Mû tapande ti Jésus: Fa tënë na mbeto pëpe
“E zi mbeto na yâ ti e ti fa nzoni tënë . . . na ala.”—1 ATHES. 2:2.
1. Ngbanga ti nyen nzoni tënë ti Royaume agbu bê ti e mingi?
MANGO nzoni tënë ayeke zia ngia mingi na bê ti zo! Tënë so ayeke nzoni ahon atanga ni kue ayeke nzoni tënë ti Royaume ti Nzapa. Nzoni tënë ti Royaume adë bê ti e so pasi, kobela, pono, vundu nga na kuâ ayeke hunzi. A sara si e yeke na beku ti fini ti lakue lakue, e hinga ye so Nzapa aleke na bê ti lo ti sara nga tongana nyen ti duti na nzoni songo na lo. Mo lingbi ti pensé so zo kue si ayeke duti fade na ngia ti mä nzoni tënë so Jésus afa lani na azo. Me mawa ni ayeke so ye ni ayeke tongaso pëpe.
2. Fa nda ti tënë so Jésus atene: “Mbi ga ti zia kangbi.”
2 Jésus atene lani na adisciple ti lo, lo tene: “Ala tene na bê ti ala pëpe so mbi ga ti zia siriri na ndo ti sese. Mbi ga ti zia siriri pëpe, me ti zia épée. Teti mbi ga ti zia kangbi: Fade molenge-koli ake babâ ti lo, molenge-wali ake mama ti lo, na wali so ade maseka ake mama ti koli ti lo. Ti tâ tënë ni, fade awato ti zo ayeke duti azo ti da ti lo wani.” (Mat. 10:34-36). Me ahon ti tene na ngia azo ayeda na nzoni tënë, mingi ti ala ake ni. Ambeni même aga awato ti azo so ayeke fa tënë ni, atâa so ala yeke na yâ ti sewa oko.
3. E yeke na bezoin ti nyen ti ngbâ ti sara kua ti fango tënë?
3 E yeke fa a-oko tâ tënë so Jésus afa ândö. Na peko ti so azo amä ni, ala yeke sara ye laso na e gi tongana ti so ala mingi asara lani na Jésus na ngoi ni kâ. A yeke ye so e ku tere ti e na ni. Jésus atene lani na adisciple ti lo: “Mbeni ngbâa ayeke kota ahon wa ti lo pëpe. So azo ni asara ye ti ngangu na mbi, ala yeke sara ande ye ti ngangu na ala nga.” (Jean 15:20). Na yâ ti akodoro mingi, a yeke sara ngangu na e dandara tongaso pëpe, me azo ayeke zere e na ala yeke sara sanka ti tënë so e yeke fa. Ni la, e yeke na bezoin ti duti na mabe nga na kamene pëpe si e ngbâ ti fa nzoni tënë na mbeto pëpe.—Diko 2 Pierre 1:5-8.
4. Ngbanga ti nyen a lingbi Paul ‘azi mbeto na yâ ti lo’ ti fa tënë?
4 Peut-être a lingbi ti si so mo bâ so a yeke ngangu na mo ti fa tënë, wala mo bâ so mbeni kode ti fango tënë amû mbeto na mo. Tongana a yeke tongaso, gi mo oko la ye so asi na mo pëpe. Bazengele Paul ayeke lani mbeni zo so ayeke fa tënë na mbeto pëpe na so agbu nda ti tâ tënë nzoni mingi; ye oko, na ambeni ngoi, a lingbi lo sara ngangu si lo fa tënë. Lo sû mbeti na aChrétien ti Thessalonique, lo tene: “Na peko ti so e wu pono lani na a sara ye ti kamene na e na kodoro ti Philippes (tongana ti so ala hinga ni), Nzapa ti e asara si e zi mbeto na yâ ti e ti fa nzoni tënë ti lo na ala na yâ ti kota tiri.” (1 aThes. 2:2). Akota zo ti kodoro ti Philippes apika Paul na Silas na keke, ala bi ala na da ti kanga na ala yôro gere ti ala na yâ ti akeke so a koro dû dä (Kus. 16:16-24). Atâa so kue, Paul na Silas ‘azi mbeto na yâ ti ala’ na ala ngbâ ti fa tënë. E lingbi ti sara nyen ti sara nga tongaso? Ti kiri tënë na hundango ndo so, zia e bâ ye so amû maboko na awakua ti Jéhovah ti giriri ti tene na mbeto pëpe ala tene tâ tënë na ndo ti Jéhovah. Zia e bâ nga lege so e lingbi ti mû tapande ti ala.
A hunda ti tene ala kpe ti sara mbeto ti awato ti ala
5. Ngbanga ti nyen ngbene ye giriri, a hunda ti tene awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo asara ye na mbeto pëpe?
5 Zo so ayeke sara ye na mbeto pëpe ahon tanga ti azo kue ayeke biani Jésus Christ. Ye oko, ngbene ye giriri, a hunda ti tene awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo asara ye na mbeto pëpe. Ndali ti nyen? Ngbene ye na peko ti kengo yanga so abâ gigi na yaka ti Éden, Jéhovah afa kozoni awe so fade kengo tere ayeke duti dä na popo ti azo so ayeke sara na Nzapa na azo so ayeke sara na Satan (Gen. 3:15). Hio tongaso, kengo tere so asigigi polele na ngoi so Caïn afâ ita ti lo Abel so ayeke zo ti mbilimbili. Na pekoni, awato ake Hénoc, mbeni koli so ayeke be-ta-zo na so ayeke lani na fini kozoni na ngoi ti kota ngu so apika. Lo fa lani awe so fade Nzapa ayeke ga na a-ange ti lo saki na saki so ayeke nzoni-kue ti fâ ngbanga na ndo ti azo so akpe Nzapa pëpe (Jude 14, 15). Azo mingi aye lani pëpe ti mä tënë so. Azo ake Hénoc na a yeke polele so ala ye ti fâ lo, ni la Jéhovah asara si lo kui hio. Hénoc asara ye biani na mbeto pëpe!—Gen. 5:21-24.
6. Ngbanga ti nyen a hunda lani ti tene Moïse aduti na mbeto pëpe na ngoi so lo yeke sara tënë na Pharaon?
6 Bâ nga so a hunda lani na Moïse ti sara ye na mbeto pëpe na ngoi so lo yeke sara tënë na Pharaon, mbeni gbia so azo abâ lo lani gi pëpe tongana mbeni zo so anzapa atokua lo ti sara kua na iri ti ala me ala bâ lo tongana mbeni nzapa, molenge ti Ra so ayeke nzapa ti lâ. Peut-être legeoko tongana ti ambeni Pharaon, Pharaon so ayeke voro image ti lo wani. Atënë ti yanga ti lo ayeke tongana ndia na lo ku ti tene azo ti gbe ti lo asara ye tâ gi tongana ti so lo tene. Pharaon so ayeke gbia ti ngangu, zo ti baba nga li ti lo akpengba mingi, a yeke na yâ ti sarango ye ti lo pëpe ti yeda ti tene azo atene na lo ye so a lingbi lo sara. A yeke na gbele koli so la Moïse so ayeke mbeni berger nga mbeni zo so ayeke na tâ be-ti-molenge ague fani mingi, atâa so a iri lo pëpe nga a yamba lo pëpe. Nga, Moïse afa kozoni awe tënë ti nyen? Lo fa tënë ti aye ti ngangu so afuti ye. Na Moïse ahunda nyen? Lo hunda ti tene angbâa ti Pharaon so ayeke kutu na kutu asigigi na yâ ti kodoro ni. A hunda lani ti tene Moïse asara ye na mbeto pëpe? A hunda ni biani!—Nom. 12:3; aHéb. 11:27.
7, 8. (a) Akpale wa awakua ti Jéhovah ti giriri awara? (b) Awakua ti Jéhovah so ayeke na fini kozo ti akozo Chrétien asara ye na mbeto pëpe nga ala maï vorongo so ayeke na sioni oko pëpe. Nyen la amû maboko na ala ti sara ni?
7 Na yâ ti angu mingi mingi so aga na pekoni, na mbeto pëpe aprophète nga na awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo angbâ lakue ti luti ngangu ndali ti vorongo so ayeke na sioni oko pëpe. Azo ti dunia ti Satan asara nzoni bê lani pëpe na ala. Paul atene: “A bo ala na tênë, a tara bê ti ala, a fâ yâ ti ala na scie, a fâ ala na épée, ala yü poro ti tere ti angasangbaga na ti angasa si ala tambela na ni, na oko ngoi ni ye atia ala, ala yeke na yâ ti ye ti vundu, a sara ye ti sioni na ala.” (aHéb. 11:37). Nyen la amû lani maboko na awakua ti Jéhovah so ti luti ngangu? Na yâ ti aversê so aga kozoni na versê so, bazengele ni afa ye so amû ngangu na Abel, Abraham, Sara nga na ambeni zo nde ti gbu ngangu. Lo tene: “Ala bâ gango tâ tënë ti azendo ni pëpe; ye oko, [na lege ti mabe] ala bâ azendo so yongoro kâ na ala yamba ni.” (aHéb. 11:13). Aprophète tongana Élie, Jérémie nga ambeni wakua ti Jéhovah ti ngoi so aga kozoni na ngoi ti aChrétien aluti ngangu ndali ti tâ vorongo na mbeto pëpe. Kite ayeke dä pëpe so ye so amû maboko na ala ti gbu ngangu ayeke so ala zia lê ti ala gi na ndo ti azendo ti Jéhovah.—Tite 1:2.
8 Awakua ti Jéhovah ti giriri so aga kozoni na ngoi ti aChrétien ayeke ku kungo ti wara ande aye ti nzoni. Na ngoi so a yeke zingo ande ala, ala yeke ga ande azo so alingbi kue. Nga, a yeke ‘zi ala na gbe ti ngbâa ti ye so abuba’ na lege ti kusala ti prêtre so Jésus Christ na azo 144 000 so ayeke na gbe ti lo ayeke sara (aRom. 8:21). Na ndo ni, Jérémie na ambeni wakua ti Jéhovah ti giriri asara ye na mbeto pëpe ndali ti atënë ti dengo bê so Jéhovah atene, so a yeke wara ni na yâ ti zendo so lo mû na Jérémie, lo tene: “Fade ala tiri na mo, me ala lingbi ti hon mo pëpe, teti Mbi yeke na mo ti sö mo, L’Éternel atene.” (Jér. 1:19). Laso nga, tongana e yeke gbu li ti e na ndo ti azendo so Nzapa amû na ndo ti kekereke ti e nga na azendo so lo mû ti bata e na lege ti yingo, e nga kue e yeke wara ngangu.—aProv. 2:7; diko 2 aCorinthien 4:17, 18.
Ndoye apusu Jésus ti fa tënë na mbeto pëpe
9, 10. Na alege wa Jésus asara ye na mbeto pëpe na gbele (a) amokonzi-nzapa? (b) bungbi ti aturugu? (c) kota prêtre? (d) Pilate?
9 Tapande ti e Jésus afa na alege nde nde so lo yeke sara ye na mbeto pëpe. Na tapande, azo so ayeke komande na ngoi ni so nga so ayeke akota zo ake Jésus. Atâa so kue Jésus agi pëpe ti honde lê ti atënë so Nzapa aye si azo amä. Na mbeto pëpe, Jésus asigigi na nda ti amokonzi-nzapa ndali ti so ala bâ tere ti ala wani tongana azo ti mbilimbili nga ala yeke fa aye ti wataka na azo. Tënë ayeke na li ti amokonzi-nzapa so, na Jésus afa ni polele na ala. Mbeni lâ, lo tene: “Mawa na ala, ascribe na aFarizien, ala awahandango lê ti zo! ala kpa adû ti kuâ so tere ni ayeke vuru, so na gigi a yeke pendere, me yâ ni asi singo na abio ti akuâ nga na mara ti asioni ye nde nde kue. Ala yeke tongaso nga. Na gigi, ala kpa azo ti mbilimbili, me na yâ ni, bê ti ala asi singo na nzara ti handango lê ti azo nga na kpengo ndia pëpe.”—Mat. 23:27, 28.
10 Na ngoi so bungbi ti aturugu aga ti gbu Jésus na yaka ti Gethsémané, na mbeto pëpe lo wani lo fa tere ti lo na ala (Jean 18:3-8). Kete na pekoni, a gue na lo na gbele Sanhédrin na kota prêtre ni ahunda atënë na lo. Atâa so Jésus ahinga so kota prêtre ni ayeke gi ambeni raison si a lingbi ti fâ lo, na mbeto pëpe lo fa na lo so ni yeke Christ nga Molenge ti Nzapa. Lo kiri lo tene so ala yeke bâ ande lo na ngoi so lo yeke “duti na mbage ti koti ti ngangu, na lo yeke ga na ambinda ti yayu.” (Marc 14:53, 57-65). Kete na pekoni, Jésus so azo akanga maboko ti lo aluti na gbele Pilate, so alingbi lani ti zi lo. Me Jésus azi yanga pëpe na ngoi so azo ayeke bi atënë na li ti lo (Marc 15:1-5). A hunda ti tene lo duti na mbeto pëpe si lo sara aye so kue.
11. Na lege wa sarango ye na mbeto pëpe ague oko na ndoye?
11 Âdu ti Pilate, Jésus atene na lo: “Nda ni so a dü mbi nga nda ni so mbi ga na yâ ti dunia ayeke ti tene mbi fa tënë ti témoin na ndo ti tâ tënë.” (Jean 18:37). Jéhovah atokua Jésus ti fa nzoni tënë, na Jésus ayeke na ngia ti sara ni ndali ti so lo ye Babâ ti lo ti yayu (Luc 4:18, 19). Jésus aye nga azo. Lo hinga lani so gigi akpengba mingi na ala. Legeoko nga, e yeke fa tënë na azo na mbeto pëpe ndali ti so e ye Nzapa mingi nga e ye azo mingi.—Mat. 22:36-40.
Yingo vulu amû ngangu na e ti fa tënë na mbeto pëpe
12. Nyen la aga na ngia na akozo disciple?
12 Na yâ ti ayenga so aga na peko ti kuâ ti Jésus, mbeni nda ti tënë asara si adisciple ti Jésus ayeke na ngia na ngoi so Jéhovah asara si afini disciple aga na ndo ti ala. Na ngoi so, aJuif na awande so asara nzapa ti aJuif, so alondo na akodoro nde nde, abungbi na Jérusalem ti sara matanga ti Pentecôte, gi na mbeni lango oko, azo 3 000 awara batême. Amanke azo kue ti Jérusalem ayeke sara lani tënë na ndo ti ye so asi! Bible atene: “Mbeto ayeke gbu a-âme kue, na abazengele ni ayeke sara aye ti dongo bê nga na afä mingi.”—Kus. 2:41, 43.
13. Ngbanga ti nyen aita asambela ti sara ye na mbeto pëpe? Ye ti pekoni ayeke so wa?
13 Ngonzo agbu amokonzi-nzapa mingi na ala gbu Pierre na Jean, ala bi ala na da ti kanga juska na ndade ni, na ala mû yanga na ala ti fa tënë pëpe na ndo ti Jésus. Na pekoni so a zi ala, ala fa na aita ye so asi, na ala kue asambela ndali ti kangango lege so ala yeke wara, ala tene: “Jéhovah, . . . mû lege na angbâa ti mo ti ngbâ ti fa tënë ti mo na mbeto oko pëpe.” Ye ti pekoni ayeke so wa? “Ala kue asi na yingo vulu na ala yeke tene tënë ti Nzapa na mbeto pëpe.”—Kus. 4:24-31.
14. Yingo vulu ayeke mû maboko na e tongana nyen na fango tënë?
14 Bâ so a yeke yingo vulu ti Jéhovah so ayeke ngangu mingi si amû maboko na adisciple ti fa tënë ti Nzapa na mbeto pëpe. Na ngangu ti e wani, e lingbi ande pëpe ti fa tâ tënë na azo, même na azo so ayeke gi ti kanga lege na e. Jéhovah alingbi nga lo yeke mû ande yingo vulu ti lo na e tongana e hunda ni na lo. Na mungo maboko ti Jéhovah, e nga kue e lingbi ti zi mbeto na bê ti e ti mû lege na e ti hon ndo ti akangango lege kue.—Diko Psaume 138:3.
A-Chrétien laso ayeke fa tënë na mbeto pëpe
15. Na lege wa tâ tënë ayeke kangbi yâ ti azo laso?
15 Tongana ti so a si ândö, laso tâ tënë angbâ lakue ti sara si azo akangbi tere. Ambeni zo ayeke yeda na tënë ni; ti ambeni, ala gbu nda ti lege so e yeke voro na Nzapa ti e pëpe nga ala bâ ni na nene ni pëpe. Ambeni akasa e, ala he e wala ala ke même e gi tongana ti so Jésus afa kozoni awe (Mat. 10:22). Na ambeni ngoi, awagosinga nga na azo ti sungo ambeti-sango ayeke kangbi asango so ayeke tâ tënë pëpe na ndo ti e nga ala yeke tene asioni tënë na ndo ti e (Ps. 109:1-3). Ye oko, na ndo ti sese kue, na mbeto pëpe aTémoin ti Jéhovah ayeke fa nzoni tënë.
16. Ye wa so asi afa so sarango ye na mbeto pëpe alingbi ti sara si azo so e yeke fa tënë na ala achangé bango ndo ti ala?
16 Tongana e sara ye na mbeto pëpe, a lingbi ti pusu azo ti changé bango ndo ti ala na ndo ti tënë ti Royaume. Mbeni ita-wali ti kodoro ti Kirghizistan atene: “Na ngoi so mbi yeke fa tënë, mbeni koli atene na mbi: ‘Mbi mä na bê na Nzapa me pëpe na Nzapa ti aChrétien. Tongana mo kiri mo ga na yanga ti gbagba ti mbi, mbi yeke zia mbo ti mbi na tere ti mo!’ Na peko ti lo, mbi bâ mbeni kota mbo na chaîne na go ti lo. Me na ngoi ti kangbingo Asango ti Royaume No. 37, so li ti tënë ni ayeke: ‘Bungbi ti nzapa ti wataka aga nduru ti hunzi!’, mbi mû desizion ti kiri na oko yanga-da so na bibe ti tingbingo na mbeni zo nde ti sewa ni. Ye oko, gi oko koli so la azi yanga ti gbagba ni. Hio tongaso, mbi sambela Jéhovah na bê ti mbi na pekoni, mbi tene: ‘Bara ala ma! Mbi dabe ti mbi na lisoro so e na ala e sara a sara lango ota awe, na mbi dabe ti mbi nga na mbo ti ala ni. Me mbi ye ti ga na ala tract so ndali ti so legeoko tongana ala, mbi mä na bê na oko tâ Nzapa. Na yâ ti ngoi kete, Nzapa ayeke fâ ande ngbanga na ndo ti abungbi ti vorongo nzapa so ayeke buba iri ti lo. Na dikongo tract so, ala yeke hinga ande tënë mingi na ndo ni.’ Ye ti dongo bê ni ayeke so koli so ayeda ti mû Asango ti Royaume ni. Na pekoni, mbi gue na mbeni da nde. Akete penze-ngbonga na pekoni, koli so akpe loro na peko ti mbi, na Asango ti Royaume ni ayeke na maboko ti lo. Lo tene: ‘Mbi diko ni awe. Nyen la mbi yeke na bezoin ti sara si Nzapa afâ ngbanga na ndo ti mbi pëpe?’ ” Koli so ato nda ti manda Bible nga ti ga na abungbi.
17. Na lege wa sarango ye ti mbeni ita-wali na mbeto pëpe azi mbeto na bê ti mbeni wamandango Bible?
17 Tongana e sara ye na mbeto pëpe, a lingbi ti pusu nga ambeni zo ti sara ye na mbeto pëpe. Na kodoro ti Russie, mbeni ita-wali afa périodique na mbeni wali so lo na lo ayeke na yâ ti mbeni bus. Me, mbeni koli alondo na ndo so lo duti dä, lo gboto périodique ni na tïtî ita-wali ni, lo pete yâ ni ngbii lo bi ni na sese. Koli ni adekongo na li ti ita ni na atënë ti mbana, lo hunda ti hinga ndo so ita ni alango dä nga lo tene na lo ti fa tënë mbeni pëpe na yâ ti kete kodoro ni. Ita-wali ni asambela Jéhovah ti mû maboko na lo nga lo dabe ti lo na tënë so Jésus atene: “Ala sara pëpe mbeto ti azo so ayeke fâ tere ti zo.” (Mat. 10:28). Sân ti sara mbeto, ita-wali ni alondo na lo sara tënë yeke na koli ni, lo tene: “Mbi yeke fa na mo pëpe ndo so mbi lango dä, na mbi yeke ngbâ lakue ti fa tënë na yâ ti kodoro so.” Na pekoni lo sigigi na yâ ti bus ni. Ita-wali so ahinga pëpe so mbeni wali so lo manda Bible na lo ayeke na yâ ti oko bus so. Mbeto ti azo akanga lege na wali so ti gue na abungbi. Ye oko, na pekoni so wamandango Bible so abâ so ita-wali ni asara ye na mbeto pëpe, lo mû desizion ti gue na abungbi.
18. Nyen la ayeke mû ande maboko na mo ti fa tënë na mbeto pëpe tongana ti Jésus?
18 Na yâ ti dunia ti laso so azo ni ague yongoro na Nzapa, a hunda ti sara ye na mbeto pëpe si e fa tënë tongana ti so Jésus asara lani. Nyen la ayeke mû maboko na mo ti sara ni? Bâ ye so ayeke ga kekereke. Ngbâ ti ye mingi Nzapa na amba ti mo. Sambela Jéhovah ti zi mbeto na bê ti mo. Dabe ti mo lakue so mo yeke gi mo oko pëpe, ndali ti so Jésus ayeke na tere ti mo (Mat. 28:20). Yingo vulu ayeke kpengba ande mo. Na ndo ni, Jéhovah ayeke iri tënë nzoni na ndo ti mo nga lo yeke mû maboko na mo. Ni la, zia e zi mbeto na bê ti e na e tene: “Jéhovah ayeke zo ti mungo maboko na mbi; fade mbeto ayeke sara mbi pëpe. Nyen la zo alingbi ti sara na mbi nyen?”—aHéb. 13:6.
Mo yeke kiri tënë tongana nyen?
• Ngbanga ti nyen awakua ti Nzapa ayeke na bezoin ti sara ye na mbeto pëpe?
• Na ndo ti sarango ye na mbeto pëpe, ye wa e manda na lege ti . . .
awakua be-ta-zo ti Nzapa ti ngoi so aga kozoni na Christ?
Jésus Christ?
kozo Chrétien?
amba ti e aChrétien laso?
[Foto na lembeti 23]
Na mbeto pëpe, Jésus asigigi na nda ti amokonzi-nzapa
[Foto na lembeti 25]
Jéhovah ayeke sara si e fa tënë na mbeto pëpe