Ngbâ ti duti na ngia na yâ ti akpale
“Azo kue so akpe na [Jéhovah] ti bata tere ti ala, zia ala wara ngia; zia ala dekongo na ngia lakue.”—PS. 5:12.
1, 2. (a) Ambeni ye so ayeke zia vundu mingi na bê ti zo laso ayeke nyen? (b) Na ndo ti akpale so ayeke si na azo kue, aye wa a lingbi atâ Chrétien agbu ngangu dä nga?
AKPALE so ayeke si na azo kue ayeke si nga na aTémoin ti Jéhovah. Awakua ti Jéhovah mingi ayeke wara akpale na peko ti aye ti sioni ti azo so adoro ndia, bira nga na ambeni ye ti kirikiri so azo ayeke sara. Akpale tongana akota pupu na akota ngu-nzapa so ayeke buba ye, yere, kobela nga na kuâ ayeke zia vundu mingi na bê ti zo. A yeke na lege ni si bazengele Paul atene: “Teti e hinga so juska fadeso création kue angbâ gi ti dema legeoko na ti bâ pasi legeoko.” (aRom. 8:22). E yeke wara nga akpale ndali ti so e yeke awasiokpari. Tongana ti Gbia David ândö, e lingbi ti tene: “Sioye ti mbi ahon ndo ti mbi awe; a ne tongana kungba so ahon ndo ti mbi.”—Ps. 38:5.
2 Na ndo ti akpale so ayeke si ka na azo kue, atâ Chrétien ayeke yô nga keke ti pasi ti ala (Luc 14:27). Azo ake adisciple ti Jésus nga ala sara ye ti ngangu na ala tongana ti so a sara ândö na Jésus (Mat. 10:22, 23; Jean 15:20; 16:2). Tongaso, mungo peko ti Christ ahunda ti tene e sara ngangu nga e gbu ngangu na ngoi so e yeke ku aye ti nzoni so e yeke wara ande na fini dunia.—Mat. 7:13, 14; Luc 13:24.
3. E hinga tongana nyen so Nzapa aye pëpe si e aChrétien e te gi vundu na yâ ti gigi ti e?
3 Ye so aye ti tene so gigi ti atâ Chrétien ayeke mbeni gigi so ngia ayeke dä oko pëpe? E yeke te gi vundu na yâ ti gigi ti e juska nda ni aga? Ti tâ tënë ni, Jéhovah aye si e duti na ngia na ngoi so e yeke ku gango tâ tënë ti azendo ti lo. Fani mingi, Bible ayeke fa atâ wakua ti Nzapa tongana azo so ayeke na ngia. (Diko Ésaïe 65:13, 14.) Psaume 5:12 atene: “Azo kue so akpe na [Jéhovah] ti bata tere ti ala, zia ala wara ngia; zia ala dekongo na ngia lakue.” Biani, zo alingbi ti duti na ngia mingi, ti duti na siriri ti bê nga na nzerengo tere même na yâ ti akpale. Zia e kiri e bâ lege so Bible alingbi ti mû maboko na e ti luti na lê ti akpale ti e nga ti ngbâ ti duti na ngia.
Jéhovah, “Nzapa so ayeke na ngia”
4. Bê ti Nzapa ayeke tongana nyen na ngoi so a ke yanga ti lo?
4 Zia e bâ tapande ti Jéhovah. Teti so lo yeke Nzapa ti Ngangu Ahon Kue, lo la lo komande dunia kue. Ye oko amanke lo pëpe nga lo yeke na bezoin ti mbeni zo pëpe. Ye oko, atâa kota ngangu ti Jéhovah so, lo wara vundu lani tongana mbeni ange ti lo oko ake yanga ti lo na lo ga Satan. Kite ayeke dä pëpe so Nzapa akiri awara vundu mingi na ngoi so ambeni ange amû peko ti Satan ti ke yanga. Gbu li nga na ndo ti vundu so Nzapa awara tongana Adam na Ève, so ala yeke tâ pendere ye na popo ti aye so Nzapa asara na sese ge, aturnê peko na lo. Ngbene ye na ngoi ni so, gbâ ti ahale ti ala ake komandema ti Jéhovah.—aRom. 3:23.
5. Ye wa mbilimbili si ayeke mû tâ vundu mingi na Jéhovah?
5 Kengo yanga so Satan azi li ni lani angbâ ti gue. A sara ngu 6 000 tongaso awe so Jéhovah ayeke bâ azo na vorongo ayanda, na sarango aye ti ngangu na amba ti ala, na fango amba ti ala nga na sarango lango-sioni kirikiri (Gen. 6:5, 6, 11, 12). Na ndo ni, lo yeke mä amvene na azonga so ayeke tâ sioni. Ngoi na ngoi, même atâ wakua ti lo ayeke son bê ti lo ngangu. Bible afa mbeni tapande ni, atene: “Ala handa lo na yando, na ala mû vundu na Lo na yando lege mingi! Biani, ala kiri ala handa Nzapa, na ala mû vundu na Lo Ti Nzoni-kue ti Israël.” (Ps. 78:40, 41). Vundu so Jéhovah ayeke wara na ngoi so awakua ti lo ake yanga ti lo ayeke tâ kota biani (Jér. 3:1-10). Tâ tënë, aye ti sioni ayeke si, na Jéhovah ayeke na vundu mingi tongana aye ni so asi.—Diko Ésaïe 63:9, 10.
6. Nzapa ayeke sara ye tongana nyen na yâ ti aye so ayeke mû vundu na lo?
6 Ye oko, aye ti songo bê na aye ti vundu so asi ayeke woko Jéhovah biani biani pëpe. Tongana akpale asi, hio Jéhovah ayeke sara ambeni ye ti kanga lege na ambeni sioni ye ti peko ti akpale ni. Lo yeke sara nga ambeni ye so amû lege ti tene tongana ngoi ayeke hon ye so lo leke ti sara ayeke ga ande tâ tënë. So Jéhovah asara anzoni ye so awe, na ngia na bê lo yeke ku ngoi so azo kue ayeke hinga ande so lo la lo yeke na droit ti duti gbia ti dunia kue. Nga lo yeke ku ngoi so lo yeke mû ande aye ti nzoni na awakua ti lo so aduti be-ta-zo (Ps. 104:31). Tongaso, atâa asioni tënë so a tene na ndo ti Jéhovah, lo ngbâ lakue “Nzapa so ayeke na ngia”.—1 Tim. 1:11; Ps. 16:11.
7, 8. Tongana aye atambela nzoni pëpe, e yeke mû tapande ti Jéhovah tongana nyen?
7 Ti tâ tënë ni, tongana a yeke tënë ti kode ti lekengo akpale, e lingbi pëpe ti haka tere ti e na Jéhovah. Atâa so kue, e lingbi ti mû tapande ti Jéhovah na ngoi so e wara akpale. A yeke na lege ni ti tene vundu asara e na ngoi so aye atambela nzoni pëpe, me a lingbi e ngbâ gi na vundu na bê ti e tongaso pëpe. Teti so a sara e na image ti Jéhovah, e hinga ti gbu li nga e yeke na tâ ndara; na aye so ayeke mû lege na e ti bâ yâ ti akpale ti e nzoni nga ti sara mbeni ye ti nzoni tongana lege ayeke dä.
8 Mbeni kpengba ye so alingbi ti mû maboko na e ti luti na gbele akpale ayeke ti hinga so ambeni ye ayeke dä so ahon ngangu ti e. Ti sara vundu ahon ndo ni ndali ti aye ni so ayeke zia gi mbeni vundu na ndo ti vundu ti so e yeke na ni; nga a yeke kanga lege na e ti wara ngia so zo ayeke wara na vorongo Jéhovah. Na pekoni so e sara ye so alingbi na ngangu ti e ti leke kpale ni, a yeke tâ nzoni ti zia ti pensé na kpale ni ahon ndo ni nga ti gi ti sara akusala so ayeke sara nzoni mingi na e. Ambeni mbaï ti yâ ti Bible so e yeke bâ ni fadeso ayeke mû maboko na e ti gbu nda ti tënë so.
A yeke kota ye ti sara ye na lege ni
9. Nyen la afa so Anne asara ye na lege ni?
9 Bâ tapande ti Anne, so na pekoni aga mama ti prophète Samuel. Lo yeke lani na vundu mingi ndali ti so lo dü pëpe. A yeke he lo nga a yeke tene lani atënë ti mbana na lo ndali ni. A si na mbeni ngoi, bê ti Anne awoko kue si lo yeke gi na toto na lo ke ti te kobe (1 Sam. 1:2-7). Na mbeni ngoi so Anne ague na Tabernacle ti Jéhovah, “âme ti Anne asui, na lo sambela L’Éternel, na lo toto mingi.” (1 Sam. 1:10). Na peko ti so Anne afa vundu ti bê ti lo na Jéhovah awe, Kota Prêtre Éli apusu nduru na Anne na lo tene: “Gue na siriri, na Nzapa ti Israël amû na mo ye so mo hunda Lo dä.” (1 Sam. 1:17). Na peko ti ye so, kite ayeke dä pëpe so Anne ahinga so ye kue so lo lingbi ti sara la lo sara awe so. So lo dü pëpe so, a yeke faute ti lo pëpe. Anne asara ye na lege ni. Ni la lo ‘gue ti lo, lo te kobe, na lê ti lo ayeke na vundu mbeni pëpe.’—1 Sam. 1:18.
10. Nzoni bango ndo wa Paul ayeke na ni na ngoi so lo yeke na mbeni kpale so ahon ngangu ti lo?
10 Bazengele Paul asara nga ye tongaso na ngoi so lo wara kpale. Lo yeke lani na mbeni kpale so azia vundu mingi na bê ti lo. Lo tene so kpale ni so ayeke tongana “mbeni kî na yâ ti tere” ti lo (2 aCor. 12:7). Atâa kpale ni so ayeke nyen, Paul asara ye so lo lingbi ti sara ti zi ni: lo sambela Jéhovah ti dë bê ti lo. Paul avoro yanga na Jéhovah fani oke ndali ti kpale so? Fani ota. Na pekoni, Nzapa atene na lo so a yeke zi “kî” so na lege ti mbeni miracle pëpe. Paul ayeda na ye ni so na lo mû bê ti lo gi na kua ti Jéhovah awe.—Diko 2 aCorinthien 12:8-10.
11. Na ngoi so e yeke na yâ ti akpale, sambela na vorongo tere na Nzapa ayeke mû maboko na e tongana nyen?
11 Atapande so aye pëpe ti tene so a lingbi e zia ti sambela Jéhovah ndali ti aye so ayeke mû vundu na e (Ps. 86:7). Ahon ti tene e sara tongaso, Bible awa e atene: “Ala gi bê ti ala na ndo ti mbeni ye pëpe, me na yâ ti aye kue, na lege ti sambela, na lege ti vorongo tere na Nzapa nga na sambela ti kiringo singila, ala hunda na Nzapa aye so agbu bê ti ala.” Jéhovah ayeke kiri tënë tongana nyen? Bible akiri atene: “Na fade siriri ti Nzapa so ahon ndo ti bibe kue ayeke bata bê ti ala nga na lege ti hingango ndo ti ala na lege ti Christ Jésus.” (aPhil. 4:6, 7). Biani, peut-être Jéhovah ayeke zi kpale ti e ni pëpe, me lo lingbi ti kiri tënë na asambela ti e na lege so lo yeke bata lege ti hingango ndo ti e. Na pekoni so e sambela ndali ti mbeni tënë awe, lê ti e alingbi ti zi ti bâ kpale so e lingbi ti wara tongana e ngbâ ti gi bê ti e ahon ndo ni.
Wara ngia na sarango ye so Nzapa aye
12. Ngbanga ti nyen dutingo na vundu a ninga alingbi ti sara sioni na zo?
12 A-Proverbe 24:10 atene: “Tongana tere ti mo awoko na lâ ti ye ti ngangu, ngangu ti mo ayeke kete.” Mbeni proverbe ni nde atene: “Na lege ti vundu ti bê, yingo ti zo afâ.” (aProv. 15:13). Vundu so ambeni Chrétien awara ague na ala juska ti zia ti diko Bible nga ti gbu li na ndo ni. Ala yeke sambela gi tongaso, nga ala gboto tere ti ala yamba na aita ti congrégation. Ti tâ tënë ni, tongana zo angbâ ti duti na vundu a ninga, a lingbi ti sara sioni na lo.—aProv. 18:1, 14.
13. Ambeni kusala so alingbi ti mû maboko na e ti hon ndo ti vundu ti e nga ti wara kamême ngia ayeke so wa?
13 Na mbage, ti duti na nzoni bango ndo ayeke mû maboko na e ti bâ gi aye so e lingbi ti wara nzerengo tere nga na ngia dä. David atene: “Mbi ye ti sara ye so bê ti Mo aye, O Nzapa ti mbi.” (Ps. 40:9). Tongana aye atambela nzoni pëpe na yâ ti gigi ti e, zia e gi lâ oko pëpe ti zia ti voro Jéhovah tongana ti so e yeke sara kozo. Ti tâ tënë ni, tâ nzoni lege ti hon ndo ti vundu ti e ayeke ti bi tere ti e na yâ ti akusala so ayeke ga na ngia na e. Jéhovah atene na e so e lingbi ti wara nzerengo tere nga na ngia na dikongo Bible nga na bingo lê dä lakue (Ps. 1:1, 2; Jacq. 1:25). Na lege ti Bible nga na abungbi ti e, e yeke wara “nzerengo tënë” so alingbi ti kpengba e nga ti zia ngia na bê ti e.—aProv. 12:25; 16:24.
14. Zendo wa so Jéhovah amû na e ayeke mû na e ngia laso?
14 Nzapa atene na e atënë mingi so alingbi ti sara si e duti na ngia. Zendo so lo mû ti sö e ande ayeke mbeni kota ye so amû lege na e ti duti na ngia (Ps. 13:6). E hinga so atâa ye wa asi na e laso, na nda ni Nzapa ayeke futa ande azo kue so agi lo na bê ti ala kue. (Diko Zo-ti-fa-tene 8:12.) Prophète Habakuk ayeke lani na oko bibe so, na lo fa ni na lege ti apendere tënë so: “Fade keke ti figue ambumba pëpe, vigne alë pëpe; na lê ti olive ayeke pëpe, na yaka alë le-kobe pëpe. Fade akete nyama ti kundu ayeke na yangbo pëpe, na akota nyama ti kundu ayeke na yâ da ti ala pëpe. Kamême, fade mbi duti na ngia na yâ L’Éternel, fade mbi sara ngia na yâ Nzapa ti salut ti mbi.”—Hab. 3:17, 18.
“Ngia ayeke na azo so L’Éternel ayeke Nzapa ti ala”
15, 16. Fa ambeni ye so Nzapa amû na e na so e lingbi ti wara ngia dä na ngoi so e yeke ku anzoni ye so ayeke ga.
15 Na ngoi so e yeke ku ti wara aye ti nzoni so ayeke ga, Jéhovah aye si e wara ngia na yâ ti anzoni ye so lo mû na e. Bible atene: “Mbi hinga mbeni ye ti nzoni ahon teti [azo] ayeke pëpe, gi ti sara ngia na ti sara nzoni na lâ ti fini ti ala kue. Na a lingbi azo kue ate na anyon na awara ngia na yâ kusala kue ti ala, ye so kue ayeke matabisi ti Nzapa nga.” (Zo-ti. 3:12, 13). “Ti sara nzoni” andu sarango anzoni kusala ndali ti amba ti e azo. Jésus atene so ngia ayeke mingi tongana zo amû ye na zo ahon ti wara ye na maboko ti zo. Tongana e sara ye na nzoni bê na mbage ti koli wala wali ti e, na mbage ti amolenge ti e, ababâ na amama ti e nga na mbage ti afami ti e, e yeke wara ngia mingi na pekoni (aProv. 3:27). Ti sara ye na nzoni bê na aita, ti yamba ala nzoni nga ti pardone ala ayeke sara si e wara ngia mingi, na a yeke nzere na Jéhovah (aGal. 6:10; aCol. 3:12-14; 1 Pi. 4:8, 9). Na ndo ni, tongana e yeke sara kusala ti Jéhovah sân ti bâ gi nzoni ti e wani, e yeke wara nzoni na pekoni.
16 Versê ti Zo-ti-fa-tene so e bâ ni na yâ ti paragraphe so ahon afa ambeni senge ye so alingbi ti sara si zo aduti na ngia; a yeke aye tongana tengo mbeni ye nga na yongo mbeni ye. Biani, même na ngoi so e yeke na yâ ti akpale, e lingbi ti wara ngia na yâ ti aye ti mitele kue so Jéhovah amû na e. Na ndo ni, aye tongana lindango ti lâ, apendere ndo, akete nyama so ayeke sara ngia nga ambeni pendere ye so e yeke bâ na yâ ti aye so angoro e, a hunda ye mingi pëpe ti bâ ni; ye oko, aye ni so alingbi ti pika bê ti e na azia ngia na bê ti e. Tongana e yeke gbu li na ndo ti aye so, a yeke sara si e ye Jéhovah mingi ndali ti so lo la lo mû anzoni ye so kue na e.
17. Nyen la ayeke sara ande si e sigigi biani biani na gbe ti akpale? Kozo ti si na ngoi ni so, nyen la ayeke dë bê ti e?
17 Na nda ni, ndoye ti e na mbage ti Nzapa, sarango ye alingbi na acommandement ti lo nga na mabe so e yeke na ni na yâ ti ngere so a futa ti zi e ayeke sara ande si a zi e biani biani na gbe ti akpale so e yeke wara laso nga ayeke sara ande si e wara ngia teti lakue lakue (1 Jean 5:3). Kozo ti si na ngoi ni so, bê ti e adë ti hinga so Jéhovah ahinga nzoni mingi aye kue so ayeke mû vundu na e. David atene: “Mbi yeke na ngia na mbi duti na ngia teti nzobe ti Mo; teti Mo bâ vundu ti mbi, na Mo hinga vundu ti âme ti mbi.” (Ps. 31:8). Ndoye ti Jéhovah na mbage ti e ayeke pusu ande lo ti zi e na yâ ti akpale.—Ps. 34:20.
18. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni awakua ti Jéhovah aduti na ngia mingi?
18 Na ngoi so e yeke ku gango tâ tënë ti azendo ti Jéhovah, Nzapa so ayeke na ngia, zia e mû tapande ti lo. Zia e kpe ti woko kue na asioni pensé. Na ngoi so e wara akpale, e zia si gbungo li nzoni nga na tâ ndara afa lege na e. Jéhovah ayeke mû ande maboko na e ti tene vundu ahon ndo ti e pëpe nga ti tene e sara aye so alingbi ti mû maboko na e ti kanga lege na sioni ye ti peko ti akpale ni. Zia e wara ngia na yâ ti anzoni ye so lo mû na e, atâa a yeke aye ti mitele wala aye ti yingo. Na ngbango nduru na Nzapa, fade e yeke wara ngia ndali ti so “ngia ayeke na azo so L’Éternel ayeke Nzapa ti ala.”—Ps. 144:15.
Mo manda nyen?
• Na ngoi so e yeke na yâ ti akpale, e yeke mû tapande ti Jéhovah tongana nyen?
• Na lege wa sarango ye na lege ni ayeke mû maboko na e ti hon ndo ti akpale?
• Na yâ ti akpale, e lingbi ti sara tongana nyen ti wara ngia na sarango ye so bê ti Nzapa aye?
[Foto na lembeti 16]
Jéhovah ayeke na vundu mingi teti aye ti sioni so asi
[Lingu ti foto na lembeti 16]
© G.M.B. Akash/Panos Pictures
[Foto na lembeti 18]
Jéhovah amû na e aye so ayeke sara si e ngbâ ti duti na ngia