“Zia lê ti ala akpengba ti sambela”

1, 2. (a) Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti “zia lê ti [e] akpengba ti sambela”? (b) Ahundango ndo wa so andu sambela ayeke nzoni e hunda tere ti e na ni?

MBENI koli so kozo lo yeke sara lani kua na bï atene: “Ngoi so ayeke ngangu mingi na zo ti tene lo lango ape ayeke na yanga ti ndapre.” Ambeni zo so ndali ti ambeni kua ala ngbâ na nduzu ala lango na bï ape ayeke yeda peut-être na tënë so. E lingbi ti haka ni na ngoi so e yeke dä so. Ngoi ti tene a futi dunia ti Satan aga nduru mingi awe. A yeke mo bâ mo tene e yeke na yâ ti ngoi so l’heure ahon mingi awe na bï, na aChrétien laso ayeke na bezoin ti sara ngangu ti lango pëpe (aRom. 13:12). Tongana e lango na ngoi so, so l’heure ahon mingi awe so, a yeke sioni mingi. A yeke kota ye ti tene e “bata bibe” ti e nga e sara ye alingbi na wango ti Bible so atene na e ti “zia lê ti [e] akpengba ti sambela.”​—1 Pi. 4:7.

² Teti so ngoi ti tene a futi dunia ti Satan aga nduru mingi awe, a yeke nzoni e hunda tere ti e na ahundango ndo so: ‘Tongana nyen la mbi yeke gi ti bâ nzoni atënë so mbi yeke tene na yâ ti asambela ti mbi? Mbi yeke tene asambela nde nde kue, nga mbi yeke sambela lakue? Mbi yeke sambela ka ndali ti aita, wala mbi yeke sambela gi ndali ti abezoin ti mbi nga na aye so mbi ye? Tongana nyen la sambela ayeke mbeni kota ye so andu salut ti mbi?’

ALA SAMBELA NA LEGE TI ASAMBELA NDE NDE KUE

3. Ambeni sambela nde nde so e lingbi ti tene na Jéhovah ayeke so wa?

³ Na yâ ti mbeti so Paul atokua na aÉphésien, lo sara tënë ti “asambela nde nde kue”. (aÉph. 6:18). Na yâ ti asambela ti e, e yeke hunda lakue na Jéhovah ti mû maboko na e ti wara aye so e yeke na bezoin ni nga ti hon ndo ti akpale ti e. Bible atene so Jéhovah ayeke lo so ayeke “mä sambela,” nga ndali ti so lo ye e, lo yeke mä e na ngoi so e hunda lo ti mû maboko na e (Ps. 65:3). Me a yeke nzoni e sara ngangu nga ti tene asambela nde nde. Na yâ ti asambela nde nde so, mo yeke wara asambela so e lingbi ti tene na Jéhovah ti sepela lo, asambela ti kiringo na lo singila nga na asambela ti vorongo tere na lo.

4. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e sepela Jéhovah na yâ ti asambela ti e fani mingi?

⁴ Araison mingi ayeke dä so ndali ni a lingbi e sepela Jéhovah na yâ ti asambela ti e. Na tapande, e yeke duti na nzara ti sepela lo tongana e pensé na ndo ti “kota kusala ti Lo” nga na “kota ndo ti Lo.” (Diko Psaume 150:1-6.) Gi na yâ ti aversê omene ti mbeti ti Psaume 150 so, a sara tënë ti sepelango Jéhovah fani 13. Mbeni zo so asû nga psaume afa so lo ne Nzapa na yâ ti bia ti lo, lo tene: “Mbi sepela Mo lege mbasambala na lâ oko, teti kpengba-tene ti Mo ti mbilimbili.” (Ps. 119:164). Jéhovah alingbi biani ti tene a sepela lo. Tongaso, a yeke nzoni e sepela lo na yâ ti asambela ti e “lege mbasambala na lâ oko,” so ti tene fani mingi.

5. Na lege wa tongana e yeke kiri singila na Nzapa na yâ ti sambela ti e a yeke bata e?

⁵ Mbeni sambela ni so ayeke nga kota mingi a yeke sambela ti kiringo singila. Paul awa mingi aChrétien so ayeke na gbata ti Philippe, lo tene: “Ala gi bê ti ala na ndo ti mbeni ye pëpe, me na yâ ti aye kue, na lege ti sambela, na lege ti vorongo tere na Nzapa nga na sambela ti kiringo singila, ala hunda na Nzapa aye so agbu bê ti ala.” (aPhil. 4:6). Teti so e yeke na yâ ti alango ti nda ni ti dunia ti Satan nga azo so e yeke na popo ti ala “ahinga ti kiri singila pëpe,” a yeke nzoni e kiri singila na Jéhovah ndali ti aye ti nzoni kue so lo sara na e tongaso si e sara ye pëpe tongana azo ti dunia so (2 Tim. 3:1, 2). Dunia so asi singo na azo so ayeke na bibe ti kiringo singila pëpe. Tongana e sara hange ape, e lingbi ti mû peko ti sarango ye so. Me tongana e kiri singila na Nzapa na yâ ti asambela ti e, e yeke duti na ngia nga a yeke sara si e yeke ‘diko tënë na gbe ti go ti e ape nga e yeke dema tere na ndo ti gigi ti e ape.’ (Jude 16). Nga tongana ababâ ti sewa akiri singila na Jéhovah na yâ ti asambela so ala yeke sara ni na sewa ti ala, a yeke mû maboko na awali ti ala nga na amolenge ti ala ti duti na bibe ti kiringo singila.

6, 7. Sambela ti vorongo tere na Nzapa ayeke sambela wa? Ambeni ye wa la e lingbi ti voro tere ti e na Jéhovah ndali ni?

⁶ Sambela ti vorongo tere na Nzapa ayeke sambela so na yâ ni e fa atënë ti bê ti e kue na Nzapa. Aye wa la e lingbi ti voro tere ti e na Jéhovah ndali ni? E lingbi ti voro tere ti e na Jéhovah ti mû maboko na e na ngoi so a kanga lege na e wala e yeke na kobela. Na yâ ti angoi tongaso, a yeke na lege ni ti toto na Jéhovah ti tene lo mû na e maboko. Me ayeke gi na angoi so la e lingbi ti voro tere ti e na Jéhovah na yâ ti sambela?

⁷ Zia e gbu li ti e na ndo ti sambela ti Jésus so lo zia ni tongana tapande, nga e gi ti bâ ye so lo tene na ndo ti iri ti Nzapa, Royaume ti lo nga na ye so bê ti Nzapa aye. (Diko Matthieu 6:9, 10.) Dunia so asi singo na aye ti sioni, nga ngorogbia ti azo alingbi pëpe ti mû na azo aye so ala yeke biani na bezoin ni lâ na lâ. Tongaso, kite ayeke pëpe so e yeke sambela ti tene iri ti Babâ ti e ti yayu aga nzoni-kue nga ti tene Royaume ti lo amû place ti komandema ti Satan na sese. So ayeke nga mbeni ngoi ti tene e voro tere ti e na Jéhovah ti tene a sara na sese ye so bê ti lo aye tongana ti so a yeke sara na yayu. Ni la, zia lê ti e angbâ ti kpengba na tenengo asambela nde nde kue na Nzapa.

“ALA NGBÂ TI SAMBELA LAKUE”

8, 9. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e fâ ngbanga pëpe na ndo ti Pierre na ambeni bazengele ti Jésus so ala tï na lango na yaka ti Gethsémané?

⁸ Atâa so bazengele Pierre awa aChrétien ti “zia lê ti ala akpengba ti sambela”, na mbeni ngoi lo wani lo sara ni ape. Lo yeke lani na popo ti abazengele so atï lani na lango na ngoi so Jésus ayeke sambela na yaka ti Gethsémané. Même na pekoni so Jésus atene na ala, “ala lango pëpe na ala ngbâ ti sambela lakue,” ala tï na lango.​—Diko Matthieu 26:40-45.

⁹ Ahon ti tene e fâ ngbanga na ndo ti Pierre na ambeni bazengele so teti so ala lango, a yeke nzoni e girisa ape so ala fatigué mingi ndali ti akua kue so ala sara na lango ni. Ala leke lani aye ndali ti matanga ti Pâque nga ala sara matanga ni na lango ni so na lakui. Na pekoni so ala sara matanga ni, Jésus azia na sese Kobe ti Seigneur, ti tene adisciple ti lo amû pekoni na ngoi so ala yeke sara Matanga ti Dango Bê na Kuâ ti lo (1 aCor. 11:23-25). Bible atene “tongana ala sepela Nzapa na bia awe, ala sigigi ala gue na ndo ti Hoto ti akeke ti olive.” Ti gue kâ, a lingbi ala mû akete kete lege so afâ yâ ti Jérusalem (Mat. 26:30, 36). Na peut-être bê ti bï ahon awe. Tongana e yeke na yâ ti yaka ti Gethsémané so na bï ni so, e nga kue peut-être e yeke tï na lango. Jésus akasa abazengele ti lo so afatigué so pëpe, me lo hinga so “yingo aye ti sara ye, me mitele awoko.”

10, 11. (a) Nyen la Pierre amanda na lege ti ye so asi na lo na yaka ti Gethsémané? (b) Nyen la e manda na lege ti ye so asi na Pierre so?

¹⁰ Pierre amanda lani mbeni kpengba ye na lege ti ye so asi na lo na yaka ti Gethsémané so lo lingbi ti girisa ni lâ oko ape. Kozo na ni, Jésus atene: “Na bï so, fade ala kue ayeke girisa lege ndali ti aye so ayeke si na mbi.” Me Pierre atene: “Atâa atanga ni kue agirisa lege ndali ti aye so ayeke si na mo, fade mbi, mbi yeke girisa lege oko pëpe!” Jésus akiri tënë na Pierre atene lo yeke tene ande so lo hinga ni ape fani ota. Pierre ake, lo tene: “Atâa a yeke ti tene mbi na mo e kui oko, mbi lingbi oko pëpe ti tene so mbi hinga mo pëpe.” (Mat. 26:31-35). Tënë ti Jésus so aga tâ tënë na ngoi so kete na pekoni Pierre atene mvene atene ni hinga Jésus ape. Na ngoi so Pierre aga ti hinga ye so lo sara so, a sara lo nzoni ape na lo “toto ngangu mingi.”​—Luc 22:60-62.

¹¹ Kite ayeke pëpe so Pierre amanda ye na lege ti ye so asi na lo so, na lo gi ti zia bê ti lo gi na ndo ti lo wani pëpe. A yeke sambela la amû maboko na Pierre ti sara tongaso. E tene tongaso ndali ti so a yeke Pierre la amû wango na e atene ayeke nzoni ‘e zia lê ti e akpengba ti sambela.’ E yeke sara ye alingbi na wango so ayeke na yâ ti Bible so? E yeke “ngba ti sambela lakue”, ti fa so e zia bê ti e kue na Jéhovah? Zia e bata lakue na li ti e wango ti bazengele Paul so: “Zia zo so abâ ti lo atene ni luti awe asara hange si lo tï pëpe.”​—1 aCor. 10:12.

NZAPA AKIRI TËNË LANI NA ASAMBELA TI NÉHÉMIE

12. Ngbanga ti nyen Néhémie ayeke nzoni tapande ndali ti e?

¹² Gbu li na ndo ti Néhémie so ayeke zo ti mungo ye ti nyongo ni na gbia ti Perse, Artaxerxès, na ngu 450 kozo ti Christ. Néhémie ayeke mbeni nzoni tapande ti zo so asambela lani na bê ti lo kue. Bible atene so lo te kobe ape nga lo sambela teti alango mingi ndali ti aye ti ngangu so asi na aJuif na Jérusalem (Néh. 1:4). Na ngoi so Artaxerxès ahunda lo ndani so lê ti lo ayeke na vundu, lo fa ye so asi na Jérusalem. Na pekoni gbia ni ahunda lo atene: “Ye so mo hunda ayeke nyen? Tongaso [Néhémie a]sambela Nzapa ti yayu.” (Néh. 2:2-4). Nyen la asi na pekoni? Jéhovah akiri lani tënë na sambela ti lo na mbeni lege so amû maboko na aJuif (Néh. 2:5, 6). Ye so akpengba lani mabe ti Néhémie biani!

13, 14. Nyen la alingbi e sara ti tene mabe ti e angbâ ti kpengba si Satan awara lege pëpe ti sara si bê ti e anze?

¹³ Tongana e ngbâ ti sambela lakue tongana ti so Néhémie asara lani, a yeke mû maboko na e ti duti na kpengba mabe. Satan ayeke bâ mawa ti e ape na lo yeke gi lakue ti sara ngangu na e na ngoi so lo bâ so e woko. Na tapande, tongana e yeke na mbeni kota kobela wala e yeke na yâ ti kota vundu, e lingbi ti komanse ti pensé so angoi so e mû ti fa na tënë nze na nze ayeke kete mingi na lê ti Nzapa. Ambeni ye so asi ândö na ambeni ita, a lingbi ti sara si ala yeke na vundu. Satan aye ti tene e pensé so e yeke ye oko ape. Lo yeke gi ti sara ngangu na ndo ti atënë ti bê ti e tongaso si mabe ti e awoko. Me e lingbi ti ngbâ ti duti na kpengba mabe tongana e “zia lê ti [e] akpengba ti sambela.” Biani, ‘kota vala ti mabe ayeke mû ande lege na e ti mingo wâ ti akokora kue ti Zo ti sioni.’​—aÉph. 6:16.

¹⁴ Tongana e “zia lê ti [e] akpengba ti sambela”, e yeke tï pëpe na yâ ti tara sân ti tene e hinga nga e yeke duti be-ta-zo na Jéhovah. Tongana e tingbi na mbeni ye so azia mabe ti e na yâ ti tara, a yeke nzoni e dabe ti e na tapande ti Néhémie na e sambela hio na Nzapa. A yeke gi na ngangu ti Jéhovah oko la e lingbi ti luti na lê ti atara nga ti gbu ngangu na yâ ti aye so azia mabe ti e na yâ ti tara.

E SAMBELA NDALI TI AITA TI E

15. Ahundango ndo wa la a yeke nzoni e hunda tere ti e na ni?

¹⁵ Jésus avoro tere na Nzapa ndali ti Pierre ti tene mabe ti Pierre awoko ape (Luc 22:32). Na ngoi ti akozo Chrétien, Epaphras so ayeke nga mbeni Chrétien amû peko ti sarango ye ti Jésus so. Lo sambela ndali ti aita ti lo ti Colosses. Paul atene: ‘Lo mû tere ti lo kue ti sambela Nzapa ndali ti ala. Lo yeke hunda na Nzapa ti tene ala gbu ngangu, ala ga nzoni kue si ala sara ye so kue bê ti Nzapa aye.’ (aCol. 4:12, Fini Mbuki, 1995). A yeke nzoni e hunda tere ti e: ‘Mbi yeke sara ngangu ti sambela ndali ti aita ti mbi na yâ ti dunia kue? Fani oke la mbi sambela ndali ti aita ti mbi so ayeke bâ pasi ndali ti akpale so aga na peko ti aye tongana yengingo ti sese wala ngu so asuku amû ndo? A ninga awe la mbi sambela ndali ti aita so ayeke na akota kusala na yâ ti bungbi ti Jéhovah? Mbi sambela ade ti ninga ape ndali ti aita ti congrégation so ayeke na akpale?’

16. Fa ngbanga ti nyen a yeke biani kota ye ti tene e sambela ndali ti aita ti e.

¹⁶ Asambela so e yeke sara na Jéhovah Nzapa ndali ti aita ti e, a yeke mû maboko na ala biani. (Diko 2 aCorinthien 1:11.) Atâa so a yeke pëpe asambela so awakua ti Jéhovah ayeke sara na lo fani mingi la ayeke pusu lo ti sara ye, lo yeke na ngia ti bâ so ala bi bê ti ala biani na amba ti ala nga lo yeke bâ na nene ni aye so agbu bê ti ala na ngoi so lo kiri tënë na asambela ti ala. Tongaso, a yeke nzoni e bâ so ayeke ngbanga ti e ti sambela ndali ti aita ti e. Legeoko tongana ti Epaphras, e yeke fa so e ye aita ti e nga e bibe ti e na ala tongana e sara ngangu ti sambela ndali ti ala. Tongana e sara ni, e yeke duti na ngia, teti so “ngia ayeke mingi tongana zo amû ye na zo ahon ti wara ye na maboko ti zo.”​—Kus. 20:35.

“SALUT TI E AGA NDURU”

17, 18. Na lege wa tongana e “zia lê ti [e] akpengba ti sambela”, a yeke mû maboko na e?

¹⁷ Paul atene: “Bï aga nduru ti hon awe, na ndo aga nduru ti han.” Kete na pekoni lo kiri lo tene: “Ala hinga ngoi ni, ngbanga ti so ngbonga ni alingbi awe ti tene ala zingo na lango, teti fadeso salut ti e aga nduru mingi ahon ti ngoi so e ga lani azo so amä na bê.” (aRom. 13:11, 12). Fini dunia so Nzapa amû zendo ni na e aga nduru awe, nga salut ti e aga nduru mingi ahon ti so e lingbi ti pensé na ni. A lingbi e lango na lege ti yingo pëpe, nga a lingbi e zia lâ oko pëpe si aye ti dunia so amû ngoi so e yeke na bezoin ni ti duti e oko ti sambela Jéhovah. “Zia lê ti [e] akpengba ti sambela.” Tongana e sara ni, a yeke mû maboko na e ti duti na “sarango ye so ayeke nzoni-kue” nga ti sara “akusala so afa so [e] gbu tënë ti Nzapa ngangu”. (2 Pi. 3:11, 12). Lege so e yeke sara na ye na yâ ti fini ti e la ayeke fa wala e lango pëpe na lege ti yingo nga so e hinga biani so ngoi ti tene a futi sioni dunia ti Satan aga nduru mingi awe. Tongaso, a lingbi e “ngbâ ti sambela lakue.” (1 aThes. 5:17). A yeke nzoni e sara ye tongana ti Jésus, e gi mbeni ndo so e lingbi ti duti dä gi e oko ti sambela Jéhovah. Tongana e mû ngoi mingi ti sambela Jéhovah, e yeke ga nduru mingi na lo (Jacq. 4:7, 8). So ayeke tâ nzoni ye mingi!

¹⁸ Bible atene: “Na ngoi so lo de na yâ ti mitele, Christ avoro tere ti lo na yâ ti sambela nga lo hunda aye so agbu bê ti lo na Nzapa so alingbi ti sö lo na kuâ, na dengo kongo ngangu nga na ngu ti lê, na a mä lo nzoni ndali ti so lo kpe mbeto ti Nzapa.” (aHéb. 5:7). Jésus avoro tere ti lo lani na yâ ti sambela na Jéhovah nga lo hunda na lo aye so agbu bê ti lo, na lo ngbâ be-ta-zo na Nzapa na yâ ti fini ti lo kue na ndo ti sese. Ye so asara si, Jéhovah azingo Molenge ti lo na kuâ nga lo mû na lo mbeni fini so alingbi ti hinga kuâ pëpe na yayu. E nga kue a lingbi e ngbâ be-ta-zo na Babâ ti e ti yayu atâa atara wa la e lingbi ti wara ande. Biani, e lingbi ti wara futa ti e so ayeke fini ti lakue lakue tongana e ngbâ ti “zia lê ti [e] akpengba ti sambela.”