TI MÛ MABOKO NA ASEWA
Lege ti aidé molenge ti mo tongana lo sara mbeni ye nzoni ape
Lawa lawa, mbeni lâ molenge ti mo apeut ti sara mbeni ye nzoni ape, wala lo peut ti réussir na yâ ti mbeni ye ape. Me nyen la mo peut ti sara ti aidé lo tongana bê ti lo ason wala lo découragé ndali ti ye ni so?
Ye so mo doit hinga
E kue na mbeni ngoi e yeke sara mbeni ye nzoni ape. Bible atene so “e kue e yeke pika gere ti e.” (Jacques 3:2). Amolenge kue. Me tongana molenge asara mbeni ye nzoni ape, nzoni ye na yâ ti ye ni so ayeke so, a peut ti mû lege ande na lo ti hinga tongana nyen ti hon ndö ti angangu kpale. A yeke mbeni ye so a dü zo dungo na ni ape, me a yeke manda ni mandango. Mbeni mama so iri ti lo Laura atene: “Mbi na koli ti mbi e bâ so, a yeke bien ti tene amolenge ahinga ye ti sara tongana ala sara mbeni ye nzoni ape ahon ti tene e sara mo bâ mo tene ye oko apassé ape. Ala peut ti manda ti gbu ngangu tongana aye apassé tongana ti so ala ye ape.”
Gbâ ti amolenge ahinga pëpe ye ti sara tongana ala sara mbeni ye nzoni ape. Ambeni molenge ahinga pëpe ye ti sara tongana ala sara mbeni ye nzoni ape ndali ti so ababâ na amama ti ala asara si ala bâ so faute ni ayeke ti ala amolenge ni ape. Na tapande, tongana molenge awara nzoni note ape na ekole, ambeni babâ na mama ayeke tene droit so a yeke faute ti zo so afa mbeti na molenge ni. Nga, tongana molenge ni awara problème na mbeni kamarade ti lo, babâ na mama ti lo ayeke bi tënë ni na li ti kamarade ti lo ni.
Me tongana lakue ababâ na mama agi ti bata amolenge ti ala si ala wara pëpe sioni ye ti peko ti afaute so ala sara, a yeke duti ande ngangu na amolenge ni ti yeda so ala sara mbeni ye nzoni ape nga ti sara mbeni ye ti leke na kpale ni.
Ye so mo peut ti sara
Fa na molenge ti mo so tongana lo sara mbeni ye, ye ti pekoni ayeke dä.
Bible atene: “Ye so mbeni zo ayeke lu, gï ni la lo yeke ko ni ande.”—aGalate 6:7.
Aye kue so e sara, ye ti pekoni ayeke dä. Tongana e buba mbeni ye, a hunda e ti sara mbeni ye ti leke na ye so abuba so. Tongana e sara mbeni faute, sioni ye ti pekoni ayeke dä. Amolenge adoit ti hinga so tongana ala sara mbeni ye tongaso, ye tongaso la ayeke passé na pekoni, nga ala doit ti hinga so tongana mbeni ye apassé nzoni ape, ala kue ayeke na part ti ala na yâ ti ye ni so. Tongaso, tongana molenge ti mo asara mbeni faute, bi tënë ni na li ti amba ti lo ape wala gi mbeni excuse na lo ape. Me, ti lingbi na ngu ti lo, zia lo yô aye ti peko ti afaute so lo sara. Amolenge ayeke na bezoin ti hinga polele kamba wa la ayeke na popo ti afaute so ala sara na aye ti pekoni so ala wara.
Fa na molenge ti mo ti wara solution na akpale ti lo.
Mama-ndia ti Bible: “Zo ti mbilimbili apeut ti tï fani mbasambala, me lo yeke kiri ti londo.”—aProverbe 24:16.
Tongana e sara mbeni ye na lege ni ape, bê ti e apeut ti son mingi, me a yeke fin ti gigi la ape. Fa na molenge ti mo ti bâ ye so lo peut ti sara ti tene ti peko lo kiri lo sara erreur ni so ape ahon ti tene lo gi ti bâ ye so na lê ti lo ayeke na lege ni ape na yâ ti ye so asi so. Na tapande, tongana molenge ti mo awara nzoni note ape na ekole, aidé lo ti bâ so situation ni apeut ti changé tongana lo diko mbeti ngangu nga lo leke na bê ti lo ti tene ti peko lo sara effort ti wara nzoni note (aProverbe 20:4). Nga tongana molenge ti mo apapa na mbeni kamarade ti lo, aidé lo ti bâ ye so lo peut ti sara ti leke na kpale ni, na tapande lo peut ti hunda pardon même si faute ni kue ayeke ti lo ape.—aRomain 12:18; 2 Timothée 2:24.
Fa na molenge ti mo ti hinga so lo yeke na limite.
Mama-ndia ti Bible: “Mbi tene na zo oko oko kue na popo ti ala ti bâ terê ti lo wani ahon ti so a lingbi zo abâ terê ti lo na ni pëpe.”—aRomain 12:3.
Ti tene na molenge ti mo so lo la lo hinga ti sara ye tongaso nzoni mingi “ahon tanga ti azo kue,” a yeke mbeni ye so ti tâ tënë ni ayeke vrai ape nga a peut ti aidé lo molenge ni ape. Même amolenge so ahinga mbeti mingi ayeke wara ka lakue lakue vingt sur vingt ape. Nga même ala so ahinga ti sara mbeni sport nzoni, lakue lakue la ala yeke gagné ape. Tongaso, tongana mbeni molenge abâ terê ti lo kota mingi ape, ye so ayeke aidé lo ti hinga ye so lo peut ti sara tongana lo sara mbeni ye nzoni kue ape.
Bible atene so akpale so e tingbi na ni apeut ti sara si e kpengba ahon ti kozo nga apeut ti sara si e ga mbeni zo so ahinga ti gbu ngangu (Jacques 1:2-4). Tongaso, aidé molenge ti mo ti tene lo sara vundu ahon ndö ni ape tongana lo tingbi na akpale.
Ti fa na molenge ti découragé ape tongana lo tingbi na kpale ayeke mbeni ye so a hunda temps nga na effort. Me molenge ni ayeke bâ nzoni na peko ti a-effort ni tongana lo kono. Mbeni mbeti (Letting Go With Love and Confidence) atene: “A yeke ngangu na amaseka so ahinga tongana nyen ti leke akpale ti ala, ti sara mbeni ye so ayeke sioni wala mbeni ye ti buba tongana ala tingbi na mbeni kpale so ala hinga pëpe tongana nyen ti leke ni. Tongana mbeni ye so ala ku terê ti ala na ni ape asi, ala yeke hinga ye ti sara.” A yeke tâ tënë so, tongana ala yeke azo so ayeke découragé ape tongana ala tingbi na akpale, ye so ayeke aidé nga ande ala tongana ala ga kota zo.
Wango: Zia tapande ni na molenge ti mo. Girisa ape so fason so mo yeke leke na akpale so mo yeke tingbi na ni na yâ ti gigi, molenge ti mo ayeke bâ ni na gï mara ni la lo yeke sara ti leke na ati ti lo.