Ngbâ ti bâ ye na nene ni mingi ahon ti kozo
“O Nzapa, bibe ti Mo ayeke ye ti nzoni mingi na lê ti mbi! Wungo ti ala ayeke mingi mingi.”—PSAUME 139:17.
1, 2. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e bâ Mbeti ti Nzapa na nene ni? Wasungo psaume atene nyen ti fa so lo bâ ni na nene ni?
A WARA lani mbeni ye so apika bê ti azo mingi. A yeke lani na ngoi ti lekengo peko ti temple ti Jéhovah na Jérusalem si Kota Prêtre Hilkija awara “mbeti ti Ndia ti L’Eternel so Moïse asara.” Kite ayeke dä pëpe so a yeke tâ mbeti so Moïse wani asû ni a sara angu 800 tongaso awe! Tara ti bâ ngia ti bê ti Gbia Josias so akpe mbeto ti Nzapa na ngoi so a fa na lo buku so! Biani, lo bâ mbeti so na nene ni mingi na hio tongaso, lo hunda na wakuasu Saphan ti diko ni na kota go.—2 Chronique 34:14-18.
2 Laso, azo ngbundangbu mingi alingbi ti wara Mbeti ti Nzapa kue wala gi mbeni mbage ni si ala diko. Ye so asara si Bible aga mbeni ye so ayeke kota mbeni pëpe? Oko pëpe! Senge pëpe, ngbanga ti so a yeke wara na yâ ni abibe ti Nzapa ti Ngangu Ahon Kue, so a sû ni na mbeti teti nzoni ti e (2 Timothée 3:16). Wasungo psaume David afa atënë ti bê ti lo na ndo Mbeti ti Nzapa, lo tene: “O Nzapa, bibe ti Mo ayeke ye ti nzoni mingi na lê ti mbi! Wungo ti ala ayeke mingi mingi.”—Psaume 139:17.
3. Ye wa afa so David akpengba na lege ti yingo?
3 Nengo so David amû na Jéhovah, na Mbeti ti lo nga na aye so lo leke teti tâ vorongo akiri lâ oko na peko pëpe. Gbâ ti apendere psaume so David asû afa na gigi bibe so lo yeke na ni. Na tapande, na Psaume 27:4, lo tene: “Mbi hunda ye oko na L’Eternel, na fade mbi gi ye so; a yeke ti duti na da ti L’Eternel na lâ ti mbi kue, ti bâ gloire ti L’Eternel, na ti bâ Temple ti Lo na ngia.” Na ngbene yanga ti Hébreu, tënë “ti bâ Temple ti Lo na ngia” aye ti tene “ti mû ngoi ti gbu li na ndo ni, ti bâ ni nzoni, ti bâ ni na ngia nga na nzara ti gonda ni.” A yeke polele so David ayeke zo so akpengba na lege ti yingo nga lo bâ na nene ni mingi aye so Jéhovah aleke ti kpengba mabe ti lo. Nga, lo yeke na ngia ti hinga anzene nzene tâ tënë kue so Nzapa afa. Na ndo tënë ti bango ye na nene ni, David azia mbeni nzoni tapande so ayeke nzoni ti mû pekoni.—Psaume 19:8-12.
Bâ na nene ni matabisi so e yeke na ni ti hinga tâ tënë
4. Ye wa apusu Jésus ti duti na ngia mingi na yâ yingo vulu?
4 A hunda pëpe ti tene mbeni zo aduti na ngangu ti gbungo nda ti ye hio mingi wala ti manda mbeti ague yongoro si lo wara hingango ye ti Bible. Mingi ni, aye so ayeke sara si zo asara baba. Nde na so, a hunda ti wara kota nzobe ti Jéhovah so lo fa ni na azo so ayeke na tâ be-ti-molenge, so ayeke na nzara ti sara na lo na so ahinga so ye ti yingo amanke ala (Matthieu 5:3; 1 Jean 5:20). Tongana Jésus agbu li na ndo tënë so atene a sara iri ti azo so ayeke mbilimbili-kue pëpe na mbeti na yayu, “Jésus ayeke na ngia [mingi] na yâ Yingo Vulu, Lo tene, Mbi mû singila na Mo, O Babâ, Seigneur ti yayu na ti sese, teti Mo honde ye so na awandara na azo ti mayele, na Mo fa nda ni na akete molenge.”—Luc 10:17-21.
5. Ngbanga ti nyen a lingbi adisciple ti Jésus abâ lani pëpe atâ tënë ti Royaume so a fa na ala tongana mbeni senge ye?
5 Na peko ti so Jésus atene sambela so na bê ti lo kue, lo bâ ndo na mbage ti adisciple ti lo, lo tene: “Ngia ayeke na lê so abâ ye so i bâ! Teti Mbi tene na i, aprophète na agbia mingi aye ti bâ ye so i bâ, na ala bâ ye so pëpe; na ala ye ti mä ye so i mä, na ala mä ye so pëpe.” Biani, Jésus awa adisciple ti lo so ayeke be-ta-zo ti bâ pëpe atâ tënë ti Royaume so a fa na ala tongana mbeni senge ye. A fa atâ tënë so pëpe na awakua ti Nzapa so aga kozoni na ala na biani, a fa ni pëpe na “awandara na azo ti mayele” ti ngoi ti Jésus.—Luc 10:23, 24.
6, 7. (a) Anda ti tënë wa e yeke na ni ti bâ na nene ni atâ tënë so Nzapa afa na e? (b) Kangbi wa a yeke bâ laso na popo ti tâ vorongo na abungbi ti nzapa ti wataka?
6 Laso, e yeke na anda ti tënë mingi ahon adisciple ti Jésus ti bâ na nene ni atâ tënë so Nzapa afa na e. Senge pëpe, ngbanga ti so na lege ti “ngbâa be-ta-zo na ti ndara”, Jéhovah angbâ ti zi nda ti Tënë ti lo so ali mingi na azo ti lo (Matthieu 24:45, NW; Daniel 12:10). Na ndo lâ ti nda ni, prophète Daniel atene: “Fade azo mingi akpe na ndo nde nde, na ndara awu mingi.” (Daniel 12:4). Mo yeda pëpe so hingango ye ti Nzapa “awu mingi” laso, nga so Jéhovah ayeke mû na awakua ti lo gbâ ti akobe ti yingo?
7 Awakua ti Jéhovah ahinga ye mingi na ndo Nzapa nga na aye so lo leke ti sara; na ye so azia kangbi na popo ti ala na azo ti Babylone ti Kota so ayeke fa ye kirikiri. Ye ti pekoni ayeke so, azo mingi so aga ti hinga nda ti sioni ti abungbi ti nzapa ti wataka na so bê ti ala ayeke so ndali ni ayeke tourné fadeso na mbage ti tâ vorongo. Ala yeke tongana angasangbaga na ala ye ti “sara beoko na siokpari ti [Kota Babylone] pëpe” nga ala ye si “sioye ti lo aga na ndo [ala] pëpe”. Jéhovah na awakua ti lo atisa mara ti azo so kue ti ga na yâ bungbi ti lo.—Apocalypse 18:2-4; 22:17.
Azo so abâ ye na nene ni ayeke ga mingi mingi ti voro Nzapa
8, 9. Na lege wa atënë ti Aggée 2:7 ayeke ga tâ tënë laso?
8 Jéhovah atene kozoni awe na ndo temple ti lo ti yingo so a yeke voro lo dä, lo tene: “Mbi yengi amara kue, na fade ala ga na ye ti nzoni mingi ti ala, na fade Mbi sara si da so asi na gloire.” (Aggée 2:7). Pendere prophétie so aga tâ tënë lani na ngoi ti Aggée, tongana tanga ti azo ti Nzapa so akiri na kodoro ti ala akiri aleke temple ti Jérusalem. Laso, atënë ti Aggée ayeke ga nga tâ tënë na ndo kota temple ti Jéhovah ti yingo.
9 Azo mingi ayeke ga gbani gbani na yâ ti temple ti yingo so ti voro Nzapa “na yingo na tene-biani.” Ngu oko oko, azo saki mingi so ayeke ‘aye ti nzoni mingi ti amara’ angbâ lakue ti ga dä (Jean 4:23, 24). Na tapande, tondo ti kusala ti aTémoin ti Jéhovah na ndo sese kue ti ngu ti kusala 2006 afa so azo 248 327 awara batême ti fa so ala mû tere ti ala na Jéhovah awe. Ye so aye ti fa so a yeke wungo ti afini zo 680 si ayeke wara batême lâ oko oko! Teti so ala ndoye tâ tënë na ala yeke na nzara ti sara na lo tongana awafango tënë ti Royaume, ye so afa biani so a yeke Jéhovah si agboto ala na mbage ti lo.—Jean 6:44, 65.
10, 11. Fa mbeni ye so asi na so afa tongana nyen azo aga ti bâ tâ tënë na nene ni.
10 Ye so agboto azo so ayeke na nzara ti sara na Nzapa na mbage ti tâ tënë ayeke so ala bâ “zo ti mbilimbili nde na zo ti sioni nde, lo so asara kusala ti Nzapa nde na lo so asara kusala ti Lo pëpe nde.” (Malachie 3:18). Zia e bâ ye so asi na Wayne na wali ti lo Virginie. Ala yeke lani amembre ti mbeni Eglize Protestant, me ala yeke na gbâ ti ahundango tënë so ala wara kiringo tënë dä pëpe. Ala ye bira pëpe, na li ti ala aga kirikiri nga ala gi bê ti ala mingi tongana ala bâ amokonzi-nzapa ayeke iri deba nzoni na ndo ti aturugu nga na aye ti bira. Na ngoi so ngu ti ala ayeke gue na li ni, ala bâ so amba ti ala ti yâ ti eglize ni ayeke bi bê pëpe na ala, atâa so Virginie afa ye teti ngu mingi na ekole ti dimanche. Ala tene: “Zo oko ti ga ti bâ e wala ti bi bê ti lo na nzoni duti ti e na lege ti yingo ayeke dä pëpe. Eglize ni aye gi nginza ti e, awe. E hinga ye ti sara pëpe.” Nzara ti eglize ni asigigi na yâ ti ala na ngoi so eglize ni ato nda ti yeda na bungbingo koli na koli wala wali na wali.
11 Na oko ngoi ni, tarä ti Wayne na Virginie ti wali aga Témoin ti Jéhovah, na pekoni, molenge ti ala ti wali nga kue aga Témoin ti Jéhovah. Atâa so na tongo nda ni, ye so anzere na Wayne na Virginie pëpe, na pekoni ala changé pensé ti ala na ala yeda ti manda Bible. Wayne atene: “Gi na yâ ti nze ota, e manda ye mingi na ndo ti Bible ahon aye so e manda na yâ ti ngu 70 so ahon! E hinga lâ oko pëpe so iri ti Nzapa ayeke Jéhovah, nga e hinga ye oko pëpe na ndo Royaume nga na Paradis na ndo sese.” Kete na pekoni, koli na wali so ayeke na nzara ti sara na Nzapa ato nda ti gue na bungbi nga ti sigigi na fango tënë. Virginie atene: “E ye ti fa tâ tënë na azo kue.” Ngu ti ala use kue ahon 80 tongana ala wara batême na ngu 2005. Ala tene: “E bâ so e duti nzoni na yâ ti bungbi ti atâ Chrétien.”
Kiri singila teti so mo “wara ye kue alingbi teti nzo kusala kue”
12. Ye wa Jéhovah ayeke sara lakue teti awakua ti lo? Ye wa a lingbi e sara ti wara nzoni dä?
12 Jéhovah ayeke mû maboko lakue na awakua ti lo ti sara ye so bê ti lo aye. Na tapande, a mû na Noé awango so ayeke polele na ndo lege ti lekengo arche. Na a lingbi Noé aleke arche ni nzoni teti lo yeke wara lege ti kiri ti leke pekoni pëpe. Na a yeke ye so lo sara. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so Noé “asara tongaso; ye kue so Nzapa akomande lo, lo sara tongaso.” (Genèse 6:14-22). Laso nga, Jéhovah ayeke leke awakua ti lo nzoni si ala sara ye so bê ti lo aye. Biani, kota kusala ti e ayeke ti fa nzo tënë ti Royaume ti Nzapa so ayeke komande nga ti mû maboko na azo so alingbi si ala ga adisciple ti Jésus Christ. Legeoko tongana ti Noé, kusala ti e ayeke ga nzoni gi tongana e mä yanga ti Nzapa. A lingbi e yeda na fango lege so Jéhovah amû na lege ti Tënë ti lo nga na bungbi ti lo.—Matthieu 24:14; 28:19, 20.
13. Jéhovah ayeke fa ye na e ndali ti kusala ti e na lege wa?
13 Ti sara kusala ti e so na lege ni, a lingbi e manda ‘ti fa nda ti’ Bible so ayeke kota gbakuru ti e “na lege ni.” Na Bible ayeke “nzoni ti fa nda ti tënë, ti zingo na zo, ti kiri zo na lege ni, na ti fa na zo lege ti sara ye mbilimbili, si zo ti Nzapa alingbi kue, na lo wara ye kue alingbi teti nzo kusala kue.” (2 Timothée 2:15; 3:16, 17). Legeoko tongana ti so Jéhovah asara na ngoi ti akozo Chrétien, lo yeke fa ye na e na lege ti bungbi ti lo. Laso, na yâ ti akongregation 99 770 na ndo sese kue, Bungbi ti Ekole ti Kusala ti aChrétien nga na Bungbi ti Kusala so a yeke sara yenga na yenga ayeke mû maboko na e ti fa tënë nzoni. Mo yeke fa so mo bâ abungbi so na nene ni na lege so mo yeke ga lakue dä nga mo yeke sara ye alingbi na aye so mo manda?—aHébreu 10:24, 25.
14. Na lege wa awakua ti Jéhovah afa so ala bâ na nene ni matabisi so ala yeke na ni ti sara na Nzapa? (Sara nga tënë na ndo ti tondo ti kusala so ayeke na lembeti 27 ti si na 30.)
14 Na ndo sese kue, azo ti Jéhovah kutu mingi ayeke fa so ala bâ na nene ni aye so a yeke fa na ala na lege so ala yeke bi tere ti ala kue na fango tënë. Na tapande, na yâ ti ngu ti kusala 2006, awafango tënë ti Royaume 6 741 444 amû wungo ti angbonga 1 333 966 199 ti fa tënë na alege nde nde. Mbeni lege ni ayeke so ala manda Bible na azo 6 286 618. So ayeke gi ambeni mbage ti anzoni tondo ti aye so asi na ndo sese kue. Kite ayeke dä pëpe so atondo ti guengo na li ni ti kusala ti fango tënë amû ngangu lani na akozo Chrétien. Legeoko nga, e kue e lingbi ti wara ngangu tongana e bi lê na ndo ti tondo ti ngu ti kusala 2006.—Kusala 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7.
15. Ngbanga ti nyen a lingbi bê ti e anze pëpe ndali ti so e bâ so kusala so e yeke sara na bê ti e kue alingbi na lê ti Jéhovah pëpe?
15 Ngu oko oko, awakua ti Jéhovah ayeke bungbi go ti ala ti sepela lo. Ye so afa polele so ala bâ na nene ni mingi matabisi so ala yeke na ni ti hinga Jéhovah na ti fa tënë ti témoin ti lo (Esaïe 43:10). Ti tâ tënë ni, a lingbi ti haka sacrifice ti merci so aita ti e so aga mbakoro, so ayeke na kobela wala so mbage ti tere ti ala anze na kete offrande so womua so ayeke wanzinga amû. Me, zia e girisa pëpe so Jéhovah na Molenge ti lo abâ na nene ni mingi ala so ayeke sara na Nzapa na bê ti ala kue, na ngoi so ala yeke sara ye so alingbi na ngangu ti ala.—Luc 21:1-4; aGalate 6:4.
16. Abuku wa ti fango na ye Nzapa amû na e na yâ ti angu so ahon?
16 Na ndo ti fango ye so e yeke wara teti kusala ti fango tënë, na lege ti bungbi ti Jéhovah, lo yeke mû na e apendere gbakuru ti tene e fa na ye na azo. Na yâ ti angu so ahon, e wara abuku tongana Ta tene so aga na Zo Fini ti La Koue La Koue, Mo lingbi ti douti la koue la koue na paradis na ndo sesse na Hingango Ye So Ague na Fini ti Lakue Lakue. Nga, fadeso e yeke na buku Bible afa nyen biani? Azo so abâ biani na nene ni abuku so ayeke sara kusala na ni nzoni na fango tënë.
Sara kusala nzoni na buku Bible afa
17, 18. (a) Ambage wa ti buku Bible afa mo ye mingi ti gboto lê ti azo na ndo ni na yâ fango tënë? (b) Mbeni surveillant ti circonscription atene nyen na ndo buku Bible afa?
17 Buku Bible afa nyen biani? ayeke na achapitre 19. Mo yeke wara nga dä mbage so a iri ni “Ambeni tënë ti bâ na ndo ni”. Na ndo ni, atënë ti yâ ni akpengba pëpe na ayeke polele. Ye so asara si buku so aga mbeni deba nzoni teti kusala ti e ti fango tënë. Na tapande, kota li ti tënë ti chapitre 12 ayeke: “Duti na fini so amû ngia na Nzapa.” Chapitre so ayeke fa na mbeni wamandango Bible tongana nyen lo lingbi ti ga ndeko ti Nzapa, mbeni ye so azo mingi abi bê na ndo ni pëpe wala ala bâ so zo alingbi ti sara ni pëpe (Jacques 2:23). Buku so a sigigi na ni ti manda na Bible na azo ayeke ndu ala tongana nyen?
18 Mbeni surveillant ti circonscription na kodoro ti Australie atene so buku Bible afa “ayeke ndu bê ti azo hio mingi na ayeke pusu ala ti sara lisoro.” Lo kiri lo tene so a yeke ngangu oko pëpe ti sara kusala na ni na a sara si “awafango tënë ti Royaume mingi akiri afa tënë na mbeto pëpe nga ala wara ngia mingi na yâ fango tënë. A yeke ye ti dongo bê pëpe tongana ambeni ita airi ni Lor ti Nzoni Mingi!”
19-21. Fa ambeni tapande so agboto lê na ndo nene ti buku Bible afa.
19 Mbeni wali na kodoro ti Guyane atene na mbeni ita-wali pionnier: “Nzapa la atokua mo na mbi.” Ndali ti so ade ti ninga pëpe, koli so lo na lo asara mariage pëpe adö lo na amolenge ti ala use azia. Ita-wali ni azi buku Bible afa na chapitre 1 na lo diko na kota go paragraphe 11, na gbe ti kete li ti tënë “Aye ti sioni so ayeke si na e ayeke sala nyen na ndo ti Nzapa?” Ita-wali ni atene: “Tënë ni andu bê ti wali ni ngangu mingi. A sara si lo londo lo gue na peko ti da ti kango ye ti lo, na lo toto mingi.” Wali so ayeda ti manda Bible lakue na mbeni ita-wali ti ndo ni, na lo ngbâ ti gue na li ni.
20 Wali ti José so ayeke na kodoro ti Espagne akui na yâ ti ndao ti kutukutu. José agi ti wara dengo bê na lege ti nyongo mbangi nga lo gue ti bâ ambeni wanganga so abâ ye na ndo ti sarango ye ti zo. Ye oko, awanganga so alingbi pëpe ti kiri tënë na hundango tënë so agbu bê ti lo mingi: “Ngbanga ti nyen Nzapa azia lege si wali ti mbi akui?” Mbeni lâ, José atingbi Francesc so ayeke na oko ndokua so lo yeke dä. Francesc ahunda lo ti tene ala sara lisoro na ndo chapitre 11 ti buku Bible afa, so li ti tënë ayeke “Ngbanga ti nyen Nzapa azia si azo abâ pasi?” Lege so afa nda ti aversê ni nga na tapande ti mbeni élève na maître ti lo so a zia na yâ ni andu bê ti José mingi. Lo to nda ti manda Bible na bê ti lo kue, lo gue na kota bungbi ti circonscription na fadeso lo yeke gue na abungbi na Da ti Royaume na ndo so lo yeke dä.
21 Roman, mbeni wadengo buze ti Pologne so ayeke na ngu 40 ayeke bâ Bible na nene ni mingi. Me, teti so kua ti lo amû ngoi ti lo kue, lo manda Bible me lo gue na li ni mingi pëpe. Ye oko, lo gue na mbeni kota bungbi ti district na lo wara buku Bible afa. Kete na pekoni, lo gue na li ni mingi. Lo tene: “Buku so asara si akozo fango ye ti Bible abungbi kue ti ga polele na yâ ti li ti mbi.” Roman ayeke manda Bible fadeso lakue lakue nga lo yeke gue na li ni nzoni.
Ngbâ ti bâ ye na nene ni mingi ahon ti kozo
22, 23. Tongana nyen e lingbi ti ngbâ ti fa so e bâ na nene ni beku ti e?
22 Tongana ti so a fa lani na Kota Bungbi ti District “A ga nduru ti zi e awe”, so apika bê mingi, atâ Chrétien ayeke ku kungo ti tene ‘a zi ala teti lakue lakue’. A yeke ye so Nzapa amû zendo ti sara ni ande na lege ti mênë ti Jésus Christ so atuku. Tâ pendere lege ti fa so e bâ na nene ni mingi pendere beku so ayeke ti ngbâ lakue ti zia si a sukula e na ‘akusala so fini ayeke dä pëpe, na e sara na Nzapa so ayeke na fini.’—aHébreu 9:12, 14.
23 Biani, a yeke kete ye pëpe so awafango tënë ti Royaume ahon kutu omene angbâ lakue ti sara na Nzapa be-ta-zo atâa so azo ti sese so ayeke sara ngangu na ndo ti ala mingi ti sara ye na kion. Sarango tongaso afa so awakua ti Jéhovah abâ na nene ni mingi matabisi so ala yeke na ni ti sara na Nzapa, na ala hinga so “kusala ti [ala] ayeke senge pëpe na yâ Seigneur.” Zia e ngbâ ti bâ ye na nene ni mingi ahon ti kozo!—1 aCorinthien 15:58; Psaume 110:3.
Fade mo kiri tënë tongana nyen?
• Ye wa wasungo psaume afa na e na ndo bango Nzapa na nene ni nga na aye so lo mû ti kpengba e na lege ti yingo?
• Na lege wa atënë ti Aggée 2:7 ayeke ga tâ tënë laso?
• Aye wa Jéhovah amû na awakua ti lo si ala sara na lo nzoni?
• Ye wa mo lingbi ti sara ti fa so mo bâ na nene ni nzobe ti Jéhovah?
[Tableau na alembeti 27-30]
TONDO TI ATÉMOIN TI JÉHOVAH TI NDO SESE KUE TETI NGU TI KUSALA 2006
(Ti bâ ni mbilimbili, bâ buku ni.)
[Afoto na lembeti 31]
Jéhovah amû na e ye kue so a hunda ti sara na ye so bê ti lo aye