Gbu ngangu na yâ ti aye ti ngangu ti laso

“Nzapa ayeke Ndo Ti Bata Tere ti e na Ngangu ti e, Lo yeke nduru na e ti sara na e na yâ ye ti ngangu kue.”​—PS. 46:2.

MO LINGBI TI FA KIRINGO TËNË NI?

Tongana e ye pëpe ti tene aye ti ngangu asara si bê ti e anze, nyen la e lingbi ti sara?

Araison wa asara si e gbu ngangu?

Aye wa Jéhovah amû ti mû maboko na e ti gbu ngangu na yâ ti akpale?

1, 2. Aye ti ngangu wa asi na azo mingi? Nyen la e oko oko kue e ye?

E YEKE na yâ ti angoi ti ngangu. Aye ti ngangu ayeke si na ndo ti sese na peko ti tere. Azo abâ pasi ngangu ndali ti aye tongana ayengingo ti sese, angu-ingo so asuku amû akodoro, awâ so agbi ndo, angu so asuku amû ndo, ahoto so asungba nga na akota pupu. Na ndo ni, akpale ti yâ ti sewa nga na ti azo wani asara si azo mingi ayeke na vundu nga na mbeto. Tâ gi tongana ti so Bible afa, aye ti sioni alingbi ti si na e kue na angoi kue.​—Zo-ti. 9:11.

² Azo ti Nzapa angbâ ti sara na lo na ngia na yâ ti aye ti ngangu so. Me e oko oko kue e ye ti leke tere ti e ti gbu ngangu na yâ ti aye ti ngangu kue so alingbi ti si na e na ngoi so futingo ti dunia so ayeke pusu nduru nduru. Nyen la e lingbi ti sara ti ngbâ ti sara na Nzapa na ngia na ngoi so aye ti ngangu asi na e? Nyen la ayeke mû maboko na e ti gbu ngangu?

MÛ TAPANDE TI AZO SO AGBU NGANGU

3. Ti gue oko na aRomain 15:4, nyen la alingbi ti dë bê ti e tongana e yeke na yâ ti aye ti ngangu?

³ Atâa so aye ti ngangu so asi na azo laso ayeke mingi ahon ti kozo, aye ti ngangu ayeke fini ye na azo ape. Zia e bâ ye so e lingbi ti manda na mbage ti ambeni wakua ti Nzapa ti giriri so agbu ngangu na yâ ti aye ti ngangu.​—aRom. 15:4.

4. Aye ti ngangu wa David agbu ngangu na yâ ni? Nyen la amû maboko na lo?

⁴ Gbu li na ndo ti David. A lingbi lo gbu ngangu na yâ ti ambeni ye. Gbia Saül aye lani ti fâ lo. Awato asara bira na lo na ala mû même awali ti lo ala hon na ni. Ambeni turugu ti lo nga na ambeni zo ti yâ ti sewa ti lo wani na ambeni kamarade ti lo akä lo. Na ambeni ngoi, vundu ahon ndo ti lo (1 Sam. 18:8, 9; 30:1-5; 2 Sam. 17:1-3; 24:15, 17; Ps. 38:5-9). Bible afa so David abâ pasi ngangu ndali ti akpale so. Me aye ti ngangu so awoko mabe ti lo na Jéhovah pëpe. Ni la lo tene: “L’Éternel ayeke Gbada ti Bira ti fini ti mbi; fade mbi duti na mbeto ti zo nyen?”​—Ps. 27:1; diko Psaume 27:5, 10.

5. Nyen la amû lani maboko na Abraham na Sara ti ngbâ ti duti na ngia atâa so gigi akpengba na ala?

⁵ Abraham na Sara alango mingi ni na yâ ti atente na yâ ti fini ti ala. Ala yeke lani tongana awande na yâ ti ando so ala hinga même ni nzoni ape. Na ambeni ngoi gigi ayeke ngangu na ala. Na tapande, ala gbu ngangu na yâ ti aye tongana kota nzara nga na asioni so amara so angoro ala asara (Gen. 12:10; 14:14-16). Nyen la amû maboko na ala ti gbu ngangu? Mbeti ti Nzapa atene so Abraham ‘ayeke ku lani gbata so tâ gere ni ayeke dä, so walekengo ni nga wasarango ni ayeke Nzapa.’ (aHéb. 11:8-10). Abraham na Sara azia lê ti ala gi na ndo ti aye so ala yeke ku ni, ala zia lege pëpe na aye ti ngangu ti sara si ala duti na vundu.

6. E lingbi ti mû tapande ti Job tongana nyen?

⁶ Job ayeke lani mbeni zo so abâ pasi ngangu. Tara ti bâ vundu ti bê ti lo na ngoi so mo bâ mo tene aye kue na yâ ti fini ti lo ayeke ga gi sioni sioni (Job 3:3, 11). Lo hinga nga nzoni ape ndani so aye so kue ayeke si na lo. Me na yâ ti aye so kue, lo ngbâ ti sara ye na lege ni nga lo ngbâ be-ta-zo na Nzapa. (Diko Job 27:5.) So pendere tapande ti tene e mû pekoni!

7. Ambeni ye ti ngangu wa asi na Paul na ngoi so lo yeke sara na Nzapa? Nyen la amû ngangu na lo ti ngbâ ti sara na Nzapa?

⁷ Gbu nga li na ndo ti tapande ti bazengele Paul. Lo wara ‘akpale na yâ ti gbata, na yando nga na lê ti ngu-ingo’. Lo sara tënë ti ‘nzara ti kobe na nzara ti ngu, ti dê nga na ti bongo so ayeke na tere ti lo pëpe.’ Paul atene nga so lo “sara lâ oko na bï oko na yâ ti kota ngu” peut-être ndali ti so mbeni lâ mangboko atuku na lo na lo sigigi na yâ ni (2 aCor. 11:23-27). Même na ngoi so fini ti lo ayeke na yâ ti kpale, lo ngbâ ti duti na nzoni bango ndo. Mbeni lâ na pekoni so angbâ kete lo kui ndali ti so lo yeke sara na Nzapa, lo tene: ‘Ye so asi ti tene e zia bê ti e na e wani pëpe, me na Nzapa so ayeke zingo akuâ. Lo zi e lani na yâ ti kota ye ti kuâ tongaso, na lo yeke kiri ande ti zi e.’ (2 aCor. 1:8-10). Mingi ti azo awara pëpe gbâ ti aye ti ngangu tongana ti so Paul awara so. Me na ambeni ngoi, mingi ti e alingbi ti duti na mara ti bibe ti Paul so. Tongaso, tapande ti gbungo ngangu ti lo so alingbi ti dë bê ti e.

ZIA LEGE PËPE NA AKPALE TI HON NDO TI MO

8. Na lege wa akpale ti laso alingbi ti sara ngangu na ndo ti e? Fa mbeni tapande ni.

⁸ Dunia ti laso asi singo na aye ti ngangu nga na ambeni ye so amû vundu na zo, ye so asara si azo mingi abâ so akpale ti ala ahon ndo ti ala. Même ambeni wakua ti Nzapa abâ so akpale ti ala ahon ndo ti ala. Lania na koli ti lo ayeke lani apionnier so ayeke na ngia na kodoro ti Australie. Na ngoi so a tene na Lani so lo yeke na cancer ti me, a sara lani lo nzoni pëpe. Lo tene so ayorö ti kaïngo kobela ni ason lo mingi, nga lo bâ so lo yeke ye oko ape. Na oko ngoi ni, a lingbi lo bâ lege ti koli ti lo so a opéré bio ti peko ti lo. Tongana e la mara ti ye so asi na e, nyen la e lingbi ti sara?

9, 10. (a) Nyen la a lingbi e mû lege pëpe na Satan ti sara? (b) Bibe wa alingbi ti mû maboko na e ti gbu ngangu na yâ ti “aye ti vundu mingi” so a sara tënë ni na Kusala 14:22?

⁹ Na ngoi so aye ti sioni asi na e, a yeke nzoni e girisa ape so Satan ayeke gi ti woko mabe ti e nga ti sara si e duti na ngia ape. Me a lingbi e mû lege na lo pëpe ti sara ni. A-Proverbe 24:10 atene: “Tongana tere ti mo awoko na lâ ti ye ti ngangu, ngangu ti mo ayeke kete.” Ti gbu li na ndo ti atapande so ayeke na yâ ti Bible, na tapande ala so e londo ti sara tënë ni, ayeke mû maboko na e ti wara ngangu so e yeke na bezoin ni na ngoi so e wara aye ti ngangu.

¹⁰ A yeke nga nzoni e girisa ape so e lingbi pëpe ti zi akpale kue. Ti tâ tënë ni, e lingbi ti ku ti wara akpale (2 Tim. 3:12). Kusala 14:22 atene: “A lingbi e hon na yâ ti aye ti vundu mingi si e lï na yâ ti royaume ti Nzapa.” Ahon ti zia lege na akpale ti sara si bê ti mo anze, mo lingbi ti bâ ni tongana alege so azi na mo ti fa so mo yeke na mabe so Nzapa alingbi ti mû maboko na mo.

11. Tongana e ye pëpe si aye ti sioni asara si bê ti e anze, nyen la e lingbi ti sara?

¹¹ A lingbi e ngbâ ti bi bê ti e na ndo ti anzoni ye. Bible atene: “Bê so ayeke na ngia asara si lê ti zo asi na ngia; me na lege ti vundu ti bê, yingo ti zo afâ.” (aProv. 15:13). Tongana e yeke pensé lakue na ndo ti aye so e lingbi pëpe ti changé ni na yâ ti gigi ti e, bê ti e ayeke nze. E kiri singila so Jéhovah amû na e aye so ayeke mû maboko na e biani. Même na ngoi ti aye ti ngangu, lo yeke dë bê ti e na lege ti tënë ti lo so ayeke na yâ ti Bible, lo yeke sara kusala na aita ti e ti mû maboko na e nga lo yeke kpengba e na lege ti yingo vulu ti lo. Tongana e ngbâ ti bi bê ti e na ndo ti aye so, a yeke sara si e duti na ngia. Ahon ti pensé na ndo ti aye so ayeke nzoni pëpe, sara ye so mo lingbi ti sara ti gbu ngangu na yâ ti kpale oko oko nga pensé mingi na ndo ti anzoni ye so mo wara.​—aProv. 17:22.

12, 13. (a) Nyen la amû maboko na awakua ti Nzapa ti gbu ngangu na yâ ti aye ti ngangu? Fa mbeni tapande. (b) Na lege wa aye ti ngangu alingbi ti sara si e hinga ye so ayeke kota mingi na yâ ti fini ti e?

¹² Na yâ ti angu so ahon ade ti ninga ape, ambeni ye ti ngangu asi na yâ ti ambeni kodoro. E lingbi ti manda ye na ndo ti lege so aita ti e agbu ngangu lani na yâ ti aye ti ngangu so, atâa so a yeke kete ye pëpe na ala ti sara ni. Na février ti ngu 2010, sese ayengi ngangu na kodoro ti Chili nga ngu-ingo asuku amû ndo abuba ada nga na aye ti aita ti e mingi. Ambeni agirisa ye so ayeke mû na ala kobe ti yanga ti ala. Même na yâ ti ye ti ngangu so, aita angbâ ti sara kusala ti Jéhovah. Samuel so da ti lo akungbi kue atene: “Même na yâ ti akpale so ayeke ngangu mingi so, mbi na wali ti mbi e zia pëpe ti gue na abungbi nga ti fa tënë. Mbi hinga so aye so la amû maboko na e ti tene bê ti e anze ape.” Ala na aita mingi azia pëpe si ye ti ngangu asara si bê ti ala anze, me ala ngbâ ti yapu na yâ ti kusala ti Jéhovah.

¹³ Na septembre ti ngu 2009, kota ngu apika amû mingi ti ando na Manille, kota gbata ti Philippines. Mbeni zo ti mosoro so aye ti lo mingi abuba atene so kota ngu so andu zo oko oko kue nga aga na “akpale nga na apasi na azo ti mosoro nga na awayere.” Ye so adabe ti e na wango ti ndara so Jésus amû, lo tene: “Bungbi amosoro ndali ti mo wani na yayu, ndo so makongo ti tengo bongo wala soko ayeke te ni pëpe, nga azo ti nzi ayeke lï na ngangu ti nzi ni pëpe.” (Mat. 6:20). Nginza na akungba alingbi ti girisa gi hio tongaso, ni la azo so azia aye so na kozo ndo na yâ ti fini ti ala, mingi ni bê ti ala ayeke na vundu. A yeke biani lege ti ndara ti zia Jéhovah na kozo ndo na yâ ti fini ti e ndali ti so e lingbi ti ngbâ akamarade ti lo atâa ye wa asi na e.​—Diko aHébreu 13:5, 6.

ARAISON SO ASARA SI E GBU NGANGU

14. Araison wa asara si e gbu ngangu?

¹⁴ Jésus atene na adisciple ti lo so akpale ayeke duti ande dä na ngoi so lo yeke si na lo yeke duti dä, me lo tene: “Ala zia si mbeto ahon ndo ti ala pëpe.” (Luc 21:9). E yeke na anzoni raison ti gbu ngangu ndali ti so Gbia ti e Jésus Christ nga na Jéhovah, lo so asara dunia, ayeke mû maboko na e. Paul awa Timothée, lo tene: “Nzapa amû na e yingo ti zo ti mbeto pëpe, me yingo ti ngangu, ti ndoye nga na ti batango bibe ti e nzoni.”​—2 Tim. 1:7.

15. Atënë wa ambeni wakua ti Nzapa atene ti fa ziango bê ti ala na lo? Na lege wa e lingbi ti gbu ngangu tongana ala?

¹⁵ Bible afa atënë so ambeni wakua ti Nzapa atene ti fa ziango bê ti ala kue na Nzapa. Na tapande, David atene: “L’Éternel ayeke Ngangu ti mbi na Vala ti mbi; mbi zia bê ti mbi na Lo, na Lo sara na mbi; teti so, bê ti mbi asi na tâ ngia.” (Ps. 28:7). Paul atene: “E sö benda na yâ ti aye so kue ndali ti lo so andoye e.” (aRom. 8:37). Na ngoi so Jésus ahinga so na yâ ti kete ngoi a yeke gbu lo ti fâ lo, lo tene mbeni tënë so afa polele so lo yeke lani na kpengba songo na Nzapa. Lo tene na abazengele ti lo, lo tene: “Mbi yeke gi mbi oko pëpe ngbanga ti so Babâ ayeke na mbi.” (Jean 16:32). Nyen la awakua ti Nzapa so afa na lege ti atënë ti ala so? Ala kue azia bê ti ala kue na Jéhovah. Tongana e manda ti zia bê ti e na Nzapa tongana ti ala, e yeke wara ngangu so e yeke na bezoin ni na yâ ti aye ti ngangu kue.​—Diko Psaume 46:2-4.

BÂ NZONI NA LEGE TI MUNGO MABOKO SO NZAPA AMÛ

16. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene e manda Mbeti ti Nzapa?

¹⁶ E yeke wara ngangu so e yeke na bezoin ni na ziango bê ti e na Nzapa me pëpe na ziango bê ti e na ndo ti e wani. Tongana e manda Bible lakue, e yeke hinga Nzapa nga e yeke zia bê ti e na ndo ti lo. Mbeni ita-wali so kota vundu asara lo afa so tongana lo diko aversê ti dengo bê so ayeke na yâ ti Bible fani mingi, lo bâ so lo yeke na ngia. E yeke voro Nzapa yenga na yenga na yâ ti sewa, tongana ti so ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara afa na e ti sara? Mandango Mbeti ti Nzapa alingbi ti mû maboko na e ti duti na oko bango ndo ti mbeni zo ti sungo psaume so atene: “O, mbi ndoye Ndia ti Mo mingi! Na mbi bi bê ti mbi dä lakue.”​—Ps. 119:97.

17. (a) Mbeni lege so Jéhovah ayeke mû maboko na e ti gbu ngangu ayeke so wa? (b) Na lege wa mbeni mbaï ti fini so ayeke na yâ ti ambeti ti e amû maboko na mo?

¹⁷ E yeke nga na ambeti so afa ye na e na ndo ti Bible so na yâ ni e yeke wara asango so asara si e kiri e zia bê ti e na Jéhovah mingi. Na tapande, ambaï ti fini so ayeke na yâ ti apériodique ti e amû maboko na azo mingi. Mbeni ita-wali so ayeke na Asie na so atï na yâ ti kota vundu awara ngia na ngoi so lo diko mbaï ti fini ti mbeni ita-koli so ayeke missionnaire kozo nga so ayeke na mara ti kpale so. Ita-koli ni awara lege ti gbu ngangu na yâ ti kota vundu ti lo ni. Ita-wali so atene: “Mbaï ti fini so amû maboko na mbi ti hinga kpale ti mbi nzoni nga a mû na mbi beku.”

18. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e sambela lakue?

¹⁸ Sambela alingbi ti mû maboko na e na yâ ti aye kue. Bazengele Paul afa nene ti sambela, lo tene: “Ala gi bê ti ala na ndo ti mbeni ye pëpe, me na yâ ti aye kue, na lege ti sambela, na lege ti vorongo tere na Nzapa nga na sambela ti kiringo singila, ala hunda na Nzapa aye so agbu bê ti ala, na fade siriri ti Nzapa so ahon ndo ti bibe kue ayeke bata bê ti ala nga na lege ti hingango ndo ti ala na lege ti Christ Jésus.” (aPhil. 4:6, 7). E yeke sambela lakue ti hunda mungo maboko ti gbu ngangu na yâ ti aye ti ngangu? Alex, mbeni ita-koli na Grande-Bretagne so atï na yâ ti kota vundu aninga, atene so ye so amû maboko na ni mingi ayeke “sarango tënë na Jéhovah na yâ ti sambela nga mango lo na ngoi so ni yeke diko Mbeti ti lo.”

19. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti gue na abungbi?

¹⁹ Mbeni lege so Jéhovah ayeke mû maboko na e ayeke na lege ti abungbi. Mbeni zo ti sungo psaume atene: “Âme ti mbi ayeke na nzara, biani, a yeke na nzara ahon ndo ni teti sedu ti L’Éternel.” (Ps. 84:3). Tënë ti bê ti mo ayeke nga tongaso? Lani, so e sara tënë ti lo fade, afa so a yeke kota ye ti gue na abungbi kue nga ti duti ndo oko na aita. Lo tene: “Mbi hinga so a lingbi mbi gue na bungbi tongana mbi ye ti tene Jéhovah amû maboko na mbi.”

20. Na lege wa fango tënë ayeke mû maboko na e?

²⁰ E yeke wara nga ngangu tongana e ngbâ ti fa tënë (1 Tim. 4:16). Mbeni ita-wali na Australie so ayeke na akpale mingi atene: “Mbi ye fango tënë lani pëpe, me mbeni ancien atisa mbi ti fa tënë legeoko na lo. Mbi gue. Peut-être Jéhovah la amû maboko na mbi so; na ngoi kue so mbi gue na fango tënë, mbi yeke na ngia mingi.” (aProv. 16:20). Aita mingi abâ so na mungo maboko na azo ti mä na bê na Jéhovah, ala yeke kpengba mabe ti ala wani. Na ngoi so ala yeke mû maboko na azo, ala girisa na ndo ti akpale ti ala wani na ala zia li ti ala gi na ndo ti aye so ayeke akota ye mingi ahon atanga ni.​—aPhil. 1:10, 11.

21. Nyen la e yeke na kite dä pëpe même na ngoi so e yeke na akpale?

²¹ Jéhovah amû na e aye mingi ti mû maboko na e ti gbu ngangu na yâ ti akpale ti e. Tongana e zia si lo fa lege na e, e lingbi ti duti na ngia même na ngoi so e yeke na akpale. Nga, e lingbi ti gbu ngangu tongana e gbu li na ndo ti anzoni tapande ti awakua ti Nzapa nga e gi ti sara ye tongana ti ala. Atâa so akpale ti e alingbi ti ga mingi na ngoi so futingo ti dunia so ayeke pusu nduru nduru, tënë ti bê ti e alingbi ti duti tongana ti Paul so atene: “A kinda e, me a futi e pëpe. . . . E kiri na peko pëpe.” (2 aCor. 4:9, 16). Na lege ti mungo maboko ti Nzapa, e lingbi ti wara ngangu so e yeke na bezoin ni ti gbu ngangu na yâ ti akpale ti e.​—Diko 2 aCorinthien 4:17, 18.

[Kete tënë na gbe ni]

[Afoto na lembeti 10, 11]

Na ngoi ti aye ti ngangu, gi ti sara ye alingbi na aye so Jéhovah amû ti mû maboko na mo