TI MÛ MABOKO NA ASEWA | BATANGO AMOLENGE
Lege ti aidé amolenge ti mo tongana ala bâ wala ala mä asango so amû mbeto na zo
Mingi ni, a yeke fa asango so amû mbeto na zo na l’heure kue na télé, na ndö ti atéléphone, atablette nga na ordinateur.
Amolenge kue ayeke bâ ni.
Nyen la mo lingbi ti sara ti tene asango so amû mbeto na zo ajoué na ndö ti amolenge ti mo ape?
Asango so ayeke sara nyen na ndö ti amolenge ni?
Li ti amolenge mingi ayeke ga kirikiri tongana ala bâ asango so afa aye ti ngangu so asi. Atâa so a yeke ngangu na ambeni molenge ti fa atënë ti bê ti ala, a yeke nzoni ti hinga so asango ti aye ti ngangu so asi alingbi ti joué na ndö ti ala ngangu mingi.a Tongana ababâ na amama ti ala agi bê ti ala mingi, a yeke sara si amolenge ni agi bê ti ala encore mingi.
Amolenge apeut ti comprendre asango so ala bâ na mbeni fason nde. Na tapande, ambeni apensé so ye so ala bâ so ayeke si ande na sewa ti ala. Nga amolenge so angbâ kete so abâ avidéo ti mbeni ye so asi so a fa peko ni fani mingi apeut ti pensé so ye ni so asi fani mingi.
A peut ti duti ngangu na amolenge ti hinga asango ti aye ti ngangu so a kono yâ ni konongo. Amolenge apeut ti hinga ape so andokua so ayeke sigi na asango ayeke wara gbâ ti nginza tongana azo mingi abâ asango so ala yeke fa. A yeke ndali ni la andokua ti sigingo na asango apeut ti fa mbeni sango na mbeni lege so agboto lê ti azo tongaso si azo mingi asuivre asango so ala yeke fa.
Tongana amolenge ti mo abâ asango so asara si ala gi bê ti ala, mo peut ti aidé ala tongana nyen?
Zia amolenge ti mo abâ wala ala mä asango ti aye ti ngangu mingi mingi ape. So aye ti tene ape so a doit ti kanga lege na ala ti hinga aye so ayeke passé na yâ ti dunia. Me, a yeke sara ala nzoni ape ti mä wala ti bâ asango so afa ye ti ngangu na peko ti terê.
“Na ambeni temps e yeke causé na ndö ti akete kete ye kue so a fa na yâ ti asango ni, sân ti hinga so a yeke sara ngangu na ndö ti amolenge ti e so ayeke mä e.”—Maria.
Mama-ndia ti Bible: “Gingo bê asara si vundu ahon ndö ti zo.”—aProverbe 12:25, kete tënë na gbe ni.
Kanga bê mo mä ala nga gi ti comprendre ala. Tongana a yeke ngangu na molenge ti mo ti sara tënë na ndö ti mbeni ye so lo bâ, hunda na lo ti sara ni na dessin. Causé na molenge ni na ndö ti ye so lo yeke gi bê ti lo na ndö ni na mbeni fason so lo yeke comprendre ni, me kpe ti diko gbâ ti atënë so lo yeke nga na bezoin ni ape.
“A nzere na molenge ti e ti wali mingi tongana e duti na terê ti lo ti mä lo. Me a yeke sara lo nzoni ape tongana e tene na lo: ‘Aye ni ayeke fadeso gï tongaso, e doit ti gi ti habitué na ni awe.’”—Sarah.
Mama-ndia ti Bible: ‘Duti nduru ti mä tënë, ti sara tënë hio hio pëpe.’—Jacques 1:19.
Aidé amolenge ti mo ti hinga tâ ye so asi. Na tapande, a peut ti fa mungo mbeni zo na ngangu ahon na lo, na molenge apeut ti pensé so ayeke ye so asi ka mingi la. Fa na amolenge ti mo aye so mo leke ti tene ala duti na sécurité. Hinga so tongana mbeni ye ti ngangu asi, si a fa sango ni mingi, aye ti fa so ye ni so ayeke si ka hio hio ape.
“Aidé amolenge ti mo ti hon ndö ti agingo bê ti ala. Mingi ni, ye so zo apensé na ndö ni la asara si lo yeke gi bê ti lo, ni la tongana mo aidé amolenge ti mo ti duti na nzoni bango ndo na ndö aye ni so ayeke sara si ala duti nzoni.”—Lourdes.
Mama-ndia ti Bible: “Zo so ayeke na bê ti ndara, atënë ti yanga ti lo afa so lo hinga ti bâ yâ ti aye nzoni, nga atënë ti lo ague na azo ti yeda na mbeni ye.”—aProverbe 16:23.
a Akete molenge apeut ti fa gingo bê ti ala na lege so ala sara inon na gbogbo, ala sara mbeto ti gue na ekole wala ala ye ti hon ayo ape na terê ti babâ na mama ti ala.