Gi ti duti na ndoye so ayeke hon lâ oko pëpe

‘Ndoye agbu ngangu na yâ ti aye kue. Ndoye ayeke hon lâ oko pëpe.’​—1 ACOR. 13:7, 8.

1. (a) Mingi ni, azo atene nyen na ndo ti ndoye? (b) Laso, azo mingi andoye gi nyen?

AZO asû ambeti mingi na ndo ti ndoye nga ala tene atënë mingi na ndo ni. Azo agonda ndoye mingi nga ala tene nzoni tënë ni mingi na yâ ti abia. Ndoye ayeke tâ kota ye na yâ ti gigi ti zo. Me na lê ti gara, mo yeke wara gbâ ti ambeti na alimon so asara tënë ti yengo tere na popo ti koli na wali, me so ayeke atâ mbaï pëpe. Me, ye ti mawa ni ayeke so azo mingi andoye Nzapa nga na amba ti ala pëpe. E yeke bâ na lê ti e ye so Bible asara tënë ni ândö awe na ndo ti alango ti nda ni so. Laso, e bâ “azo so andoye gi tere ti ala wani, azo so andoye nginza, . . . azo so andoye angia ahon ti ndoye Nzapa”.​—2 Tim. 3:1-5.

2. Bible atene nyen na ndo ti ndoyengo ambeni ye?

² Azo ayeke na ngangu ti fa so ala yeke na ndoye, me Bible agboto mê ti e so ambeni ye ayeke dä so a yeke na lege ni pëpe ti ndoye ni. Nga, a fa aye so ayeke si tongana zo amaï mara ti ndoye tongaso (1 Tim. 6:9, 10). Mo dabe ti mo na tënë so bazengele Paul atene na ndo ti Démas? Atâa so Démas na Paul ayeke sara lani kua maboko na maboko, Démas ato nda ti ndoye aye ti dunia so (2 Tim. 4:10). Bazengele Jean agboto mê ti aChrétien na ndo ti kota kpale so. (Diko 1 Jean 2:15, 16.) Ti ndoye dunia so na aye ti yâ ni so ayeke hon hongo ague nde na ndoyengo Nzapa nga na aye so alondo na lo.

3. A lingbi e sara ngangu ti sara nyen? Ahundango tënë wa abâ gigi?

³ Atâa so e yeke na yâ ti dunia so, e yeke ti dunia ni pëpe. Tongaso, a lingbi e sara ngangu ti ke bango ndo so ayeke na lege ni pëpe so dunia so ayeke na ni na ndo ti ndoye. A yeke kota ye ti tene e tï na peko ti sioni bango ndo so pëpe. Ni la, a lingbi e gi ti duti na tâ ndoye. Me, e yeke fa tâ ndoye so na mbage ti azo wa? Aye wa ayeke mû maboko na e ti gi ti duti na ndoye so ayeke gbu ngangu na yâ ti aye kue nga so ayeke hon lâ oko pëpe? Tongana nyen sarango tongaso ayeke sara nzoni na e laso nga kekereke? E yeke na bezoin ti hinga bango ndo ti Nzapa na ndo ni si e lingbi ti sara ye alingbi na ni.

Gi ti ndoye Jéhovah

4. E yeke sara nyen ti tene ndoye ti e na mbage ti Nzapa amaï?

⁴ Tongana mo ye si mbeni ye so mo gi ti sara aga nzoni, a yeke nzoni mo sara ambeni ye ti mû maboko na ni. Dabe ti mo na zo ti fango yaka: Lo yeke sara kua ngangu ti leke sese ti yaka ti lo na lo lu angongoa ti kobe dä. Na pekoni, lo ku ti tene akobe ni amaï (aHéb. 6:7). Legeoko nga, a yeke nzoni ndoye ti e na mbage ti Nzapa amaï. Ye so ahunda ti tene e sara nyen? A lingbi e leke bê ti e nzoni, bê ti e so a lu tâ tënë ti Royaume dä awe. E lingbi ti sara ni na lege so e yeke manda Bible nzoni ti tene e hinga Nzapa nzoni ahon ti kozo (aCol. 1:10). Ti gue lakue na abungbi nga ti mû acommentaire ayeke mû nga maboko na e ti hinga ye nzoni ahon ti kozo. E oko oko, e yeke sara ngangu ti hinga ye mingi ahon ti kozo?​—aProv. 2:1-7.

5. (a) E lingbi ti sara nyen ti hinga ye na ndo ti aye so a hinga Jéhovah na ni mingi? (b) Mo yeke tene nyen na ndo ti mbilimbili, ndara nga na ngangu ti Jéhovah?

⁵ Na lege ti Bible, Jéhovah afa na e asarango ye ti tere ti lo. Tongana e manda Bible si yeke na yeke e yeke hinga Jéhovah nzoni, a yeke mû maboko na e ti hinga mbilimbili aye so a hinga Jéhovah na ni: mbilimbili ti lo, ngangu ti lo, ndara ti lo, na ahon kue, kota ndoye ti lo. A yeke bâ mbilimbili ti Jéhovah na yâ ti asarango ye ti lo kue nga na yâ ti andia ti lo so alingbi kue (Deut. 32:4; Ps. 19:8). E lingbi ti gbu li ti e na ndo ti aye kue so Jéhovah asara nga bê ti e apika ndali ti kota ndara ti lo (Ps. 104:24). Dunia kue afa nga biani so Jéhovah ayeke na kota ngangu so ayeke hunzi pëpe.​—És. 40:26.

6. Nzapa asara nyen ti fa so lo ndoye e? Ye so andu bê ti mo tongana nyen?

⁶ A lingbi ti tene nyen na ndo ti ndoye, so ayeke kota ye so a hinga Jéhovah na ni ahon atanga ni kue? Ndoye ti lo ague juska andu azo kue. Lo fa ni na lege so lo leke si a futa ngere so a hunda ti zi azo. (Diko aRomain 5:8.) Nzapa asara ye ni so ndali ti azo ti dunia kue, me gi azo so andoye lo na ala mä na bê na Molenge ti lo si ayeke bâ ande nzoni na pekoni (Jean 3:16, 36). Nzapa amû Jésus tongana sandaga so akanga ndo ti asiokpari ti e. A lingbi ye so apusu e ti ndoye Nzapa nga.

7, 8. (a) A lingbi e sara nyen ti fa so e ndoye Nzapa? (b) Awakua ti Jéhovah ayeke bata acommandement ti lo atâa aye wa?

⁷ E lingbi ti sara nyen ti fa so e ndoye Nzapa na peko ti aye kue so lo sara ndali ti e? Kiringo tënë ti Bible na hundango ndo so ayeke kota ye mingi; Bible atene: “Ndoye ti Nzapa ayeke so: e bata acommandement ti lo; me acommandement ti lo ayeke ye so ane pëpe.” (1 Jean 5:3). Biani, ndoye ti e na mbage ti Jéhovah Nzapa ayeke pusu e ti bata acommandement ti lo. So ayeke mbeni raison so apusu e ti fa iri ti lo nga na tënë ti Royaume ti lo so ayeke ga na aye ti nzoni na azo. Tongana a yeke aye so ayeke mingi na bê ti e si apusu e ti sara kusala so, a fa biani so a yeke na nzoni bê si e yeke bata acommandement ti Nzapa.​—Mat. 12:34.

⁸ Aita ti e na ndo ti sese kue angbâ ti bata acommandement ti Nzapa atâa azo asara nzara ti tënë ti Royaume pëpe wala ala ke ni polele. Ala ngbâ lakue ti sara ngangu ti sara kusala ti ala ti fango tënë ni kue (2 Tim. 4:5). E nga kue, bê ti e apusu e ti fa na azo ye so e hinga na ndo ti Nzapa, nga na oko ngoi ni, e yeke bata tanga ti acommandement ti lo kue.

Ndani so e ndoye Seigneur ti e Jésus Christ

9. Jésus agbu ngangu lani na yâ ti aye wa? Nyen la apusu lo ti gbu ngangu?

⁹ Na ndo ti so e ndoye Nzapa, e yeke nga na gbâ ti araison ti gi ti ndoye Molenge ti lo. Atâa so e bâ Jésus lâ oko pëpe, tongana e manda ye mingi na ndo ti lo, e yeke ndoye lo mingi ahon ti kozo (1 Pi. 1:8). Ambeni ye so Jésus agbu ngangu na yâ ni ayeke so wa? Na ngoi so lo yeke sara lani ye so bê ti Babâ ti lo aye, azo ake lo senge senge, ala sara aye ti ngangu na lo, ala bi atënë ti mvene na li ti lo, ala zonga lo nga ala sara ambeni ye ti sioni nde nde na lo. (Diko Jean 15:25.) Ndoye ti Jésus na mbage ti Babâ ti lo ti yayu apusu lo ti gbu ngangu na yâ ti atara so. Nga, ndoye apusu lo ti mû fini ti lo na sandaga ti zi azo.​—Mat. 20:28.

10, 11. Na bango aye so Christ asara ndali ti e, a yeke nzoni e leke na bê ti e ti sara nyen?

¹⁰ Ye so Jésus asara so apusu e ti sara mbeni ye. Tongana e gbu li na ndo ti ye so Christ asara ndali ti e so, e yeke ndoye lo mingi ahon ti kozo. So e yeke adisciple ti Christ, a yeke nzoni e leke na bê ti e ti gi ti duti na mara ti ndoye ti lo so nga e ngbâ ti fa ni; ye so ayeke mû lege na e ti ngbâ lakue ti bata commandement so Jésus amû na e, so ayeke ti fa tënë ti Royaume nga ti sara si azo aga adisciple.​—Mat. 28:19, 20.

¹¹ Ti fa so ndoye so Christ afa na mbage ti azo kue agbu bê ti e, bê ti e apusu e ti sara kusala kue so lo mû na e kozoni si nda ni aga. (Diko 2 aCorinthien 5:14, 15.) Ndoye so Christ afa ni ayeke lani kota ye so a hunda na lo ti sara si ye so Nzapa aleke ndali ti azo aga tâ tënë. Nga tapande so lo zia na e ti tene e mû tâ gi peko ni ayeke ye so amû lege na e oko oko kue ti mû mbage na ye so Nzapa aleke ti sara so. Ye so ahunda ti tene e gi biani ti ndoye Nzapa na bê ti e kue, na âme ti e kue nga na bibe ti e kue (Mat. 22:37). Tongana e bata aye so Jésus afa nga na acommandement ti lo, e yeke fa so e ndoye lo nga e ye biani ti fa so Nzapa la ayeke gbia ti dunia kue, tongana ti so Jésus asara lani, atâa ye wa asi na e.​—Jean 14:23, 24; 15:10.

E gi ndoye, mbeni ye so ayeke pendere mingi

12. Paul aye lani ti tene nyen tongana lo sara tënë ti “mbeni lege so ayeke kota mingi”?

¹² Bazengele Paul ayeke lani mbeni zo so ayeke mû tapande ti Christ. Teti so lo mû tâ gi peko ti gere ti Christ, lo yeke na kamene oko pëpe ti wa aita ti lo ti sara ye tongana lo (1 aCor. 11:1). Atâa so Paul awa aChrétien ti Corinthe ti ngbâ ti yapu na gingo ambeni matabisi ti yingo so ayeke dä na ngoi ni kâ, amatabisi tongana kaïngo kobela na tenengo ayanga ti kodoro nde nde, lo fa na ala so mbeni ye ayeke dä so ayeke nzoni ahon amatabisi so, na so a lingbi ala gi ni. Na 1 aCorinthien 12:31, lo tene: “Me zia mbi fa na ala mbeni lege so ayeke kota mingi ahon so.” Aversê so aga na pekoni afa so lege ni so ayeke kota mingi so ayeke lege ti ndoye. Na lege wa a yeke kota mingi, wala a yeke mbeni pendere ye mingi? Paul amû ambeni tapande ti fa ngbanga ti nyen lo tene tongaso. (Diko 1 aCorinthien 13:1-3.) Atâa tongana lo yeke na akpengba kode nga lo sara akota ye me lo yeke na ndoye pëpe, aye so lo sara ayeke duti tongana nyen? A yeke duti ye oko pëpe. Yingo ti Nzapa apusu lo ti sigigi na tâ tënë so polele. Ye so Paul afa na e na ndo ti ndoye andu bê ti e mingi!

13. (a) Versê ti ngu 2010 ayeke nyen? (b) Na lege wa ndoye ayeke hon lâ oko pëpe?

¹³ Na pekoni, Paul afa na e ye so ndoye ayeke ni na ye so ndoye ayeke ni pëpe. (Diko 1 aCorinthien 13:4-8.) Fadeso, mû ngoi ti bâ wala mo lingbi na ye so ndoye ahunda. Luti mbilimbili na ndo ti tanga ti tënë ti versê 7 nga na kozo tënë ti versê 8 so atene: ‘Ndoye agbu ngangu na yâ ti aye kue. Ndoye ayeke hon lâ oko pëpe.’ Versê so ayeke versê ti ngu 2010. Bâ so na versê 8 ni, Paul atene so amatabisi ti yingo tongana tenengo aprophétie na sarango tënë na ayanga nde nde, so ayeke lani dä na tongo nda ti congrégation ti aChrétien, ayeke hunzi. Ala yeke kaï biaku biaku. Me ndoye ayeke ngbâ ti lo lakue. Jéhovah ayeke ndoye, nga lo ngbâ lakue lakue. Tongaso, ndoye nga ayeke hon lâ oko pëpe, a yeke ngbâ lakue lakue. Ndoye ayeke ngbâ ande lakue lakue ndali ti so a yeke mbeni ye so a hinga na Nzapa ti e so ayeke Nzapa ti lakue lakue.​—1 Jean 4:8.

Ndoye agbu ngangu na yâ ti aye kue

14, 15. (a) Na lege wa ndoye alingbi ti mû maboko na e ti gbu ngangu na yâ ti atara? (b) Ngbanga ti nyen mbeni ita-koli ake ti bere mabe ti lo?

¹⁴ Nyen la amû maboko na aChrétien ti gbu ngangu na yâ ti atara na akpale nde nde so ala wara? Kozo ye ni ayeke dutingo na ndoye so ayeke tâ ndoye. Mara ti ndoye tongaso angbâ gi pëpe na ndo ti mungo ye na zo. A yeke pusu e ti ngbâ be-ta-zo lakue na même ti duti nduru ti girisa fini ti e ndali ti Christ (Luc 9:24, 25). Gbu li na ndo ti aTémoin ti Jéhovah so angbâ be-ta-zo so abâ pasi na yâ ti ando ti sarango pasi na zo, ando ti sarango akua ti ngangu nga na yâ ti ada ti kanga na ngoi ti Use Bira so Amû Sese Kue nga na peko ni.

¹⁵ Ye so asi na Wilhelm, mbeni ita-koli na kodoro ti Zamani, afa ni. Ahon ti bere mabe ti lo, lo ngbâ be-ta-zo na ngoi so lo yeke ku ti tene aturugu ti aNazi afâ lo. Na yâ ti ndangba lettre so lo tokua na afami ti lo, lo tene: “Kota ye ni kue ayeke ti tene e ndoye Nzapa, tongana ti so Mokonzi ti e Jésus Christ ahunda na e. Tongana e ngbâ be-ta-zo na lo, lo yeke futa e ande.” Na pekoni, na yâ ti mbeni article ti Tour ti Ba Ndo, mbeni fami ti lo atene: “Na yâ ti angoi ti akpale kue so e hon na yâ ni, na yâ ti sewa ni, e gi lakue ti zia si ndoye ti e na mbage ti Nzapa angbâ na kozo ndo.” So ayeke oko bibe so aita mingi so ayeke gbu ngangu na ndembe so na da ti kanga na kodoro ti Arménie, ti Érythrée, ti Corée ti Mbongo nga na ambeni kodoro ayeke na ni. Ye oko awoko ndoye ti aita so na mbage ti Jéhovah pëpe.

16. Aita ti Malawi agbu ngangu lani na yâ ti aye wa?

¹⁶ Na yâ ti gbâ ti akodoro, aita awara mara ti atara nde nde ndali ti mabe ti ala nga na gbungo ngangu so ala gbu. Teti ngu 26, aTémoin ti Jéhovah ti Malawi agbu ngangu lani na ngoi so ngorogbia ti kodoro ni akanga lege ngangu na kusala ti ala nga asara aye ti pasi nde nde na ala. Ala wara futa ti peko ti gbungo ngangu ti ala. Na ngoi so a to nda ti sara ye ti ngangu na ala, wungo ti ala ayeke 18 000 tongaso. Ngu 30 na pekoni, wungo ti ala asi 38 393. Mara ti aye so asi nga na yâ ti ambeni kodoro nde.

17. Kpale wa ambeni ita ayeke wara na mbage ti afami ti ala? Ngbanga ti nyen ala gbu ngangu na yâ ti aye so?

¹⁷ Aye ti ngangu so azo asara na tere ti awakua ti Jéhovah alingbi ti zia vundu na bê ti ala. Me tongana a yeke afami ti mo wani si ayeke sara ye ti ngangu na mo, vundu ni ayeke tâ ngangu. Azo ti da ti mo wala afami ti mo wani alingbi ti zia kota vundu na bê ti mo. Jésus atene kozoni awe so fade mara ti ye tongaso ayeke si. Biani, aita mingi so aye so asi na ala ahinga so tënë so ayeke tâ tënë (Mat. 10:35, 36). Ababâ na amama ti ambeni maseka ayeke kanga lege na ala, me amaseka so angbâ ti gbu ngangu. A tomba ambeni na da, me aTémoin ti Jéhovah ayamba ala nzoni na da ti ala. Ti ambeni, afami ti ala ake ala. Nyen la amû maboko na aita tongaso ti gbu ngangu? A yeke gi pëpe yengo so ala ye na aita ti ala ti bungbi, me kota ye ni kue ayeke tâ ndoye ti ala na mbage ti Jéhovah na Molenge ti lo.​—1 Pi. 1:22; 1 Jean 4:21.

18. Na lege wa ndoye so agbu ngangu na yâ ti aye kue ayeke mû maboko na aChrétien so asara mariage awe?

¹⁸ Ambeni ye mingi ayeke nga dä so ahunda ti tene zo aduti na ndoye so agbu ngangu na yâ ti aye kue. Na yâ ti mariage, ndoye ayeke sara si koli na wali ti lo asara ye alingbi na tënë ti Jésus so: “Ye so Nzapa abungbi ni na gbe ti joug oko, zia mbeni zo akangbi yâ ni pëpe.” (Mat. 19:6). Tongana aChrétien so asara mariage awe ayeke “wara aye ti vundu na yâ ti mitele ti ala”, a yeke nzoni ala dabe ti ala so Jéhovah ayeke tâ na place ti lo na yâ ti mariage (1 aCor. 7:28). Mbeti ti Nzapa atene so ‘ndoye agbu ngangu na yâ ti aye kue’, nga mbeni koli na wali ti lo so ala yü ndoye ayeke wara ngangu ti ngbâ nduru na mba nga ti bata mariage ti ala nzoni.​—aCol. 3:14.

19. Nyen la a yeke bâ na popo ti awakua ti Jéhovah na peko ti so mbeni kpale asi?

¹⁹ Ndoye ayeke mû maboko na e ti gbu ngangu na yâ ti aye kue na ngoi ti akpale tongana kota pupu wala kota ngu-nzapa so abuba aye. A yeke ye so asi na ngoi so sese ayengi na mbage ti Mbongo ti kodoro ti Pérou nga na ngoi so kota pupu so a iri ni Katrina abuba ndo na mbeni mbage ti kodoro ti Amerika. Gbâ ti aita ti e agirisa ada ti ala nga na akungba ti ala na ngoi ti akpale so. Ndoye apusu aita na ndo ti sese kue ti mû maboko, nga na bê ti ala wani, ambeni ita ague ti leke ada ti aita so nga ti leke peko ti aDa ti Royaume. Mara ti akusala tongaso afa so aita ti e andoye amba ti ala na ala yeke bâ lege ti ala; na ala yeke sara tongaso na ngoi kue nga na yâ ti aye kue.​—Jean 13:34, 35; 1 Pi. 2:17.

Ndoye ayeke hon lâ oko pëpe

20, 21. (a) Ngbanga ti nyen ndoye ayeke pendere ye mingi? (b) Ngbanga ti nyen mo leke na bê ti mo ti ngbâ ti mû lege so ayeke kota mingi, lege ti ndoye?

²⁰ A yeke na popo ti awakua ti Jéhovah laso si e bâ so a yeke lege ti ndara ti ngbâ ti mû lege so ayeke kota mingi, lege ti ndoye. A yeke tâ tënë so ndoye ayeke tâ nzoni mingi na yâ ti aye kue. Bâ tongana nyen bazengele Paul agboto lê na ndo ti tâ tënë so. Kozoni, lo fa so amatabisi ti yingo ayeke hunzi nga congrégation ti aChrétien ayeke maï ti kpengba ngangu. Na pekoni, lo hunzi tënë ti lo ni tongaso: “Ye oko, fadeso, aye ota so, mabe, beku na ndoye angbâ. Me ye so ayeke kota mingi na popo ti aye ota so ayeke ndoye.”​—1 aCor. 13:13.

²¹ Biani, aye so e yeke na mabe na ni, tongana e wara ni awe, e yeke na bezoin ti mabe mbeni pëpe. Azendo so e yeke ku kungo ti bâ gango tâ tënë ni, tongana a ga tâ tënë awe, e yeke na bezoin ti beku mbeni pëpe. Ka ti ndoye, a yeke tongana nyen? Fade ndoye ahon lâ oko pëpe, a yeke ngbâ lakue. So e yeke ngbâ ande na fini lakue lakue, e yeke bâ ande biani ambage nde nde ti ndoye ti Nzapa nga a yeke nzere ande mingi na e. Tongana mo gi ti sara ye so bê ti Nzapa aye na lege so mo yeke gi ti mû lege so ayeke kota mingi, lege ti ndoye so ayeke hon lâ oko pëpe, mo lingbi ti ngbâ ande na fini teti lakue lakue.​—1 Jean 2:17.

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• Ngbanga ti nyen a lingbi e ke ti ndoye aye so a yeke na lege ni pëpe ti ndoye ni?

• Ndoye alingbi ti mû maboko na e ti gbu ngangu na yâ ti aye wa?

• Na lege wa ndoye ayeke hon lâ oko pëpe?

[Kete tënë na lembeti 27]

Versê ti ngu 2010 ayeke: ‘Ndoye agbu ngangu na yâ ti aye kue. Ndoye ayeke hon lâ oko pëpe.’​—1 aCor. 13:7, 8.

[Foto na lembeti 26]

Ndoye so ayeke hon lâ oko pëpe apusu aita ti e ti koli na ti wali ti Malawi ti gbu ngangu na yâ ti atara