A sö e na lege ti nzobe, gi na lege ti akusala pëpe
“A sö i . . . na lege ti mabe; . . . a yeke ti kusala pëpe, si zo oko alingbi yä iri ti lo mveni pëpe.”—AEPHÉSIEN 2:8, 9.
LASO, azo ayeke sala baba mingi ndali ti akota ye so ala sala, nga fani mingi ala yeke ndulu ti pika kate ti ala dä. A-Chrétien ayeke ti ala nde. Ala yeke kpe ti gboto lê ti azo na ndo ti akota kusala ti ala mveni, même akusala so ala sala ndali ti tâ vorongo. Atâa so ala yeke duti na ngia ndali ti aye so awakua ti Jéhovah kue asala, ala yeke kpe ti gboto lê ti azo na ndo ye so ala mveni si asala. Ala hinga so, na yâ kusala ti Jéhovah, anzoni bibe so apusu mbeni zo ti sala ye ayeke nzoni mingi ahon mbeni ye so zo ni asala. Zo oko oko kue so ayeke wara ande matabisi ti fini ti lakue lakue, lo yeke wara ni pëpe ndali ti akota kusala so lo mveni lo sala, me na lege ti mabe nga na nzobe ti Nzapa.—Luc 17:10; Jean 3:16.
2 Bazengele Paul ahinga ye so nzoni mingi. Na peko ti so lo sambela lege ota ti tene a zi mbeni “kî na tele ti [lo],” kiringo tënë ti Jéhovah so lo wara ayeke so: “Grâce ti Mbi alingbi na mo, teti na ndo so ngangu ayeke pëpe, ngangu ti Mbi alingbi kue.” Teti so, na tâ be-ti-molenge, lo yeda na desizion ti Jéhovah, Paul atene: “Tongaso mbi yeke na ngia mingi ahon ti yä iri ti mbi teti ngangu pëpe ti mbi, si ngangu ti Christ alingbi duti na ndo mbi.” Bibe ti Paul ti duti na tâ be-ti-molenge ayeke mbeni ye so e lingbi ti gi ti haka pekoni.—2 aCorinthien 12:7-9.
3 Atâa so Paul asala kota ye mingi na yâ kusala ti Nzapa, lo hinga so a yeke pëpe ndali ti ambeni kpengba kode ti lo si lo sala akota ye so. Na tâ be-ti-molenge, lo tene: “Lo mû na mbi grâce so, mbi zo kete ahon kue, ti fa na aGentil Tene-nzoni ti mosoro ti Christ, mosoro so zo alingbi hinga nda ni pëpe.” (aEphésien 3:8). Ge, Paul apika kate ti lo pëpe nga lo bâ tele ti lo mbilimbili ahon amba ti lo pëpe. “Nzapa ake azo ti kpengba-li [“azo ti baba”, Fini Mbuki, 2001], me Lo mû grâce na azo so ayeke na tâ be-ti-molenge.” (Jacques 4:6; 1 Pierre 5:5). E yeke mû tapande ti Paul? Na tâ be-ti-molenge, e yeke bâ tele ti e so e yeke kete ahon lo so lo yeke tâ kete mingi na popo ti aita ti e?
‘E bâ aita ti e tongana azo so ayeke nzoni ahon e’
4 Bazengele Paul awa aChrétien tongaso: “I sala ye oko pëpe na lege ti gingo tënë wala fango tele, me na lege ti be-kota-pepe, a lingbi azo oko oko kue abâ aita ti ala tongana azo so ayeke nzoni ahon ala.” (aPhilippien 2:3). Ye so alingbi ti duti ngangu, mbilimbili tongana e yeke na mbeni dutingo so ayeke mû ande lege na e ti yô kungba. Kpale ni ayeke londo peut-être ngbanga ti so bibe ti gbugburungo tele ti duti na li ni, so amû ndo na yâ sese laso, ayeke sala ngangu kamême kete na ndo ti e. A lingbi ti si so na ngoi so e de lani kete, na yanga-da wala na ekole, a fa na e ti sala mandako na aita ti e wala na akamarade ti e ti ekole. Wala lakue a yeke wa e lani ti sala kue ti ga kpengba wanguru ti ekole ni wala élève so ahon atanga ni kue si a gonda e. Ti tâ tënë ni, salango ngangu ti sala mbeni nzoni kusala ayeke ye so alingbi na gonda. Ye oko, aChrétien ayeke sala ye so pëpe ti gboto lê ti azo na ndo ti ala ahon ndo ni, me ti tene ala wara nzoni biani na lege ti kusala ni nga peut-être ti tene ambeni zo nde awara nzoni dä legeoko na ala. Ye oko, ti gi lakue ti duti zo so azo agonda lo teti so lo yeke na li ni alingbi ti ga na kpale. Na lege wa?
5 Tongana a bâ lege ni pëpe, bibe ti gbugburungo tele ti duti na li ni wala ti bango tele kota ahon tanga ti azo alingbi ti sala si mbeni zo aga zo so ayeke ne amba ti lo pëpe nga zo ti fandara. Bê alingbi ti sala lo ndali ti akode wala amatabisi so amba ti lo ayeke na ni. Mbeti ti aProverbe 28:22 atene: “Zo so bê asala lo, lo gi lege fade fade ti ga zo ti mosoro, na lo hinga pëpe fade nzinga aga na ndo lo.” Na baba, lo lingbi même ti gi ti duti na ando so ayeke ti lo pëpe. Ti fa so aye so lo sala ayeke na lege ni, lo lingbi ti to nda ti dema tele wala ti kasa amba ti lo. Andâ demango tele na kasango ndo ayeke abibe so a lingbi aChrétien akpe ni (Jacques 3:14-16). Atâa ye ni ayeke tongana nyen, salango tongaso alingbi ti gue na lo ti wara bibe ti “mbi kozoni si.”
6 Tongaso, Bible awa aChrétien: “A lingbi e zia fandara, na e zia ti gi tënë na ti sala bê na popo ti e.” (aGalate 5:26). Bazengele Jean asala tënë ti mbeni mba ti lo wamabe so awara biani mara ti bibe so. Lo tene: “Mbi sala mbeti na église; me Diotrèphe, lo so aye kozo ndo na popo ti ala, lo mä e pëpe. Teti tënë so, tongana mbi ga, fade mbi dabe azo na kusala so lo yeke sala, teti lo sala sio tënë ti mbana na tele ti e.” A yeke tâ sioni mingi teti mbeni Chrétien ti wara mara bibe so.—3 Jean 9, 10.
7 Ti tâ tënë ni, a yeke na lege ni pëpe ti tene so mbeni Chrétien alingbi ti kpe biaku biaku bibe kue ti gingo ti duti na kozo ndo. Na tapande, kua ti nginza ti lo alingbi ti ndu salango mandako na ambeni zo wala na ambeni ndokua so ayeke leke gi oko mara ti akungba wala ayeke sala gi oko mara ti akua. Ye oko, atâa lo yeke sala kua na mara ti ando tongaso, mbeni Chrétien ayeke gi ande ti sala ye ti lo na bibe ti yekiango zo, ti ndoye nga na ti bango zo na nene ni. Lo yeke ke ande asalango ye so ague nde na ndia ti kodoro wala ti aChrétien, nga lo yeke kpe ti ga mbeni zo so azo ahinga lo kozoni kue na bibe ti gbugburungo tele ti duti na li ni, ti pusungo amba ti lo na peko. Lo yeke bâ ande so dutingo na kozo ndo na yâ ti mbeni ye ayeke pëpe ye so ayeke kota ahon tanga ti aye kue na yâ gigi ti zo. Tongana ye ni ayeke tâ tënë na ndo kusala ti mitele, a yeke nga tâ tënë mingi na yâ kusala ti Nzapa.
“Teti kusala ti mbeni zo pëpe”
8 Bibe so a lingbi aChrétien aduti na ni na yâ aye so abâ kusala ti Nzapa ayeke ti so a fa ni na yâ tënë so a sû na gbe ti yingo vulu: “A lingbi zo atara kusala ti lo mveni ti bâ tongana a lingbi, tongaso fade lo lingbi yä iri ti lo teti kusala ti lo mveni, na teti kusala ti mbeni zo pëpe.” (aGalate 6:4). Na yâ kongregation, a-ancien ahinga so ala yeke sala mandako na popo ti ala pëpe, me ala yeke sala kua maboko na maboko tongana tele oko. Ala yeke na ngia ndali ti aye so zo oko oko alingbi ti sala ngbanga ti nzoni duti ti kongregation kue. Tongaso, ala yeke kpe gbugburungo tele ti duti na kozo ndo, mbeni bibe so ayeke buba ye bubango, nga ala yeke zia mbeni nzoni tapande ti dutingo beoko na tanga ti azo kue ti kongregation ni.
9 Ndali ti ngu ti ala, aye so ala bâ na gigi ti ala wala akode so a dü ala na ni, ambeni ancien alingbi ti sala kusala nzoni mingi ahon ambeni, wala ala yeke na ngangu ti bango nda ti ye so ayeke kota mingi. Ye so asala si a-ancien ayeke na akungba nde nde na yâ bungbi ti Jéhovah. Ahon ti haka tele ti ala na amba ti ala, ala yeke bata wango so: “Legeoko tongana A mû matabisi nde nde na i oko oko kue, i kangbi yâ ni na popo ti i tongana awabatango-ye so abata grâce nde nde ti Nzapa nzoni.” (1 Pierre 4:10). Ti tâ tënë ni, versê so abâ awakua ti Jéhovah kue, teti e kue e wara kamême matabisi ti tâ hingango ye nga na ti mungo mbage na kusala ti Nzapa.
10 Kusala so e yeke sala teti Jéhovah ayeke nzere na lo gi tongana e sala ni na ndoye nga na bê ti e kue, me pëpe ti sala tele ti e kota na ndo ti amba ti e. Tongaso, a yeke tâ kota ye ti duti na bango ndo so ayeke na lege ni na ndo akusala ti e ndali ti tâ vorongo. Atâa so mbeni zo alingbi pëpe ti fâ ngbanga na lege ni na ndo aye so apusu mba ti lo ti sala ye, Jéhovah ayeke ‘bâ kilo ti bê’. (aProverbe 24:12; 1 Samuel 16:7). Tongaso, a yeke nzoni ti tene ngoi na ngoi e hunda tele ti e: ‘Ye nyen ayeke pusu mbi ti sala kusala ti Jéhovah?’—Psaume 24:3, 4; Matthieu 5:8.
Nzoni bibe na ndo kusala ti e
11 Tongana ye so apusu zo ti sala ye si ayeke kota ye so ahon atanga ni kue so asala si e nzere na lê ti Jéhovah, na lege wa a lingbi e bi bê ti e mingi na ndo akusala ti mabe? Nga, tongana a yeke na nzoni bibe si e yeke sala kusala ti e, a yeke kota ye biani ti bi rapport ni wala ti fa wungo ni? A hundango tënë so ayeke tâ na lege ni, teti so e ye pëpe ti zia wungo ti aye kozo na akusala ti mabe wala e ye pëpe si tënë ti bingo mbeni nzoni rapport si aga kota ye so agbu bê ti e na yâ kusala ti e ti Chrétien.
12 Bâ ye so buku Bungbi so a leke ni ti sala ye so Jéhovah aye atene: “Akozo disciple ti Jésus Christ aye lani mingi ti mä tënë na ndo atondo so afa tënë ti guengo na li ni ti kusala ti fango tënë (Marc 6:30). Buku ti Kusala afa na e so a yeke lani gi azo 120 tongaso si ayeke dä na ngoi so a sa yingo vulu na ndo ti adisciple na Pentecôte. Me ngoi kete na pekoni, wungo ti adisciple ni ague na li ni ti si 3 000. Na pekoni, ala si 5 000. . . . (Kusala 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7). Biani, atondo ti guengo na li ni ti kusala so alingbi lani gi ti mû ngia mingi na adisciple.” Ndali ti oko tënë so, laso aTémoin ti Jéhovah ayeke sala ngangu ti bi arapport so ayeke mbilimbili ti ye so a sala na ndo sese kue ti sala si tënë ti Jésus so aga tâ tënë: “Fade a fa Tene-nzoni so ti royaume na sese so kue teti tënë ti témoin na amara kue; na tongaso fade nda ni aga.” (Matthieu 24:14). Arapport tongaso ayeke fa tâ ye so a sala awe na ndo sese kue. Ala yeke fa ando so a hunda ti mû maboko dä, mara ti ambeti so alingbi nga na wungo ti ambeti so a yeke na bezoin ni ti pusu na kusala ti fango tënë na li ni.
13 Tongaso, bingo rapport ti kusala ti e ayeke mû lege na e ti ngbâ ti sala kusala ti e ti fango nzo tënë ti Royaume ni tâ nzoni mingi ahon ti kozo. Na mbage, tongana e mä tënë ti kusala so aita ti e ayeke sala na ambeni ndo nde, a yeke mû wâ na e pëpe? Asango na ndo guengo na li ni ti kusala ti e na ti lege so amû ndo kue ayeke mû na e ngia mingi, ayeke pusu e ti sala kusala mingi ahon ti kozo nga ayeke sala si e yeke na beku ti wara adeba nzoni ti Jéhovah. Na a yeke biani ye ti ngia mingi ti hinga so rapport ti e mveni ayeke nga na popo ti atondo ti kusala na ndo sese kue! Rapport ti e ayeke kete mingi tongana a haka ni na rapport ti sese kue, me Jéhovah ayeke bâ ni (Marc 12:42, 43). Girisa pëpe so tongana mo bi rapport ti mo pëpe, mbeni ye ayeke manke na yâ ti rapport ti sese kue.
14 Ti tâ tënë ni, mingi ti aye so Témoin oko oko ayeke sala ti yô kungba ti lo ti wakua so amû tele na Jéhovah, a yeke bâ ni pëpe na ndo ti rapport ti lo. Na tapande, a yeke wara pëpe na yâ ti rapport mandango Bible zo mveni lakue, guengo na abungbi nga mungo mbage dä, akusala ti kongregation, mungo maboko na amba ti e wamabe so ye atia ala, nginza so e yeke mû ndali ti kusala ti fango tënë na ndo sese kue nga na ambeni ye tongaso. Ni la, atâa so rapport ti e ayeke sala mbeni kota kusala, na lege so a yeke mû maboko na e ti bata wâ ti e na yâ fango tënë na ti kiri na peko pëpe, a lingbi e duti na mbeni bango ndo so ayeke tâ na lege ni na ndo ni. A lingbi e bâ rapport ni pëpe tongana mbeni mbeti na lege ti yingo so afa atene a diko e ti wara fini ti lakue lakue awe.
‘Ala yeke na nzara ti sala nzo kusala’
15 Biani, atâa so gi akusala pëpe si alingbi ti sö e, ala yeke kota ye mingi. A yeke ndali ni si a hiri aChrétien “azo ti Lo, azo so ayeke na nzara ti sala nzo kusala.” Nga a yeke ngbanga ni la si a wa ala ‘ti bi bê na ambeni zo na popo ti ala ti wa ala si ala ndoye azo, na ala sala kusala nzoni’. (Tite 2:14; aHébreu 10:24). Jacques, mbeni oko ti azo so asû Bible, afa ye ni tâ polele tongana lo tene: “Mabe so ayeke na kusala ni pëpe ayeke na fini pëpe.”—Jacques 2:26.
16 Atâa so anzo kusala alingbi ti duti kota ye, abibe so apusu e ti sala ni si ayeke tâ kota ye mingi. Tongaso, lege ti ndara ayeke ti tene ngoi na ngoi e gi ti bâ yâ ti aye so ayeke pusu e ti sala ye. Teti so zo alingbi pëpe ti hinga mbilimbili aye so ayeke pusu amba ti lo ti sala ye, a lingbi e kpe ti fâ ngbanga na li ti amba ti e. A hunda tënë so na e: “Mo yeke zo nyen si mo fâ ngbanga na li ti boi ti mbeni zo?” Kiringo tënë ni so ayeke tâ polele ayeke so: “Tongana lo luti wala lo tï, a yeke ngbanga ti mveni ti lo”, wala a bâ gi mveni ti lo (aRomain 14:4). Jéhovah, Mveni ti azo kue, nga na Wafango ngbanga so lo soro, Christ Jésus, ayeke fâ ande ngbanga ti e gi ndali ti akusala ti e pëpe me nga ndali ti aye so apusu e ti sala ye, alege so azi na e ti sala ye, ndoye ti e nga na mungo bê ti e kue na kusala ti Nzapa. Gi Jéhovah na Christ Jésus si alingbi mbilimbili ti bâ wala e sala ye so a wa aChrétien ti sala. Ye so ayeke na yâ ti tënë ti bazengele Paul so: ‘Mo gi lege ngangu ti mû tele ti mo na Nzapa tongana zo so alingbi na lê ti Lo, zo so ahinga kusala ni si kamene asala lo pëpe, zo so afa nda ti tene-biani na lege ni.’—2 Timothée 2:15; 2 Pierre 1:10; 3:14.
17 Jéhovah ayeke ku ye ahon ndo ni pëpe na mbage ti e. Jacques 3:17 afa so “ndara so alondo na nduzu ayeke na . . . nzobe [“asala ye na lege ni”, NW ]”. Lege ti ndara nga tâ nzoni lege ti salango ye ayeke ti tene e mû tapande ti Jéhovah na ndo tënë so. Tongaso, a lingbi e tara pëpe ti zia na gbele e wala na gbele aita ti e aye so ahon ngangu ti e wala so ahon ngangu ti ala.
18 Tongana e ngbâ ti duti na bango ndo so ayeke na lege ni na ndo akusala ti mabe ti e nga na ndo nzobe ti Jéhovah, e yeke bata ande ngia ti e so ayeke ye so a hinga na awakua ti Jéhovah (Esaïe 65:13, 14). E lingbi ti wara ngia na yâ adeba nzoni so Jéhovah ayeke tuku na ndo ti azo ti lo kue, atâa wungo ti aye so e mveni e lingbi ti sala ayeke tongana nyen. Na ngbango lakue ti “sambela na ti hunda mingi na tënë ti merci”, e yeke toto ande mingi na Nzapa ti mû maboko na e ti sala tâ ye kue so e lingbi ti sala. Tongaso, kite ayeke pëpe so “fade siriri ti Nzapa so ahon bibe kue abata bê ti [e] na abata bibe ti [e] na yâ Christ Jésus.” (aPhilippien 4:4-7). Biani, e lingbi ti wara dengo bê nga na ngangu na hingango so a lingbi ti sö e gi na lege ti akusala pëpe, me nga na lege ti nzobe ti Jéhovah!
Mo lingbi ti fa nda ni so aChrétien
• akpe ti pika kate ti ala na ndo akota kusala ti ala mveni?
• akpe bibe ti gbugburungo tele ti duti na li ni?
• ayeke bi rapport ti kusala ti ala ti fango tënë?
• akpe ti fâ ngbanga na li ti amba ti ala wamabe?
[Ahundango tënë ti manda na ye]
1. Na ndo tënë ti akota ye so zo mveni si asala, tongana nyen aChrétien ayeke nde na mingi ti azo? Na ngbanga ti nyen?
2, 3. Paul apika kate ti lo ndali ti ye wa? Na ngbanga ti nyen?
4. Ngoi na ngoi, ngbanga ti nyen a yeke ngangu na e ti bâ amba ti e tongana azo so ayeke nzoni ahon e?
5. Tongana a bâ lege ni pëpe, bibe ti gbugburungo tele ti duti na li ni alingbi ti sala si mbeni zo asala ye tongana nyen?
6. Na lege wa Bible agboto mê na ndo bibe ti gbugburungo tele ti duti na li ni?
7. Na yâ sese ti laso so aye bibe ti gbugburungo tele ti duti na li ni na place ti kua, mbeni Chrétien ayeke gi ti kpe ande nyen?
8, 9. (a) Ngbanga ti nyen a-ancien ayeke nga na mbeni nda ti tënë oko pëpe ti sala mandako na popo ti ala? (b) Ngbanga ti nyen 1 Pierre 4:10 abâ awakua ti Nzapa kue?
10. Kusala so e yeke sala teti Jéhovah ayeke nzere na lo gi tongana e sala ni tongana nyen?
11. Na ndo kusala ti e ti Chrétien, a yeke tâ na lege ni ti bâ ahundango tënë wa?
12, 13. (a) Fa ambeni ye so ngbanga ni e yeke bi rapport ti kusala ti e. (b) Tongana e yeke bâ tondo ti kusala ti fango tënë ti e na ndo sese kue, e yeke na ngia ngbanga ti aye wa?
14. Na ndo ti fango tënë nga na fango ye, ambeni ye so ayeke na yâ kusala ti e teti Jéhovah ayeke nyen?
15. Atâa so gi akusala ni mveni alingbi pëpe ti sö e, ngbanga ti nyen ala yeke kota ye mingi?
16. Aye wa ayeke kota mingi ahon akusala? Me a lingbi e kpe nyen?
17. Atâa so e yeke tara ti sala aye so ayeke kota biani, ngbanga ti nyen a lingbi e bata na li Jacques 3:17?
18. Aye wa e lingbi ti ku ti wara tongana e yeke na bango ndo so ayeke na lege ni na ndo akusala ti e nga na ndo nzobe ti Jéhovah?
[Foto na lembeti 15]
“Grâce ti Mbi alingbi na mo”
[Foto na lembeti 17]
A-ancien ayeke na ngia na ye so zo oko oko na popo ti ala alingbi ti sala ndali ti nzoni duti ti kongregation
[Foto na lembeti 19]
Tongana mo bi rapport ti mo pëpe, mbeni ye ayeke manke na yâ ti rapport ti ndo sese kue