A sû ndia ti ndoye na ndo bê ti ala

“Fade Mbi zia ndia ti Mbi na yâ bibe ti ala, na Mbi sala ndia ni tongana mbeti na ndo bê ti ala.”​—JÉRÉMIE 31:33.

NA YÂ a-article use so ahon, e manda so tongana Moïse azu na Hoto ti Sinaï, lê ti lo aza na gloire ti Jéhovah so lo bâ. E sala nga tënë ti voile so Moïse akanga na lê ti lo. Zia e bâ mbeni tënë so andu ni, so aChrétien ti laso alingbi ti manda ye dä.

² Tongana Moïse ayeke lani na yâ ti hoto ni, lo wara afango lege na mbage ti Jéhovah. Na gbe ti Hoto ti Sinaï so ala bungbi dä, azo ti Israël abâ mbeni kpengba ye ti kpene ti Nzapa. “Bekpa asungba na nyekpa asu, na mbinda so avuko ayeke na li ti hoto, na trompette atoto ngangu mingi; tele ti azo kue so ayeke na kando adö. . . . Na guru-wa alondo na tele ti Hoto ti Sinaï kue, teti L’Eternel azu na ndo ni na wâ; na guru-wa ni alondo tongana guru-wa ti kota four, na hoto ni kue ayengi mingi.”​—Exode 19:16-18.

³ Jéhovah asala tënë na mara ni na lege ti mbeni ange; lo mû na ala ye so a hinga ni na iri ti aKomandema Bale-oko (Exode 20:1-17). Tongaso, kite ayeke pëpe so andia so alondo na Lo ti Ngangu Ahon Kue. Jéhovah asû lani akomandema so na ndo atableau ti tênë (so lani Moïse afâ yâ ni na ngoi so lo bâ azo ti Israël so ayeke voro molenge ti bagara). Na Jéhovah akiri asû akomandema ni na ndo atênë. Me ti so ni so, tongana Moïse azu na atableau ni, lê ti lo aza zango. Na ngoi ni so, mara ni kue ahinga so nda ti andia so ane mingi.​—Exode 32:15-19; 34:1, 4, 29, 30.

⁴ A zia ândö atableau use so a sû aKomandema Bale-oko na ndo ni na yâ ti arche ti mbele so ayeke na yâ Ndo ti Nzoni Ahon Kue ti tabernacle, nga na ti temple na pekoni. Andia ni aduti lani tongana mama ti akpengba-ndia ti yâ ti Ndia ni, na a yeke na ndo aye so si Nzapa alë gbia lani na ndo ti mara ni. Ala fa polele so Jéhovah ayeke sala lani kua na mbeni mara oko, mbeni mara so lo mveni lo soro.

⁵ Andia so afa aye mingi na ndo ti Jéhovah, mbilimbili ndoye ti lo teti mara ti lo. Ti azo so akpe ni, so matabisi teti ala kue! Mbeni wandara asû ye so: “Mbeni kode so abâ nzoni tambela ti zo, so azo ti sese asigigi na ni kozo wala na peko ti andia bale-oko ti Nzapa so . . . oko ti lingbi na ni ayeke pëpe.” Na ndo tënë ti yâ ti Ndia ni kue, Jéhovah atene lani: “Tongana i ye ti mä yanga ti Mbi biani, na i bata tënë ti mbele ti Mbi, tongaso fade i ga ye ti Mbi mveni na popo ti amara kue; teti sese kue ayeke ti Mbi; na fade i ga royaume ti asacrificateur teti Mbi, na i ga mara ti nzoni-kue.”​—Exode 19:5, 6.

A sû ndia ni na ndo ti bê

⁶ A yeke tâ tënë so ngele ti andia ti Nzapa so ayeke ândö kota mingi. Me, mo hinga so aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala ayeke na mbeni ye so ngele ni akono mingi ahon ti andia so a sû ândö na ndo ti tênë? Bâ prophétie ti Jéhovah na ndo tengo mbeni fini mbele nde na ti mbele ti Ndia so lo te na mara ti Israël: “Fade Mbi zia ndia ti Mbi na yâ bibe ti ala, na Mbi sala ndia ni tongana mbeti na ndo bê ti ala.” (Jérémie 31:31-34). Jésus, so ayeke Wasalango-songo ti fini mbele so, asû na mbeti mbeni ndia teti adisciple ti lo pëpe. Me a yeke na lege ti fango ye nga na salango ye ti lo si lo yôro ndia ti Jéhovah na yâ bê nga na bibe ti ala.

⁷ A hiri ndia so “ndia ti Christ”. A mû ndia so kozoni na amolenge ti Israël pëpe, so ayeke hale ti Jacob, me a mû ni na mbeni mara ti yingo, “Israël ti Nzapa”. (aGalate 6:2, 16; aRomain 2:28, 29). Israël ti Nzapa ayeke bungbi ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala. Na pekoni, “azo mingi so asi singo” ti amara kue so nga agi ti voro Jéhovah aga abungbi na ala. (Apocalypse 7:9, 10; Zacharie 8:23). Tongana ‘kundu oko’ na gbe ti ‘Berger oko,’ abungbi use so ayamba “ndia ti Christ”, na ziango lege na ni si akomande ye kue so ala yeke sala.​—Jean 10:16.

⁸ Nde na azo ti Israël so a kanga ala na Ndia ni ndali ti so a dü ala na gbe ni, aChrétien angbâ ti ala na gbe ti ndia ti Christ na bê ti ala, pëpe na lege ti mbeni ye tongana mara ti ala wala ndo so a dü ala dä. Ala manda ye na ndo ti Jéhovah nga na alege ti lo na ala ye ti sala ye so lo ye. Teti ndia ti Nzapa ayeke “na yâ bibe ti ala,” so ti tene, na lege ti fä Nzapa ‘asala ndia ni tongana mbeti na ndo bê ti ala,’ aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala amä yanga ti Nzapa gi pëpe ngbanga ti so lo yeke se ala so ake yanga ti lo. A yeke nga gi pëpe ngbanga ti so a gbu ala na ngangu. Me, mango yanga ti ala ni aluti na ndo mbeni kpengba ye na so ngangu ni ayeke mingi, na ala ti ambeni ngasangbaga amä yanga ti Nzapa nga ngbanga ti so ndia ti Nzapa ayeke na bê ti ala.

Ndoye: gunda ti andia

⁹ Na ndulu tënë, mama-tene ti yâ ti andia ti Jéhovah kue ayeke ndoye. Ndoye ayeke ândö na ayeke ngbâ ande lakue mbeni kota mbage ti tâ vorongo Nzapa. Tongana a hunda na lo kota komandema ti yâ ti Ndia kue, Jésus akiri tënë: “Mo ndoye Seigneur Nzapa ti mo na bê ti mo kue, na âme ti mo kue, na bibe ti mo kue.” Use ni ayeke lani: “Mo ndoye zo so ayeke ndulu na mo legeoko tongana mo ndoye mo mveni.” Lo tene na pekoni: “Ndia kue na aProphète aluti na ndo komandema use so.” (Matthieu 22:35-40). Tongaso, Jésus afa lani so, a yeke Ndia na aKomandema Bale-oko ti lo ni nga na Mbeti ti Nzapa kue so a sû na yanga ti Hébreu si aluti na ndo ti ndoye.

¹⁰ Ndoye na mbage ti Nzapa nga na mbage ti zo so ayeke ndulu na mo ayeke nga gunda ti ndia so ayeke na bê ti aChrétien? Biani! Ndia ti Christ ahunda ti ndoye Nzapa na bê kue, nga mbeni fini komandema ayeke dä: a lingbi aChrétien aduti na ndoye so apusu zo ti gbanzi ye na tele ti lo teti mba ti lo. A lingbi ala ndoye mba tongana ti Jésus, so akui na bê ti lo teti nzoni ti akamarade ti lo. Lo fa lani na adisciple ti lo ti ndoye Nzapa nga ti ndoye azo, legeoko tongana ti so lo ndoye na ala. Kota ndoye so atâ Chrétien ayeke fa na popo ti ala ayeke duti kota ye so azo alingbi ti hinga na ala (Jean 13:34, 35; 15:12, 13). Jésus atene même na ala ti ndoye awato ti ala.​—Matthieu 5:44.

¹¹ Jésus azia nzoni tapande na fango ndoye. Lo yeke yingo ti ngangu na yayu, lo ye lani dä ti ga na sese ti maï aye ti Babâ ti lo. Nde na mungo fini ti lo si azo awara fini ti lakue lakue, lo fa na azo tongana nyen ala lingbi ti duti na fini. Lo yeke zo ti tâ be-ti-molenge, ti nzobe, lo bi bê na azo, na lo mû maboko na ala so kpale ahon ndo ti ala na so a sala pasi na ala. Lo fa nga na azo “tënë so amû fini ti lakue lakue”, lo nze pëpe ti mû maboko na azo ti hinga Jéhovah.​—Jean 6:68.

¹² Ti tâ tënë ni, ti ndoye Nzapa na ti ndoye mba ti mo zo ague tâ gi oko. Bazengele Jean atene: “Ndoye ayeke ti Nzapa . . . Tongana zo atene, Mbi ndoye Nzapa, na lo ke ita ti lo, lo yeke wamvene; teti lo so andoye ita ti lo pëpe, lo so lo bâ lo awe, lo lingbi ndoye Nzapa pëpe, Lo so lo de lo bâ Lo pëpe.” (1 Jean 4:7, 20). Jéhovah ayeke lingu ti ndoye na lo mveni lo yeke ndoye ni. Ndoye si apusu lo ti sala ye kue. E nga, e lingbi ti fa ndoye ndali ti so lo sala e na image ti lo (Genèse 1:27). Tongana e fa ndoye na zo so ayeke ndulu na e, e fa na gigi ndoye ti e teti Nzapa.

Ndoye apusu zo ti mä yanga

¹³ Nzapa so e bâ lo pëpe, tongana nyen e lingbi ti ndoye lo? Kozo kota ye ti sala ayeke ti gi ti hinga lo. E lingbi pëpe ti ndoye wala ti zia bê na mbeni zo so e hinga lo pëpe. Tongaso, Mbeti ti Nzapa awa e ti gi ti hinga Nzapa na lege ti dikongo Bible, sambelango lo, nga na bungbingo na ala so ahinga lo awe na andoye lo (Psaume 1:1, 2; aPhilippien 4:6; aHébreu 10:25). A-Évangile osio amû maboko biani, teti ala fa ye na ndo salango ye ti Jéhovah tongana ti so a sigigi na yâ fini ti Jésus Christ nga na kusala ti lo. Nzara ti e ti mä yanga ti Nzapa na ti mû peko ti salango ye ti lo ayeke kpengba tongana e hinga lo na e duti na bê ti kiri singila teti ndoye so lo fa na mbage ti e. Biani, ti ndoye Nzapa aye ti tene ti mä yanga ti lo.

¹⁴ Tongana e ye azo, e hinga ye so ala ye na ye so ala ke, na e sala ye alingbi na ni na mbage ti ala. E ye pëpe ti so bê ti ala so e ye tele na ala. Bazengele Jean asû na mbeti: “So ayeke ndoye ti Nzapa: e bata komandema ti Lo. Na komandema ti Lo ayeke tongana nengo ye pëpe.” (1 Jean 5:3). Akomandema ti Nzapa ane pëpe, wala ahon ndo ni pëpe. Ndoye si afa lege na e. E yeke na bezoin ti bata na li ti e pëpe mbeni molongo ti andia si e sala ye na ni; ndoye so e yeke na ni na mbage ti Nzapa si afa lege na e. Tongana e ndoye Nzapa, a yeke ye ti ngia ti sala ye so bê ti lo aye. Tongaso, Nzapa ayeda na e, na e mveni e yeke wara nzoni lakue na yâ fango lege so lo yeke mû na e.​—Esaïe 48:17.

¹⁵ Ndoye ti e na mbage ti Nzapa apusu e ti gi ti sala ye tongana lo. Tongana e ye mbeni zo, e gonda salango ye ti lo na e yeke gi ti sala ye tongana lo. Bâ songo so ayeke na popo ti Jéhovah na Jésus. Ala use kue ayeke ândö na yayu peut-être angu kutu mingi mingi. Kota ndoye so ayeke nzoni-kue ayeke lani na popo ti ala. Jésus akpa tâ Babâ ti lo ti yayu ngangu mingi, tongaso lo lingbi lani ti tene na adisciple ti lo: “Zo so abâ mbi, lo bâ Babâ awe.” (Jean 14:9). Tongana e kono hingango ye ti e nga na singila ti bê ti e teti Jéhovah na Molenge ti lo, fade bê ti e ayeke pusu e ti sala ye tongana ala. Ndoye ti e na mbage ti Jéhovah na yingo vulu ti lo ayeke mû ande lege na e ti “lungula zo-ti-giriri na kusala ti lo awe, na [ti] yü zo-ti-fini”.​—aColossien 3:9, 10; aGalate 5:22, 23.

Ndoye so a fa ni na gigi

¹⁶ E aChrétien, e zia si ndoye ti e teti Nzapa na ti zo so ayeke ndulu na e apusu e ti fa tënë ti Royaume na ti sala adisciple. Na salango tongaso, e yeke nzere na Jéhovah Nzapa, “so aye azo kue awara salut, na ahinga tene-biani mbilimbili.” (1 Timothée 2:3, 4). Ni la, e lingbi ti wara ngia na mungo maboko na azo ti sû ndia ti Christ na bê ti ala. Nga, e yeke na ngia ti bâ tongana nyen fini ti ala agbian ti fa na gigi asalango ye ti Jéhovah (2 aCorinthien 3:18). Biani, ti mû maboko na azo ti hinga Nzapa ayeke kota matabisi mingi so e lingbi ti mû na ala. Ala so aye ti ga ndeko ti Jéhovah alingbi ti ngbâ ti sala songo na lo teti lakue lakue.

¹⁷ E yeke na yâ ti mbeni sese so azo amû na nene ni mingi akungba, même ala ye ni ahon ndo ni. Ye oko, akungba ayeke ngbâ kpunakpu pëpe. Zo alingbi ti nzi ni wala ala lingbi ti buba (Matthieu 6:19). Bible amû na e wango so: “Sese so ayeke hon, na nzara ni kue, me zo so asala ye so Nzapa aye, lo duti lakue lakue.” (1 Jean 2:16, 17). Biani, Jéhovah ayeke ngbâ ande lakue lakue, na ala so andoye lo na asala na lo nga ayeke ngbâ lakue lakue. Tongaso, ti duti na ndoye na mbage ti Nzapa nga na mbage ti azo ayeke lege ti ndara; me ti tomba peko ti aye ti sese so ayeke hon hongo so, a yeke lege ti ndara la?

¹⁸ Ala so asala ye na ndoye amû gonda na Jéhovah. Bâ Sonia, mbeni missionnaire na Sénégal. Lo manda lani Bible na mbeni wali so iri ti lo ayeke Heidi, so awara makongo ti SIDA ndali ti koli ti lo so ahinga Nzapa pëpe. Na peko ti kuâ ti koli ti lo, Heidi awara batême, me hio na pekoni, tele ti lo aso, na a gbanzi lo na da-nganga ndali ti SIDA. Sonia atene: “Awakua ti da-nganga asala lani ye kue so ala lingbi ti sala, me ala yeke mingi pëpe. Aita ti kongregation aga, na ala bâ ndo na ndo ti Heidi na hôpital. Na use bï ni, mbi lango na tele ti lo na ndo ti konza, na mbi duti na tele ti lo juska lo kui. Docteur ti lo atene na mbi: ‘Kota kpale ti e ge ayeke so, mingi ni, tongana azo ahinga so asewa ti ala ayeke na SIDA, ala yeke kpe même ala kue. Me mo, so mo yeke même fami ti lo pëpe, so kodoro ti mo ayeke nde, na mara ti mo ayeke nde, ngbanga ti nyen mo yeda ti ga ge ti tï kobela?’ Mbi tene na lo so, ti mbi, Heidi ayeke lani tâ ita ti mbi, lo yeke ndulu na mbi mingi, mo bâ mo tene e na lo e yeke babâ oko mama oko. Ndali ti songo ti mbi ti ita na Heidi, mbi yeke lani na ngia mingi ti bata lo.” Na ndo tënë ni, Sonia atï kobela pëpe ndali ti so lo duti na tele ti Heidi.

¹⁹ Na popo ti awakua ti Jéhovah, atapande mingi ti ndoye so apusu zo ti gbanzi ye na tele ti lo ayeke dä. Laso, a hinga azo ti Nzapa na lege ti mbeni ndia so a sû na mbeti pëpe. Nde na so, e bâ gango tâ tënë ti ye so a sû na aHébreu 8:10: “Mbele so fade Mbi te na azo ti da ti Israël na peko ti lâ ni kâ, Seigneur atene, ayeke so: Fade Mbi zia ndia ti Mbi na yâ bibe ti ala, na Mbi sala ndia ni tongana mbeti na ndo bê ti ala; na fade Mbi yeke Nzapa ti ala, na ala yeke azo ti Mbi.” Zia e ye lakue ndia ti ndoye so Jéhovah asû na ndo ti bê ti e, na e gbu alege kue so azi na e ti fa ni na gigi.

²⁰ So ngia ti voro Nzapa legeoko na sewa ti aita ti sese kue so ayeke fa na gigi mara ti ndoye so! Ala so ayeke na ndoye ti Christ na bê ti ala ayeke na mbeni ye ti kota ngele na yâ ti mbeni sese so ndoye atia ni. Ala duti gi na ndoye ti Jéhovah pëpe, me nga ala wara ngia na yâ ngangu songo ti ndoye ti aita. “Bâ, a yeke nzoni na a nzere mingi, tongana aita aduti na beoko!” Atâa so aTémoin ti Jéhovah ayeke na popo ti amara mingi, ayanga ti kodoro ti ala na asalango ye ti ala ayeke nde nde, beoko so ala yeke na ni na ndo tënë ti Nzapa, mara ni ayeke use pëpe. Beoko so asala si Jéhovah ayeda na ala. Wasungo psaume atene ândö: “L’Eternel akomande si tënë nzoni ayeke kâ [na popo ti mara so ayeke beoko na yâ ndoye], même, fini ti lakue lakue.”​—Psaume 133:1-3.

Mo lingbi ti kiri tënë?

• Fa nene ti akomandema Bale-oko.

• Ndia wa si a sû ni na ndo ti bê?

• Kua ti ndoye na yâ “ndia ti Christ” ayeke nyen?

• Na alege wa e lingbi ti fa na gigi so e ndoye Nzapa nga amba ti e?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1, 2. (a) Ye wa e yeke gue ti bâ ni fadeso? (b) Tongana nyen Jéhovah afa lani so lo yeke dä na Hoto ti Sinaï?

3. Na lege ti nyen si Jéhovah amû lani aKomandema Bale-oko na Israël? Na ye wa mara ni ahinga?

4. Ngbanga ti nyen aKomandema Bale-oko ayeke lani kota mingi?

5. Na alege wa andia so Nzapa amû lani na Israël afa ndoye ti lo?

6. Ndia wa ayeke na kota ngele mingi ahon andia so a sû ândö ni na ndo ti tênë?

7. A mû “ndia ti Christ” kozoni na azo wa? Na azo wa si ayamba ni na pekoni?

8. Kangbi wa ayeke lani na popo ti Ndia so a mû na lege ti Moïse na ndia ti Christ?

9. Tongana nyen Jésus afa lani so ndoye ayeke mama ti andia ti Jéhovah?

10. Tongana nyen e hinga so ndoye ayeke gunda ti ndia ti Christ?

11. Tongana nyen Jésus afa na gigi ndoye na mbage ti Nzapa nga na azo ti sese?

12. Ngbanga ti nyen e lingbi ti tene so ti ndoye Nzapa nga mba ti mo zo ague tâ gi oko?

13. Tongana e ye ti ndoye Nzapa, a lingbi e sala nyen kozoni?

14. Ngbanga ti nyen a tene so andia ti Nzapa ayeke tongana nengo ye pëpe?

15. Ye wa ayeke pusu ande e ti mû tapande ti Jéhovah? Fa nda ni.

16. Tongana nyen ndoye teti Nzapa nga teti mba ti e asigigi polele na yâ kua ti e ti fango tënë na ti fango ye?

17. Ngbanga ti nyen a yeke lege ti ndara ti ndoye Nzapa na mba ti mo ahon ti ndoye aye ti mitele?

18. Tongana nyen mbeni missionnaire afa ndoye so apusu zo ti gbanzi ye na tele?

19. Teti ndia ti Nzapa ayeke na bê ti e, a yeke pusu e ti sala nyen?

20. Ngbanga ti nyen ndia ti Christ ayeke mbeni ye ti kota ngele ti tene zo awara ni?

[Foto na lembeti 25]

Azo ti Israël ayeke ândö na andia so a sû ni na ndo atableau ti tênë

[Afoto na lembeti 26]

A-Chrétien ayeke na ndia ti Nzapa na ndo bê ti ala

[Foto na lembeti 28]

Sonia na mbeni molenge ti wali ti Sénégal na kota bungbi ti district, ngu 2004