nde so ababâ na mama ayeke gi bê ti ala dä.

Fade mo kiri tënë tongana nyen?

• Ngbanga ti nyen a lingbi ababâ na mama abâ amolenge ti ala tongana aye ti ngele ngangu?

• Aye wa ababâ na mama na ambeni zo alingbi ti manda na ndo tapande ti Jésus?

• A lingbi ababâ na mama amû ngoi oke ti duti na amolenge ti ala?

• A lingbi a fa ye wa na amolenge? Nga tongana nyen?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1. Fa aye so ague ti si na dungo kozo bébé na ndo sese.

2. Ngbanga ti nyen mo lingbi ti tene so ye so ayeke tambela na yâ ti mbeni mama ti ngo ayeke ye ti kpene?

3. Ngbanga ti nyen azo so agbu li ti ala ayeda so gi Nzapa si alingbi ti duti na gunda ti dungo mbeni fini zo?

4. Salango ye wa so ambeni zo ayeke na ni a lingbi ti wara ni lâ oko pëpe na mbage ti Jéhovah?

5. Ngbanga ti nyen amolenge ayeke mbeni ye ti héritier?

6. Tongana Nzapa amû lege na azo ti dü amolenge, nda ni ayeke nyen?

7. Nde na ye so ambeni babâ na mama ayeke sala, tongana nyen Jésus afa bingo bê nga na be-nzoni na mbage ti “amolenge ti azo”?

8. Tongana nyen Jésus azia mbeni nzoni tapande na ababâ na mama?

9. Ngbanga ti nyen aye so e yeke sala alingbi ti duti kota mingi ahon ye so e yeke tene?

10. Tongana nyen Jésus afa mbeni ye ti manda na adisciple ti lo na ndo dutingo na tâ be-ti-molenge? Ala sala ye hio alingbi na ye so lo fa?

11. (a) Ye wa so a yeke sala ka ni lakue abazengele ti Jésus asala pëpe na peko ti singo ti ala na da-nduzu? (b) Ye nyen Jésus asala? Abazengele asala ye alingbi na ye so lo fa na ngoi ni so?

12. Tongana nyen ababâ na mama alingbi ti mû tapande ti Jésus na yâ ngangu so ala yeke sala ti fa lege na amolenge ti ala?

13. Tongana mbeni molenge ayeke na hundango tënë, ngbanga ti nyen a lingbi babâ wala mama atomba lo na ngangu pëpe?

14. Na ndo tënë ti fango ndoye na mbage ti amolenge ti ala, ye wa ababâ na mama alingbi ti manda na ndo tapande ti Jésus?

15, 16. Mbeni kode ti batango molenge so amû ndo ayeke so wa? Na a lingbi ti tene so ye wa si ayeke na gunda ni?

17. Ye wa amolenge ayeke na bezoin ti wara na mbage ti ababâ na mama ti ala?

18. Tongana nyen Jésus asala kusala nzoni na alege so azi ti fa ye na adisciple ti lo? Na ye wa ababâ na mama alingbi ti manda dä?

19. (a) A hunda nga nyen na ndo mungo ngoi ti duti na amolenge? (b) Ye wa ababâ na mama ayeke na bezoin ti fa ni kozoni kue na amolenge?

20. Ye wa Nzapa ahunda na ababâ na mama ti ândö ti fa na amolenge ti ala?

21. Ndia ti Nzapa so ahunda ti “fa” tënë ti lo na amolenge aye ti tene nyen?

22. Ye nyen a tene na ababâ na mama na Israël ti sala ti fa ye na amolenge ti ala? Na a ye ti tene nyen?

23. A yeke sala ande tënë na ndo ti nyen na yâ mandango ye ti yenga ti peko?

[Foto na lembeti 10]

Ababâ na mama alingbi ti manda nyen na ndo kode ti fango ye ti Jésus?

[Afoto na lembeti 11]

Na ngoi wa nga tongana nyen a lingbi ababâ na mama na Israël afa ye na amolenge ti ala?

[Afoto na lembeti 12]

A lingbi ababâ na mama azia afango ye ti Nzapa na gbele amolenge ti ala lakue