Amaseka, zia si aye so ala gi ti wara amû gonda na Nzapa

“Leke bê ti mo ti bata tënë ti Nzapa.”​—1 TIMOTHÉE 4:7.

1, 2. (a) Ngbanga ti nyen Paul agonda lani Timothée? (b) Na lege wa amaseka mingi laso ayeke sara kusala na ye so a fa na ala ti tene ala duti nduru na Nzapa?

“MBI yeke na mbeni zo nde pëpe, so bibe ti lo ayeke tongana ti mbi, so nzara ti lo ayeke ti bata i biani . . . teti lo sara na mbi na yâ kusala ti Tene-nzoni, legeoko tongana molenge asara na babâ ti lo.” (aPhilippien 2:20, 22). Bazengele Paul azia atënë ti gondango ndo so na yâ ti lettre so lo tokua na aChrétien ti Philippes na ngoi ti akozo Chrétien. Paul ayeke sara lani tënë ti zo wa? Lo yeke sara lani tënë ti Timothée, mbeni kamarade ti lo ti voyage so ngu ti lo ayeke kete na ti lo. Tara ti bâ tongana nyen atënë so Paul atene lani na Timothée ti fa so lo ye lo mingi amû ngia na bê ti Timothée!

² Ngbene ye giriri, a yeke wara na popo ti awakua ti Jéhovah amaseka so akpe mbeto ti Nzapa tongana ti Timothée, na ala yeke tongana mbeni ye ti ngere ngangu (Psaume 110:3). Laso, mo yeke wara na yâ ti bungbi ti Jéhovah gbâ ti amaseka so ayeke sara kua tongana apionnier nga na amissionnaire. Ambeni amû tere ti ala ti sara kusala ti lekengo aDa ti Royaume na aDa ti Assemblée nga ambeni ayeke sara kua na yâ ti aBéthel ti aTémoin ti Jéhovah. A lingbi ti gonda nga amaseka so ayeke sara kusala na wâ na yâ ti akongregation, atâa so ala yeke na ambeni kungba nde ti yô ni. Mara ti amaseka tongaso ayeke na ngia mingi ndali ti so ala yeke gi ti sara aye so amû gonda na Babâ ti e so ayeke na yayu, Jéhovah. Biani, ala yeke ‘leke bê ti ala ti bata tënë ti Nzapa’ wala ala yeke sara kusala na ye so a fa na ala ti tene ala duti nduru na Nzapa.​—1 Timothée 4:7, 8.

3. (a) Akusala wa so amû gonda na Nzapa amaseka alingbi ti gi ti sara? (b) Ahundango tënë wa e yeke bâ ande na yâ ti article so?

³ Mo so mo de maseka, mo yeke gi ti sara ambeni mbilimbili kusala so ayeke mû gonda na Nzapa? Na ndo wa la mo lingbi ti wara mungo maboko nga na nzoni wango dä si mo sara na ni? Mo yeke sara tongana nyen ti ke bibe ti gingo mosoro so azo ti sese so ayeke na ni? Aye ti nzoni wa mo lingbi ti ku ti wara ni tongana mo gi ti sara akusala so amû gonda na Nzapa? Ti wara akiringo tënë ni, zia e bâ ye na ndo gigi ti Timothée nga na kusala so lo soro lani ti sara.

Gigi ti Timothée na ngoi so lo yeke kono

4. Fa na nduru tënë ye so asi na Timothée ngbene ye so lo ga lani Chrétien.

⁴ Timothée akono na Lystre, mbeni kete gbata ti Galatie, so ayeke na gbe ti komandema ti Rome. Peut-être Timothée ahinga ye na ndo ti aChrétien na ngoi so lo de lani maseka mingi, na ngoi so Paul ayeke fa tënë na Lystre na ngu 47. Hio tongaso, aita ti kongregation so Timothée ayeke dä asara nzoni tënë ti lo. Na ngoi so Paul akiri ngu use na pekoni na Lystre na lo mä so Timothée ague na li ni, lo soro Timothée ti sara kusala na tere ti lo tongana missionnaire (Kusala 14:5-20; 16:1-3). Na ngoi so Timothée ayeke gue na li ni, a mû na lo akota kusala so na popo ni mo yeke wara ngangu kusala so ayeke ti kpengbango aita. Na ngoi so Paul ayeke na da ti kanga na Rome na lo sû mbeti na Timothée na ngu 65 tongaso, Timothée ayeke ancien na kongregation ti Ephèse.

5. Ti gue oko na 2 Timothée 3:14, 15, aye use wa amû maboko na Timothée ti mû desizion ti gi ti sara akusala so ayeke mû gonda na Nzapa?

⁵ A yeke polele so Timothée asoro lani ti sara akusala so ayeke mû gonda na Nzapa. Me nyen la apusu lo ti sara tongaso? Na yâ ti use lettre so Paul atokua na Timothée, lo sara tënë ti aye use, lo tene: ‘Mo ngbâ na lege ti ye so mo manda awe, na ye so mo hinga na bê ti mo, teti mo hinga azo so afa ye so na mo; na tongana mo de molenge mo hinga Mbeti ti nzoni-kue ti Nzapa.’ (2 Timothée 3:14, 15). Zia e bâ kozoni kue aye so ambeni Chrétien asara ti mû maboko na Timothée na ngoi so lo yeke soro aye so lo ye ti sara.

Zia amba ti mo Chrétien asara anzoni ye na ndo ti mo

6. Aye wa a fa na Timothée? Lo sara ye tongana nyen na pekoni?

⁶ Timothée akono na yâ ti mbeni sewa so azo ti yâ ni ayeke sara anzapa nde nde. Babâ ti lo ayeke Grec, mama ti lo Eunice nga na tarä ti lo Loïs ayeke aJuif (Kusala 16:1). Ngbene ye so Timothée angbâ kete, Eunice na Loïs afa na lo atâ tënë so ayeke na yâ ti mbage ti Mbeti ti Nzapa so a sû na yanga ti Hébreu. Na pekoni so Eunice na Loïs aga aChrétien, kite ayeke dä pëpe so ala sara si Timothée ayeda na aye so aChrétien afa. A yeke polele so Timothée awara lani aye ti nzoni mingi na lege ti apendere ye so lo manda. Paul atene: “Mbi dabe mbi na tâ mabe so ayeke na yâ mo, so aduti na yâ tarä ti mo Loïs kozoni, na a duti na yâ mama ti mo Eunice, na mbi hinga biani, a duti na yâ mo nga.”​—2 Timothée 1:5.

7. Amaseka mingi ayeke wara aye ti nzoni na lege ti azo wa? Aye ti nzoni wa ala lingbi ti wara na lege ti azo so?

⁷ Laso, amaseka mingi ayeke wara aye ti nzoni na lege ti ababâ na mama ti ala nga na a-âta ti ala so akpe mbeto ti Nzapa na so, legeoko tongana Eunice na Loïs, ahinga so a yeke kota ye mingi ti gi ti sara akusala so ayeke mû gonda na Nzapa. Na tapande, Samira angbâ ti dabe ti lo na ayongoro lisoro so lani lo na babâ na mama ti lo asara na ngoi so lo de maseka mingi. Lo tene: “Babâ na mama ti mbi afa na mbi ti duti na bango ndo ti Jéhovah nga ti sara si fango tënë aga kozo ye so mbi zia na gbele mbi ti sara. Fani mingi, ala wa mbi ti sara kusala ti ngoi kue.” Samira asara ye alingbi na wango so babâ na mama ti lo amû na lo. Na fadeso, lo wara kota matabisi ti sara kusala tongana mbeni oko ti sewa ti Béthel na yâ ti kodoro so lo yeke dä. Tongana babâ na mama ti mo awa mo ti sara akusala so ayeke mû gonda na Nzapa, gbu li na ndo ti wango so ala mû na mo. Ala ye nzoni ti mo.​—aProverbe 1:5.

8. Na lege wa Timothée awara aye ti nzoni na lege ti sarango kamarade na aChrétien so ayeke kpengba amba ti ala?

⁸ A yeke nga kota ye ti tene mo gi ti sara kamarade na aChrétien so alingbi ti kpengba mo. A-ancien ti kongregation ti Timothée so ayeke na Lystre nga na Iconium so ayo kilomètre 30 tongaso na Lystre ahinga Timothée nzoni mingi (Kusala 16:1, 2). Lo lë kpengba songo na Paul, so asara ye na wâ mingi (aPhilippien 3:14). Alettre so Paul atokua na Timothée afa so Timothée ayeke nduru ti yeda na awango nga ti mû peko ti atapande ti azo so ayeke na mabe (1 aCorinthien 4:17; 1 Timothée 4:6, 12-16). Paul atene: “Mo mû lani peko ti mbi na lege ti fango ye ti mbi, na lege ti dutingo ti mbi, na lege ti aye so mbi leke na bê ti mbi ti sarango ni, na lege ti mabe ti mbi, na lege ti kangango bê ti mbi ti ku ye, na lege ti yengo so mbi ye na azo, na lege ti kangango bê ti mbi.” (2 Timothée 3:10, Fini Mbuki, 2001). Biani, Timothée agi ti sara ye tâ gi tongana ti Paul. Legeoko nga, tongana mo ga nduru na aita so akpengba na lege ti yingo, ala yeke mû maboko na mo ti gi ti sara akusala so amû gonda na Nzapa.​—2 Timothée 2:20-22.

Manda “Mbeti ti nzoni-kue ti Nzapa”

9. Na ndo sorongo anzoni kamarade, ambeni ye wa a lingbi mo sara ti ga nduru na Nzapa?

⁹ Ti tene mbeni maseka asi na aye so lo yeke gi ti sara ti mû gonda na Nzapa, kota ye ni ayeke ti tene lo duti gi na anzoni kamarade awe? Ên-ën. Legeoko tongana ti Timothée, mo yeke na bezoin ti manda nzoni mingi “Mbeti ti nzoni-kue ti Nzapa”. A lingbi ti duti ngangu na mo ti manda ye, me girisa pëpe so a lingbi Timothée ‘aleke bê ti lo ti bata tënë ti Nzapa’. Fani mingi, a lingbi mbeni zo so ayeke sara ngia ti awanguru atara tere ti lo ngangu teti anze mingi ti mû lege na lo ti wara ye so lo yeke gi. Legeoko nga, ti si na aye so mo gi ti wara, a hunda ti tene mo gbanzi ambeni ye na tere ti mo nga mo sara ngangu (1 Timothée 4:7, 8, 10). Mo lingbi peut-être ti hunda tere ti mo, mo tene: ‘Me na lege wa mandango Bible alingbi ti mû maboko na mbi ti si na aye so mbi gi ti wara?’ Zia e bâ ambeni lege ni ota.

10, 11. Ngbanga ti nyen Mbeti ti Nzapa ayeke pusu mo ti gi ti sara akusala so amû gonda na Nzapa? Mû mbeni tapande.

¹⁰ Kozoni kue, Bible alingbi ti sara si mo duti na nzara ti sara ye. Bible afa na e apendere sarango ye ti Babâ ti e so ayeke na yayu, kota ye so ndoye apusu lo ti sara ndali ti e nga na aye ti nzoni, so ayeke ngbâ lakue lakue, so lo leke ndali ti awakua ti lo so ayeke be-ta-zo (Amos 3:7; Jean 3:16; aRomain 15:4). Na ngoi so hingango ye ti mo na ndo ti Jéhovah ayeke kono, mo yeke ndoye lo mingi nga mo yeke duti na nzara ti mû tere ti mo na lo.

¹¹ Amaseka mingi so ayeke aChrétien atene so mandango Bible ala wani lakue ayeke kota ye so amû maboko na ala ti gbu nda ti tâ tënë nzoni. Na tapande, Adèle akono na yâ ti sewa ti aChrétien, me lo zia lâ oko pëpe na gbele lo ti gi ti sara akusala so ayeke mû gonda na Nzapa. Lo tene: “Babâ na mama ti mbi ayeke gue lani na mbi na Da ti Royaume, me mbi manda ye mbi wani pëpe wala mbi dengi mê pëpe na aye so a yeke fa na ngoi ti abungbi.” Na pekoni so yaya ti Adèle ti wali awara batême, Adèle ato nda ti bâ tâ tënë na nene ni. Lo tene: “Mbi leke na bê ti mbi ti diko Bible ahunzi. Mbi yeke diko ni kete na mbi yeke sû anote na ndo ti aye so mbi diko. Mbi ngbâ ti bata anote so juska laso. Gi na yâ ti ngu oko, mbi diko Bible ahunzi.” Ye so apusu Adèle ti mû fini ti lo na Jéhovah. Atâa so mbeni mbage ti tere ti Adèle abuba, lo yeke fadeso mbeni pionnier wala mbeni wafango tënë ti ngoi kue.

12, 13. (a) Mandango Bible ayeke mû maboko na amaseka ti changé aye wa na yâ fini ti ala, na tongana nyen? (b) Bible ayeke mû maboko na e ti sara ye na ndara na yâ ti aye wa?

¹² Use ni, Bible ayeke mû maboko na mo ti changé asarango ye ti mo si alingbi na ye so Nzapa aye. Paul atene na Timothée so “Mbeti ti nzoni-kue ti Nzapa” ayeke “nzoni ti fa nda ti tënë, ti zingo na zo, ti kiri zo na lege ni, na ti fa na zo lege ti sara ye mbilimbili, si zo ti Nzapa alingbi kue, na lo wara ye kue alingbi teti nzo kusala kue.” (2 Timothée 3:16, 17). Na lege ti gbungo li lakue na ndo aye so andu Mbeti ti Nzapa nga na sarango ye alingbi na akpengba-ndia so ayeke dä, mo yeke mû lege na yingo ti Nzapa ti sara si asarango ye ti mo aga nzoni ahon ti kozo. A yeke sara si mo sara ye na tâ be-ti-molenge, mo gbu ngangu, mo sara kua ngangu nga mo duti na tâ ndoye na mbage ti amba ti mo aChrétien, na a yeke aye so mo yeke na bezoin ni (1 Timothée 4:15). Timothée ayeke sara lani ye tongaso, ni la a sara si Paul nga na kongregation awara aye ti nzoni mingi ndali ti lo.​—aPhilippien 2:20-22.

¹³ Ota ni, mo yeke wara gbâ ti atënë ti ndara na yâ ti Mbeti ti Nzapa (Psaume 1:1-3; 19:8; 2 Timothée 2:7; 3:15). A yeke mû maboko na mo ti sara ye na ndara na ngoi so mo yeke soro akamarade, anzoni ngia nga tongana mo yeke mû akpengba desizion (Genèse 34:1, 2; Psaume 119:37; 1 aCorinthien 7:36). Ti mû adesizion ti ndara fadeso ayeke kota ye so ayeke mû maboko na mo ti si na aye so mo yeke gi ti sara ti mû gonda na Nzapa.

“Tiri nzo bira”

14. Ngbanga ti nyen a yeke kete ye pëpe ti gi ti sara akusala so ayeke mû gonda na Nzapa?

¹⁴ A yeke tâ na lege ti ndara ti gi kozoni ti sara akusala so ayeke mû gonda na Jéhovah. Ye oko, a yeke kete ye pëpe ti sara tongaso. Na tapande, tongana a ndu tënë ti sorongo kua so mo ye ti sara na yâ ti gigi ti mo, afami, amba ti mo nga na awafango mbeti so aye nzoni ti mo alingbi ti sara ngangu mingi na ndo ti mo. Ala lingbi ti tene so mandango mbeti a gue yongoro nga na kota kua ti nginza ayeke akota ye so ayeke sara ande si mo ga zo na yâ ti gigi ti mo nga mo duti na ngia (aRomain 12:2). Legeoko tongana ti Timothée, mo yeke na bezoin ti “tiri nzo bira ti mabe” si mo “gbu fini ti lakue lakue” so Jéhovah abata na mo.​—1 Timothée 6:12; 2 Timothée 3:12.

15. Kangango lege wa Timothée atingbi peut-être lani na ni?

¹⁵ A lingbi ti duti mbeni ngangu tara ndali ti mo tongana azo ti yâ ti sewa ti mo so ayeke aTémoin ti Jéhovah pëpe ayeda pëpe na ye so mo soro ti sara. A yeke peut-être mara ti kangango lege so si Timothée ahon ndo ni lani. Mbeni buku atene so azo ti yâ ti sewa ti Timothée ayeke peut-être “na popo ti azo so ahinga mbeti mingi nga ayeke na mosoro.” Peut-être babâ ti Timothée aku lani ti tene lo manda mbeti a gue yongoro na ti ngbâ ti bâ lege ti dengo buze ti sewa ni.a Tara ti bâ sarango ye ti babâ ti Timothée tongana lo mä so Timothée asoro ti sara kusala ti missionnaire na tere ti Paul, mbeni kusala so alingbi ti zia fini ti Timothée na yâ ti kpale nga alingbi ti sara si lo wara kpale ti nginza!

16. Tongana nyen mbeni maseka asara ye na ngoi so babâ ti lo agi ti kanga lege na lo?

¹⁶ Laso, amaseka so ayeke aChrétien ayeke tingbi na mara ti kpale so mingi. Matthieu, so ayeke sara kusala na mbeni Béthel, adabe ti lo na lo tene: “Tongana mbi to nda ti sara kua ti pionnier, ngonzo agbu babâ ti mbi mingi. Lo bâ ti lo so mbi manda mbeti gi senge senge ndali ti so mbi yeda ti sara kua ti sukulango yâ ti da ti mû maboko na mbi ti sara kua ti pionnier. Lo yeke he mbi, na lo yeke dabe ti mbi na gbâ ti nginza so mbi lingbi ti wara tongana mbi sara mbeni kota kua ti nginza.” Matthieu asara ye lani tongana nyen na gbe ti kangango lege so? Lo tene: “Mbi yeke lani na nzoni kapa ti dikongo Bible lakue nga mbi yeke sambela lakue. Mbi yeke sara aye so mbilimbili na angoi so ngonzo aye ti hon ndo ti mbi.” Matthieu awara futa ti peko ti gbungo ngangu ti lo. Tongana ngoi ayeke hon, songo ti lo na babâ ti lo akiri aga nzoni. Matthieu aga nga nduru mingi na Jéhovah. Matthieu atene: “Mbi bâ so Jéhovah amû na mbi aye so mbi yeke na bezoin ni, lo mû ngangu na mbi nga lo bata mbi si mbi mû asioni desizion pëpe. Mbi lingbi fade pëpe ti wara aye so tongana mbi gi pëpe ti sara akusala so amû gonda na Nzapa.”

Ngbâ ti zia bê ti mo na ndo akusala so mo ye ti sara teti Jéhovah

17. Tongana nyen, na lege ni pëpe, ambeni ita alingbi ti sara si bê ti azo so aye ti mû kusala ti ngoi kue anze? (Matthieu 16:22).

¹⁷ Même amba ti mo aChrétien alingbi ti sara si, yeke yeke, mo nze ti gi ti sara akusala so amû gonda na Nzapa. Ambeni alingbi ti hunda mo atene: ‘Mo ye ti mû kua ti pionnier ni ndali ti nyen? Mo lingbi ti sara gigi ti mo tongana ti tanga ti azo kue na ti ngbâ ti fa tënë. Mo gi mbeni nzoni kua ti nginza mo sara ti leke na gigi ti mo ti kekereke.’ Mara ti wango tongaso alingbi ti kpa nzoni wango, me mo yeke leke biani bê ti mo ti tene mo ga nduru na Nzapa tongana mo sara ye alingbi na wango so?

18, 19. (a) Na lege wa mo lingbi ti zia bê ti mo gi na ndo ti akusala so ayeke mû gonda na Nzapa? (b) Amaseka, ala fa aye so ala gbanzi tere ti ala na ni ndali ti Royaume.

¹⁸ Na ngoi ti Timothée, ambeni Chrétien ayeke peut-être na mara ti bibe tongaso (1 Timothée 6:17). Ti mû maboko na Timothée ti ngbâ ti zia bê ti lo na ndo akusala so lo ye ti sara teti Jéhovah, Paul awa lo, lo tene: “Turugu so ague na bira azia bê ti lo na ye ti kodoro pëpe, teti lo ye ti mû ngia na zo so airi lo ti ga turugu.” (2 Timothée 2:4). Mbeni turugu so ayeke sara kusala ayeke zia lege pëpe na ye so asenge zo ayeke sara ti gboto lê ti lo. Fini ti lo nga na ti ambeni zo aluti na ndo lege so lo yeke duti lakue nduru ti sara ye alingbi na yanga so zo so akomande lo amû. Teti so mo yeke turugu so ayeke na gbe ti Christ, a lingbi mo zia li ti mo gi na ndo ti ye oko nga mo kpe asenge senge ye so alingbi ti kanga lege na mo ti sara kusala ti mo ti fango tënë so ayeke sö fini ti azo.​—Matthieu 6:24; 1 Timothée 4:16; 2 Timothée 4:2, 5.

¹⁹ Ahon ti tomba peko ti aye ti gigi so si mo duti nzoni, gi ti duti na bibe ti gbanzingo ye na tere. “Duti nduru ti zia lege ti aye so ayeke sara si gigi ti zo akpengba pëpe, teti so mo yeke mbeni turugu ti Christ Jésus.” (2 Timothée 2:3, The English Bible in Basic English, na yanga ti Anglais). Na ngoi so Timothée ayeke tambela na Paul, lo manda ti duti na ngia na yâ ti aye so lo yeke na ni, même na angoi so ye aga ngangu mingi (aPhilippien 4:11, 12; 1 Timothée 6:6-8). Mo lingbi nga ti sara tongaso. Mo yeke nduru ti gbanzi ambeni ye na tere ti mo ndali ti Royaume?

Aye ti nzoni ti laso nga na ti kekereke

20, 21. (a) Fa ambeni ye ti nzoni so aga na peko ti gingo ti sarango akusala so amû gonda na Nzapa. (b) Ye wa mo leke na bê ti mo ti sara?

²⁰ Teti angu 15 tongaso, Timothée asara kusala maboko na maboko na Paul. Timothée abâ sigingo ti afini kongregation na ngoi so nzo tënë ayeke mû ndo na yâ ti akodoro so ayeke na mbage ti banga ti Ngu ti Méditerranée. Lo wara ngia lani mingi na yâ ti gigi ti lo ahon ngia so lo lingbi ti wara tongana lo soro ti sara gigi ti lo tongana ti tanga ti azo kue. Na gingo ti sarango akusala so amû gonda na Jéhovah, mo nga kue mo yeke wara aye ti nzoni mingi na lege ti yingo. Mo yeke ga nduru na Jéhovah, nga amba ti mo aChrétien ayeke ye mo mingi na ala yeke ne mo. Ahon ti wara vundu na songo bê so zo ayeke wara na peko ti gingo mosoro, mo yeke wara tâ ngia ndali ti so mo mû ye na bê kue. Ye so ayeke kota ahon tanga ni kue ayeke so mo yeke “gbu fini so ayeke tâ fini biani”, so ayeke fini ti lakue lakue na yâ ti paradis na ndo sese.​—1 Timothée 6:9, 10, 17-19; Kusala 20:35.

²¹ Tongaso, tongana ade mo sara tongaso pëpe, e wa mo ti to nda ni fadeso ti leke bê ti mo ti tene mo ga nduru na Nzapa. Ga nduru na aita ti kongregation so alingbi ti mû maboko na mo ti si na aye so mo yeke gi ti sara, nga gi ti tene ala fa lege na mo. Gi kozoni ti manda Mbeti ti Nzapa mo wani lakue. Leke na bê ti mo ti ke bibe ti gingo mosoro so azo ti sese so ayeke na ni. Nga, girisa pëpe so Nzapa, “Lo so amû na e ye mingi, ye kue ti mû ngia na e”, amû zendo ti mû na mo aye ti nzoni mingi laso nga na yâ ti ngoi so ayeke ga tongana mo gi ti sara akusala so ayeke mû gonda na lo.​—1 Timothée 6:17.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo dabe mo na ni?

• Na ndo wa la amaseka alingbi ti wara ye so ayeke mû maboko na ala ti gi ti sara akusala so ayeke mû gonda na Nzapa?

• Ngbanga ti nyen ti manda Bible nzoni ayeke kota ye mingi?

• Na lege wa amaseka alingbi ti ke bibe ti gingo mosoro so azo ti sese so ayeke na ni?

• Aye ti nzoni wa aga na peko ti gingo ti sarango akusala so amû gonda na Nzapa?

[Foto na lembeti 28]

Timothée agi ti sara anzoni kusala

[Afoto na lembeti 29]

Aye ti nzoni wa ambeni zo asara na ndo ti Timothée?

[Afoto na lembeti 31]

Mo yeke gi ti sara akusala so amû gonda na Nzapa?