Toli ti atalent afa na e nyen?

1, 2. Ngbanga ti nyen la Jésus atene lani toli ti atalent?

NA YÂ ti toli ti atalent, Jésus afa polele kua so lo mû na adisciple ti lo so a soro ala ti gue na yayu. A lingbi e hinga ye so toli so aye ti tene, ndali ti so a bâ e atâ Chrétien kue, atâa e yeke na beku ti gue na yayu wala ti wara fini na ndo ti sese.

² Jésus atene lani toli ti atalent so na yâ ti kiringo tënë so lo kiri na ni na adisciple ti lo so ahunda lo na ndo ti “fä ti ngoi so [lo] yeke si na [lo] yeke duti dä nga ti ngoi so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi”. (Mat. 24:3). Tongaso, toli so aga tâ tënë na ngoi ti e, na a yeke na yâ ti fä so afa so Jésus asi awe na lo yeke Gbia.

3. Atoli so ayeke na Matthieu chapitre 24 na 25 afa na e nyen?

³ Toli ti atalent ayeke na yâ ti atoli osio so ayeke na Matthieu 24:45 ti si na 25:46. Ambeni toli ni so ota kue ayeke na yâ ti kiringo tënë so Jésus akiri na ni na adisciple ti lo na ndo ti fä ti singo ti lo. A yeke toli ti ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara, ti amasia bale-oko nga na ti angasangbaga nga na angasa. Na yâ ti atoli so osio kue, Jésus agboto lê mingi na ndo ti aye so a yeke hinga na atâ disciple ti lo na alango ti nda ni so. Toli so Jésus atene na ndo ti ngbâa, na ndo ti amasia nga na ndo ti atalent abâ adisciple ti lo so a soro ala ti gue na yayu. Na yâ ti toli so andu ngbâa be-ta-zo, Jésus afa polele so, a lingbi kete groupe ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu, so ayeke na kua ti fa ye na awakua ti Jéhovah na alango ti nda ni so, aduti be-ta-zo nga asara ye na ndara. Na yâ ti toli ti amasia, Jésus afa so a lingbi adisciple ti lo kue so a soro ala ti gue na yayu aleke tere ti ala nga lê ti ala akpengba, ndali ti so Jésus ayeke ga na mbeni lango nga na mbeni l’heure so zo oko ahinga ni ape. Na yâ ti toli ti atalent, Jésus afa so a lingbi ala sara akua ti ala ti Chrétien ngangu. Ndangba toli ti Jésus so ayeke na ndo ti angasangbaga nga na angasa abâ azo so ayeke na beku ti wara fini na ndo ti sese. Lo fa polele so a lingbi ala duti be-ta-zo nga ala mû maboko mingi na aita ti Christ so a soro ala ti gue na yayu na so ade na ndo ti sese.a Zia e sara fadeso tënë na ndo ti toli ti atalent.

KOTA ZO NI AMÛ NA ANGBÂA TI LO GBÂ TI NGINZA

4, 5. Koli, wala kota zo, so a sara tënë ti lo na yâ ti toli ti atalent aye ti sara tënë ti zo wa? Ngere ti talent oko ayeke lani oke?

⁴ Diko Matthieu 25:14-30. A sara angu mingi awe a fa na yâ ti ambeti ti e so koli, wala kota zo, so a sara tënë ti lo na yâ ti toli ni aye ti sara tënë ti Jésus. Nga a tene so lo gue na tambela na kodoro wande na ngoi so lo montê na yayu na ngu 33. Na yâ ti mbeni toli ni so akpa ti so ni so, Jésus afa ndani so lo gue na tambela ni lo tene “ti tene [ni] wara lege ti komande tongana gbia”. (Luc 19:12). Na ngoi so Jésus akiri na yayu Nzapa amû na lo gi hio ngangu ti komande na yâ ti Royaume ti lo kue ape.b Lo “duti na tere ti Nzapa na mbage ti maboko ti lo ti koli, na ti londo na ngoi ni so, lo yeke ku juska na lango so a yeke zia awato ti lo tongana mbata ti gere ti lo.”—aHéb. 10:12, 13.

⁵ Koli so a sara tënë ti lo na yâ ti toli ni ayeke na atalent miombe, a yeke mbeni ye so ayeke ye ti kota nginza mingi na ngoi ni kâ.c Kozo ti tene lo hon na kodoro wande, lo kangbi atalent ni na angbâa ti lo, ti tene ala dë buze na ni. Legeoko tongana ti koli so, kozo ti tene Jésus ague lani na yayu lo yeke na mbeni ye so ngere ni ayeke ngangu mingi. A yeke nyen? A yeke kua so lo sara lani na ngoi so lo yeke na sese.

6, 7. Atalent ni aye ti sara tënë ti nyen?

⁶ Jésus abâ kua ti fango tënë nga na ti fango ye na nene ni mingi. (Diko Luc 4:43.) Ni la lo hinga so kota kua ti sarango ni ayeke dä nga so azo mingi ayeke yeda na ni. Lo tene na adisciple ti lo kozo awe, lo tene: “Ala yô lê ti ala na nduzu na ala bâ ayaka ni, akobe ni abe awe ti tene a ko ni.” (Jean 4:35-38). Lo yeke pensé lani na ndo ti gbâ ti ambeni zo so ayeke ga ande adisciple ti lo. Mbeni nzoni zo ti fango yaka ayeke zia pëpe yaka ti lo so akobe ni akpengba awe ti tene abuba. Jésus nga kue asara tongaso. Na peko ti so a zingo lo na kuâ kozo ti tene lo gue na yayu, lo mû kota kua na adisciple ti lo, lo tene: “Ala gue, ala sara si azo na popo ti amara kue aga adisciple.” (Mat. 28:18-20). Tongaso, Jésus azia na ala mbeni ye so ngere ni ayeke ngangu mingi so ayeke fango tënë.—2 aCor. 4:7.

⁷ Nyen la e lingbi ti tene na nda ni? Na ngoi so Jésus amû na adisciple ti lo kua ti sarango adisciple ayeke mo bâ mo tene lo mû na ala “aye ti lo”: atalent ti lo (Mat. 25:14). Na nduru tënë, atalent ni aye ti sara tënë ti kua ti fango tënë nga na ti sarango si azo aga adisciple.

8. Atâa so kota zo ti yâ ti toli ni amû na angbâa ti lo wungo ti atalent nde nde, nyen la lo ye zo oko oko asara?

⁸ Na yâ ti toli ti atalent, Jésus atene so na mbeni ngbâa ni oko, kota zo ni amû na lo talent oku. Na mbeni, lo mû na lo talent use. Na mbeni nde, lo mû na lo talent oko (Mat. 25:15). Atâa so wungo ti atalent so kota zo ni amû na ala ayeke nde nde, lo ye ti tene angbâa ni kue asara kua na ngangu ti ala kue ti wara ambeni talent ni na ndo ni. Legeoko nga Jésus aye ti tene adisciple ti lo so a soro ala ti gue na yayu asara kua ti fango tënë na ngangu ti ala kue (Mat. 22:37; aCol. 3:23). Na Pentecôte ti ngu 33, adisciple ti Christ akomanse ti dë buze na atalent ni. A fa nzoni mingi na yâ ti mbeti ti Kusala ngangu kua so ala sara ti fa tënë nga ti sara adisciple.d—Kus. 6:7; 12:24; 19:20.

ANGBÂA NI AYEKE SARA KUA NA ATALENT NI NA ALANGO TI NDA NI

9. (a) Nyen la kozo ngbâa nga na use ngbâa ti yâ ti toli ni asara na atalent so a mû na ala? (b) Ye so afa na e nyen? (c) Nyen la “ambeni ngasangbaga” ayeke sara?

⁹ Na yâ ti ngoi ti nda ni so, mbilimbili ti londo na ngu 1919 ti ga na ni, angbâa ti Christ, so ayeke be-ta-zo so a soro ala ti gue na yayu na so angbâ na ndo ti sese, ayeke dë buze na atalent so Kota zo ti ala amû na ala. Legeoko tongana ti kozo ngbâa ni nga na use ngbâa ni, aita so a soro ala ti gue na yayu ayeke sara kua so a mû na ala na ngangu ti ala kue. E yeke na bezoin pëpe ti gi ti hinga zo wa la awara talent oku wala zo wa la awara talent use. Na yâ ti toli ni, kozo ngbâa ni awara atalent oku na ndo ti atalent so a mû na lo nga use ngbâa ni awara atalent use na ndo ti atalent so a mû na lo. Tongaso, ala use kue asara kua ngangu. Ka nyen la aChrétien so ayeke na beku ti wara fini na ndo ti sese ayeke sara ti ala? Ala yeke sara mbeni kota kua. Na yâ ti toli ti Jésus na ndo ti angasangbaga nga na angasa, lo fa na e so azo so ayeke na beku ti wara fini na ndo ti sese ayeke na pasa ti mû maboko lakue na aita ti Christ so a soro ala ti gue na yayu na yâ ti kua ti fango tënë nga na ti fango ye. Na alango ti nda ni so ayeke ngangu mingi, agroupe so use kue abungbi oko ti sara kua na bê ti ala kue tongana “kundu oko” ti sara adisciple.—Jean 10:16.

10. Nyen la afa so e yeke na alango ti nda ni?

¹⁰ Jésus aye ti tene adisciple ti lo kue asara kua ngangu ti sara adisciple mingi. A yeke ye so adisciple ti lo asara na ngoi ti akozo Chrétien. Ka ti ngoi ti nda ni so toli ti atalent aga tâ tënë dä a yeke tongana nyen? Awakua ti Jésus so ayeke be-ta-zo nga so ayeke sara kua ngangu afa tënë mingi nga asara si gbâ ti azo aga adisciple. Ade ala fa tënë mingi tongaso kozo ape. Ndali ti so ala yeke sara kua ngangu, ngu oko oko azo saki na saki ayeke wara batême. Na afini zo so nga kue ayeke sara kua ti fango tënë nga na ti fango ye. Guengo na li ni ti kua ti fango tënë ayeke mbeni kota ye so afa so Jésus ayeke komande na yâ ti Royaume ti lo. Kite ayeke pëpe so tere ti Jésus anzere ndali ti kua so angbâa ti lo asara so!

LAWA LA KOTA ZO NI AYEKE GA?

11. E hinga tongana nyen so Jésus ayeke ga ti leke tënë ti nginza na angbâa ti lo na ngoi ti kota ye ti vundu?

¹¹ Jésus ayeke ga ande ti leke tënë ti nginza na angbâa ti lo na ngoi so kota ye ti vundu ayeke ga nduru ti hunzi. E hinga ni tongana nyen? Na yâ ti prophétie ti Jésus so ayeke na Matthieu chapitre 24 na 25, lo kiri na ndo ti tënë ti gango ti lo fani mingi. Tongana lo yeke sara tënë ti fango ngbanga na ngoi ti kota ye ti vundu, lo tene so azo “[a]yeke bâ ande Molenge ti zo so ayeke ga na ndo ti ambinda ti yayu”. Lo wa adisciple ti lo so ayeke na alango ti nda ni ti lango pëpe, lo tene: “Ala hinga pëpe lango so Seigneur ti ala ayeke ga na ni” nga “a yeke na mbeni ngbonga so ala bi bê ti ala na ni pëpe si Molenge ti zo ayeke ga.” (Mat. 24:30, 42, 44) Tongaso, tongana Jésus atene so “wa ti angbâa so aga ti leke tënë ti nginza na ala”, lo ye ti sara lani tënë ti ngoi so lo yeke ga ande ti fâ ngbanga ti azo nga ti futi dunia ti Satan.e—Mat. 25:19.

12, 13. (a) Kota zo ni atene nyen na kozo ngbâa ni nga na use ngbâa ni? Lo tene tongaso ndali ti nyen? (b) Lawa la a yeke kpo nzoroko biani biani na lê ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu? (Bâ encadré “A bâ so ala lingbi na ngoi so ala kui.”) (c) Futa wa la ala so amû maboko na aChrétien so a soro ala ti gue na yayu ayeke wara ande?

¹² Tongana ti so a fa na yâ ti toli ni, na ngoi so kota zo ni aga, lo bâ so kozo ngbâa so lo mû na lo talent oku awara ambeni oku na ndo ni. Nga use ngbâa ni so lo mû na lo talent use awara ambeni talent use na ndo ni. Na kota zo ni atene na ala use kue oko tënë, lo tene: “So nzoni! Mo so mo yeke nzoni ngbâa nga mo yeke be-ta-zo! Mo yeke be-ta-zo na ndo ti aye so ayeke mingi pëpe. Fade mbi zia mo na ndo ti aye mingi.” (Mat. 25:21, 23). Nyen la e yeke ku ti bâ na ngoi so Jésus so ayeke na gloire ayeke ga ande ti fâ ngbanga?

¹³ Kozo ti tene kota ye ti vundu ato nda ni, Nzapa ayeke kpo nzoroko biani biani na lê ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so asara kua ngangu. Ala yeke tongana kozo ngbâa nga na use ngbâa so a sara tënë ti ala na yâ ti toli ti atalent (Apoc. 7:1-3). Kozo na Harmaguédon, Jésus ayeke mû na ala futa ti ala so ayeke ti wara fini na yayu. Ala so amû maboko na aita ti Christ ti fa tënë na so ayeke na beku ti wara fini na ndo ti sese, a yeke bâ ala tongana angasangbaga. Na ala yeke wara futa ti ala so ayeke fini ti lakue lakue na ndo ti sese na gbe ti Royaume ti Nzapa.—Mat. 25:34.

SIONI NGBÂA NGA ZO TI GOIGOI

14, 15. Jésus aye lani ti tene so aChrétien so a soro ala ti gue na yayu ayeke ga sioni nga ala yeke ga azo ti goigoi? Mo tene tongaso ngbanga ti nyen?

¹⁴ Na yâ ti toli ni, ota ngbâa ni adë buze na talent ti lo pëpe nga lo zia ni na azo ti batango nginza pëpe me lo lu ni. Ngbâa so afa so lo yeke na sioni bibe, ndali ti so lo ke na mbana ti sara kua so kota zo ti lo amû na lo. A yeke na lege ni so kota zo ni atene na lo atene lo yeke “sioni ngbâa nga zo ti goigoi!” Kota zo ni azi talent ni na maboko ti lo amû na lo so lo yeke na ni bale-oko so. Na pekoni, a bi lo “na gigi na yâ ti bingo.” “Kâ la si fade lo yeke toto na lo yeke te pembe ti lo.”—Mat. 25:24-30; Luc 19:22, 23.

¹⁵ So Jésus atene mbeni oko ti angbâa ni ahonde talent ti lo, lo ye ti fa so tongana amû adisciple ti lo so a soro ala ti gue na yayu ota, oko na popo ti ala ayeke duti sioni nga zo ti goigoi? Ên-ën. Zia e bâ atënë so Jésus atene na yâ ti ambeni toli ti lo use. Na yâ ti toli ti Jésus na ndo ti ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara, lo sara tënë ti mbeni sioni ngbâa so ayeke pika amba ti lo ngbâa. Lo ye lani pëpe ti tene so mbeni groupe ti sioni ngbâa ayeke bâ gigi. Me lo yeke mû wango lani na angbâa so ayeke be-ta-zo ti sara ye pëpe tongana sioni ngbâa so. Legeoko nga, na yâ ti toli ti amasia bale-oko, Jésus aye lani ti tene pëpe so mingi ti adisciple ti lo so a soro ala ti gue na yayu ayeke duti ande tongana amasia oku ti buba. Me lo yeke mû lani wango na aita ti lo so ayeke gue na yayu na ndo ti ye so alingbi ti si na ala tongana lê ti ala akpengba ape nga ala leke tere ti ala ape.f Na lege ti atënë ti atoli so, e lingbi ti tene so na yâ ti toli ti atalent, Jésus aye lani ti tene pëpe so mingi ti aita ti lo so a soro ala ti gue na yayu ayeke ga sioni wala ayeke duti azo ti goigoi  a alango ti nda ni so. Me lo yeke mû lani wango na adisciple ti lo so a soro ala ti gue na yayu so a lingbi ala ngbâ ti sara kua ngangu ti “dë buze” na talent ti ala, nga ala ke ti sara ye tongana ti sioni ngbâa so.—Mat. 25:16

16. (a) Aye use wa la toli ti atalent afa na e? (b) Tongana nyen la article so amû maboko na e ti mä yâ ti toli ti atalent? (Bâ encadré “Mä yâ ti atënë ti toli ti atalent.”)

¹⁶ Aye use wa la toli ti atalent afa na e? Kozo ye ni, Kota zo, wala Christ, amû na angbâa ti lo so a soro ala ti gue na yayu mbeni ye so na lê ti lo ngere ni ayeke ngangu mingi: kua ti fango tënë nga na ti sarango adisciple. Use ye ni, Christ aye ti tene e kue e sara kua ti fango tënë na ngangu ti e kue. Tongana e sara tongaso, kite ayeke pëpe so Jésus ayeke futa e ndali ti so e sara ye na mabe, lê ti e akpengba nga e ngbâ be-ta-zo.—Mat. 25:21, 23, 34.