Nyen la mo doit ti sara ti ngbâ na fini lakue lakue?

1. Ngbanga ti nyen la azo mingi apensé so zo apeut ti ngbâ na fini lakue lakue ape?

AZO mingi ayeke te nzoni kobe nga ala yeke sara sport lakue tongaso si ala ngbâ na nzoni seni. Me ala hinga so tengo nzoni kobe nga na sarango sport ayeke kanga lege na ala ape ti ga mbakoro nga ti kui. Peut-être ala pensé so zo apeut ti ngbâ na fini lakue lakue ape. Ye oko, Jésus atene so azo apeut ti ngbâ na ‘fini lakue lakue’ tongana ti so lo tene na Jean 3:16 nga na 5:24.

2. Jean chapitre 6 atene nyen na ndö ti fini ti lakue lakue? (Jean 6:​39, 40).

² Mbeni lâ, Jésus amû mapa na susu na azo saki mingi na lege ti miracle.a Ye so apika lani bê mingi, me tënë so lo tene na ndade ni asara si li ti azo aga kirikiri. Gbâ ti azo amû peko ti lo na Capernaüm, so ayeke nduru na yanga ti Kota ngu ti Galilée, na lo tene na ala so a peut ti zingo azo na kuâ na ala ngbâ na fini lakue lakue. (Diko Jean 6:​39, 40.) Gbu li na ndö ti ye so tënë so aye ti tene ndali ti akamarade ti mo nga na afami ti mo so akui. Atënë ti Jésus so afa so a peut ti zingo na kuâ gbâ ti azo so akui nga mo na azo so mo ye ala apeut ti ngbâ na fini lakue lakue. Me atënë so Jésus atene na pekoni na yâ ti chapitre so ayeke lani ngangu na gbâ ti azo ti mä yâ ni na ayeke nga tongaso laso. Tënë ti nyen la Jésus atene lani?

3. Tënë ti nyen la Jésus atene na Jean 6:51 na ndö ti lo wani?

³ Na peko ti so Jésus asara miracle lo mû kobe na gbâ ti azo, ala pensé lani na manne so Jéhovah amû na azo ti Israël na ngoi so ala yeke na yâ ti benyama. Ti vrai ni, Bible airi manne “mapa so alondo na yayu”. (Ps. 105:40; Jean 6:31). Jésus asara tënë ti manne ti fa na gbâ ti azo ni mbeni ye so ayeke kota mingi. Atâa so manne ayeke mbeni ye so Nzapa amû na azo na lege ti miracle, ala so ate ni lani akui na nda ni (Jean 6:49). Me Jésus airi lo wani “tâ mapa so alondo na yayu”, “mapa ti Nzapa” nga “mapa so amû fini na zo.” (Jean 6:​32, 33, 35). Jésus afa kota kangbi so ayeke na popo ti manne na lo wani. Lo tene: “Mbi yeke mapa so ayeke na fini, so alondo na yayu si aga. Tongana mbeni zo ate mapa so, lo yeke ngbâ ande na fini lakue lakue.” (Diko Jean 6:51.) Li ti aJuif so aga lani kirikiri. Ala comprendre lani ape ndani so Jésus atene lo yeke “mapa” so alondo na yayu na so ayeke nzoni ahon manne so Nzapa amû lani na akotara ti ala. Na pekoni Jésus atene: “Mapa so mbi yeke mû ni ande ayeke nyama ti terê ti mbi.” Lo ye lani ti tene nyen la? A yeke nzoni e hinga ni ndali ti so kiringo tënë ni afa tongana nyen la e na azo so e ye ala e peut ti wara fini ti lakue lakue. Zia e bâ ye so Jésus aye lani ti tene.

MAPA SO AYEKE NA FINI NGA NYAMA TI TERÊ TI LO

4. Ngbanga ti nyen la tënë ti Jésus ason bê ti ambeni zo ngangu?

⁴ Bê ti ambeni zo ason ngangu na ngoi so Jésus asara tënë ti mungo ‘nyama ti terê ti lo ndali ti fini ti dunia so.’ Peut-être ala pensé lani so lo ye ti mû na ala vrai nyama ti terê ti lo ti tene ala te (Jean 6:52). Me na pekoni, Jésus atene na ala mbeni tënë so ahon tâ gbungo li ti ala. Lo tene: “Tongana ala te nyama ti terê ti Molenge ti zo pëpe na ala nyon mênë ti lo pëpe, ala yeke na fini na yâ ti ala pëpe.”—Jean 6:53.

5. Ngbanga ti nyen la e peut ti duti sûr so Jésus aye lani ape ti tene azo anyon vrai mênë ti lo?

⁵ Na ngoi ti Noé, lani Nzapa ake ti tene azo ate mênë (Gen. 9:​3, 4). Jéhovah akiri na ndö ti ndia so na yâ ti Ndia so lo mû na azo ti Israël. Zo so ate mênë, a doit ti “fâ lo.” (Lév. 7:27). Jésus afa lani na aJuif ti sara ye alingbi na andia kue so Nzapa amû na ala (Mat. 5:​17-19). Tongaso, e peut ti pensé ape so lo hunda lani na gbâ ti aJuif ti te vrai nyama ti terê ti lo wala ti nyon vrai mênë ti lo. Me na lege ti tënë so ahon gbungo li ti zo so, Jésus aye lani ti fa na azo tongana nyen ti wara “fini ti lakue lakue”.—Jean 6:54.

6. Ngbanga ti nyen la e peut ti tene so atënë ti Jésus na ndö ti tengo nyama ti terê ti lo nga na nyongo mênë ti lo ayeke na lege ti fä?

⁶ Nyen la Jésus aye lani ti fa? A yeke polele so atënë ti Jésus so ayeke na lege ti fä, tongana ti so lo tene lani na mbeni wali ti Samarie. Lo tene: “Zo so anyon ngu so mbi yeke mû ande na lo, nzara ti ngu ayeke sara lo oko pëpe, me ngu so mbi yeke mû na lo ayeke ga ande tongana mbeni li ti ngu na yâ ti lo na ayeke sigi ti mû na zo fini ti lakue lakue.” (Jean 4:​7, 14).b Jésus aye lani ape ti tene so wali ti Samarie ni ayeke wara fini ti lakue lakue gï na nyongo mbeni senge ngu. Legeoko nga, lo yeke tene lani ape na gbâ ti azo so ayeke na Capernaüm so ala yeke wara fini ti lakue lakue tongana ala te nyama ti terê ti lo nga ala nyon mênë ti lo.

MBENI NGOI NDE SO JÉSUS ATENE OKO TËNË NA LEGE TI FÄ

7. Ambeni zo atene nyen na ndö ti tënë ti Jésus so ayeke na Jean 6:53?

⁷ Ambeni zo atene so tënë ti Jésus so ayeke na Jean 6:53 afa ye so azo abezoin ti sara na ngoi ti Kobe ti Seigneur ndali ti so lo sara kua na oko tënë (Mat. 26:​26-28). Ala tene so zo kue so aga na Kobe ti Seigneur adoit ti te mapa nga ti nyon vin so a yeke hon na ni. Eskê a yeke na lege ni? A yeke kota ye ti tene e gi ti hinga kiringo tënë ni ndali ti so ngu oko oko na yâ ti dunia kue azo kutu mingi ayeke bungbi na e ndali ni. Zia e bâ kangbi so ayeke na popo ti tënë so Jésus atene na Jean 6:53 nga na ti so lo tene na ngoi ti Kobe ti Seigneur.

8. Ambeni ye wa la ayeke nde nde na yâ ti angoi use so? (Bâ nga afoto.)

⁸ Zia e bâ aye use so ayeke nde nde na yâ ti angoi so. Kozoni, lawa la Jésus atene tënë so ayeke na Jean 6:​53-56? Lo tene ni na ndo wa? Lo tene tënë so lani na gbâ ti aJuif so ayeke na Galilée na ngu 32, ngu oko tongaso kozo ti tene lo zia na sese Kobe ti Seigneur na Jérusalem. Use ni, lo sara tënë ni na azo wa? Lo tene lani tënë so na azo so aye mingi ti tene lo mû na ala kobe ahon ti manda ye na ndö ti Jéhovah wala na ndö ti Royaume ti Nzapa (Jean 6:26). Tongaso, na ngoi so Jésus atene mbeni tënë so a yeke ngangu na ala ti mä yâ ni, hio ala zia ti mä lo. Même ambeni disciple ti lo azia ti mû peko ti lo (Jean 6:​14, 36, 42, 60, 64, 66). Azo so ayeke lani nde mingi na abazengele 11 so ayeke be-ta-zo so ayeke lani na terê ti Jésus na ngoi so lo zia na sese Kobe ti Seigneur ngu oko tongaso na pekoni na ngu 33. Na ngoi ni so, abazengele 11 so ayeke be-ta-zo ayeke lani na terê ti lo atâa so ala mä yâ ti aye kue so lo yeke fa ape. Me nde na mingi ti azo so ayeke na Galilée, abazengele be-ta-zo so ahinga lani so Jésus ayeke Molenge ti Nzapa so alondo na yayu adescend (Mat. 16:16). Lo gonda ala, lo tene: “Ala yeke azo so angbâ na terê ti mbi na yâ ti atara so asi na mbi.” (Luc 22:28). Aye use so afa so na ngoi so Jésus atene tënë so ayeke na Jean 6:​53, lo yeke gi lani pëpe ti fa ye so ayeke si na ngoi ti Kobe ti Seigneur. Ambeni ye ayeke dä encore so afa kangbi so ayeke na popo ti angoi use so.

ATËNË TI JÉSUS SO ABÂ NGA MO

9. Atënë so Jésus atene na ngoi ti Kobe ti Seigneur abâ azo wa?

⁹ Na ngoi ti Kobe ti Seigneur, Jésus amû mapa so a sara na levure ape na abazengele ti lo na lo tene na ala so ayeke tapande ti terê ti lo. Na pekoni, lo mû na ala kopo ti vin na lo tene ayeke tapande ti “mênë ti mbele ni”. (Marc 14:​22-25; Luc 22:20; 1 aCor. 11:24). Tënë so lo tene na ndö ti mbele ni ayeke kota tënë mingi. Azo so ayeke na yâ ti fini mbele ni ayeke “azo ti Israël [ti yingo]” so ayeke duti ande “na yâ ti Royaume ti Nzapa”, me azo kue ape (aHéb. 8:​6, 10; 9:15). Abazengele amä yâ ti tënë ni lani na ngoi ni so ape, me kete na pekoni a soro ala na lege ti yingo vulu a ga na ala na yâ ti fini mbele ni ti tene ala wara place na terê ti Jésus na yayu.—Jean 14:​2, 3.

10. Mbeni ye nde wa la azia kangbi na popo ti tënë so Jésus atene na Galilée na ti so lo tene na ngoi ti Kobe ti Seigneur? (Bâ nga foto.)

¹⁰ Tënë so Jésus atene na ngoi ti Kobe ti Seigneur abâ “kete kundu ti ataba”. Kete groupe so akomanse na abazengele be-ta-zo so ayeke lani na terê ti lo na ngoi ti Kobe ti Seigneur ni (Luc 12:32). Ala la Jésus ahunda na ala ti te mapa na ti nyon vin na lakui ni so. Ambeni zo so ayeke duti ande na yâ ti groupe so ayeke te nga mapa ni nga ayeke nyon vin ni na ngoi ti Kobe ti Seigneur. Ala la ayeke wara place na terê ti lo na yayu. Tongaso, kangbi ayeke encore na popo ti tënë so lo tene na ngoi ti Kobe ti Seigneur na ti so lo tene ni lani kozo na Galilée. Tënë so Jésus atene na ngoi ti Kobe ti Seigneur abâ gï kete groupe ti azo. Me ti so lo tene na Galilée abâ azo mingi.

11. Tënë ti nyen la Jésus atene na Galilée so afa so lo yeke sara tënë ti kete groupe ti azo ape?

¹¹ Na ngoi so Jésus ayeke lani na Galilée na ngu 32, lo yeke sara lani tënë mbilimbili na aJuif so aye ti tene lo mû na ala kobe. Me lo gboto lani lê ti ala na ndö ti mbeni ye so ayeke nzoni mingi ahon tâ kobe, mbeni ye so na lege ni ala peut ti wara fini ti lakue lakue. Jésus atene même so azo so akui, a peut ti zingo ala na kuâ na ndangba lango ni na ala peut ti ngbâ na fini lakue lakue. Lo yeke sara lani pëpe tënë ti kete wungo ti azo so a soro ala tongana ti so lo tene ni na pekoni na ngoi ti Kobe ti Seigneur. Me na Galilée, lo sara tënë mingi na ndö ti anzoni ye so azo kue apeut ti wara. Ti vrai ni, lo tene: “Tongana mbeni zo ate mapa so, lo yeke ngbâ ande na fini lakue lakue. . . . Mapa so mbi yeke mû ni ande ayeke nyama ti terê ti mbi so mbi yeke mû ndali ti fini ti dunia so.”—Jean 6:51.c

12. Nyen la zo abezoin ti sara ti wara fini ti lakue lakue?

¹² Jésus atene ape na aJuif so ayeke na Galilée so zo kue so ayeke na fini wala so a yeke dü lo ande ayeke ngbâ na fini lakue lakue. Gï azo so “ate mapa so,” so ti tene azo so amä na bê na lo, la ayeke bâ nzoni dä. Laso, azo mingi atene ala mä na bê na Jésus nga ala yeke iri lo sauveur ti ala (Jean 6:29). Me ambeni zo na popo ti gbâ ti azo so amä na bê na Jésus na tongo nda ni adö lo azia. Ala sara tongaso ngbanga ti nyen?

13. Nyen la zo abezoin ti sara ti duti tâ disciple ti Jésus?

¹³ Mingi ti gbâ ti azo amû lani peko ti Jésus gï ndali ti so lo mû na ala ye so ala ye. Ala ye lani ti tene lo sava ala, lo mû na ala kobe nga lo tene na ala tënë so ala ye ti mä. Lo ga na sese ape gï ti kaï abezoin ti azo. Ala bezoin lani ti ‘ga na mbage ti lo’, so ti tene ti mä lo nga ti sara ye alingbi na ye kue so lo fa.—Jean 5:40; 6:44.

14. Nyen la e doit ti sara ti bâ nzoni na lege ti terê ti Jésus nga na mênë ti lo?

¹⁴ Jésus afa na gbâ ti azo ni so a yeke kota ye ti duti na mabe. Mabe na nyen? Ti mä na bê so terê ti lo nga na mênë ti lo so lo yeke mû na sandaga ayeke na ngangu ti zi azo. A-Juif adoit lani ti duti na mabe na ye so, e nga kue (Jean 6:40). Ti bâ nzoni na lege ti terê ti Jésus nga na mênë ti lo, tongana ti so a tene na Jean 6:​53, e doit ti mä na bê na ye so a futa ti zi azo. Gbâ ti azo apeut ti bâ nzoni na lege ni.—aÉph. 1:7.

15-16. Akota ye wa la e manda na lege ti Jean chapitre 6?

¹⁵ Na Jean chapitre 6, e manda aye so ayeke kota mingi nga so akpengba e kue. E manda so Jésus apensé mingi na azo. Na ngoi so lo yeke lani na Galilée, lo sava akobela, lo fa ye na ndö ti Royaume nga lo sara si azo awara kobe (Luc 9:11; Jean 6:​2, 11, 12). Ye so ayeke kota mingi ayeke so lo fa so lo yeke “mapa so amû fini na zo.”—Jean 6:​35, 48.

¹⁶ Ngu oko oko na ngoi ti Kobe ti Seigneur, azo so ayeke “ambeni taba” ayeke te pëpe mapa ni nga ala yeke nyon pëpe vin ni na ala doit pëpe ti te mapa ni na ti nyon vin ni (Jean 10:16). Ye oko, ala yeke bâ nzoni na lege ti terê nga na mênë ti Jésus Christ. Ti bâ nzoni dä, ala doit ti mä na bê na sandaga ti Jésus nga na anzoni ye so aga na lege ti sandaga ni (Jean 6:53). Azo so adoit ti te mapa ni nga ti nyon vin ni afa so ala yeke na yâ ti fini mbele ni nga ala yeke na beku ti komande na yâ ti Royaume ti yayu. Tongaso, atâa a soro e ti gue na yayu wala e yeke ti ambeni taba, a yeke kota ye mingi ti tene e manda ye na ndö ti mbaï so ayeke na Jean chapitre 6. A fa na e so e kue e doit ti duti na kpengba mabe na ye so a futa ti zi azo tongaso si e wara fini ti lakue lakue.