Tongana mo tene EN, zia a ngbâ gi En

“Tongana ala tene En, zia a ngbâ gi En, wala Ên-ën angbâ gi Ên-ën”​—MAT. 5:37.

KIRINGO TËNË TI MO AYEKE SO WA?

Jésus atene nyen na ndo ti adengo bä?

Ngbanga ti nyen Jésus ayeke tapande so ayeke nzoni mingi ti zo so asara ye alingbi na tënë ti yanga ti lo?

Na yâ ti aye wa a yeke nzoni En ti e angbâ gi En?

1. Jésus atene nyen na ndo ti dengo bä? Ngbanga ti nyen?

MINGI ni, atâ Chrétien ayeke pëpe na bezoin ti deba yanga ti ala, ndali ti so ala yeke sara ye alingbi na tënë ti Jésus so: “Tongana ala tene En, zia a ngbâ gi En.” Lo ye ti tene so a lingbi zo asara ye alingbi na tënë ti yanga ti lo. Jésus ato nda ti tënë ti commandement so na tenengo so: “A lingbi mo deba oko pëpe.” Lo tene tënë so ti ke sioni ngobo so azo mingi ayeke na ni lani ndali ti so na yâ ti alisoro ti ala ti lâ oko oko kete ala yeke deba yanga ti ala me ala yeke gi ti sara ye ni ape. Ahon ti tene gi En wala Ên-en ti fa ye so ala ye ti sara, ala yeke zia ambeni tënë “na ndo ni”. Mara ti azo tongaso alingbi ti fa so ala yeke biani azo so zo alingbi ti zia bê ti lo na ndo ti ala pëpe nga so ala yeke na gbe ti ngangu ti “Zo ti sioni.”​—Diko Matthieu 5:33-37.

2. Fâ ndani so a yeke lakue sioni pëpe ti deba yanga.

² Jésus aye pëpe ti tene so adengo bä kue ayeke sioni. Tongana ti so e bâ na yâ ti article so ahon, Jéhovah Nzapa na Abraham wakua ti lo so ayeke zo ti mbilimbili adeba yanga na ngoi ti ambeni kota ye. Nga, Ndia ti Nzapa ahunda ti tene mbeni zo adeba yanga ti lo ti leke ambeni tënë (Ex. 22:10, 11; Nom. 5:21, 22). Ni la, a lingbi ti hunda na mbeni Chrétien ti deba yanga ti lo ti tene tâ tënë na ngoi so lo yeke na gbele da-ngbanga. Wala, na yâ ti ambeni ye so ayeke si gi oko oko, mbeni Chrétien alingbi ti bâ so a lingbi lo deba yanga ti lo ti dë bê ti amba ti lo na ndo ti bibe ti lo wala ti mû maboko ti leke mbeni tënë. Na ngoi so kota prêtre azia Jésus na gbe ti bä ti tene lo tene tâ tënë na gbele kota da-ngbanga ti aJuif Jésus ake ape (Mat. 26:63, 64). Ye oko, Jésus ayeke pëpe na bezoin ti deba yanga ti lo na mbeni zo. Atâa so kue, ti fa so tënë ti lo ayeke tâ tënë, mingi ni kozoni si Jésus atene mbeni tënë, lo yeke tene: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala.” (Jean 1:51; 13:16, 20, 21, 38). Zia e bâ mbeni ye so e lingbi ti manda na lege ti tapande ti Jésus, ti Paul nga na ti ambeni zo so azia si En ti ala angbâ gi En.

JÉSUS: TAPANDE SO AYEKE NZONI AHON ATANGA NI

3. Na yâ ti sambela, Jésus amû zendo na Nzapa ti sara nyen? Babâ ti lo ti yayu akiri tënë tongana nyen na sambela so?

³ “Ô Nzapa, bâ, mbi ga ti sara ye so bê ti mo aye.” (aHéb. 10:7). Na lege ti sambela so, Jésus amû zendo ti sara ye so Nzapa aye. Ye so aye ti tene so lo yeke sara aye kue so a fa kozoni awe na ndo ti Ngongoa so a mû zendo ti lo nga lo yeke mû même lege na Satan ti “mboko ndagere ti lo.” (Gen. 3:15). Mbeni zo ade amû tere ti lo wani ti sara mara ti kota kua so ape. Jéhovah akiri tënë na sambela so na lo tene so lo zia bê ti lo kue na ndo ti Molenge ti lo, atâa so lo hunda pëpe na Jésus ti deba ti sara ye alingbi na tënë ti yanga ti lo.​—Luc 3:21, 22.

4. Na lege wa Jésus asara si En ti lo angbâ gi En?

⁴ Lakue Jésus ayeke sara ye alingbi na tënë so lo fa ti tene En ti lo angbâ gi En. Jésus azia lege pëpe na mbeni ye ti gboto lê ti lo yongoro na kua so Babâ ti lo amû na lo, so ayeke ti fa nzoni tënë ti Royaume ti Nzapa nga ti sara si azo kue so Nzapa agboto ala na mbage ti lo Jésus ni aga adisciple (Jean 6:44). Bible afa tongana nyen Jésus ayeke sara ye alingbi na tënë ti yanga ti lo na lege ti atënë so azo ahinga ni nzoni mingi, a tene: “Atâa wungo ti azendo ti Nzapa ayeke oke, kue aga En na lege ti lo.” (2 aCor. 1:20). Biani, Jésus ayeke tapande so ayeke nzoni ahon atanga ni ti zo so asara ye alingbi na zendo so lo mû na Babâ ti lo. Zia e bâ mbeni zo so asara ngangu ti sara ye tongana ti Jésus.

PAUL ASARA YE ALINGBI NA TËNË TI YANGA TI LO

5. Tapande wa bazengele Paul azia na e?

⁵ “Seigneur, mbi yeke sara ande nyen?” (Kus. 22:10). So ayeke tënë so Paul, so a hinga nga lo na ngoi ni kâ na iri ti Saul, atene na Seigneur Jésus na ngoi so lo fa tere ti lo na Paul na yâ ti suma. Lo ye si Paul azia ti sara ye ti ngangu na aChrétien. Na pekoni, Paul azia lege ti ye so lo yeke sara lani, lo wara batême nga lo yeda na kota kua so a mû na lo ti gue ti fa tënë ti Jésus na amara. Ti londo na ngoi ni so ti ga na ni, Paul angbâ ti sara tënë ti Jésus tongana “Seigneur” ti lo, lo sara ye alingbi na tënë so juska na nda ti fini ti lo na sese (Kus. 22:6-16; 2 aCor. 4:5; 2 Tim. 4:8). Paul ayeke lani pëpe tongana ambeni zo so Jésus atene na ala, lo tene: “Ngbanga ti nyen si ala yeke iri mbi ‘Seigneur! Seigneur!’ me ala yeke sara pëpe aye so mbi tene?” (Luc 6:46). Biani, Jésus aku ti tene azo kue so amû lo tongana Seigneur ti ala asara ye alingbi na tënë ti yanga ti ala, tongana ti so bazengele Paul asara lani.

6, 7. (a) Ndali ti nyen la Paul achangé yâ ti vizite so lo leke ti sara na Corinthe? Ngbanga ti nyen azo so akasa lo ayeke pëpe na raison ti ke so atënë ti lo ayeke tâ tënë? (b) A lingbi e bâ azo so a zia ala ti mû li ni na popo ti e tongana nyen?

⁶ Paul afa tënë ti Royaume na ngangu ti lo kue na yâ ti Asie Mineure kue nga na Poto, lo sara si gbâ ti acongrégation abâ gigi nga lo kiri lo sara vizite na ala. Na mbeni ngoi, lo bâ so a lingbi lo deba yanga ti lo ti fa so tënë so lo sû na mbeti ayeke tâ tënë (aGal. 1:20). Na ngoi so ambeni zo na Corinthe atene so Paul ayeke pëpe mbeni zo ti tene zo azia bê ti lo na ndo ti lo, na yâ ti mbeti so lo sû ti gbu koko ti lo, lo tene: “Tongana ti so Nzapa ayeke be-ta-zo, atënë so e tene na ala ayeke En na Ên-ën pëpe.” (2 aCor. 1:18). Na ngoi so Paul asû lani mbeti so, lo zia Éphèse awe na lo yeke hon na yâ ti Macédoine ti gue na Corinthe. Na tongo nda ni, lo leke ti kiri na Corinthe kozo si lo gue na Macédoine (2 aCor. 1:15, 16). Me, tongana ti so asurveillant so ague na ando nde nde ayeke sara laso, na ambeni ngoi a lingbi a gbian yâ ti aye so ala yeke sara ka. A yeke sara ni pëpe ndali ti asenge senge ye wala abibe ti kion me a yeke ndali ti ambeni ye so a lingbi a sara ni hio. Ti Paul, raison so ndali ni lo kiri na vizite so lo leke lani ti sara na Corinthe na peko ayeke ndali ti nzoni ti congrégation ni. Na lege wa?

⁷ Ngoi kete na pekoni so Paul aleke ti gue ti sara avizite ti lo, lo mä tënë ti kangbi so ayeke na yâ ti congrégation ti Corinthe nga na tënë ti lango-sioni so aita ni akanga lê na ndo ni (1 aCor. 1:11; 5:1). Ti leke kpale ni, lo mû mbeni ngangu wango na yâ ti kozo mbeti so lo tokua na aCorinthien. Na pekoni, ahon ti londo na Éphèse ti gue droit na Corinthe, Paul azia ngoi na aita ti lo ti sara ye alingbi na wango ti lo tongaso si na ngoi so lo si kâ, vizite ti lo amû ngangu na ala. Na yâ ti use mbeti ti Paul na aCorinthien, lo dë bê ti ala na fango na ala ndani so lo changé yâ ti kapa ti avizite ti lo, lo tene: “Mbi iri Nzapa ti duti tongana témoin ti ke âme ti mbi: a yeke ti tene ala kiri ala wara vundu pëpe si mbi de mbi si na Corinthe pëpe.” (2 aCor. 1:23). A lingbi e sara ye pëpe tongana ti azo so akasa Paul; me zia e fa so e ne mingi azo so a soro ala ti mû li ni na popo ti e. A yeke nzoni e mû tapande ti lo, tongana ti so lo mû tapande ti Christ.​—1 aCor. 11:1; aHéb. 13:7.

AMBENI NZONI TAPANDE

8. Tapande wa Rébecca azia na e?

⁸ “Mbi ye ti gue.” (Gen. 24:58). Na lege ti atënë so ayeke ngangu pëpe so, Rébecca afa lani na mama ti lo nga na ita ti lo ti koli so lo yeda ti zia ala na lango ni so ti voyagé legeoko na mbeni wande teti akilomètre 800 ti gue ti ga wali ti Isaac, molenge ti Abraham (Gen. 24:50-58). Rébecca azia si En ti lo angbâ gi En, lo ga wali ti Isaac, lo yeke be-ta-zo na lo nga lo kpe mbeto ti Nzapa. Na yâ ti tanga ti fini ti lo kue, lo lango na gbe ti atente tongana wande na Sese ti Zendo. Nzapa afuta lo ndali ti dutingo be-ta-zo ti lo na lege so lo ga mbeni oko ti akotara ti Ngongoa so a mû zendo ti lo, Jésus Christ.​—aHéb. 11:9, 13.

9. Na lege wa Ruth asara ye alingbi na tënë ti yanga ti lo?

⁹ “Tongaso pëpe, me fade e kiri na mo ti gue na ndo ti azo ti mo.” (Ruth 1:10). Ruth na Orpa so ayeke azo ti kodoro ti Moab nga awali-mua angbâ lani ti tene tënë so na Naomi kogara ti ala so ayeke nga wali-mua so alondo na Moab ti kiri na Bethléhem. Na nda ni, Orpa akiri na kodoro ti lo tongana ti so Naomi ahunda na ala ti sara. Me Ên-ën ti Ruth angbâ gi Ên-ën. (Diko Ruth 1:16, 17.) Lo zia azo ti sewa ti lo nga na nzapa ti wataka ti Moab biani biani, lo ngbâ gi na tere ti Naomi. Lo ngbâ be-ta-zo na Jéhovah na Jéhovah afuta lo. Lo yeke lani oko ti awali oku so ayeke na yâ ti molongo ti akotara ti Christ so Matthieu asara tënë ti ala.​—Mat. 1:1, 3, 5, 6, 16.

10. Ngbanga ti nyen Ésaïe ayeke mbeni nzoni tapande teti e?

¹⁰ “Mbi yeke, Mo to mbi.” (És. 6:8). Kozo si Ésaïe asara tënë so, lo bâ na yâ ti suma gloire ti Jéhovah so aduti na ndo ti trône ti lo. Na ngoi so Ésaïe ayeke bâ gloire so, lo mä Jéhovah so atene: “Fade Mbi to zo nyen? Fade zo nyen ague teti E?” Tënë so ayeke lani mbeni tisango ndo la a tisa lo ti mû tënë ti yanga ti Jéhovah ti gue ti fa ni na azo ti Jéhovah so ayeke azo so li ti ala akpengba. Ésaïe asara ye alingbi na tënë ti yanga ti lo, lo zia si En ti lo angbâ gi En. Na yâ ti ngu 46, lo sara kua ti prophète na bê ti lo kue, lo fa na gigi aye ti sioni so azo ni asara nga lo sara tënë ti apendere zendo so Jéhovah amû so afa so azo ayeke kiri ande ti voro Nzapa na tâ lege ni.

11. (a) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene e sara ye alingbi na tënë ti yanga ti e? (b) Atapande wa ti ambeni zo so atene tâ tënë pëpe ayeke mbeni gbotongo mê teti e?

¹¹ Ngbanga ti nyen Jéhovah asara si a sû na yâ ti Bible atapande so ndali ti e? Nga na lege wa a yeke kota ye ti tene e zia si En ti e angbâ gi En? Bible afa na e polele so zo so ‘asara ye alingbi na azendo ti lo pëpe’ ayeke na popo ti azo so “alingbi na kuâ”. (aRom. 1:31, 32). Pharaon ti Égypte, Sédécias gbia ti Juda, nga na Ananias na Sapphira ayeke na popo ti asioni tapande ti azo so Bible asara tënë ti ala so azia pëpe si En ti ala angbâ gi En. Ala kue awara ye ti vundu na ala ga tongana ambeni tapande ti gbotongo mê teti e.​—Ex. 9:27, 28, 34, 35; Ézéch. 17:13-15, 19, 20; Kus. 5:1-10.

12. Nyen la ayeke mû maboko na e ti sara ye alingbi na tënë ti yanga ti e?

¹² Teti so e yeke na “alango ti nda ni,” azo so e yeke na popo ti ala ayeke “abe-ta-zo pëpe,” azo so ‘ayeke sara ye mo bâ mo tene ala gbu tënë ti Nzapa ngangu, andâ ala ke ngangu ti tënë ni awe’. (2 Tim. 3:1-5). A lingbi e sara kue ti sara kamarade pëpe na mara ti azo tongaso. Me, a yeke nzoni e bungbi lakue na azo so ayeke sara ngangu lakue ti tene En ti ala angbâ gi En.​—aHéb. 10:24, 25.

EN TI MO SO AYEKE KOTA AHON ATANGA NI KUE

13. En wa so ayeke kota ahon atanga ni kue mbeni disciple ti Jésus Christ ayeke tene?

¹³ Zendo so ayeke kota ahon atanga ni kue so mbeni zo alingbi ti mû ayeke so andu mungo tere ti lo na Nzapa. Azo so aye ti ke tere ti ala ti ga adisciple ti Jésus ayeke wara lege fani ota ti tene En na atënë so a yeke hunda na ala na ndo ti aye so ala leke na bê ti ala ti sara (Mat. 16:24). Na ngoi so a-ancien use asara lisoro na mbeni zo so aye ti ga wafango tënë so ade ti wara batême ape, a yeke hunda zo ni a tene: “Mo ye biani ti ga Témoin ti Jéhovah?” Na pekoni, tongana lo gue na li ni na lege ti yingo na lo ye ti wara batême, a-ancien ayeke sara lisoro na lo nga ayeke hunda lo atene: “Mo mû tere ti mo na Jéhovah na yâ ti sambela awe?” Na nda ni, na lango ti batême, azo oko oko kue so aga ti wara batême ayeke kiri tënë na hundango ndo so: “Na lege ti sandaga ti Jésus Christ, ala ke siokpari ti ala awe na ala mû tere ti ala na Jéhovah ti sara ye so bê ti lo aye?” Na gbele atémoin, afini zo so ayeke tene En ti lingbi na zendo so ala mû ti sara na Nzapa lakue.

14. Atënë wa a yeke nzoni e hunda tere ti e na ni ngoi na ngoi?

¹⁴ Atâa mo wara batême fini fini wala mo sara na Nzapa teti angu mingi, ngoi na ngoi mo yeke na bezoin ti hunda tere ti mo na ahundango ndo tongana: ‘Na mungo tapande ti Jésus Christ, mbi ngbâ ti sara ye alingbi na En ti mbi so ayeke kota ahon atanga ni kue? Mbi ngbâ ti mä yanga ti Jésus na lege so mbi sara si kua ti fango tënë nga na ti sarango si azo aga adisciple aduti akota ye na yâ ti fini ti mbi?’​—Diko 2 aCorinthien 13:5.

15. Na yâ ti aye wa a yeke kota ye ti zia si En ti e angbâ gi En?

¹⁵ Ti sara ye alingbi na yanga so e mû ti sara na Nzapa aye ti tene so a lingbi e duti nga be-ta-zo na yâ ti ambeni ye so ayeke akota ye. Na tapande: Mo sara mariage awe? Ngbâ ti bâ na nene ni yanga so mo mû ti ndoye koli wala wali ti mo. Mo sû maboko ti mo na gbe ti mbeni mbeti ti dengo buze wala mo sû mbeni demande ti sara ambeni kua na yâ ti bungbi? Sara ye alingbi na yanga so mo mû nga na zendo so mo mû. Mo yeda ti gue ti te kobe na ndo ti mbeni zo so ayeke na ye mingi ape so atisa mo? Ke pëpe ti gue ndali ti so mbeni zo nde so dutingo ti lo ayeke nzoni atisa mo. Mo mû zendo na mbeni zo so mo wara na fango tënë da na da so mo yeke kiri ti ga ti mû maboko na lo na lege ti yingo? Tongaso na yâ ti aye kue zia si En ti mo angbâ gi En, na Jéhovah ayeke iri tënë nzoni na ndo ti kusala ti mo.​—Diko Luc 16:10.

BÂ NZONI NA LEGE TI KOTA PRÊTRE TI E NA GBIA TI E

16. Tongana e sara ye pëpe alingbi na tënë ti yanga ti e, a lingbi e sara nyen?

¹⁶ Bible atene teti so e lingbi kue pëpe, “fani mingi e kue e yeke pika gere ti e”, mingi ni na lege ti menga ti e (Jacq. 3:2). Nyen la a yeke nzoni e sara tongana e bâ so e sara ye alingbi na tënë ti yanga ti e ape? Na yâ ti Ndia so Nzapa amû na azo ti Israël, lo leke na nzoni bê mbeni ye ndali ti mbeni zo so “adeba na yanga ti lo fade fade”. (Lév. 5:4-7, 11). Nzapa aleke nga mbeni nzoni ye ndali ti aChrétien so asara mara ti siokpari so. Tongana e fa na Jéhovah mbilimbili siokpari so e sara, na nzoni bê lo yeke pardone e na lege ti kua ti Kota Prêtre ti e, Jésus Christ (1 Jean 2:1, 2). Ye oko, ti ngbâ ti nzere na lê ti Nzapa, a lingbi e sara aye so afa so e changé bê ti e na lege so e yeke ngbâ ti sara asiokpari ni so pëpe nga e yeke sara ngangu ti sara ye kue so a hunda ti leke akpale so aga na peko ti tënë so e tene sân ti gbu li ti e (aProv. 6:2, 3). Me, a yeke nzoni mingi ti gbu li ti e nzoni kozoni, tongaso si e mû pëpe azendo so e lingbi pëpe ti sara ye alingbi na ni.​—Diko Zo-ti-fa-tene 5:1.

17, 18. Pendere gigi ti kekereke wa ayeke ku azo kue so ayeke sara ngangu ti tene En ti ala angbâ gi En?

¹⁷ Pendere gigi ti kekereke ayeke ku awakua ti Jéhovah kue so angbâ ti sara ngangu ti tene En ti ala angbâ gi En. Ti azo 144000 so a soro ala ti gue na yayu, ala yeke wara ande fini so ahinga kuâ ape na yayu, ala yeke bungbi oko na Jésus na yâ ti Royaume ti lo nga “ala yeke komande tongana agbia legeoko na Christ na yâ ti ngu saki oko”. (Apoc. 20:6). Ti azo kutu na kutu so zo alingbi ti diko wungo ti ala ape, ala yeke bâ ande nzoni na lege ti komandema ti Royaume ti Christ na yâ ti paradis na ndo ti sese. A yeke mû ande maboko na ala ti maï ti ga azo so alingbi kue na lege ti mitele nga na ti bibe.​—Apoc. 21:3-5.

¹⁸ Tongana e ngbâ be-ta-zo na ngoi ti ndangba tara ti nda ti Komandema ti Ngu Saki Oko ti Jésus, e yeke duti mbeni pëpe na raison ti duti na kite na ndo ti tënë ti mbeni zo (Apoc. 20:7-10). En kue ayeke ngbâ gi En, nga Ên-ën kue ayeke ngbâ gi Ên-ën. Azo kue so ayeke na fini ayeke sara ande ye na mbeni lege so alingbi kue tongana ti Babâ ti e ti yayu Jéhovah, “Nzapa ti tene-biani”, so ayeke sara ye na ndoye.​—Ps. 31:6.

[Foto na lembeti 28]

Jésus asara ye alingbi na zendo so lo mû na Babâ ti lo, na ngoi ti batême ti lo juska na kuâ

[Foto na lembeti 30]

Mo yeke sara ye alingbi na En ti mo so ayeke kota ahon atanga ni kue?