E Fa Nzo Tene na Wâ
“Yingo ti i aza nzoni; i sala na Seigneur.”—AROMAIN 12:11.
1, 2. Tongana awafango nzo tene, bango ndo wa aChrétien ayeke sala ngangu ti bata?
TELE ti mbeni maseka-koli ayeke dö teti fini kua so lo wara. Na kozo lango ti kusala ti lo, lo yeke ku na dongo tele aye so zo so amu lo na kua ayeke fa na lo. Lo yeke ku kozo ye so ayeke hunda na lo ti sala na lo ba ni na nene ni mingi. Lo yeke na wâ ti sala ye kue so ngangu ti lo amu lege na lo ti sala.
2 Na mbeni lege tongaso nga, e so e yeke aChrétien e lingbi ti ba tele ti e mveni tongana azo so ato nda ti mbeni fini kusala. Teti so beku ti e ayeke ti duti na fini ti lakue lakue, a lingbi ti tene e to nda ti sala kusala teti Jéhovah ade ti ninga pepe. Biani, Wasalango e ayeke na akua mingi na li teti e, so ayeke mu ande lege na e ti duti lakue na ye ti sala teti lakue lakue. Me kozo kusala so e wara ayeke ti fa nzo tene ti Royaume ti lo. (1 aThessalonicien 2:4) Tongana nyen e yeke ba kusala so Nzapa amu? Legeoko na pendere-koli so, e ye ti sala kusala ni na kode, na wâ, nga na ngia, biani, na bê ti e kue, a lingbi na ngangu ti e!
3. A hunda nyen ti tene e sala kusala ti e nzoni tongana awakua ti nzo tene?
3 Ti tâ tene ni, batango mara ti nzoni bango ndo tongaso alingbi ti duti mbeni kpale. Nde na fango tene ti e, e yeke na ambeni kungba nde, so ambeni na popo ni ahunda ye mingi na e na lege ti mitele nga na atene so agbu bê. Na ambage mingi, e yeke gi lege ti sala aye so kue na ngoi so e yeke bi bê mbilimbili na fango tene. Ye oko, a lingbi ti duti mbeni bira so ayeke hunzi pepe. (Marc 8:34) Jésus agboto lê mingi so, tongana e ye si kusala ti e aChrétien atambela nzoni, a hunda e ti sala ngangu mingi.—Luc 13:24.
4. Tongana nyen agingo bê ti lâ oko oko alingbi ti sala ye na ndo bango ndo ti e na lege ti yingo?
4 Teti aye mingi ti sala ayeke dä, a yeke ngangu pepe ti ba so aye ahon ndo ti e wala ane na ndo e na ambeni ngoi. ‘Agingo bê ti fini’ alingbi ti miro wâ nga na bango na nene ni ti e akusala ti théocratie. (Luc 21:34, 35; Marc 4:18, 19) Ndali ti dutingo ti e ti azo so ayeke mbilimbili-kue pepe, e lingbi ti glisa ‘ndoye so e yeke na ni na tongo nda ni.’ (Apocalypse 2:1-4) Ambeni mbage ti kusala ti e na Jéhovah alingbi ti ga fadeso mbeni ye so e sala ni gi tongaso. Tongana nyen Bible amu wango so e hunda ti wara, ti mu maboko na e ti tene e ngbâ lakue ti bata wâ ti e teti kusala?
Tongana “Wâ so Agbi Ye” na yâ Bê ti E
5, 6. Bazengele Paul aba matabisi ti lo ti fango tene tongana nyen?
5 Kusala so Jéhovah amu na e ayeke mbeni ye ti ngele ngangu mingi, si a lingbi pepe ti zia ni aga gi mbeni ye senge. Bazengele Paul aba fango nzo tene tongana mbeni kota matabisi, na lo mveni lo ba so lo lingbi pepe ti tene a mu ni na lo. Lo tene: “Lo mu na mbi grâce so, mbi zo kete ahon kue, ti fa na aGentil Tene-nzoni ti mosoro ti Christ, mosoro so zo alingbi hinga nda ni pepe; na ti sala si azo kue aba ye so ayeke kusala ti tene ti ndagigi so a honde na yâ Nzapa na ngoi kue giriri, Lo so acréé ye kue.”—aEphésien 3:8, 9.
6 Nzoni bango ndo ti Paul na mbage ti kusala ti lo ayeke mbeni pendere tapande teti e. Na yâ mbeti so lo sû na azo ti Rome, lo tene: “Tongaso mbi yeke na nzala ti fa Tene-nzoni.” Kamela ti nzo tene asala lo pepe. (aRomain 1:15, 16) Lo yeke na nzoni bango ndo nga na nzala ti sala kusala ti lo.
7. Na yâ mbeti so lo sû na azo ti Rome, Paul agboto mê na ndo ye wa?
7 Bazengele Paul ahinga la ni nene ti bata bango ndo so ayeke na wâ, tongaso lo wa aChrétien so ayeke na Rome: “I zia bê ti i anze pepe na salango kusala; yingo ti i aza nzoni; i sala na Seigneur.” (aRomain 12:11) Tene ti Grec so akiri pekoni na ‘bê anze’ andu tene ti “zo so aye ti sala kusala pepe, zo ti goigoi.” Atä so peut-être bê ti e anze biani pepe na yâ kusala ti e, a lingbi e kue e duti na donzi ti ba akozo fä ti wokongo na lege ti yingo na ti gbian bango ndo ti e na lege so alingbi, tongana e ba afä tongaso na ndo e mveni.—aProverbe 22:3
8. (a) Ye wa aga tongana “wâ so agbi” na yâ bê ti Jérémie, na ngbanga ti nyen? (b) Ye nyen e lingbi ti manda na lege ti ye so asi na Jérémie?
8 Yingo ti Nzapa alingbi nga ti mu maboko na e tongana bê ti e anze. Na tapande, na mbeni ngoi prophète Jérémie aba so bê ti lo anze, na lo ye ti zia kusala ti lo ti prophète. Lo tene même na ndo Jéhovah: “Fade mbi sala tene ti Lo pepe, wala mbi sala tene na iri ti Lo mbeni pepe.” So ayeke la ni fä ti mbeni kota wokongo ti Jérémie na lege ti yingo? Pepe. Biani, kpengbango ti Jérémie na lege ti yingo, ndoye ti lo teti Jéhovah, na wâ ti lo teti tâ tene, amu ngangu na lo ti ngbâ ti fa tene ti prophétie. Lo tene: “Ye [tene ti Jéhovah] aga na yâ bê ti mbi tongana wâ so agbi ye, a gbi na yâ bio ti mbi; mbi woko na lege ti batango ye so, na mbi lingbi bata ye so na yâ mbi mbeni pepe.” (Jérémie 20:9) A yeke na lege ni ti tene ngoi na ngoi bê ti awakua be-ta-zo ti Nzapa anze. Me tongana ala sambela na Jéhovah ti wara maboko, fade lo diko ye so ayeke na bê ti ala na lo yeke gbanzi tele ti lo pepe ti mu na ala yingo ti lo ti nzoni-kue tongana, legeoko na Jérémie, ala bata tene ti lo na bê ti ala.—Luc 11:9-13; Kusala 15:8.
“I Mingo Wâ ti Yingo Pepe”
9. Ye nyen alingbi ti kanga lege na yingo ti nzoni-kue ti sala kusala na ndo e?
9 Bazengele Paul awa azo ti Thessalonique: “I mingo wâ ti yingo pepe.” (1 aThessalonicien 5:19) Tâ tene, akusala nga na abango ndo so ague nde na akpengba-ndia ti Nzapa alingbi ti kanga lege na yingo ti nzoni-kue ti sala kusala na ndo e. (aEphésien 4:30) Laso aChrétien ayeke na kungba ti fango nzo tene. E yekia matabisi so mingi. Bê ti e ayeke dö pepe tongana azo so ahinga Nzapa pepe aba kusala ti e ti fango tene na sioni lê. Me tongana, na mbana, mbeni Chrétien aba kusala ti fango tene na nene ni pepe, a lingbi ti sala si wâ ti yingo ti Nzapa, so apusu zo ti sala kusala, amingo.
10. (a) Tongana nyen bango ndo ti afon e alingbi ti sala ngangu na ndo e? (b) A fa nzoni bango ndo wa na mbage ti kusala ti e na 2 aCorinthien 2:17?
10 Ambeni zo na gigi ti kongrégation ti aChrétien alingbi ti ba kusala ti e gi tongana mbeni senge kangbingo ambeti. Na lege ni pepe, ambeni alingbi ti tene so e yeke gue da na da gi ti wara amatabisi. Tongana e zia lege na abango ndo tongaso, so ayeke na lege ni pepe ti sala kusala na ndo e, a lingbi ti sala si salango kusala ti e nzoni akiri na peko. Ahon ti zi lege na abibe tongaso ti sala sioni na e, zia e ngbâ ti bata mara ti bango ndo so Jéhovah na Jésus ayeke na ni na mbage ti kusala ti e. Bazengele Paul asala tene ti nzoni bango ndo so tongana lo tene: “E yeke tongana ambeni zo mingi pepe, ala so asala si Tene ti Nzapa aga ye ti ngele; me e fa tene ti Nzapa na yâ Christ na be-biani na lê ti Nzapa.”—2 aCorinthien 2:17.
11. Ye nyen amu giriri lege na akozo Chrétien ti ngbâ na wâ atä na gbe ti salango ngangu, na a lingbi tapande ti ala andu e tongana nyen?
11 Ngoi kete na peko ti kuâ ti Jésus, adisciple ti lo na Jérusalem asi na gbele mbeni ngoi ti salango ngangu. A zia mbito na bê ti ala na a hunda ala na ngangu ti kaï fango tene. Ye oko, Bible atene “ala kue asi na yingo ti nzoni-kue, na ala fa tene ti Nzapa na mbito pepe.” (Kusala 4:17, 21, 31) Atene so Paul atene na Timothée ambeni ngu na pekoni afa na gigi nzoni bango ndo so a lingbi aChrétien abata. Paul atene: “Nzapa amu na e pepe yingo ti mbito, me Lo mu na e yingo ti ngangu, ti ndoye, na ti ndara. Tongaso, mo sala kamela pepe teti tene ti témoin ti Seigneur ti e, na teti mbi zo ti kanga teti Lo; me a lingbi mo hu pono legeoko na mbi teti Tene-nzoni na lege ti ngangu ti Nzapa.”—2 Timothée 1:7, 8.
Kungba ti E na Mbage ti Zo so Ayeke Ndulu na E Ayeke so Wa?
12. Kota nda ti tene so ngbanga ni e yeke fa nzo tene ayeke so wa?
12 Ti wara nzoni bango ndo na mbage ti kusala ti e, a lingbi ye so apusu e ti sala kusala aduti na lege ni. E yeke fa tene ngbanga ti nyen? A yeke wara kota nda ti tene ni na yâ ti atene ti wasungo psaume: “Fade azo ti Mo ti nzobe asala tene nzoni na Mo [Jéhovah]. Fade ala sala tene ti gloire ti royaume ti Mo, na ala sala tene ti ngangu ti Mo, ti fa na amolenge ti azo kusala ti ngangu ti Mo, Na kota gloire ti royaume ti Mo.” (Psaume 145:10-12) Biani, e yeke fa tene ti sepela Jéhovah na gbele azo kue na ti sala si iri ti lo aga nzoni-kue na gbele azo kue. Atä tongana a yeke gi azo mingi pepe si amä e, ngbango lakue ti fa tene ti salut ti e na dutingo be-ta-zo ayeke sepela Jéhovah.
13. Ye wa apusu e ti fa beku ti salut na ambeni zo?
13 A yeke nga ndoye so e yeke na ni teti azo si apusu e ti fa tene, na ti kpe ti wara ngbanga ti mênë. (Ezéchiel 33:8; Marc 6:34) Atene ti Paul na ngoi so lo yeke sala tene ti azo so ayeke na gigi ti kongrégation ti aChrétien andu ni: “Mbi yeke wakuda ti aGrec na ti azo ti ngonda, ti awandara na ti azo so ahinga ye pepe.” (aRomain 1:14) Paul aba so ayeke kungba ti lo ti fa nzo tene na azo, teti ye so bê ti Nzapa aye ayeke ti tene “mara ti azo nde nde kue alingbi sö kuâ.” (1 Timothée 2:4, NW) Laso, e yeke na mara ti ndoye nga na kungba tongaso na mbage ti zo so ayeke ndulu na e. Ndoye so Jéhovah ayeke na ni teti azo apusu lo ti tokua Molenge ti lo na ndo sese ti kui teti ala. (Jean 3:16) So ayeke la ni mbeni kota sadaka. E yeke mu tapande ti Jéhovah tongana e mu ngoi nga na ngangu ti e kue ti fa na ambeni zo nzo tene ti salut so aluti na ndo sadaka ti Jésus.
14. Tongana nyen Bible afa sese so ayeke na gigi ti kongrégation ti aChrétien?
14 A-Témoin ti Jéhovah ayeke ba amba ti ala zo tongana azo so mbeni lâ alingbi ti ga mbage ti songo ti aita Chrétien. A lingbi e fa tene na mbito pepe, me so aye pepe ti tene gingo azo na tene. Biani, Bible asala kusala na akpengba tene na ngoi so lo sala tene ti sese kue. Paul asala kusala na tene “sese,” na ziango pepe mbeni tene nde na tele ni, ti fa mbeni ye so ayeke nzoni pepe tongana lo sala tene ti “ndara ti sese” nga ti “nzala ti ye ti sese.” (1 aCorinthien 3:19; Tite 2:12) Paul ada nga bê ti aChrétien ti Éphèse so tongana ala tambela “na lege ti bungbi ti aye ti sese so,” ala “kui” awe na lege ti yingo. (aÉphésien 2:1-3, NW) Atene so nga na ambeni nde tongaso ague legeoko na atene ti bazengele Jean: “Sese kue ayeke na gbe ti ngangu ti zo ti sioni.”—1 Jean 5:19, NW.
15. Na ndo tene so andu azo so ayeke na gigi ti kongrégation ti aChrétien, a lingbi e sala nyen pepe, na ngbanga ti nyen?
15 Ye oko, dabe mo so atene tongaso andu bungbi ti azo kue so ahon yongoro na Nzapa, me zo oko oko pepe. A-Chrétien atene pepe so ala lingbi ti fa kozoni tongana nyen mbeni zo ayeke yeda ande na kusala ti fango tene. Mbeni ye oko pepe amu lege na ala ti tene so ambeni zo ayeke tongana angasa. A yeke pepe teti e ti fa ye so ayeke si ande tongana Jésus aga ti kangbi popo ti “angasangbaga” na “angasa.” (Matthieu 25:31-46, NW) Jésus ayeke juge so a hiri lo na kusala; a yeke e pepe. Na mbage, aye so asi lakue afa so même ambeni zo so abi tele ngangu mingi na yâ sioni tambela ayeda na tokua ti Bible, ala gbian, na aga aChrétien so ayeke na sioni tambela pepe. Tongaso, atä so e yeke gi lege pepe ti sala songo na ambeni zo, e yeke ku pepe ti sala tene na ala na ndo beku ti Royaume tongana lege ni mveni azi. Mbeti ti Nzapa asala tene ti ambeni zo so “bê ti ala alingbi na ye so ahunda teti fini ti lakue lakue,” atä so ala yeke giriri awamabe pepe. Na nda ni ala ga awamabe. (Kusala 13:48, NW) E lingbi lâ oko pepe ti hinga mbilimbili zo wa si bê ti lo alingbi, juska na ngoi so e sala tene ti témoin na lo, peut-être fani mingi. Na batango ye so na li, e yeke sala ye na ‘nzobe’ nga na ‘yekiango ndo’ na mbage ti ala so ade ti yeda pepe na tokua ti salut, na dutingo na beku so ambeni na popo ti ala alingbi ti yeda na tokua ti fini.—2 Timothée 2:25; 1 Pierre 3:15.
16. Mbeni oko nda ti tene so ngbanga ni e ye ti maï “kode ti fango ye” ayeke so wa?
16 Ti gi ti wara akode tongana awafango ye ayeke sala ande si wâ ti e teti fango nzo tene akono. Na tapande: Mbeni ngia wala ye ti awanguru so anzere mingi ti sala ni alingbi pepe ti nzere na mbeni zo so ahinga pepe ti sala ni. Me ti zo so ayeke sala ni nzoni, a yeke mu ngia na lo. Legeoko nga, aChrétien so agi ti maï “kode ti fango ye” ayeke sala si ngia ti ala na yâ kusala akono. (2 Timothée 4:2; Tite 1:9) Paul amu wango na Timothée: “Mo gi lege ngangu ti mu tele ti mo na Nzapa tongana zo so alingbi na lê ti Lo, zo so ahinga kusala ni si kamela asala lo pepe, zo so afa nda ti tene-biani na lege ni.” (2 Timothée 2:15) Tongana nyen e lingbi ti maï akode ti e ti fango ye?
17. Tongana nyen e lingbi ti “gi ti duti na nzala mingi” teti hingango ye ti Bible, na tongana nyen hingango ye tongaso aga na ye ti nzoni teti kusala ti e?
17 Mbeni oko lege ni ayeke ti gi ti wara tâ hingango ye mingi ahon. Bazengele Pierre awa e: “Tongana amolenge so adü ala fade fade, i gi ti duti na nzala mingi ti dulait ti nzoni so ayeke ti tene ni, tongaso si na lege ti lo i maï teti salut.” (1 Pierre 2:2, NW) Ye so ayeke na yâ mongoli ti foroto so ayeke na nzoni seni ayeke pusu lo ti duti na kota nzala ti dulait. Ye oko, a lingbi peut-être mbeni Chrétien ‘agi ti duti na nzala mingi’ teti hingango ye ti Bible. A lingbi ti sala so na gingo ti duti na nzoni mayele ti mandango ye nga ti dikongo ye. (aProverbe 2:1-6) Tongana e ye ti ga awafango Tene ti Nzapa so ayeke na kode mingi, a hunda e ti sala ngangu na ti fa lege na tele ti e mveni, me angangu tongaso ayeke ga na futa. Kota ngia so aga na lege ti gingo nda ti tene ti Nzapa ayeke sala ande si e za na yingo ti Nzapa, na dutingo na wâ ti kangbi na ambeni zo ye so e manda.
18. Tongana nyen abungbi ti aChrétien alingbi ti leke e ti sala kusala na tâ tene nzoni?
18 Abungbi ti aChrétien ayeke sala nga kota kusala mingi na yâ salango kusala ti e na kode na Tene ti Nzapa. Tongana a diko aversê ti Bible na ngoi ti adiskur teti azo kue nga na ambeni lisoro nde na ndo Mbeti ti Nzapa, a yeke nzoni e mu pekoni na yâ Bible ti e mveni. A yeke lege ti ndara teti e ti dengi mê mingi ahon na ambage ti bungbi, na a ba nga mbilimbili ala so andu kusala ti fango tene. A lingbi lâ oko pepe e ba tongana senge ye nene ni ti adémonstration so asala, peut-être na salango si mbeni ye nde agboto lê ti e. Na ndo so nga, a hunda ti tene zo afa lege na tele ti lo mveni na lo bata lê gi na ndo ye oko. (1 Timothée 4:16) Abungbi ti aChrétien ayeke kpengba mabe ti e, amu maboko na e ti gi ti duti na nzala mingi teti Tene ti Nzapa, na aleke e ti ga awafango nzo tene so ayeke na wâ.
E Lingbi ti Zia Bê na Ndo Mungo Maboko ti Jéhovah
19. Ngbanga ti nyen mungo mbage lakue na kusala ti fango tene ayeke kota ye?
19 A-Chrétien so ‘yingo ti ala aza nzoni’ na so ayeke na kota nzala ti fa nzo tene ayeke sala ngangu kue ti mu mbage lakue na yâ fango tene. (aEphésien 5:15, 16) Tâ tene, dutingo ti azo ayeke nde nde, na a yeke pepe azo kue si alingbi ti mu oko wungo ti ngoi na yâ kusala ti songo fini. (aGalate 6:4, 5) Ye oko, peut-être ye so ayeke kota mingi ahon wungo ti ngoi so e sala na yâ kusala ti fango tene ayeke fango lakue tene ti beku ti e na ambeni zo. (2 Timothée 4:1, 2) Tongana e fa tene mingi ahon, fade mingi ahon nga e yeke ba na nene ni kota ti kusala so. (aRomain 10:14, 15) Fade be-nzoni nga bingo bê na afon e ayeke kono tongana e tingbi lakue na azo so aye tene ni na tâ bê kue, so ayeke bima na ayeke toto na beku oko pepe.—Ezéchiel 9:4; aRomain 8:22.
20, 21. (a) Kusala wa angbâ na gbele e? (b) Tongana nyen Jéhovah ayeke mu maboko na ngangu so e yeke sala?
20 Jéhovah azia nzo tene na maboko ti e. So ayeke kozo kusala so lo mu na e tongana ‘afon lo na kusala.’ (1 aCorinthien 3:6-9) E yeke na kota nzala ti bata na âme ti e kue kungba so Nzapa amu, na lege kue so ngangu ti e amu na e ti sala. (Marc 12:30; aRomain 12:1) Azo mingi so bê ti ala ayeke nzoni angbâ lakue ti duti dä na yâ ti sese so ayeke na nzala ti tâ tene. Kusala mingi ti sala ayeke dä, me e lingbi ti zia bê kue na ndo mungo maboko ti Jéhovah na ngoi so e yeke sala kusala ti e kue.—2 Timothée 4:5.
21 Jéhovah amu na e yingo ti lo na lo zia na maboko ti e ‘épée ti yingo,’ Tene ti Nzapa. Na lege ti mungo maboko ti lo e lingbi ti lungula yanga ti e “na mbito pepe ti fa tene ti ndagigi ti Tene-nzoni.” (aEphésien 6:17-20) Zia si a tene na ndo e tene so bazengele Paul asû na aChrétien ti Thessalonique: “Nzo tene so e fa asi na popo ti i pepe gi na lege ti tene me nga na lege ti ngangu na yingo ti nzoni-kue na hingango ye biani na bê.” (1 aThessalonicien 1:5, NW) Tâ tene, zia e fa nzo tene na wâ!
Ndulu Dango Bê
• Ndali ti agingo bê ti fini, ye nyen alingbi ti si na wâ so e yeke na ni na yâ kusala?
• Na lege wa a lingbi nzala ti e ti fa nzo tene aduti tongana “wâ so agbi ye” na yâ bê ti e?
• Abango ndo wa so ayeke na lege ni pepe na mbage ti kusala ti fango tene a lingbi e kpe ni?
• Na bango ye kue, tongana nyen a lingbi e ba ala so ayeda pepe na atene ti mabe ti e?
• Tongana nyen Jéhovah ayeke mu maboko na e ti bata wâ ti e na yâ kusala ti fango tene?
[Afoto na lembeti 23]
A-Chrétien amu tapande ti wâ ti Paul na ti Jérémie
[Afoto na lembeti 24]
Ndoye teti Nzapa nga teti azo so ayeke ndulu na e ayeke pusu e ti duti na wâ na yâ kusala