Gi ti tene Nzapa afa lege na mo na yâ ti aye kue
“Nzapa so ayeke Nzapa ti e teti lakue lakue! Fade Lo fa lege na e lakue.”—Ps. 48:15.
1, 2. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni ti yeda ti tene Jéhovah afa lege na e ahon ti zia bê ti e na ndo ti ndara ti e wani? Ahundango tënë wa abâ gigi?
A YEKE ngangu pëpe ti tene e handa tere ti e na ngoi so e yeke gi ti hinga aye wa la ayeke asenge senge ye wala aye wa la ayeke sara sioni na zo (aProv. 12:11). Tongana e ye biani ti sara mbeni ye so alingbi na aChrétien pëpe, fani mingi, bê ti e ayeke gi ti pusu e ti sara ni (Jér. 17:5, 9). Ni la, zo ti sungo psaume afa so lo yeke na ndara tongana lo sambela Jéhovah, lo tene: “To lumière ti Mo na tene-biani ti Mo, zia ala fa lege na mbi.” (Ps. 43:3). Lo zia bê ti lo kue na Jéhovah, me lo zia bê ti lo pëpe na ndara ti lo so ayeke gi kete kete, na Jéhovah ayeke tâ zo so alingbi biani ti fa lege na lo. Legeoko tongana ti zo ti sungo psaume so, a yeke nzoni e bâ ndo na mbage ti Nzapa ti fa lege na e.
2 Me, ngbanga ti nyen la a yeke nzoni e zia bê ti e kue na ndo ti fango lege ti Jéhovah ahon tanga ti fango lege kue? Na ngoi wa a yeke nzoni e gi ti tene Jéhovah afa lege na e? A yeke nzoni e duti na bango ndo wa si e wara ye ti nzoni dä? Jéhovah ayeke fa lege na e tongana nyen laso? Na yâ ti article so, e yeke gi ti sara lisoro na ndo ti akpengba hundango tënë so.
Ngbanga ti nyen ti zia bê kue na fango lege ti Jéhovah?
3-5. Ngbanga ti nyen e lingbi ti zia bê ti e kue na fango lege ti Jéhovah?
3 Jéhovah ayeke Babâ ti e ti yayu (1 aCor. 8:6). Lo hinga e oko oko kue nzoni mingi nga lo lingbi ti diko ye so ayeke na yâ ti bê ti e (1 Sam. 16:7; aProv. 21:2). Gbia David atene na Nzapa, lo tene: “Mo hinga lege ti dutingo ti mbi na londongo ti mbi, yongoro kâ, Mo hinga bibe ti mbi. Même tënë so ade na yanga ti mbi, O L’Eternel, Mo hinga tënë so kue.” (Ps. 139:2, 4). So Jéhovah ahinga e nzoni mingi, kite ayeke dä pëpe so lo hinga tâ ye so ayeke nzoni ndali ti e. Na ndo ni, atâa ye wa asi, Jéhovah ahinga tâ ye so lo lingbi ti sara. Lo yeke bâ ye kue, lo hinga anzene nzene ye so azo alingbi pëpe ti hinga nga gi na tongo nda ti mbeni ye, lo hinga ye so ayeke si na nda ni (Es. 46:9-11; aRom. 11:33). Lo yeke “Nzapa ti ndara, gi Lo oko”.—aRom. 16:27.
4 Na ndo ni, Jéhovah aye e mingi nga lo ye lakue ti tene e bâ nzoni na yâ ti gigi ti e (Jean 3:16; 1 Jean 4:8). Ndali ti so lo yeke Nzapa ti ndoye, lo yeke mû ye mingi na e. Disciple Jacques atene: “Matabisi kue ti nzoni na matabisi kue so alingbi kue alondo na nduzu azu, a londo na tïtî Babâ ti lumière.” (Jacq. 1:17). Azo so azia si Nzapa afa lege na ala ayeke wara aye ti nzoni mingi na mbage ti lo.
5 Ti hunzi na ni, Jéhovah ayeke Nzapa ti ngangu ahon kue. Zo ti sungo psaume atene na ndo ti tënë so, lo tene: “Lo so aduti na ndo ti lingo ti Lo Ti Nduzu Ahon Kue, fade lo duti na gbede ti Lo Ti Ngangu Ahon Kue. Fade mbi sara tënë ti L’Eternel, Lo yeke Ndo Ti Bata Tere ti mbi na Gbada Ti Bira ti mbi; Nzapa ti mbi, Lo so mbi zia bê ti mbi na Lo.” (Ps. 91:1, 2). Tongana e yeda na fango lege ti Jéhovah, e yeke gi ti tene Nzapa so ye ayeke hon ngangu ti lo pëpe abata e. Atâa tongana azo agi ti kanga lege na e, Jéhovah ayeke mû maboko na e. Lo yeke sara ande ye alingbi na tënë ti yanga ti lo. (Ps. 71:4, 5; Diko aProverbe 3:19-26.) Biani, Jéhovah ahinga tâ ye so ayeke nzoni mingi ndali ti e, lo ye ti tene e bâ nzoni na yâ ti gigi ti e nga lo yeke na ngangu ti mû na e aye so ayeke nzoni mingi ndali ti e. A yeke na lege ti ndara oko pëpe ti ke ti tene lo fa lege na e! Ye oko, na ngoi wa e yeke na bezoin ti fango lege so?
Na ngoi wa e yeke na bezoin ti tene a fa lege na e?
6, 7. Na ngoi wa e yeke na bezoin ti fango lege ti Jéhovah?
6 Ti tâ tënë ni, e yeke na bezoin ti tene Nzapa afa lege na e na yâ ti fini ti e kue, ti londo na ngoi so e de maseka juska ti si na ngoi so e ga mbakoro. Zo ti sungo psaume atene: “Nzapa so ayeke Nzapa ti e teti lakue lakue! Fade Lo fa lege na e lakue.” (Ps. 48:15). Legeoko tongana ti zo ti sungo psaume so, aChrétien so ayeke na ndara ayeke gi lakue ti tene Nzapa afa lege na ala.
7 Biani, ambeni ngoi ayeke dä so e bâ biani so e yeke tâ na bezoin ti tene a mû maboko na e hio. Ngoi na ngoi, e bâ so e yeke na yâ ti ye so amû “vundu”, peut-être a yeke sara ye ti ngangu na e, e yeke na ngangu kobela wala a zi e na kua ti nginza ti e na ngoi so e ku tere ti e na ni pëpe (Ps. 69:17, 18). Na yâ ti angoi tongaso, a yeke mbeni ye ti dengo bê ti bâ ndo na mbage ti Jéhovah, na e hinga na bê ti e kue so lo yeke kpengba e ti gbu ngangu nga lo yeke mû maboko na e ti mû anzoni desizion. (Diko Psaume 102:18.) Ye oko, e yeke nga na bezoin ti tene Nzapa afa lege na e na ambeni ngoi nde. Na tapande, na ngoi so e yeke fa nzoni tënë ti Royaume na azo, e yeke na bezoin ti fango lege ti Jéhovah tongana e ye ti wara ye ti nzoni dä. Nga, na ngoi so e ye ti mû mbeni desizion, e yeke sara ye na ndara gi tongana e sara ye alingbi na fango lege ti Jéhovah. Adesizion so alingbi ti ndu angia so e ye ti sara na ngoi ti wungo tere, bongo so e ye ti yü nga na lege so e ye ti leke na tere ti e, sorongo akamarade, kua ti nginza, mandango mbeti wala ambeni ye nde. Biani, aye ayeke mingi so e yeke na bezoin ti tene a fa lege na e dä.
Kengo ti gi fango lege ti Nzapa ayeke ga na kpale
8. So Eve ate lê ti keke so a gbanzi na ala ti te afa nyen?
8 Me girisa pëpe so a lingbi e yeda na bê ti e kue na fango lege ti Jéhovah. Nzapa ayeke forcé e pëpe ti sara tongaso tongana e ke ti sara ni. Kozo zo so asoro lani ti ke ti yeda na fango lege ti Jéhovah ayeke Eve, na tapande ti lo afa tongana nyen mungo mara ti sioni desizion tongaso ayeke ga na kpale na zo. Gbu li nga na ndo ti ye so Eve agi lani ti wara. Eve ate lê ti keke so Nzapa agbanzi na ala ti te ndali ti so lo ye ti ‘ga tongana Nzapa, ti hinga nzoni na sioni.’ (Gen. 3:5). Na sarango tongaso, lo gi ti sara ye so Nzapa la alingbi fade ti sara, na lo yeke mû adesizion lo wani na ndo ti ye so ayeke nzoni wala ayeke sioni ahon ti yeda si Jéhovah afa lege na lo. Na sarango tongaso, lo ke ti yeda so Jéhovah ayeke na droit ti komande azo. Eve aye lani ti komande tere ti lo wani. Koli ti lo Adam ayeda nga lani ti sara kpengba-li na Jéhovah.—aRom. 5:12.
9. Tongana e ke ti tene Jéhovah afa lege na e, e yeke sara nyen biani? Ngbanga ti nyen a yeke tâ na lege ti ndara pëpe ti sara tongaso?
9 Laso nga, tongana e yeda na fango lege ti Jéhovah pëpe, ye so afa so e nga kue e ke ti yeda so Jéhovah ayeke na droit ti komande azo. Na tapande, gbu li na ndo ti mbeni zo so ayeke bâ ka limon ti porno. Tongana lo yeke sara bungbi na aTémoin ti Jéhovah, lo hinga ye so Jéhovah afa na ndo ti tënë so. Lo hinga so ala yeke tene tënë ti asioni ye pëpe, tongaso a yeke na lege ni oko pëpe ti tene lo ngbâ ti bâ alimon so ti tene nzara ti tere ti lo aza wâ ngangu (aEph. 5:3). Na kengo fango lege ti Jéhovah, mara ti koli tongaso ake ti yeda so Jéhovah ayeke na droit ti komande azo, lo ke ti tene Nzapa akomande na ndo ti lo (1 aCor. 11:3). A yeke tâ na lege ti ndara pëpe ti sara tongaso, ndali ti so tongana ti so Jérémie atene, “a yeke na bê ti zo so atambela ti fa lege na gere ti lo nga pëpe.”—Jér. 10:23.
10. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e sara kua nzoni na ngangu so Nzapa amû na e ti mû adesizion?
10 Ambeni zo alingbi ti kasa atënë ti Jérémie na tenengo so teti so Jéhovah aleke e na lo mû na e ngangu ti mû adesizion e wani, lo lingbi pëpe ti kasa adesizion so e yeke mû. Ye oko, girisa pëpe so tongana Nzapa amû na e ngangu ti mû adesizion e wani, lo ku nga na mbage ti e ti sara kua nzoni na matabisi so. E yeke kiri ande tënë na lo ndali ti atënë so e soro ti tene nga na aye so e soro ti sara (aRom. 14:10). Jésus atene: “Yanga ti zo asara tënë ti ye so asi bê ti lo.” Lo kiri lo tene: “Ye so asigigi na bê ti zo ayeke bibe ti sioni, tënë ti fango zo, lango-sioni, ye ti pitan, nzi, sarango tënë ti témoin ti wataka, na zonga.” (Mat. 12:34; 15:19). Tongaso, atënë ti yanga ti e nga na aye so e yeke sara afa na gigi ye so ayeke na yâ ti bê ti e. Aye so afa mara ti zo wa e yeke biani. A yeke ngbanga ni la mbeni Chrétien so ayeke na ndara ayeke gi fango lege ti Jéhovah na yâ ti aye kue. Na sarango tongaso, Jéhovah ayeke bâ lo tongana zo so ‘bê ti lo ayeke mbilimbili’ nga Nzapa ayeke “sara nzoni” na lo.—Ps. 125:4.
11. Ye so asi ândö na azo ti Israël afa nyen na e?
11 Dabe ti mo na ye so asi ândö na azo ti Israël. Na ngoi so azo ti Israël amä yanga ti Jéhovah, ala mû anzoni decizion, na tongaso, lo bata ala (Jos. 24:15, 21, 31). Ye oko, fani mingi, ala sara kua nzoni pëpe na ngangu so Nzapa amû na ala ti mû adesizion ala wani. Na ngoi ti prophète Jérémie, Jéhovah atene na ala, lo tene: “Ala mä pëpe na ala zia mê ti ala ti mä pëpe; me ala tambela na lege ti wango ti ala mveni, na kengo tënë ti siobe ti ala. Ala vi peko ti ala na Mbi, ala turne lê ti ala na Mbi pëpe.” (Jér. 7:24-26). So ye ti mawa ti nyen! Zia e zia lege lâ oko pëpe si sarango kpengba-li nga na aye so e sara nzara ni ahon ndo ni apusu e ti ke fango lege ti Jéhovah na ti sara ye tongana ti so bê ti e wani aye na tongaso e ‘vi peko ti e na Nzapa, na e turne lê ti e na lo pëpe.’
A hunda ti sara nyen ti mä wango ti Nzapa?
12, 13. (a) Nyen la ayeke sara si e ye ti tene Jéhovah afa lege na e? (b) Ngbanga ti nyen mabe ayeke kota ye mingi?
12 Ndoye ti e na mbage ti Jéhovah ayeke sara si e ye ti tene lo fa lege na e (1 Jean 5:3). Ye oko, Paul afa mbeni ye nde so e yeke na bezoin ni, tongana lo tene: “E tambela na lege ti mabe, e tambela pëpe na lege ti ye so e bâ.” (2 aCor. 5:6, 7). Ngbanga ti nyen mabe ayeke kota ye? Jéhovah ayeke fa na e “lege ti mbilimbili”, me lege so lo yeke fa na e ayeke gue na e pëpe ti wara gbâ ti mosoro wala kota ndo laso (Ps. 23:3). Ni la, a hunda ti tene mabe ti e apusu e ti zia lê ti e gi na ndo ti aye ti nzoni, so mara ni ayeke dä pëpe, so e yeke wara na lege ti yingo ndali ti so e yeke sara na Jéhovah. (Diko 2 aCorinthien 4:17, 18.) Na ndo ni, mabe ayeke mû maboko na e ti wara ngia gi na yâ ti aye so alingbi na bezoin ti e.—1 Tim. 6:8.
13 Jésus atene so ti voro Nzapa na lege ni ahunda ti tene zo agbanzi tere ti lo na ambeni ye, na a hunda ti tene zo aduti na mabe si lo sara ni (Luc 9:23, 24). Ambeni wakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo agbanzi tere ti ala na ambeni kpengba ye, na ala yeke gbu ngangu na yâ ti yere, na yâ ti sarango ngangu, na yâ ti asioni tënë so a tene na ndo ti ala na même na yâ ti aye ti ngangu so a sara na ala (2 aCor. 11:23-27; Apoc. 3:8-10). A yeke gi kpengba mabe la amû maboko na ala ti bata ngia ti ala na ngoi so ala yeke luti na gbe ti aye so (Jacq. 1:2, 3). Kpengba mabe so e yeke na ni ayeke sara si e hinga na bê ti e kue so fango lege ti Jéhovah ayeke lakue nzoni ahon tanga ti afango lege kue. A yeke ga lakue na e aye ti nzoni so ayeke hunzi lâ oko pëpe. E hinga na bê ti e kue so ye ti nzoni so azo so agbu ngangu ayeke wara ayeke kota mingi ahon pasi so ala yeke bâ, so ayeke ngbâ lakue pëpe.—aHéb. 11:6.
14. Ngbanga ti nyen a hunda lani na Agar ti duti na tâ be-ti-molenge?
14 Bâ nga so a hunda ti sara ye na tâ be-ti-molenge na ngoi so e ye ti tene Jéhovah afa lege na e. Tapande ti Agar, zo ti kua ti Sara afa ni. Na ngoi so Sara abâ so lo yeke dü molenge pëpe, lo mû zo ti kua ti lo Agar na Abraham, na Agar amû ngo. Na pekoni, Agar ato nda ti pika kate ndali ti so Sara ayeke ti lo wali ngombo. Ye ti pekoni ayeke so Sara “asara ngangu na lo,” na lo kpe lo hon na mbeni ndo. Mbeni ange ti Jéhovah awara Agar na lo tene na lo, lo tene: “Mo kiri na mveni ti mo, mo zia mo mveni na gbe tïtî lo.” (Gen. 16:2, 6, 8, 9). Peut-être Agar aye lani ti tene a fa na lo mbeni ye nde ti sara. Ti sara ye ague oko na wango ti ange so, a lingbi Agar azia lege ti pikango kate ti lo ni. Me, Agar asara tere ti lo kete tongana ti so ange ni atene, na lo dü molenge ti lo ti koli Ismaël na yâ ti kando ti Abraham, babâ ti molenge ni.
15. Na yâ ti ambeni ye, a yeke hunda na e ti sara tere ti e kete si e yeda na fango lege ti Jéhovah. A yeke aye wa?
15 Ti yeda na fango lege ti Jéhovah ayeke hunda nga peut-être na e ti sara tere ti e kete. A yeke hunda peut-être na ambeni zo ti yeda so mbeni ngia so ala ye tënë ni mingi anzere na Jéhovah pëpe. Mbeni Chrétien alingbi ti so bê ti mbeni zo na a yeke nzoni lo hunda pardon na zo ni. Wala lo sara mbeni faute na lo yeke na bezoin ti yeda na ni. Ka tongana mbeni Chrétien asara mbeni kota siokpari? A lingbi lo sara tere ti lo kete na lo fa sioni so lo sara na a-ancien. A lingbi même ti bi mbeni zo na gigi ti bungbi. Ti tene a kiri na lo na bungbi, a lingbi na tâ be-ti-molenge lo changé bê ti lo na lo zia lege ti asioni sarango ye ti lo. Na yâ ti aye so nga na ambeni ye nde so aye ti gue oko na ni, tënë ti aProverbe 29:23 ayeke dë bê ti zo. Versê ni atene: “Fandara ti zo asara si lo ga kete, me zo so ayeke na tâ be-ti-molenge awara yango-iri.”
Jéhovah ayeke fa lege na e tongana nyen?
16, 17. Nzapa amû Bible ti fa lege na e. Tongana nyen e lingbi ti wara ye ti nzoni mingi dä?
16 Kozo ye so Nzapa amû ti fa lege na e ayeke Mbeti ti lo, Bible. (Diko 2 Timothée 3:16, 17.) Ti wara ye ti nzoni mingi dä, a yeke nzoni e ku pëpe ti wara ngangu kpale awe si e gi ti tene Bible amû maboko na e. Ahon ti sara tongaso, e yeke diko Bible lâ oko oko (Ps. 1:1-3). Na sarango tongaso, e yeke hinga Bible nzoni. Tënë ti bê ti e ayeke gue oko na ti Nzapa, na a yeke sara si e duti nduru ti leke akpale so e yeke wara, même ala so e ku tere ti e na ni pëpe.
17 Na ndo ni, a yeke kota ye ti gbu li na ndo ti ye so e diko na yâ ti Bible na ti sambela ndali ni. Na ngoi so e yeke gbu li ti e na ndo ti aversê ti Bible, e yeke gi ti bâ tongana nyen e lingbi ti sara kusala na ni na yâ ti aye so ayeke si na e (1 Tim. 4:15). Na ngoi so e wara akota kpale, e yeke sambela Jéhovah, e yeke hunda na lo ti mû maboko na e ti wara wango so e yeke na bezoin ni. Yingo ti Jéhovah ayeke mû maboko na e ti dabe ti e na ndo ti akpengba-ndia so e diko ni awe na yâ ti Bible wala na yâ ti ambeti so azi nda ti Bible.—Diko Psaume 25:4, 5.
18. Na alege wa Jéhovah ayeke sara kusala na aita na yâ ti bungbi ti fa lege na e?
18 Songo so atingbi e na aita ti e ayeke nga mbeni nzoni ye so ayeke mû lege na e ti gi fango lege ti Jéhovah. Kpengba songo ti aita so aluti mingi ni na ndo ti kusala ti “ngbâa be-ta-zo na ti ndara” na Wabatango Bungbi so ayeke sara kua na iri ti lo. Ngbâa so ayeke mû na e lakue akobe ti yingo na lege ti ambeti so ayeke zi nda ti Bible. Lo yeke sara ni nga na lege so lo yeke leke akapa ti abungbi nga na akota bungbi. (Mat. 24:45-47, MN; bâ Kusala 15:6, 22-31.) Na ndo ni, na popo ti aita a yeke wara azo so akpengba na lege ti yingo, mbilimbili a-ancien, so alingbi biani ti mû maboko na ita oko oko nga ti mû wango so alondo na Mbeti ti Nzapa (Es. 32:1). Amaseka so ayeke na yâ ti sewa so azo ni ayeke aTémoin ti Jéhovah ayeke nga na mbeni ye ti nzoni mingi. Ababâ na amama ti ala ayeke azo so Nzapa azia ala ti fa lege na ala. A yeke nzoni amolenge agi lakue fango lege ti ababâ na amama ti ala.—aEph. 6:1-3.
19. Aye ti nzoni wa e yeke wara ndali ti so e ngbâ lakue ti gi fango lege ti Jéhovah?
19 Biani, Jéhovah ayeke fa lege na e na alege nde nde, na a yeke nzoni e gi ti wara aye ti nzoni mingi dä. Na ngoi so Gbia David ayeke sara tënë na ndo ti ngoi so azo ti Israël aduti be-ta-zo na Nzapa, lo tene: “Ababâ ti e azia bê ti ala na Mo; ala zia bê ti ala na Mo, na Mo sö ala. Ala toto na Mo, na Mo sö ala; ala zia bê ti ala na Mo, na kamene asara ala pëpe.” (Ps. 22:4-6). Tongana e yeda na bê ti e kue na fango lege ti Jéhovah, e nga kue ‘kamene ayeke sara e pëpe.’ E yeke wara ande biani ye so e yeke ku. Tongana e ‘zia lege ti e na tïtî L’Eternel’ ahon ti zia bê ti e na ndara ti e wani, a yeke sara si lo iri tënë nzoni mingi na ndo ti e laso (Ps. 37:5). Nga, tongana e ngbâ lakue ti sara ye so Jéhovah aye, Jéhovah ayeke iri tënë nzoni na ndo ti e teti lakue lakue. Gbia David atene: “L’Eternel aye fango ngbanga ti mbilimbili, azo ti Lo [so ayeke be-ta-zo, MN ], Lo zia ala pëpe; Lo bata ala lakue . . . Sese ni aga ye ti héritier ti azo ti mbilimbili, na fade ala duti dä lakue.”—Ps. 37:28, 29.
Mo lingbi ti fa nda ni?
• Ngbanga ti nyen la e yeke zia bê ti e kue na fango lege ti Jéhovah?
• E yeke fa nyen tongana e ke ti yeda na fango lege ti Jéhovah?
• Na yâ ti aye wa a yeke hunda na aChrétien ti sara tere ti ala kete?
• Jéhovah ayeke fa lege na e laso tongana nyen?
[Foto na lembeti 16]
Mo yeke gi ti tene Jéhovah afa lege na mo na yâ ti aye kue so mo yeke sara?