Jéhovah ayeke “Zo ti zi” e

“L’Eternel asara na ala, na Lo zi ala.”​—PS. 37:40.

1, 2. Tâ tënë wa na ndo ti Jéhovah ayeke dë bê ti e nga ayeke kpengba e?

GBEDE ti aye so lâ asara si abâ gigi ayeke luti gi place oko pëpe. Na ngoi so sese ayeke turne, gbede ti aye ayeke turne wala ayeke changé. Ye oko, Wasarango sese nga na lâ achangé pëpe (Mal. 3:6). Bible atene so Nzapa “alingbi changé oko pëpe, na gbede ti Lo aturne pëpe.” (Jacq. 1:17). Ti hinga mara ti tâ tënë tongaso na ndo ti Jéhovah ayeke dë biani bê ti e nga ayeke kpengba e, mbilimbili na ngoi so e yeke na yâ ti akpale. Ndali ti nyen?

² Tongana ti so e bâ na yâ ti article so ahon, Jéhovah ayeke ‘Zo ti zi azo’ na ngoi so a sû na Bible (Ps. 70:6). Lo changé pëpe nga lo yeke sara lakue ye alingbi na tënë ti yanga ti lo; ni la, awakua ti lo ti laso ayeke na anda ti tënë kue ti zia bê ti ala kue na ndo ti lo ti ‘sara na ala, na ti zi ala’. (Ps. 37:40). Tongana nyen Jéhovah ayeke zi azo ti lo laso? Na lege wa lo lingbi ti zi e oko oko kue?

A zi ala na tïtî awato ti ala

3. Ngbanga ti nyen e hinga biani so awato ti awakua ti Jéhovah ayeke kanga ande lege na ala pëpe ti fa nzo tënë?

³ Gbâ ti akpale so Satan ayeke ga na ni alingbi pëpe ti kanga lege na aTémoin ti Jéhovah ti voro gi lo oko ndali ti so lo lingbi na ni. Bible adë bê ti e, atene: “Ye ti bira so azo asara ti ke mo na ni alingbi sara ye na mo pëpe; na fade mo fâ ngbanga na ndo menga ti azo kue so alondo na ngbanga ti ke mo.” (Es. 54:17). Awato ti awakua ti Jéhovah asara kue ti kanga lege na ala, me ala sara gbä; ala lingbi pëpe ti kanga lege na ala ti fa tënë. Zia e bâ atapande use.

4, 5. Akpale wa awakua ti Jéhovah awara na ngu 1918? Ye ti pekoni ayeke so wa?

⁴ Na ngu 1918, amokonzi-nzapa apusu azo ti sara aye ti ngangu mingi na awakua ti Jéhovah ti sara si ala zia ti fa tënë. Na lango 7 ti mai, ngorogbia ti Amerika amû yanga ti tene a gbu Ita Joseph Rutherford, so ayeke bâ ndo lani na ndo ti kua ti fango tënë. A mû yanga nga ti tene a gbu ambeni ita so ayeke sara kua na kota ndokua ti aTémoin ti Jéhovah. Na pekoni so a gbu aita ni, gi na yâ ti nze use, a tene so ala yeke azo ti kango kodoro, na a bi ala na da ti kanga ti sara kanga ti ngu mingi. Awato awara lege awe ti sara kua na azo ti fango ngbanga ti kanga lege biani biani na kua ti fango tënë? Ên-ën.

⁵ Girisa pëpe zendo so Jéhovah amû lo tene: “Ye ti bira so azo asara ti ke mo na ni alingbi sara ye na mo pëpe.” Ni la hio tongaso, na lango 26 ti mars ti ngu 1919, so ti tene nze gumbaya na pekoni so a bi Ita Rutherford na amba ti lo na da ti kanga, a zi ala na pekoni so a futa mbeni nginza so letäa ahunda. Na ngu ti pekoni, na lango 5 ti mai ti ngu 1920, a zi atënë kue so a bi na li ti aita so. Aita ni amû ngoi so ala wara liberté so ti sara si kua ti fango tënë ti Royaume ague na li ni. Ye ti pekoni ayeke so wa? Ti londo na ngoi ni so ti ga na ni, fango tënë ague na li ni mingi. Gonda ti peko ti kua so ague gi na Jéhovah ‘Zo ti zi azo’.​—1 aCor. 3:7.

6, 7. (a) Nyen la a sara na aTémoin ti Jéhovah na ngoi ti aNazi na Zamani? Ye ti pekoni ayeke so wa? (b) Aye so asi na awakua ti Jéhovah na ngoi ti e laso afa nyen?

⁶ Fadeso, zia e bâ use tapande ni. Na ngu 1934, Hitler adeba yanga ti lo ti hunzi aTémoin ti Jéhovah kue na kodoro ti Zamani. So ayeke gi mbeni senge tënë pëpe. Na yâ ti kodoro ni kue a to nda ti bi azo na da ti kanga. A sara aye ti ngangu mingi na aTémoin ti Jéhovah saki mingi; ambeni mingi awara kuâ na yâ ti akando ti sarango zo na pasi. Hitler awara lege lani ti hunzi aTémoin ti Jéhovah? Lo kanga lege na kua ti fango nzo tënë na Zamani? Oko pëpe! Na ngoi so a yeke sara aye ti ngangu na aita so, ala ngbâ lakue ti fa tënë na hondengo ni. Na pekoni so ngorogbia ti aNazi atï, aita amû liberté so ala wara ti ngbâ ti fa tënë. Laso, a yeke wara wungo ti awafango tënë ahon saki 165 na Zamani. Ge nga kue, ‘Zo ti zi azo’ asara ye alingbi na zendo ti lo so atene: “Ye ti bira so azo asara ti ke mo na ni alingbi sara ye na mo pëpe.”

⁷ Aye so asi na awakua ti Jéhovah na ngoi ti e laso afa so Jéhovah ayeke zia ande lâ oko pëpe si a futi azo ti lo kue (Ps. 116:15). Ka ti e oko oko, a yeke tongana nyen? Na lege wa Jéhovah ayeke zi e oko oko kue?

Ka ti batango e na lege ti mitele?

8, 9. (a) E hinga tongana nyen so mbeni ye afa pëpe so a yeke bata fini ti e lakue si sioni asi na e pëpe? (b) Tënë wa e lingbi ti ke ni pëpe?

⁸ Tongana a mû e oko oko, e hinga so Jéhovah amû zendo pëpe ti bata e lakue si sioni asi na e pëpe. E yeke sara ye legeoko tongana ti aHébreu ota so aduti be-ta-zo, na so ake ti voro yanda ti lor so Gbia Nebucadnetsar aleke ni. Amaseka-koli so, so akpe mbeto ti Nzapa atene pëpe so fade Jéhovah ayeke bata ala na lege ti miracle si sioni asi na ala pëpe. (Diko Daniel 3:17, 18.) Na nda ni, Jéhovah asara biani si wâ agbi ala pëpe (Dan. 3:21-27). Ye oko, même na ngoi so a sû na Bible, mara ti zingo zo na lege ti miracle tongaso ayeke si mingi pëpe. Awakua ti Jéhovah mingi akui na tïtî awato ti ala.​—aHéb. 11:35-37.

⁹ Ka ti laso, a yeke tongana nyen? Jéhovah so ayeke ‘Zo ti zi azo’ alingbi biani ti zi azo oko oko kue so fini ti ala ayeke na lê ti kuâ. Na yâ ti ambeni ye so asi na aita, e lingbi biani ti tene so Jéhovah la azi ala wala lo zi ala pëpe? E lingbi pëpe ti tene tongaso. Ye oko, mbeni ita so asigigi na lê ti kuâ alingbi ti tene so Jéhovah la azi ni dä. Tongana ita ni abâ ni tongaso, a yeke na lege ni pëpe ti ke ti yeda na tënë so lo tene. Na oko ngoi ni, e lingbi ti ke pëpe so aChrétien mingi so ayeke be-ta-zo akui ndali ti so a sara ye ti ngangu na ala, tongana ti so a si na ngoi ti aNazi. Ti ambeni Chrétien ni, ala wara kuâ na pekoni so mbeni ye ti ngangu asi na ala (Zo-ti. 9:11). E lingbi ti hunda tere ti e: ‘Jéhovah aduti pëpe “Zo ti zi” awakua ti lo so ayeke be-ta-zo, so mbeni ye asara si ala kui hio?’ Ye so ayeke tâ tënë pëpe.

10, 11. Ngbanga ti nyen zo alingbi pëpe ti sara mbeni ye na ngoi so kuâ aga ti mû lo? Me Jéhovah alingbi ti sara nyen tongana mbeni zo akui?

¹⁰ Bâ tënë so si: Na ngoi so kuâ aga ti mû mbeni zo, lo yeke na ngangu pëpe ti kanga lege na ni, ndali ti so zo alingbi pëpe ti “sö âme ti lo na tïtî ngangu ti ndo-ti-awakinda”, wala Hadès so ayeke dû ti kuâ (Ps. 89:49). Me ti Jéhovah, a yeke tongana nyen? Mbeni ita-wali so asö kuâ na ngoi ti aNazi adabe ti lo so mama ti lo so ayeke Témoin ti Jéhovah atene na lo mbeni tënë ti dë bê ti lo ndali ti aita so awara kuâ na yâ ti akando ti sarango zo na pasi. Mama ti lo atene: “Tongana zo so akui alingbi ande pëpe ti zingo, ka kuâ ayeke na ngangu ahon Nzapa.” Me ti tâ tënë ni, kuâ ayeke na ngangu pëpe ahon Lingu ti fini so ayeke na ngangu ahon kue (Ps. 36:10). Jéhovah angbâ lakue ti dabe ti lo na azo kue so ayeke na yâ ti dû ti kuâ, na lo yeke zingo ande ala oko oko kue.​—Luc 20:37, 38; Apoc. 20:11-14.

¹¹ Ti si na ngoi ni so, Jéhovah ayeke bi bê mingi na awakua ti lo so ayeke be-ta-zo laso. Zia e bâ fadeso alege ota so na yâ ni Jéhovah afa so lo yeke biani ‘Zo ti zi e’.

A bata ala na lege ti yingo

12, 13. Ngbanga ti nyen batango e na lege ti yingo ayeke tâ kota ye mingi? Jéhovah ayeke bata e na lege ti yingo tongana nyen?

¹² Jéhovah ayeke bata e na lege ti yingo, na a yeke tâ kota ye mingi. E atâ Chrétien e hinga so mbeni ye ayeke dä so ayeke kota mingi ahon fini so e yeke na ni laso. A yeke kpengba songo so e yeke na ni na Jéhovah (Ps. 25:14; 63:4). Tongana songo so ayeke dä pëpe, fini ti e ti laso ayeke duti mbeni kota ye pëpe nga e yeke duti na beku ti kekereke pëpe.

¹³ Singila mingi na Jéhovah so amû na e aye kue so e yeke na bezoin ni ti sara si e ngbâ ti duti na nzoni songo na lo. Lo mû na e Mbeti ti lo, yingo vulu ti lo nga na kongregation so a yeke wara azo ti yâ ni na ndo ti sese kue. E lingbi ti sara nyen si aye so amû maboko na e mingi? Tongana e mû ngoi lakue ti manda Bible, e yeke kpengba mabe ti e nga na beku ti e (aRom. 15:4 ). Tongana e sambela na bê ti e kue ti tene Nzapa amû na e yingo ti lo, lo yeke mû maboko na e ti kpe ti sara aye so alingbi ti buba songo ti e na lo (Luc 11:13). Tongana e ngbâ ti sara ye ague oko na aye so ngbâ be-ta-zo ayeke fa na e na yâ ti ambeti ti e na e yeke gue na abungbi nga na akota bungbi, e yeke kpengba na lege ti “kobe” ti yingo so a yeke mû na e ‘na l’heure so alingbi.’ (Mat. 24:45). Aye tongaso ayeke bata e na lege ti yingo na ayeke mû maboko na e ti duti na kpengba songo na Nzapa.​—Jacq. 4:8.

14. Fa mbeni ye so asi, so afa so a yeke bata e na lege ti yingo.

¹⁴ Ti fa so batango zo na lege ti yingo ayeke kota ye mingi, dabe ti mo na babâ na mama so a sara tënë ti ala na yâ ti kozo paragraphe ti article so ahon. Lango kete na pekoni so a sara tënë ti girisango ti molenge ti ala ti wali Theresa, ala mä mbeni sango ti vundu: A fâ Theresa awe.a Babâ ni adabe ti lo, lo tene: “Mbi sambela lani Jéhovah ti bata lo. Na ngoi so a wara kuâ ti lo, ti tâ tënë ni, mbi hunda tere ti mbi ti hinga ngbanga ti nyen Jéhovah amä sambela ti mbi pëpe. Me, mbi hinga so Jéhovah amû zendo pëpe ti bata fini ti awakua ti lo oko oko kue na lege ti miracle. Mbi ngbâ lakue lani ti sambela ti tene Jéhovah amû maboko na mbi ti gbu nda ti tënë so. Bê ti mbi adë ti hinga so Jéhovah ayeke bata azo ti lo na lege ti yingo, so ti tene, lo yeke mû na e ye so e yeke na bezoin ni ti sara si songo ti e na lo angbâ lakue ti kpengba. Mara ti batango zo tongaso ayeke tâ kota ye mingi, ndali ti so a ndu fini ti e ti lakue lakue. A yeke na lege so si Jéhovah abata Theresa ndali ti so na ngoi so Theresa awara kuâ, lo ngbâ be-ta-zo na Jéhovah. Bê ti mbi adë ti hinga so fini ti lo ti kekereke ayeke na yâ ti maboko ti Nzapa ti e so aye e mingi.”

A bata ala na ngoi so ala yeke na kobela

15. Na lege wa Jéhovah alingbi ti mû maboko na e na ngoi so e yeke na ndo ti tange ti kobela?

¹⁵ Jéhovah alingbi ti mû maboko na e na ngoi so e yeke “na ndo tange ti kobela”, tongana ti so lo sara lani na David (Ps. 41:4). Atâa so na ngoi ti e laso Jéhovah ayeke sava azo pëpe na lege ti miracle, lo yeke mû biani maboko na e. Na lege wa? Akpengba-ndia so ayeke na yâ ti Mbeti ti lo alingbi ti mû maboko na e ti mû adesizion ti ndara na ndo ti lege so e ye ti tene a kaï na kobela ti e nga na ndo ti ambeni ye nde (aProv. 2:6). E lingbi ti wara anzoni sango so alingbi ti mû maboko na e na yâ ti a-article ti Tour ti Ba Ndo nga na Réveillez-vous! so asara tënë na ndo ti kobela ti e. Na lege ti yingo ti Jéhovah, lo lingbi ti mû na e ‘kota ngangu so alondo na zo pëpe’ ti sara si kpale ti e ahon ndo ti e pëpe na tongaso e ngbâ be-ta-zo na lo, atâa ye wa asi na e (2 aCor. 4:7). Mara ti mungo maboko tongaso alingbi ti sara si e gi bê ti e ahon ndo ni pëpe na ndo ti kobela ti e na tongaso songo ti e na Jéhovah awoko pëpe.

16. Nyen la mbeni ita-koli asara ti luti na gbe ti kobela ti lo?

¹⁶ Bâ tapande ti ita-koli so ade maseka, so e sara tënë ti lo na yâ ti kozo paragraphe ti article so ahon. Na ngu 1998, adocteur abâ so lo yeke na mbeni sioni kobela so asara si ambage ti tere ti lo kue akui.b Nyen la lo sara ti gbu ngangu na yâ ti kobela ti lo so? Lo tene: “A si na ambeni ngoi, yâ ti tere ti mbi ayeke so ka mingi nga vundu ayeke sara mbi; na angoi ni so, mbi bâ so gi kuâ oko la alingbi ti sara si pasi ti mbi ahunzi. Na angoi kue so mbi bâ so ye ahon ndo ti mbi, mbi yeke hunda aye ota na Jéhovah na yâ ti sambela: siriri ti bê, kangango bê nga gbungo ngangu. Mbi bâ so Jéhovah akiri tënë na asambela so. Siriri ti bê amû lege na mbi ti gbu li na ndo ti aye so ayeke dë bê ti mbi, aye tongana lege so gigi ti mbi ayeke duti ande na yâ ti fini sese na ngoi so mbi yeke tambela, mbi yeke hinga nzerengo ti kobe nga mbi yeke kiri ti sara lisoro na sewa ti mbi. Kangango bê ayeke mû maboko na mbi ti luti na gbe ti akpale so azo so ambage ti tere ti ala akui ayeke wara. Gbungo ngangu ayeke sara si mbi ngbâ lakue be-ta-zo na mbi zia pëpe si ambeni ye nde aga kota ye mingi ahon songo ti mbi na Jéhovah. Dutingo ti mbi ague oko na ti zo ti sungo psaume David ndali ti so mbi bâ so Jéhovah amû maboko na mbi na ndo ti tange ti kobela so mbi yeke dä.”​—Es. 35:5, 6.

A mû na ala aye so ala yeke na bezoin ni

17. Nyen la Jéhovah amû zendo ti sara ndali ti e? Zendo so aye ti tene nyen?

¹⁷ Jéhovah amû zendo ti mû na e aye so e yeke na bezoin ni na lege ti mitele. (Diko Matthieu 6:33, 34 nga aHébreu 13:5, 6.) Ye so aye pëpe ti tene so e lingbi ti ku ti tene Jéhovah amû na e aye so e yeke na bezoin ni na lege ti miracle wala a yeke nzoni e ke ti sara kua (2 aThes. 3:10). Zendo so aye gi ti tene so tongana e gi kozoni Royaume ti Nzapa nga e yeda ti sara kua, e lingbi ti ku ti tene Jéhovah amû maboko na e ti wara ye so e yeke na bezoin ni (1 aThes. 4:11, 12; 1 Tim. 5:8). Lo lingbi ti mû na e ye so e yeke na bezoin ni na alege so e ku tere ti e na ni pëpe. Peut-être lo yeke pusu mbeni ita ti e ti bungbi ti mû maboko na e wala ti sara si e wara kua ti nginza.

18. Fa mbeni ye so asi, so afa so a lingbi ti mû maboko na e na ngoi so e yeke na bezoin ti mbeni ye.

¹⁸ Dabe ti mo na mama so ayeke bata molenge ti lo gi lo oko, so a sara tënë ti lo na yâ ti kozo paragraphe ti article so ahon. Na ngoi so lo na molenge ti lo ti wali ague na mbeni fini ndo, a yeke ngangu na lo ti wara kua ti nginza. Lo tene: “Mbi gue na fango tënë na ndapre nga na peko ti midi mbi gue mbi gi kua. Mbi dabe ti mbi so mbeni lâ mbi gue na mbeni ndo so ayeke kä aye ti tengo dä ti vo lait. Mbi luti, mbi bâ aye tongana concombre na chou, me mbi yeke na nginza ti vongo na ni pëpe. Mbi yeke na vundu mingi na ngoi ni so. Tongana mbi kiri na yanga-da na lango ni so, mbi wara na gbe ti dä ti mbi gbâ ti mara ti aye nde nde so mbi yeke na nginza fade pëpe ti vo ni. Akobe so e wara lani, e lingbi ti te na yâ ti anze mingi. Mbi toto na ngu ti lê, na mbi mû singila na Jéhovah.” Kete na pekoni, ita-wali so amä so a yeke mbeni ita-koli ti kongregation, so ayeke fa yaka, si azia gbâ ti akobe so. Na pekoni ita-wali ni asû mbeti na ita-koli so, lo tene: “Atâa so mbi kiri singila mingi na mo na lango ni so, mbi kiri singila mingi nga na Jéhovah so apusu mo ti sara nzobe na mbi ti fa so lo ye mbi mingi.”​—aProv. 19:17.

19. Na ngoi ti kota ye ti vundu, ye wa la awakua ti Jéhovah ayeke hinga na bê ti ala kue? Nyen la ayeke nzoni e leke na bê ti e laso ti sara?

¹⁹ A yeke polele so aye so Jéhovah asara na ngoi so a sû na Bible nga na aye so lo yeke sara laso asara si e yeke na raison ti zia bê ti e na ndo ti lo na ti bâ lo tongana Zo ti mungo maboko na e. Na yâ ti kete ngoi, tongana kota ye ti vundu ayeke tï ande na ndo ti dunia ti Satan, e yeke duti ande na bezoin mingi ahon ti kozo ti tene Jéhovah amû maboko na e. Ye oko, awakua ti Jéhovah alingbi ande ti zia bê ti ala kue na lo. Ala lingbi ande ti yô li ti ala na nduzu na ti duti na ngia na hingango so a ga nduru ti zi ala awe (Luc 21:28). Kozo ti si na ngoi ni so, atâa akpale wa e lingbi ti wara, zia e leke na bê ti e ti zia bê ti e kue na Jéhovah na ti hinga biani so Nzapa ti e so ayeke changé pëpe ayeke ‘Zo ti zi e’.

[Akete tënë na gbe ni]

Mo dabe ti mo na ni?

• Na lege wa Jéhovah alingbi ti zi awakua ti lo so mbeni ye asara si ala kui hio?

• Ngbanga ti nyen batango zo na lege ti yingo ayeke kota ye mingi?

• Zendo so Jéhovah amû ti bâ lege ti e na lege ti mitele aye ti tene nyen?

[Foto na lembeti 14]

Na ngu 1918, a gbu Ita Rutherford na ambeni mba ti lo. Na pekoni, a zi ala na a zi atënë kue so a bi na li ti ala

[Foto na lembeti 16]

Jéhovah alingbi ti mû maboko na e na ngoi so e yeke na ndo ti “tange ti kobela”