Zia Jéhovah ase mo si lo leke mo

1, 2. (a) Aye wa a lingbi e sara ti duti na nzoni songo na Jéhovah? (b) Na lege wa e yeke bâ nzoni tongana e gbu li na ndo ti atapande so ayeke na yâ ti Bible so afa tongana nyen azo asara ye na ngoi so Nzapa ase ala?

“A YEKE nzoni na mbi ti ga nduru na Nzapa. Mbi zia bê ti mbi na L’Éternel Nzapa, Ndo Ti Bata tere ti mbi.” (Ps. 73:28). Na yâ ti versê so, wasungo psaume so afa so lo zia bê ti lo kue na Nzapa. Aye wa la ague na lo ti tene tënë so? Kozoni, tongana lo bâ so azo ti sioni ayeke na siriri, bê ti lo ason. Lo dema tere ti lo, lo tene: “Mbi sara si bê ti mbi avuru senge senge, na mbi sukula maboko ti mbi si tënë ayeke na li ti mbi pëpe.” (Ps. 73:2, 3, 13, 21). Me na ngoi so lo gue na “Ndo ti Nzoni-kue ti Nzapa,” a mû maboko na lo ti leke bango ndo ti lo na ti ngbâ ti bata nzoni songo na Nzapa (Ps. 73:16-18). Zo ti sungo psaume so amanda mbeni kpengba ye: Tongana mbeni zo aye ti duti na kpengba songo na Jéhovah, a lingbi lo duti na popo ti azo ti Nzapa, lo yeda na wango nga lo sara ye alingbi na ni.​—Ps. 73:24.

² E nga kue e ye ti duti na kpengba songo na tâ Nzapa so ayeke na fini. Ti wara mara ti songo ni so, a lingbi e zia si wango ti lo wala sengo ndo ti lo aleke e si e ga azo so anzere na lê ti lo. Na ngoi ti giriri, na nzoni bê Nzapa amû pasa na azo nga na ambeni ngoi na azo kue ti ambeni kodoro ti yeda na sengo ndo ti lo. A sû atapande so na yâ ti Bible “ti tene a fa ye na e” nga “ti gboto mê ti e, e so nda ti aye ti angoi nde nde asi na ndo ti e.” (aRom. 15:4; 1 aCor. 10:11). Ti gbu li nzoni na ndo ti atapande so ayeke mû lege na e ti hinga sarango ye ti tere ti Jéhovah nga ayeke fa na e tongana nyen e lingbi ti bâ nzoni tongana lo leke e.

JÉHOVAH ASARA KUA NA KOMANDEMA TI LO TONGANA TI WASARANGO TA

3. Na Ésaïe 64:7 nga na Jérémie 18:1-6, tongana nyen la Bible afa na lege ti mbeni tapande so Jéhovah ayeke na komandema na ndo ti azo? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

³ Bible atene so Jéhovah ayeke tongana wasarango ta ndali ti so lo yeke na komandema na ndo ti azo nga na akodoro. Ésaïe 64:7 atene: “O [Jéhovah,] Mo yeke Babâ ti e; e yeke ndô, na Mo yeke Wasongota so aleke e; e kue e yeke ye so tïtî Mo asara.” Wasongota, wala wasarango ta, alingbi ti mû ndô ti leke na ta so bê ti lo aye. Ndô ni ayeke na komandema oko pëpe na ndo ti wasarango ta. A yeke nga tongaso na popo ti zo na Nzapa. E yeke pëpe na droit ti fa na Nzapa tongana nyen ti leke e, legeoko tongana ti so ndô alingbi pëpe ti tene na wasarango ta: ‘Mbi ye mo leke mbi na ta tongaso.’​—Diko Jérémie 18:1-6.

4. Jéhovah ayeke gbu azo wala ambeni kodoro na ngangu ti yeda ti tene lo leke ala? Fa ndani.

⁴ Na lege ti azo ti Israël, Jéhovah afa so lo lingbi ti leke azo tongana ti so wasarango ta ayeke leke ta. Me kota kangbi ayeke na popo ti lo na wasarango ta. Wasarango ta alingbi ti mû popoto ti sese ti leke na mara ti ata nde nde kue. Jéhovah ayeke ro gi yâ ti azo kirikiri tongaso ti leke ala, si ambeni aga nzoni na ambeni aga sioni? Bible atene a yeke tongaso pëpe. Jéhovah amû mbeni pendere matabisi na e azo: e yeke na pasa ti soro ye so e ye. Lo yeke sara kusala pëpe na kota ngangu ti lo ti gbu azo na ngangu ti mä yanga ti lo. A lingbi azo asoro na bê ti ala wani ti zia si Jéhovah, Wasarango ye, aleke ala.​—Diko Jérémie 18:7-10.

5. Tongana azo ake ti tene Jéhovah aleke ala, na lege wa lo yeke sara kua na komandema ti lo na ndo ti ala?

⁵ Ka tongana azo asara kpengba-li na ala ke ti tene Jéhovah, Kota Wasarango ta, aleke ala? Tongana nyen Jéhovah ayeke sara kua na komandema ti lo tongana ti wasarango ta? Gbu li na ndo ti ye so wasarango ta ayeke sara na mbeni ndô tongana ndô ni alingbi pëpe ti tene lo sara na mbeni ta so lo ye ti sara ni. Lo lingbi ti mû ni ti sara na mbeni ta nde wala lo lingbi ti bi ni. Me, tongana a lingbi ti mû ndô ni ti leke na mbeni ye pëpe, mingi ni faute ni ayeke ti wasarango ta ni. Me ti Jéhovah ayeke tongaso pëpe (Deut. 32:4). Tongana mbeni zo amû lege na Jéhovah pëpe ti leke lo, faute ni ayeke ka ti zo ni. Jéhovah ayeke changé yâ ti lege so lo yeke leke na azo alingbi na fason so ala yeke sara ye na ngoi so lo yeke leke ala. Azo so amä yanga ti lo, lo yeke leke ala na mbeni lege so ayeke nzoni mingi. Na tapande, aChrétien so a soro ala ti gue na yayu ayeke “ata so a lingbi a sara nzoni bê na ni” so a leke ala ‘ndali ti kota kusala.’ Me ti azo so asara kpengba-li na Nzapa, ala ga “ata so alingbi na ngonzo nga na futingo”.​—aRom. 9:19-23.

6, 7. Na lege wa sarango ye ti Gbia David ayeke nde na ti Gbia Saül na ngoi so Jéhovah amû wango na ala?

⁶ Wango wala sengo ndo ayeke mbeni lege so Jéhovah ayeke leke na azo. Na tapande, gbu li na ndo ti lege so Jéhovah aleke na Saül nga na David, akozo gbia ti Israël. Na ngoi so Gbia David asara lango-sioni na Bath-Séba, lo na ambeni zo abâ pasi ngangu na pekoni. Atâa so David ayeke lani gbia, Jéhovah ase lo ngangu. Nzapa atokua prophète Nathan ti mû mbeni ngangu wango na David (2 Sam. 12:1-12). David asara ye tongana nyen? Vundu agbu lo ndali ti ye so lo sara na lo changé bê ti lo. Ye so asara si Nzapa asara nzoni bê na lo.​—Diko 2 Samuel 12:13.

⁷ Me, Saül so alë gbia kozo na David ayeda na wango pëpe. Na lege ti prophète Samuel, Jéhovah ahunda na lo ti fâ azo ti Amalek kue nga na anyama ti ala kue. Me Saül asara ye pëpe alingbi na yanga so Jéhovah amû na lo. Lo bata Gbia Agag nga na anzoni nyama ni. Ngbanga ti nyen? Mbeni raison ni ayeke so lo ye ti gonda tere ti lo (1 Sam. 15:1-3, 7-9, 12). Na ngoi so a mû wango na lo, a yeke fade nzoni ti tene lo yeda na ni, lo zia si Kota Wasarango ta aleke lo. Me lo ke ti tene Jéhovah aleke lo. Lo mû mbeni raison ti fa so ye so lo sara so lo lingbi ti sara ni senge, teti so anyama ni so ayeke ti mungo ni na sandaga na Jéhovah nga lo bâ wango ti Samuel tongana senge tënë. Na lê ti Jéhovah Saül ayeke gbia mbeni pëpe, nga Saül akiri aleke nzoni songo ti lo na Nzapa pëpe.​—Diko 1 Samuel 15:13-15, 20-23.

NZAPA ASARA KANGBI NA POPO TI AZO PËPE

8. Nyen la e lingbi ti manda na ndo ti lege so azo ti Israël asara ye na ngoi so Jéhovah aleke ala?

⁸ Jéhovah amû na zo oko oko nga na azo ti mbeni kodoro pasa ti yeda ti tene lo leke ala. Na pekoni so Jéhovah azi azo ti Israël na ngbâa na Égypte na ngu 1513 kozo ti Christ, lo te mbele na ala ti tene ala ga azo ti lo. Lo mû zendo ti leke ala. Me azo ni ake ti tene Jéhovah aleke ala nga ala ngbâ ti sara ye so ayeke sioni na lê ti lo. Ala voro même anzapa ti wataka ti amara so angoro ala. Fani mingi, Jéhovah atokua aprophète ti mû maboko na ala ti changé sarango ye ti ala, me ala ye ti mä pëpe (Jér. 35:12-15). Teti so ala sara kpengba-li, Jéhovah ase ala ngangu. Azo ti Assyrie afuti Royaume ti akete mara bale-oko ti Israël so ayeke na mbage ti banga. Na pekoni, azo ti Babylone afuti Royaume ti akete mara use ti Juda so ayeke na mbongo. Ye so afa mbeni kpengba ye na e. Oko ye so e lingbi ti sara ti tene Jéhovah aleke e si e bâ nzoni dä ayeke ti zia si lo leke e.

9, 10. Azo ti Ninive asara ye tongana nyen na ngoi so Jéhovah amû wango na ala?

⁹ Jéhovah amû nga na azo ti Ninive, li-kodoro ti Assyrie, pasa ti yeda na wango ti lo. Jéhovah atene na Jonas, lo tene: “Mo londo, mo gue na Ninive kota kodoro ni, mo to mbela na yâ kodoro ni; teti sioye ti ala ama juska na gbele Mbi.” Jéhovah amû desizion lani ti futi Ninive ndali ti so azo ni ayeke sioni mingi.​—Jonas 1:1, 2; 3:1-4.

¹⁰ Ye oko, na ngoi so Jonas afa tënë ti futingo Ninive, “azo ti Ninive amä na bê na Nzapa. Ala to mbela ti zia kobe na ti yü bongo ti mua, a komanse na akota zo ti ala juska na akete zo ti ala.” Gbia ti ala “[a]londo na ngende ti gbia ti lo, lo lungula kota bongo ti lo na tere ti lo, lo yü bongo ti mua na lo duti na mbi-wa.” Azo ti Ninive amû lege na Jéhovah ti leke ala nga ala changé bê ti ala. Ye so la asara si Jéhovah afuti gbata ni pëpe.​—Jonas 3:5-10.

11. Nyen la e manda na ndo ti lege so Jéhovah asara ye na azo ti Israël nga na azo ti Ninive?

¹¹ Atâa so azo ti Israël ayeke mara so Jéhovah asoro, lo se ala. Azo ti Ninive ayeke pëpe mara so Jéhovah asoro, me ala yeda ti tene lo leke ala. Ni la Jéhovah asara nzoni bê na ala na lo futi ala pëpe. Atapande use so afa biani so Jéhovah Nzapa ayeke “yä iri ti zo teti lê ti lo pëpe”.​—Deut. 10:17.

JÉHOVAH AHINGA NGOI WA LO LINGBI TI CHANGÉ ADESIZION TI LO

12, 13. (a) Ngbanga ti nyen Nzapa achangé adesizion ti lo na ngoi so azo ayeda ti tene lo leke ala? (b) So ‘vundu agbu Jéhovah’ na tere ti Saül aye ti tene nyen? ka ti azo ti Ninive aye ti tene nyen?

¹² Jéhovah alingbi ti changé adesizion so lo mû na ndo ti azo tongana azo ni achangé sarango ye ti ala. Na tapande, Bible asara tënë ti Saül kozo gbia ti Israël atene so ‘vundu agbu Jéhovah teti lo sara si Saül aga gbia’. (1 Sam. 15:11). Na ngoi so azo ti Ninive achangé bê ti ala nga ala zia lege ti asioni sarango ye ti ala, Bible atene: “Nzapa abâ kusala ti ala, so ala zia sio lege ti ala; na Nzapa ake sioye so Lo tene fade Lo sara na ala; na Lo sara ye so pëpe.”​—Jonas 3:10.

¹³ Tongana Bible atene ‘vundu agbu Jéhovah’ wala Jéhovah “ake”, a ye ti fa so lo changé bango ndo ti lo na ndo ti mbeni zo wala lo changé ye so lo mû desizion ti sara. Na mbeni ngoi Saül anzere na lê ti Jéhovah. Me na ngoi so Saül ake yanga, Jéhovah ake ti tene lo ngbâ gbia. A yeke pëpe ngbanga ti so Jéhovah asara faute na ngoi so lo soro lani Saül tongana gbia, me ngbanga ti so Saül asara ye na mabe pëpe nga lo ke yanga. Na ngoi so azo ti Ninive achangé bê ti ala lani, Jéhovah achangé desizion ti lo na lo futi ala pëpe. Bê ti e adë ti hinga so Jéhovah ayeke nzoni, lo yeke sara nzoni bê na zo nga lo yeke nduru ti changé desizion ti lo tongana azo achangé sarango ye ti ala.

KE SENGO NDO TI JÉHOVAH PËPE

14. (a) Aye wa Jéhovah ayeke sara kua na ni ti leke e laso? (b) A yeke nzoni e sara ye tongana nyen na ngoi so Nzapa aleke e?

¹⁴ Laso, Jéhovah ayeke sara kua na Bible nga na bungbi ti lo ti leke e (2 Tim. 3:16, 17). A yeke nzoni e duti na ngia ti yeda na wango wala na sengo ndo kue so e wara na lege ti Bible nga na bungbi ti lo. Atâa e wara batême aninga ngu oke wala e yeke sara akua mingi na yâ ti bungbi, a yeke nzoni e ngbâ ti yeda na wango ti Jéhovah, e zia si wango ni aleke e si e ga ata ti tene a sara na kota kusala.

15, 16. (a) Bibe wa mbeni zo alingbi ti wara na ngoi so a zi na maboko ti lo akua so lo yeke sara na yâ ti congrégation? Fa mbeni tapande ni. (b) Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti hon ndo ti kamene na ngoi so a se e?

¹⁵ Jéhovah ayeke se e na lege wa? Na lege so lo yeke fa na e ye so lo hunda na e ti sara, nga lo yeke kiri na pensé ti e na nzoni lege. Na ambeni ngoi, e lingbi ti duti na bezoin ti sengo ndo ndali ti mbeni ye so e sara so ayeke na lege ni pëpe. Mara ti sendo ndo so alingbi ti sara si a zi na maboko ti e akua so a mû na e ti sara na yâ ti congrégation. Bâ tapande ti Dennisa so ayeke lani ancien. A-ancien amû na lo mbeni ngangu wango ndali ti so lo mû desizion na lege ti ndara pëpe na ndo ti tënë ti dengo buze. Bê ti Dennis ayeke tongana nyen na bï ni so a tene na congrégation so lo yeke ancien mbeni pëpe? Lo tene so lo bâ so aye kue so lo sara alï ngu. Lo tene: “Ahon ngu 30 awe la mbi yeke na gbâ ti akua na yâ ti bungbi. Mbi yeke pionnier permanent, mbi sara kua na Béthel, mbi ga wakua ti mungo maboko nga mbi yeke ancien. Mbi mû nga kozo diskur ti mbi na kota bungbi ti district. Gi hio tongaso, aye ni so kue ahon.” Lo bâ so kamene ahon ndo ti lo nga a sara lo nzoni ape. Lo yeke gi nga bê ti lo wala lo lingbi ti sara mbeni kua na yâ ti bungbi mbeni lâ?

¹⁶ A lingbi Dennis achangé sarango ye ti lo. Me nyen la amû maboko na lo ti hon ndo ti kamene ti lo? Lo manda Bible lakue, lo fa tënë lakue nga lo gue na abungbi kue. Lo kiri singila mingi ndali ti atënë ti dengo bê so lo wara na mbage ti aita nga na yâ ti ambeti ti e. Lo tene: “Article ‘Pouvez-vous de nouveau exercer des responsabilités ?’ ti Tour ti Ba Ndo ti lango 15 ti août, ngu 2009, ayeke tongana mbeni lettre so akiri tënë na asambela ti mbi.” Lo tene so wango so lo ye ni mingi na yâ ti article ni ayeke ti so atene, ‘atâa so mo yeke pëpe na ambeni kua na yâ ti congrégation, mû ngoi ti mo ti kpengba songo ti mo na Jéhovah.’ Sengo ndo so aga na ye ti nzoni na lo, nga angu kete na pekoni lo kiri lo ga wakua ti mungo maboko.

17. Na lege wa bingo zo na gigi ayeke mû maboko na zo so asara ye ti sioni? Mû mbeni tapande.

¹⁷ Mbeni lege so Jéhovah ayeke se na zo ayeke bingo zo na gigi ti bungbi. A yeke bata congrégation si ye ti sioni alï dä pëpe nga alingbi ti mû maboko na zo so asara ye ti sioni ti changé bê ti lo (1 aCor. 5:6, 7, 11). A bi Robert na gigi a sara nduru na ngu 16. Na yâ ti ngoi ni so, babâ na mama ti lo nga na aita ti lo asara ye alingbi na wango ti Bible nga ala lë songo na lo pëpe, ala bara même lo pëpe. A kiri na Robert na bungbi aninga angu kete fadeso awe nga lo yeke gue na li ni na lege ti yingo nzoni mingi. Tongana a hunda lo na ndo ti ye so apusu lo ti kiri na mbage ti Jéhovah nga na azo ti lo na peko ti ngu 16 so, lo tene so mbeni ye ni ayeke so azo ti sewa ti lo ake ti lë songo na lo. Lo tene so tongana fade azo ti sewa ti lo amû même gi ngoi kete ti sara lisoro na lo wala gi ti hunda lo ti tene ‘tongana nyen?’, ka nzara ti ala ayeke sara fade lo mingi tongaso pëpe. Ye so la amû maboko na lo ti gi ti kiri na mbage ti Jéhovah.

18. A yeke nzoni e sara ye tongana nyen na ngoi so Nzapa aleke e?

¹⁸ E yeke peut-être na bezoin ti mara ti sengo ndo so pëpe. Me a lingbi e gbu li na ndo ti ye so e yeke sara na ngoi so Nzapa aleke e nga lo se e. E yeke sara ande ye tongana nyen? E yeke yeda na wango tongana David? Wala e yeke ke ni tongana Saül? Jéhovah, Kota Wasarango ta, ayeke Babâ ti e. Girisa pëpe so “zo so L’Éternel andoye lo, Lo se lo, legeoko tongana babâ ase molenge so amû ngia na lo.” Tongaso, ‘ke wango tënë ti Jéhovah pëpe, na mo nze pëpe tongana Lo zingo na mo.’​—aProv. 3:11, 12.