Ngbanga ti nyen fango tënë da na da ayeke kota ye laso?

“Lakue, na yâ Temple,[nga] na yâ da ti azo, ala zia pëpe ti fa nda ti tënë, na ti fa Tene-nzoni ti Jésus, Lo so ayeke Christ.”​—KUS. 5:42.

1, 2. (a) Kode ti fango tënë wa a hinga aTémoin ti Jéhovah na ni? (b) E yeke bâ ande nyen na yâ ti article so?

NA NDO ti sese kue nga na popo ti amara kue, a yeke bâ ka azo use so ayü bongo nzoni aga na yanga ti mbeni da, ala to nda ti sara nduru lisoro ti Bible na zo ni na ndo ti Royaume ti Nzapa. Tongana tënë so ala fa agbu bê ti zo ni, ala yeke fa na lo mbeni mbeti so azi nda ti Bible nga ala yeke hunda na lo ti manda Bible na ni. Na pekoni, ala yeke gue na mbeni da nde. Tongana mo yeke sara kusala so, kite ayeke dä pëpe so fani mingi même kozoni si mo zi yanga, azo ayeke hinga so mo yeke mbeni Témoin ti Jéhovah. Biani, a hinga aTémoin ti Jéhovah na lege ti fango tënë da na da.

² E yeke mû akode nde nde ti sara kua so Jésus amû na e ti fa tënë nga ti sara si azo aga adisciple (Mat. 28:19, 20). E yeke fa tënë na yâ ti agara, na ndo ti alege nga na ando so ayeke wara gbâ ti azo dä (Kus. 17:17). E yeke fa tënë na gbâ ti azo na téléphone nga na lege ti alettre. E yeke sara lisoro na ndo ti Bible na azo so e yeke wara ala lâ oko oko. E yeke même na mbeni adresse ti Internet so amû lege na azo ti wara asango na ndo ti Bible na yanga ti akodoro a hon 300.a Akode so kue ayeke ga na aye ti nzoni. Ye oko, na yâ ti mingi ti akodoro, kozo kode so e yeke fa na nzo tënë ayeke fango tënë da na da. Kode ti fango tënë so alondo na ndo wa? Nyen la asara si awakua ti Jéhovah ti ngoi ti e ayeke mû ngoi mingi ti fa tënë da na da? Ngbanga ti nyen a yeke kota ye laso ti fa tënë da na da?

Kode so abazengele afa na tënë

3. Atënë wa Jésus atene na abazengele ti lo na ndo ti fango tënë? Atënë so afa nyen na ndo ti lege so a lingbi ala fa na tënë?

³ Kode ti fango tënë da na da alondo na yâ ti Bible. Na ngoi so Jésus atokua lani abazengele ti lo ti fa tënë, lo tene na ala, lo tene: “Na kota kodoro wala kete kodoro kue so i lï dä, i gi mbeni zo ti kodoro ni so alingbi.” Nyen la ayeke mû lege na ala ti wara azo so alingbi? Jésus atene na ala ti gue na yanga-da ti azo ni, lo tene na ala, lo tene: ‘Tongana i lï na da, i iri tënë nzoni na ndo ti da ni. Na tongana da so alingbi, zia siriri ti i aga na ndo ni.’ A hunda na ala ti ku juska mbeni zo airi ala si ala ga na da ti lo? Bâ tënë so Jésus akiri atene: “Ala kue so akamata i pëpe na ala mä tënë ti i pëpe, tongana i sigigi na yâ da so wala kodoro so, i golo pupu-sese ti gere ti i.” (Mat. 10:11-14). Atënë so afa polele so tongana abazengele ‘ague na kodoro kue ti fa Tene-nzoni,’ a lingbi ala la amû li ni ti gue ti bâ azo ni na yanga-da ti ala.​—Luc 9:6.

4. Aversê wa na yâ ti Bible asara tënë polele na ndo ti fango tënë da na da?

⁴ Bible afa polele so abazengele ayeke fa tënë lani da na da. Na tapande, mbeti ti Kusala 5:42 atene na ndo ti ala atene: ‘Lakue, na yâ Temple, nga na yâ da ti azo, ala zia pëpe ti fa nda ti tënë, na ti fa Tene-nzoni ti Jésus, Lo so ayeke Christ.’ Ngu 20 tongaso na pekoni, bazengele Paul adabe ti a-ancien ti kongregation ti Ephèse, lo tene: ‘Mbi ke pëpe ti fa na i ye kue so ayeke nzoni teti i, mbi fa nda ti tënë na i na gbele azo, na mbi fa tënë ni na yâ da nde nde nga.’ Paul ague lani ti bâ a-ancien so kozoni si ala ga aChrétien? A yeke polele so lo sara tongaso ndali ti so lo fa ye na ala. Na popo ti aye so lo fa na ala, a yeke wara tënë so: a lingbi ala “changé bê ti ala ti ga na Nzapa, na [ala] mä na bê na Seigneur ti e Jésus-Christ.” (Kus. 20:20, 21). Na yâ ti buku ti lo (Word Pictures in the New Testament), Robertson atene na ndo ti versê ti mbeti ti Kusala 20:20 atene: “A yeke nzoni ti hinga so kota zo ti fango tënë so afa tënë da na da.”

Kua ti ala amû ndo tongana agbadora so amû ndo

5. Prophète Joël ahaka kua ti fango tënë na nyen?

⁵ Fango tënë so a sara lani na ngoi ti abazengele ayeke gi mbeni kete yanga ti kota kua so a yeke sara laso. Prophète Joël ahaka kua ti fango tënë ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala na bubango ti aye so a yeke bâ ni na pekoni so ambeni kete nyama, so na popo ni a yeke wara akih, wala agbadora so amû ndo (Joël 1:4). Agbadora, so ayeke gue na li ni tongana mbeni bungbi ti aturugu, ayeke hon ndo ti aye kue so ayeke gi ti kanga lege na ala, ala yeke lï na yâ ti ada nga ala yeke te ye kue so ayeke na lege ti ala. (Diko Joël 2:2, 7, 9.) Ye so afa nzoni mingi lege so awakua ti Jéhovah ayeke sara kua ti ala laso: ala yeke ngbâ lakue ti sara kua ti ala ni nga ala yeke sara ni kue kue kue. Fango tënë da na da ayeke kozo kode ti fango tënë so aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala nga na “ambeni ngasangbaga” ayeke mû ti sara si tënë ti prophétie so aga tâ tënë (Jean 10:16). Nyen la asara si e aTémoin ti Jéhovah e to nda ti sara kua na kode ti fango tënë ti abazengele so?

6. Na ngu 1922, a tene nyen na aita ti wa ala ti fa tënë da na da? Me ambeni ita asara ti ala nyen?

⁶ Ngbene ye na ngu 1919, a fa so a yeke kota ye ti tene Chrétien oko oko kue afa tënë. Na tapande, mbeni article ti Tour ti Ba Ndo ti Anglais ti lango 15 ti nze ti août 1922, so kota li ti tënë ni ayeke “Fango tënë ayeke kota ye mingi” adabe ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala na ndo ti nene ti “guengo na ambeti ti e na azo, ti sarango lisoro na ala na yanga-da ti ala nga na ti fango na ala so Royaume ti yayu aga nduru awe.” Na yâ ti mbeti Bulletin (so aga laso Kusala ti Royaume), a fa anzene nzene ye na aita na ndo ti tënë so ala lingbi ti tene na azo na fango tënë. Atâa so kue, na tongo nda ni, wungo ti aita so ayeke fa tënë da na da ayeke mingi pëpe. Aita so asara ni pëpe asigigi na gbâ ti araison ti fa ngbanga ti nyen ala ke ti sara ni. Me tâ raison ni ayeke so ala bâ ti ala so fango tënë da na da ayeke sara si nengo ti ala akiri na peko. Na ngoi so a yeke gboto lê mingi na ndo ti nene ti fango tënë, yeke yeke, gbâ ti aita so azi tere ti ala na yâ ti bungbi ti Jéhovah.

7. Ti londo na ngu 1950 ti si na ngu 1953 tongaso, ye wa asigigi polele?

⁷ Na yâ ti angu so aga na peko, aita mingi ato nda ti fa tënë. Me a yeke polele so a hunda ti fa na aita tongana nyen ti fa tënë da na da. Na tapande, zia e bâ ye so asi lani na kodoro ti Amerika. Ti londo na ngu 1950 ti si na ngu 1953 tongaso, tongana a mû aTémoin ti Jéhovah 100, ala 28 ayeke fa tënë gi na lege ti kangbingo ambeti ti tisango ndo wala kangbingo apériodique na yanga ti alege. Tongana a mû aita 100, ala 40 ayeke sigigi lakue lakue pëpe na fango tënë, ala yeke fa tënë pëpe teti anze mingi. Nyen la a lingbi ti sara ti mû maboko na aChrétien kue so amû tere ti ala na Nzapa awe ti fa tënë da na da?

8, 9. Kapa ti fango ye wa a sigigi na ni na ngu 1953? Aye ti pekoni ayeke so wa?

⁸ Na ngu 1953, a sara mbeni kota bungbi ti district na gbata ti New York na Amerika. Na ngoi ti kota bungbi so, so azo ti akodoro nde nde aga dä, a gboto lê mingi na ndo ti nene ti fango tënë da na da. Ita Nathan Homer Knorr atene so kozo kua ti a-ancien kue ayeke ti mû maboko na aTémoin ti Jéhovah oko oko kue ti fa tënë da na da. Lo tene so “a yeke nzoni Chrétien oko oko ahinga ti fa nzo tënë da na da.” A sigigi na mbeni kapa ti fango ye na ndo ti sese kue ti mû maboko na aita ti hinga ti fa tënë da na da. Ti aita so ade ala sigigi lâ oko na fango tënë da na da pëpe, a fa na ala tongana nyen ti to nda ti lisoro na azo na yanga-da ti ala, tongana nyen ti fa nda ti aversê ti Bible nga tongana nyen ti kiri tënë na ahundango tënë ti azo.

⁹ Kapa so a sigigi na ni ti fa ye na aita aga na aye ti nzoni mingi. Gi na yâ ti ngu 10 tongaso, wungo ti awafango tënë so fade ayeke saki 500 tongaso ague na li ni mingi na asi kutu oko; na tongo nda ni, wungo ti avizite so ayeke saki 23 tongaso aga saki 52 tongaso; wungo ti a-étude so na tongo nda ni ayeke saki 281 tongaso aga saki 702 tongaso. Laso, wungo ti aita so ayeke fa nzo tënë ti Royaume na ndo ti sese kue ayeke nduru na kutu mbasambala. So ye ague na li ni mingi afa polele so Jéhovah ayeke iri tënë nzoni na ndo ti ngangu so awakua ti lo ayeke sara ti fa tënë da na da.​—Es. 60:22.

A zia marque na ndo ti lê ti azo si ala sö kuâ

10, 11. (a) Na Ezéchiel chapitre 9, nyen la a fa na Ezéchiel na yâ ti mbeni ye so ayeke tongana suma? (b) Na lege wa ye so Ezéchiel abâ ayeke ga tâ tënë na ngoi ti e laso?

¹⁰ Mbeni ye so prophète Ezéchiel abâ na yâ ti ye so ayeke tongana suma amû lege na e ti bâ nene ti fango tënë da na da. Ezéchiel abâ akoli omene so ayeke na aye ti sarango na bira na maboko ti ala. Lo bâ nga mbeni mbasambala koli ni so ayü bongo ti lin nga lo zia keke ti mbeti na tere ti ceinture ti lo. A tene na mbasambala koli ni ti “hon na yâ kodoro” nga ti “zia marque na ndo lê ti azo so abima, ala so atoto teti ye kue ti sioni mingi so azo asara na yâ ni.” A hunda na akoli omene so ayeke na aye ti sarango na bira na maboko ti ala ti hon na peko ti zo ti ziango marque ni nga ti fâ azo kue so ayeke na marque ni pëpe na ndo ti lê ti ala.​—Diko Ezéchiel 9:1-6.

¹¹ Gbungo nda ti gango tâ tënë ti prophétie so amû lege na e ti bâ so koli so “ayü bongo ti lin” aye ti sara tënë ti tanga ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala. Kua ti fango tënë na ti sarango adisciple amû lege na aChrétien so ti zia mbeni ye so ayeke tongana marque na ndo ti lê ti azo so na pekoni aga “ambeni ngasangbaga” ti Christ (Jean 10:16). Marque ni so ayeke nyen? Kozoni kue, tongana mbeni ye ayeke na ndo ti lê ti mbeni zo, azo ayeke bâ ni polele. Tongaso, marque ni ayeke aye so afa polele so ambeni ngasangbaga so amû tere ti ala awe na Nzapa, ala wara batême tongana adisciple ti Jésus Christ nga ala yü fini zo (aEph. 4:20-24). Ambeni ngasangbaga so aga kundu oko na aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala nga ala yeke mû maboko na ala ti sara kota kua so ayeke ti ziango marque na ndo ti lê ti azo.​—Apoc. 22:17.

12. Na lege wa ye so Ezéchiel abâ afa so a yeke kota ye mingi ti ngbâ lakue ti gi ti wara azo so ayeke tongana angasangbaga?

¹² Ye so Ezéchiel abâ agboto lê mingi na ndo ti mbeni raison so asara si a lingbi e sara ngangu mingi ahon ti kozo ti gi ti wara azo so ‘abima na atoto’. A yeke tënë ti songo fini ti azo. Na yâ ti kete ngoi, fade a-ange ti Jéhovah, so akoli omene so aduti fä ti ala, ayeke futi azo so ayeke na marque ni na ndo ti lê ti ala pëpe. Na sarango tënë na ndo ti lango ti fango ngbanga so ayeke ga, bazengele Paul atene so fade Seigneur Jésus ayeke ga na ‘a-ange ti Lo ti ngangu’ ti “futa kula na azo so ahinga Nzapa pëpe, na ala so ake ti mä Tene-nzoni ti Seigneur ti e Jésus.” (2 aThes. 1:7, 8). Bâ so a yeke fâ ngbanga na ndo ti azo alingbi na sarango ye ti ala na pekoni so ala mä nzo tënë. Ni la, a lingbi e ngbâ ti fa tënë ti Nzapa mingi na azo juska na ngoi ti fango ngbanga (Apoc. 14:6, 7). Ye so afa so awakua ti Jéhovah so amû tere ti ala na lo awe ayeke na kota kua mingi ti sarango ni.​—Diko Ezéchiel 3:17-19.

13. (a) Bazengele Paul abâ so a lingbi lo sara nyen? Ngbanga ti nyen? (b) Mo bâ so a lingbi mo sara nyen ndali ti azo ti territoire ti mo?

¹³ Bazengele Paul abâ so a lingbi lo fa nzo tënë na azo. Lo tene: “Mbi yeke wakuda ti aGrec na ti azo ti ngonda, ti awandara na ti azo so ahinga ye pëpe. Tongaso mbi yeke na nzara ti fa Tene-nzoni na i so i yeke na Rome nga.” (aRom. 1:14, 15). Ti fa singila ti lo ndali ti be-nzoni so Nzapa asara na lo, Paul abâ so a lingbi lo tara ti mû maboko na azo ti wara aye ti nzoni na lege ti kota nzobe ti Nzapa tongana ti so lo wara (1 Tim. 1:12-16). Ye ni ayeke mo bâ mo tene azo oko oko kue so Paul ayeke tingbi na ala, bon ti ala ayeke na li ti lo, na lo lingbi ti futa bon so gi tongana lo fa nzo tënë na ala. Mo bâ so bon ti azo ti territoire ti mo ayeke na li ti mo?​—Diko Kusala 20:26, 27.

14. Kota raison wa apusu e ti fa tënë na gbele azo nga da na da?

¹⁴ Atâa so a yeke kota ye ti fa tënë da na da ti mû maboko na azo ti sö fini ti ala, mbeni raison ayeke dä so ayeke kota ahon ti so. Na yâ ti prophétie so ayeke na Malachie 1:11, Jéhovah atene: “A komanse na ndo so lâ alondo dä juska na ndo so lâ akui, iri ti Mbi ayeke kota na popo ti aGentil; na a mû . . . offrande ti sioni pëpe na ndo kue na iri ti Mbi, teti iri ti Mbi ayeke kota na popo ti aGentil.” Prophétie so aga tâ tënë na lege so awakua ti Jéhovah so amû tere ti ala na lo awe ayeke gonda iri ti lo polele na ndo ti sese kue na ngoi so na tâ be-ti-molenge ala yeke sara kua ti fango tënë (Ps. 109:30; Mat. 24:14). Ti mû “sacrifice ti merci” na Jéhovah ayeke kota raison so apusu e ti fa tënë na gbele azo nga da na da.​—aHéb. 13:15.

Akpengba ye angbâ ti ga

15. (a) Na lege wa azo ti Israël akiri asara ye mingi ahon ti kozo na ngoi so ala yeke tambela na tere ti gbata ti Jéricho na lango mbasambala ni? (b) Ye so aye ti fa nyen na ndo ti kusala ti fango tënë?

¹⁵ Aye wa so andu fango tënë angbâ ti ga? Sengo kando so a sara na tere ti gbata ti Jéricho, so a sara tënë ni na yâ ti mbeti ti Josué amû lege na e ti gbu nda ti tënë so. Girisa pëpe so kozoni ti tene Nzapa afuti gbata ti Jéricho, a hunda na azo ti Israël ti tene lango oko oko, ala tambela ala ngoro tere ti gbata ni fani oko juska lango omene. Ye oko, na lango mbasambala ni, a yeke hunda na ala ti sara ye mingi ahon ti kozo. Jéhovah atene na Josué, lo tene: “I ngoro kodoro ni lege mbasambala, tongana asacrificateur ayeke huru trompette ni. Na fade a yeke tongaso, tongana ala huru trompette ngbii, . . . a lingbi azo kue adekongo ngangu; na fade gbagba ti bira ti kodoro ni atï na sese.” (Jos. 6:2-5). Legeoko tongana ti azo ti Israël so asara ye lani mingi ahon ti kozo, a lingbi ti si so e yeke fa ande tënë mingi ahon ti kozo. Kite ayeke dä pëpe so, ti si juska na ngoi ti futingo aye ti ngoi ti laso, e yeke bâ ande tongana nyen a yeke fa tënë na ndo ti iri ti Nzapa nga na Royaume ti lo mingi ahon ti so azo asara juska fadeso.

16, 17. (a) A yeke sara ande nyen kozoni si “kota ye ti vundu” ahunzi? (b) Nyen la e yeke bâ ande na yâ ti article ti peko?

¹⁶ Peut-être ngoi ayeke ga ande so fade fango tënë ti e ayeke ga ande tongana go ti azo mingi so ayeke ‘dekongo ngangu’ na ngoi ti bira. Na yâ ti mbeti ti Apocalypse, a haka ngangu tënë ti fango ngbanga so a yeke fa na ‘kota gandangombe, so oko alingbi na talent oko’.b Apocalypse 16:21 atene: “Sioye so ayeke ngangu mingi.” Ti fadeso, ade e hinga pëpe ye so fango tënë da na da ayeke sara ande na yâ ti fango ndangba mbage ti atënë ti fango ngbanga ti Nzapa. Me e hinga na bê ti e kue so kozo ti tene “kota ye ti vundu” ahunzi, a yeke fa ande iri ti Jéhovah mingi ahon ti so azo asara juska fadeso.​—Apoc. 7:14; Ezéch. 38:23.

¹⁷ So e yeke ku akpengba ye so angbâ ti ga, zia e ngbâ lakue ti fa nzo tënë ti Royaume na bê ti e kue. Na ngoi so e yeke fa tënë da na da, akpale wa e yeke tingbi na ni? Tongana nyen e lingbi ti hon ndo ti akpale so? E yeke bâ ande ahundango tënë so na yâ ti article ti peko.

[Akete tënë na gbe ni]

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• Aversê wa na yâ ti Bible afa na aChrétien ti fa tënë da na da?

• Na lege wa a fa so a yeke kota ye mingi ti fa tënë da na da laso?

• Ngbanga ti nyen a lingbi awakua ti Jéhovah so amû tere ti ala na lo awe afa tënë na azo?

• Akpengba ye wa angbâ ti ga?

[Foto na lembeti 12]

Legeoko tongana ti bazengele Paul, mo bâ so a lingbi mo fa tënë na azo?

[Foto na lembeti 13]

Ita Knorr, na ngu 1953