“Ala sara hange na mama ti mapa ti aFarizien”
Jésus awa adisciple ti lo, lo tene: “Ala sara hange na mama ti mapa ti aFarizien, so ti tene sarango ye ti ala ti handango lê ti zo.” (Luc 12:1). Matthieu nga kue asû mara tënë ni so, na lo mû maboko na e ti hinga so Jésus ayeke sara lani tënë ti sioni fango ye ti aFarizien.—Mat. 16:12.
Ngoi na ngoi Bible asara kusala na “mama ti mapa” ti sara tënë ti ye so asara si mbeni zo aga sioni. Kite ayeke pëpe so afango ye nga na asarango ye ti aFarizien asara sioni na azo so ayeke mä ala. Ngbanga ti nyen afango ye ti aFarizien ayeke lani sioni?
1 A-Farizien apika kate ti ala atene so ala la ayeke mbilimbili, nga ala la ayeke nzoni ahon tanga ti azo.
Jésus asara tënë ti sioni sarango ye so na yâ ti mbeni toli ti lo. Lo tene: “Farizien so aluti na lo to nda ti sambela tongaso na yâ ti bê ti lo: ‘Nzapa, mbi mû singila na mo so mbi yeke tongana tanga ti azo pëpe, so ayeke azo ti gbungo ye ti azo na likisi, azo so ayeke mbilimbili pëpe, azo so ayeke gi awali nde, wala même tongana zo ti rongo nginza ti lapo so. Mbi yeke mû jeûne fani use na yâ ti yenga oko. Mbi yeke mû dîme ti aye kue so mbi wara.’ Me zo ti rongo nginza ti lapo so aluti ti lo yongoro na lo ye même pëpe ti yô lê ti lo na nduzu, me lo yeke pika ndo ti kate ti lo, lo tene: ‘Nzapa, sara nzoni bê na mbi so mbi yeke wasiokpari.’”—Luc 18:11-13.
Jésus agonda zo ti rongo nginza ti lapo so asara tere ti lo kete, lo tene: “Mbi tene na ala: Zo ti rongo nginza ti lapo so akiri na yanga-da ti lo, sarango ye ti lo afa so lo yeke mbilimbili mingi ahon Farizien so. Teti zo kue so ayä iri ti lo, fade a sara si lo ga kete, me zo so a sara tere ti lo kete, fade a yä iri ti lo.” (Luc 18:14). Atâa so azo abâ ka azo ti rongo nginza ti lapo tongana azo ti likisi, Jésus aye ti mû maboko na ala so afango ye ti lo anzere na ala. Azo use na popo ti ala aga adisciple ti lo, Matthieu na Zachée.
Peut-être e yeke na mbeni kode so a dü e dungo na ni so ambeni zo ayeke na ni ape, wala e yeke na mbeni kota kua na yâ ti bungbi ti Jéhovah. Wala e bâ so amba ti e ayeke na wokongo. Nyen la a yeke nzoni e sara tongana e komanse ti pensé so e la e yeke nzoni e hon ala? A yeke nzoni e zi mara ti pensé tongaso hio na yâ ti li ti e, ndali ti so Bible atene: “Ndoye ahinga ti kanga bê ti ku nga lo ye gi ti sara nzoni na zo. Ndoye asara mbanda pëpe, lo pika kate na ndo ti ye pëpe, lo zia si baba alï lo pëpe, lo sara ye ti songo bê ti zo pëpe, lo gi gi aye so anzere na lo pëpe, lo yeke sara ngonzo hio hio pëpe. Lo yeke diko pëpe sioni so a sara na lo. Lo wara ngia pëpe na yâ ti ye so ayeke mbilimbili pëpe, me lo wara ngia na yâ ti tâ tënë.”—1 aCor. 13:4-6.
A yeke nzoni e duti na mara bibe ti bazengele Paul. Na pekoni so lo tene “Christ Jésus aga na dunia so ti sö awasiokpari”, lo tene nga: “Mbi yeke kota wasiokpari ni na popo ti ala.”—1 Tim. 1:15.
Atënë ti gbu li dä:
Mbi yeda so mbi yeke wasiokpari na so a yeke gi na lege ti kota nzobe ti Jéhovah la mbi lingbi ti wara salut? Wala mbi pensé so mbi yeke nzoni ahon amba ti mbi ndali ti so mbi sara na Jéhovah teti angu mingi, ndali ti akusala so mbi yeke na ni na yâ ti bungbi ti Jéhovah, wala ndali ti so mbi yeke na ambeni kode so amba ti mbi ayeke na ni ape?
2 A-Farizien ayeke sara aye ti nzoni ti tene azo abâ so ala la ayeke mbilimbili. Ala ye kota ndo nga ala ye ti tene a mû na ala akota iri.
Me Jésus amû wango atene: “Aye kue so ala yeke sara, ala yeke sara ni gi ti tene azo abâ ala. Ti ala, akete kete bozo so a zia aversê ti Mbeti ti Nzapa dä, ala yeke sara ni kota, na ala yü ni ti bata na tere ti ala. Ala sara si yanga ti bongo ti ala ayo. Ala ye gi kozo place na ngoi ti tengo akobe ti lakui, nga ala ye gi akozo ngende na yâ ti asynagogue. Na ala ye ti tene azo abara ala na gara nga ti tene a iri ala Rabbi.” (Mat. 23:5-7). Bibe ti ala ayeke nde na ti Jésus. Atâa so Jésus ayeke Molenge ti Nzapa so lo lingbi kue, lo sara tere ti lo lani kete. Na ngoi so mbeni koli atene Jésus ayeke “nzoni”, Jésus atene: “Ngbanga ti nyen mo tene mbi yeke nzoni? Zo oko ti nzoni ayeke dä pëpe, gi Nzapa oko awe.” (Marc 10:18). Mbeni lâ, Jésus asukula ngere ti adisciple ti lo ti fa na ala so a yeke nzoni ala sara lakue tere ti ala kete.—Jean 13:1-15.
A yeke nzoni atâ Chrétien asara kua na amba ti ala (aGal. 5:13). Mbilimbili ala so aye ti sara aye so a hunda na ala so aye ti sara kusala ti bango ndo na ndo ti congrégation. Tongana mbeni ita ayeke ‘gi ti sara kusala ti zo ti bango ndo na ndo ti congrégation’ a yeke nzoni, me a yeke nzoni ye so apusu lo ti sara ni ayeke nzara ti mungo maboko na amba ti lo. Mbeni zo ti bango ndo na ndo ti congrégation ayeke kota ahon ambeni zo ape, nga lo yeke komande na ndo ti ala ape. A lingbi lo sara ye na “tâ be-ti-molenge,” tongana ti so Jésus asara lani.—1 Tim. 3:1, 6; Mat. 11:29.
Atënë ti gbu li dä
Mbi yeke sara ye nzoni gi na ala so ayeke na kua na yâ ti congrégation peut-être na beku ti tene ala mû na mbi ambeni kusala mingi na yâ ti bungbi? Na yâ ti aye so mbi yeke sara ti voro na Jéhovah, mbi ye mingi ti sara gi aye so azo ayeke bâ mbi na ala yeke gonda mbi? Mbi yeke gi lakue ti tene mbi la mbi yeke nzoni ahon amba ti mbi?
3Andia nga na angobo ti aFarizien asara si sarango ye alingbi na Ndia ti Jéhovah aga nengo kungba na ndo ti azo.
Jéhovah amû Ndia na azo ti Israël ti fa na ala tongana nyen ti voro lo. Ye oko, lo fa na ala ape anzene nzene ye so a lingbi ala sara. Na tapande, Ndia ni ake na ala ti sara kua na lango ti sabbat, me Ndia ni afa na ala pëpe molongo ti aye so a lingbi ala sara na ati so a lingbi ala sara ape (Ex. 20:10). A-Farizien azia andia ti ala na angobo ti ala na ndo ti Ndia ti Jéhovah ndali ti so ala pensé atene asango so ayeke na yâ ni alingbi ape. Jésus asara ye alingbi na Ndia ti Nzapa, me lo sara ye pëpe alingbi na angangu ndia ti aFarizien (Mat. 5:17, 18; 23:23). Jésus ahinga ndani so Nzapa amû Ndia ni, na lo hinga so Nzapa aye si azo asara ye na nzoni bê nga na bango mawa ti zo. Jésus asara ye na nzoni bê, même na ngoi so adisciple ti lo asara pëpe ye so lo ku na mbage ti ala. Na tapande, na bï so agbu na lo, Jésus atene na adisciple ti lo ota ti lango ape. Me ala tï na lango fani mingi. Atâa so kue, Jésus asara ye na nzoni bê na ala na lo tene: “Yingo aye ti sara ye, me mitele awoko.”—Marc 14:34-42.
Atënë ti gbu li dä
Mbi yeke lu angangu ndia na mbi ye ti tene azo asara ye alingbi na ni? Mbi ye lakue ti tene azo asara ye so mbi pensé mbi tene ayeke mbilimbili? Mbi ku ye mingi na mbage ti amba ti mbi ahon ye so ala lingbi ti sara?
Afango ye ti Jésus ayeke tâ nde mingi na ti aFarizien. Mo bâ ambeni ye so mo lingbi ti sara ti mû tapande ti Jésus mingi ahon ti kozo? Atâa a yeke so wa, sara kue ti sara ni.
[Foto na lembeti 28]
A-Farizien ayeke yü akete kete bozo so a zia aversê ti Mbeti ti Nzapa dä.—Mat. 23:2, 5
[Foto na lembeti 29]
A-ancien ayeke pëpe tongana aFarizien so ayeke azo ti baba, me ala sara tere ti ala kete na ala sara kua na azo
[Foto na lembeti 30]
Mo yeke sara ye na nzoni bê tongana Jésus wala mo ku ye mingi na mbage ti azo ahon ye so ala lingbi ti sara?