“E tene ayanga ti kodoro nde nde, me ndoye abungbi e”

Teti angu mingi, azo ayeke sara tënë ti warango zo ti zi azo, warango liberté nga na warango salut ti fa so ala yeke na kota nzara ti sigigi na gbe ti agingo bê nga na aye ti vundu. E yeke sara tongana nyen ti hon ndo ti akpale so e yeke wara na yâ ti fini ti e? Mbeni zo ayeke zi e ande? Tongana a yeke tongaso, a yeke sara ni tongana nyen?

A YEKE tënë so kota bungbi ti district ti lango ota so aTémoin ti Jéhovah aleke, so ato nda ni na nze ti mai 2006 asara tënë na ndo ni. Kota li ti tënë ni ayeke “A ga nduru ti zi e awe!”

Azo saki mingi mingi so alondo na akodoro nde nde ague na ambeni ti kota bungbi so, so a sara na ando gumbaya. A sara ni na nze ti juillet nga na août 2006 na Prague, so ayeke li-kodoro ti République tchèque; na Bratislava, li-kodoro ti Slovaquie; na Chorźów nga na Poznań, so ayeke na Polognea nga na akodoro oku ti Zamani: Dortmund, Francfort, Hambourg, Leipzig nga na Munich. Wungo ti azo kue so aga na kota bungbi so ahon 313 000.

Sarango ye ti azo ayeke tongana nyen na ngoi ti kota bungbi so, so a sara na ando gumbaya? Atënë wa asango atene na ndo ti kota bungbi so? Kota bungbi so asara nyen na ndo ti azo so asara ni?

Lekengo tere

Azo so aga gango nga na aTémoin ti Jéhovah ti ando so a sara kota bungbi so dä aku tongo nda ti kota bungbi so na ngia teti so ala hinga so a yeke duti mbeni ngoi so ala yeke girisa ni lâ oko pëpe. Warango ando ti lango teti azo kue so ayeke ga ayeke kete ye pëpe. Na tapande, ti kota bungbi so a sara na Chorźów, aTémoin ti Jéhovah ti Pologne ayeda ti yamba na yâ ti da ti ala azo 13 000 tongaso, so alondo na Poto ti Tö. Azo so aga na kota bungbi so alondo na Amerika, Arménie, Belarus, Estonie, Géorgie, Kazakhstan, Kirghizstan, Lettonie, Lituanie, Moldavie, Ouzbékistan, Russie, Tadjikistan, Turkménistan nga na Ukraine.

Azo mingi so aga na kota bungbi so ato nda ti leke voyage ti ala anze mingi kozoni. Tatiana, mbeni wafango tënë ti ngoi kue so ayeke na Kamtchatka, mbeni zoa ti kodoro ti Russie so ayeke na mbage ti banga-to ti kodoro ti Japon ato nda ni ngu oko kozoni ti bata nginza ndali ti voyage so. A hunda na lo ti sara voyage teti akilomètre 10 500. Kozoni kue, Tatiana amû lapara teti ngbonga 5; na pekoni, lo sara nduru na lango ota na yâ ti train; nga na nda ni, lo sara ngbonga 30 na yâ ti kutukutu kozo ti si na Chorźów.

Azo saki mingi ayeda na bê ti ala wani ti sara akusala tongana lekengo lê ti stade nga na ando so angoro ni si alingbi ti voro Nzapa dä (Deutéronome 23:14). Mbeni tapande ni oko ayeke ti aTémoin ti Jéhovah ti Leipzig. Ala leke stade ni nzoni nga ala mû yanga ti kiri ti sara ni na peko ti kota bungbi ni. Ye ti pekoni ayeke so, azo so ayeke bâ ndo na ndo ti stade ni ake ti tene aita afuta nginza so a hunda ti futa ndali ti lekengo na stade ni.

Tisango azo

Akongregation na ndo lê sese kue atisa azo mingi ti ga na Kota Bungbi ti District “A ga nduru ti zi e awe!” Aita so aye ti ga na kota bungbi, so a sara na ando gumbaya amû mbage lani na wâ na yâ ti kapa so a leke ti tisa azo. Ala ngbâ lani ti tisa azo juska na lakui ti lango so aga kozoni na kota bungbi ni. Ye so ala sara na wâ aga na aye ti nzoni?

Bogdan, mbeni Témoin ti Jéhovah ti Pologne atingbi na mbeni mbakoro koli so aye ti ga na kota bungbi ti district me so lo tene so kete nginza ti retraite so lo yeke wara amû lege na lo pëpe ti sara voyage ti akilomètre 120 ti gue na Chorźów. Me, ita-koli ni abâ so place angbâ oko na yâ ti kutukutu so kongregation aloué ni. Bogdan atene: “E tene na koli ni so lo lingbi ti gue sân ti futa mbeni ye tongana lo ga na ndo so e leke ti wara tere dä na 5 h 30 ti ndapre.” Koli ni ayeda, na lo gue na kota bungbi ni. Na pekoni, lo tokua lettre na aita, lo tene: “Na pekoni so mbi gue na kota bungbi so, mbi leke na bê ti mbi ti sara ye nzoni ahon ti kozo.”

Na Prague, mbeni koli so lo lango na yâ ti mbeni oko ti ahôtel so aita so alondo na Grande-Bretagne alango dä atene na aita ni na lakui so ni nga kue ni gue na kota bungbi na lango ni so. Ye wa apusu lo ti gue? Koli ni atene so na pekoni so aita bale-oko so atingbi na lo na lege atisa lo ti gue na kota bungbi so, lo bâ so a lingbi lo gue dä. Aye so lo mä kâ apika bê ti lo mingi na lo yeke na nzara ti manda ye mingi na ndo ni.​—1 Timothée 2:3, 4.

Kpengba kapa ti fango ye na ndo Bible

Kapa ni afa na azo tongana nyen ti leke akpale nde nde. A mû ambeni mbilimbili wango so alondo na Bible na ndo lege ti leke akpale wala ti gbu ngangu na gbe ni.

Azo so awara akpale ndali ti so ala ga mbakoro awe, ndali ti so seni ti ala ayeke nzoni pëpe, ndali ti so ambeni zo so ala ye ala akui wala ndali ti ambeni ye nde awara anzoni wango so alondo na Bible ti mû maboko na ala ti wara nzoni bango ndo (Psaume 72:12-14). Akoli na awali so amû tere nga na ababâ na amama amä awango na ndo lege so ala lingbi ti wara ngia na yâ ti mariage ti ala nga tongana nyen ti bata amolenge ti ala nzoni (Zo-ti-fa-tene 4:12; aEphésien 5:22, 25; aColossien 3:21). Na ekole, amba ti amaseka so ayeke aChrétien aye ti pusu ala ti sara aye ti sioni. Me, na yanga-da nga na yâ ti kongregation, a yeke mû na amaseka so awango ti ndara so alondo na yâ ti Mbeti ti Nzapa. Na ngoi ti kota bungbi so, amaseka so awara anzoni wango so amû lege na ala ti hinga ye so ala lingbi ti sara tongana azo aye ti pusu ala ti sara aye ti sioni nga tongana nyen ti “kpe lege ti nzara nde nde so asara apendere”.​—2 Timothée 2:22.

Azo ti akodoro nde nde so ayeke tongana aita

Na ngoi ti abungbi ti aTémoin ti Jéhovah, ala yeke wara lakue anzoni wango so alondo na Bible (2 Timothée 3:16). Ye oko, ye so asara si kota bungbi so, so a sara na ando gumbaya ayeke nde ayeke so azo ni alondo na akodoro nde nde. Na ngoi ti kota bungbi so, so a sara na ando gumbaya so, a fa oko kapa na ayanga ti kodoro nde nde. Lango oko oko, mbeni membre ti Wabatango Bungbi ti aTémoin ti Jéhovah amû mbeni diskur nga a yeke fa ye so ayeke si na yâ ti ambeni kodoro, na ye so asara si bungbi ni akiri anzere mingi. A kiri peko ti adiskur nga na atondo so na ayanga ti kodoro nde nde ti mû lege na azo kue so aga ti wara nzoni dä.

Aita so aga ayeke na ngia ti hinga tere na aita ti ala so alondo na ambeni kodoro nde. Mbeni oko ti aita so aga atene: “Ayanga ti kodoro nde nde so e tene akanga lege na e pëpe. Nde na so, a sara si bungbi ni akiri anzere mingi. Azo so alondo na ando nde nde aga, asarango ye ti ala ayeke nde nde, me mabe ti ala kue ayeke gi oko.” Aita so asara kota bungbi na Munich atene: “E tene ayanga ti kodoro nde nde, me ndoye abungbi e.” Atâa ala londo na kodoro wa wala ala tene yanga ti kodoro wa, azo kue so aga abâ so ala yeke na popo ti atâ kamarade: aita ti ala na lege ti yingo.​—Zacharie 8:23.

Atënë ti kiringo singila

Aye so asi na ngoi ti kota bungbi so a sara ni use na kodoro ti Pologne amû lege na azo so aga ti fa bibe so ala yeke na ni nga ti fa so ala kanga bê. Ngu-nzapa apika mingi nga dê asara mingi. Mbeni ita so alondo na Amerika atene: “Ade mbi sara kota bungbi lâ oko pëpe na yâ ti mara ti dê tongaso, nga aye so a yeke fa, mbi gbu nda ni nzoni pëpe. Me, dutingo na popo ti aita so alondo na akodoro nde nde, tâ ngia na siriri so ayeke na popo ti aita nga na lege so aita ayamba e asara si bungbi ni anzere mingi. E lingbi ti girisa kota bungbi so lâ oko pëpe!”

Mbeni ye so asara si aita so atene yanga ti Polonais ayeke girisa ande kota bungbi so lâ oko pëpe ayeke sigingo ti buku Étude perspicace des Écritures na yanga ti kodoro ti ala. A yeke pendere ye so ala wara teti ala kanga bê na yâ ti dê nga na gbe ti ngu-nzapa. Azo kue so asara Kota Bungbi ti District “A ga nduru ti zi e awe!” ayeke na kota ngia ti bâ sigingo ti buku Vivez en gardant à l’esprit le jour de Jéhovah.

Ambeni raison nde asara si azo so aga na kota bungbi so ayeke ngbâ ande lakue ti dabe ti ala na ni. Kristina, mbeni ita-wali ti République tchèque ayeda ti gue na aita so alondo na ambeni kodoro nde ti tene ala bâ yâ ti kodoro ni. Lo tene: “Na ngoi so aita aye ti kiri na akodoro ti ala, mbeni ita-wali agboto mbi na tere ni, lo gbu mbi na kate ti lo na lo tene: ‘Mbi bâ so ala bata mbi nzoni mingi! Ala ga na aye ti tengo ni nga na ngu ti nyongo ni na ndo so e yeke dä. Mbi kiri singila na ala mingi ndali ti so ndoye apusu ala ti sara aye so kue.’ ” Lo ye ti sara tënë ti ye so a leke ti mû kobe na ngoi ti wungo tere na aita so aga. Mbeni ita-koli atene: “Ade e sara mara ti kusala tongaso lâ oko pëpe. A hunda lani na e ti kangbi kobe lâ oko oko na azo 6 500 tongaso. A ndu bê ti e ti bâ tongana nyen azo mingi, so na popo ni mo yeke wara amolenge ayeda na bê ti ala kue ti mû maboko.”

Mbeni ita-wali ti Ukraine so ague na kota bungbi na Chorźów atene: “Ndoye ti aita ti e, lege so ala bata na e nga aye so ala mû ndali ti e andu bê ti e mingi. E hinga pëpe tongana nyen ti kiri singila na ala.” Annika, mbeni molenge-wali so ayeke na ngu miombe na so alondo na Finlande atokua lettre na Béthel ti aTémoin ti Jéhovah ti Pologne, lo tene: “Kota bungbi ni ayeke pendere mingi ahon ti so mbi pensé. A yeke ye ti nzoni mingi ti duti na yâ ti bungbi ti Jéhovah, ndali ti so na yâ ni zo ayeke wara akamarade na ndo lê sese kue!”​—Psaume 133:1.

Atënë so azo so ayeke aTémoin ti Jéhovah pëpe atene

Kozoni na kota bungbi so, so a sara na ando gumbaya, a leke ti tene azo so aga atambela ti bâ ndo. Na kodoro ti Bavarière, kutukutu ti aita ayeke luti na devant ti aDa ti Royaume so ayeke na akete kodoro, na aita ti ando ni ayamba ala. Na ngoi so wali so ayeke Témoin ti Jéhovah pëpe, so ayeke tambela na mbeni groupe ti aita ti tene ala bâ ndo abâ lege so a yamba na aita, bê ti lo apika mingi. Mbeni ita atene: “Na ngoi so e yeke kiri na ndo ti lango ti e, wali so atambela na e ti tene e bâ ndo atene so e yeke nde mingi na atanga ti azo so ayeke ga ka ti fono ti bâ ndo. E yü bongo nzoni, nga azo kue asara kusala maboko na maboko na azo so amû li ni. Zo oko atene sioni yanga pëpe nga azo asara ye gi na lege ni. Bê ti wali ni apika mingi ti bâ so azo so ahinga tere lâ oko pëpe aga tongana atâ kamarade.”

Mbeni ita-koli so asara kusala na Ndokua ti asango na ngoi ti kota bungbi so a sara na Prague atene: “Na dimanche na ndapre, zo so ayeke bâ ndo na ndo ti azo ti lapolice so a mû ala ti bâ ndo na ndo ti kota bungbi aga ti bâ e. Lo bâ so ndo ni adë siriri na lo tene so lo yeke na mbeni ye oko pëpe ti sarango ni. Lo tene nga so ambeni zo so alango nduru na tere ti stade ahunda lo ti hinga ye so a yeke sara kâ. Tongana lo sara tënë ti aTémoin ti Jéhovah, fani mingi a nzere na bê ti azo ni pëpe. Me, lo yeke tene na ala so ‘tongana azo kue ayeke tongana aTémoin ti Jéhovah, ka ndokua ti lapolice ayeke duti dä pëpe.’ ”

A zi azo mingi awe!

Mbeti ti Nzapa, Bible ayeke sara si aChrétien so sarango ye ti azo ti ando so ala yeke dä ayeke nde nde aduti na siriri nga na beoko (aRomain 14:19; aEphésien 4:22-24; aPhilippien 4:7). Kota Bungbi ti District “A ga nduru ti zi e awe!” so a sara na ando gumbaya afa so tënë so ayeke tâ tënë. A zi aTémoin ti Jéhovah lani awe na yâ ti mingi ti aye ti sioni so ayeke mû vundu na azo. Mango tere pëpe na popo ti azo, sarango ye na ngonzo nga na tënë ti mara ayeke ambeni kpale so amû ndo. Me, na popo ti aTémoin ti Jéhovah, a yeke wara aye so mingi pëpe. Na ala yeke ku kungo ngoi so a yeke wara mbeni pëpe na popo ti azo ti sese kue mara ti asarango ye tongaso.

Azo so aga na kota bungbi ti district so, so a sara na ando gumbaya abâ so aTémoin ti Jéhovah aduti beoko atâa so ala londo na akodoro nde nde nga asarango ye ti ala ayeke nde nde. Na ngoi ti hunzingo ti kota bungbi so, mo yeke bâ azo kue na pikango maboko ti ala, na gbungo afini kamarade ti ala na kate ti ala nga na sarango andangba foto (1 aCorinthien 1:10; 1 Pierre 2:17). Azo so aga ayeke na ngia nga ala hinga so a ga nduru awe ti zi ala na yâ ti akpale ti ala nga na agingo bê ti ala kue. Tongaso, tongana ala kiri na ada ti ala nga na akongregation ti ala, ala leke na bê ti ala ti ngbâ ti gbu “Tënë [ti Nzapa] so amû fini” ngangu.​—aPhilippien 2:15, 16.

[Kete tënë na gbe ni]

[Encadré/Foto na lembeti 10]

Azo ti ayanga ti kodoro bale-use na omene atene yanga oko

Na ngoi ti kota bungbi so kue, so a sara na ando gumbaya, a sara akapa ni na ayanga ti kodoro ti ando ni. Na ngoi ti kota bungbi so a sara na kodoro ti Zamani, a mû adiskur ni na yanga ti Allemand nga na ambeni yanga ti kodoro 18. Na Dortmund, a mû adiskur ni na yanga ti Allemand, ti Arabe, ti Espagnol, ti Farsi, ti Portugais nga na ti Russe; na Francfort, a sara ni na yanga ti Anglais, ti Français, nga na ti Serbie na Croatie; na Hambourg, a sara ni na yanga ti Danois, ti Néerlandais, ti Suédois nga na ti Tamil; na Leipzig, a sara ni na yanga ti Chinois, ti Polonais nga na ti Turque; nga na Munich, a sara ni na yanga ti Grec, ti Italien nga na yanga ti awambongi ti Zamani. A mû adiskur kue na kota bungbi so a sara na Prague na yanga ti Anglais, ti Russe nga na ti Tchèque. Na Bratislava, a sara akapa ni na yanga ti Anglais, ti Hongrois ti Slovaque nga na yanga ti awambongi ti Slovaquie. Na Chorźów, a sara akapa ni na yanga ti Polonais, ti Russe, ti Ukrainien nga na yanga ti awambongi ti Pologne. Nga na Poznań, a sara akapa ni na yanga ti Finnois nga na ti Polonais.

Ayanga ti kodoro kue so a sara na kota bungbi so, so a sara na ando gumbaya ayeke 26! Biani, azo so aga na kota bungbi so atene ayanga ti kodoro nde nde, me ndoye abungbi ala.

[Foto na lembeti 9]

A nzere lani na aita ti Croatie so asara kota bungbi na Francfort ti wara “Traduction du monde nouveau” na yanga ti kodoro ti ala wani