Insa Maganu Uyino Hexxo ‘Laꞌino’
“Insa hexxote qaali woꞌmanna laꞌinokkiha ikkirono, . . . xeertote heedhe laꞌe hagiidhitino.”—IBI. 11:13.
1. Laꞌnoommokki coye ikkanni noohu gede assine hedate dandoonke maaho kaaꞌlitannonke? (Umi misile lai.)
LAꞌNOOMMOKKI coye ikkanni noohu gede assine hedate dandoo Maganu uyinonke aamamooshsheeti. Tini dandoo dancha soma fushshiꞌne qarrunni gatatenna danchare quqquxamme agadhate kaaꞌlitannonke. Yihowara albillitte ikkannore balaxe afate dandoo noosi; isi Qullaawu Maxaafi giddo albillitte ikkannore balaxe kulinonke. Ninke albillitte afiꞌneemmo coyibba ikkitanni noohu gede assine heda dandiineemmo. Laꞌnoommokki coyibba ikkitanni noohu gede assine hedate dandoonke ammana heedhannonke gede kaaꞌlitannonke.—2 Qor. 4:18.
2, 3. (a) Ikkanni noohu gede assine hendeemmo coyi hiittooha ikka hasiissannosi? (b) Konni birxichira hiittee xaꞌmuwara dawaro afiꞌneemmo?
2 Ikkanni noohu gede assine hendeemmohu mitu coyi kayinni horonta ikkannokkiha ikkara dandaanno. Lawishshaho, mitte shiima qaaqqo billaacha guluffe hadhanni noohu gede assite hedduro, kuni horo ikkannokkireeti. Ikkollana, Haanna qaaqqose Saamueeli xaadooshshu dunkaanira soqqamara hakkira massitanno yanna ikkanni noori gede assite hedase haaqete hagiirre diꞌꞌikkitino. Tini hedose wonanni assitara murcidhe kaꞌinoreeti; konni garinni hedase xanose wonshitanno gede jawaante ikkitinose. (1 Sam. 1:22) Maganu uyinonke hexxo woꞌmitanni noohu gede assine hendeemmoha ikkiro, hendoommori woꞌmikki gatannore diꞌꞌikkino.—2 Phe. 1:19-21.
3 Hundi waro heeꞌrinohu batinyu ammanamino manni Maganu uyinonsa hexxo woꞌmitanni noohu gede asse hedinoti dihuluullissannote. Konne manna albillitte afiꞌranno atoote hedansa kaaꞌlitinonsahu hiittoonniiti? Ninkeno Maganu albillitte owaatu mannira aara qaale einoha hagiirsiisanno coye hedanke kaaꞌlitannonkehu ma garinniiti?
HEXXONSA “LAꞌꞌANSA” JAWAANTE IKKITINONSA
4. Abeeli albillitte woyyaabbino yanna daggannota hedanno gede assannosiri mayi no?
4 Umihu ammanamino manchi Abeeli Yihowa qaale eino coyibba “lainoni”? Abeeli Maganu hamashshoho coyiꞌrinohu aane noo qaali ma garinni woꞌmannoro balaxe afa dandaannokkiti egennantinote: “Atenna manchote mereero, hattono sirchikkinna sirchise mereero baarigaarre woreemmo. Isi ateha umokki cancananno, ati kayinni gindesi madiissatto.” (Kal. 3:14, 15) Ikkollana, Abeeli tenne hexxo daafira seekke hede manchu sirchi Addaaminna Heewani cubbo loossara albaanni afidhino guunte afiꞌranno gede assate ‘ginde madiꞌrannohu’ heeꞌrannota huwatikki digatino. Abeeli albillittete yanna daafira hedinori baxireno ikkiro, Maganu uyino hexxo woꞌmitannota ammanino; hakko daafira Yihowa kakkalosi hagiirrunni adhino.—Kalaqo 4:3-5;a Ibiraawuyaani 11:4 nabbawi.b
5. Heenooki albillitte ikkannore ikkanni noohu gede asse hedasi kaaꞌlitinosihu hiittoonniiti?
5 Ammanamino manchi Heenooki Maganoho busha qaale coyiꞌrannohu bushu manni tuncu yiinosiha ikkirono, ammana noosita leellishino. Heenooki, Yihowa “tunsote tunso ikkitannote qullaawa sokkaanosi ledo . . . baalunkura yoo yaate, Magano waajjitannokki mannooti iso ayirrissukki assitinoha busha assootenna Magano waajjitannokki cubbaataammi Maganoho coyidhinoha busha qaale xawo fushshate” daannota ayyaanunni masaalino. (Yih. 14, 15) Isi ammana noosiha ikkino daafira, Magano waajjannokki manni heeꞌrannokki alame hiittoota ikkitannoro hedikki digatino.—Ibiraawuyaani 11:5, 6 nabbawi.c
6. Nohi Baote Wayi gedensaanni hiittee yanna daafira hedikki digatino?
6 Nohi Baote Wayinni gate sainohu ammana noosi daafiraati. (Ibi. 11:7) Ammanasi Baote Wayi gedensaanni Maganoho saadate kakkalo shiqishanno gede assitinosi. (Kal. 8:20) Isino Abeeli gede, mannu ooso cubbunna reyote borojjimmanni fultanno yanna daggannota ammaninoti dihuluullissannote. Baote Wayi gedensaanni alame galagalte finqila ikkitu; Naamiruudi Yihowa hettise mannu Maganoho finqilara hasiꞌrino; hatte yannara nafa Nohira ammananna hexxo noosi. (Kal. 10:8-12) Nohi mannu ooso gadadissanno gashshaanonni, cubbunninna reyotenni gattanno yanna daafira hedikki digatino. Ninkeno xa lowonta gambisse dagginota hattee yanna heda dandiineemmo!—Rom. 6:23.
INSA MAGANU UYINO HEXXO WOꞌMITANNO YANNA “LAꞌINO”
7. Abirahaami, Yisaaqinna Yaaqoobi hiittee yanna ammanate illenni “laꞌukki” digattino?
7 Abirahaami, Yisaaqinna Yaaqoobi Maganu sirchinsa widoonni uullate daga baalanti maassantannota kulinonsa daafira, dhaggete yanna daggannota heddukki digattino. (Kal. 22:18; 26:4; 28:14) Qoleno, Maganu sirchinsa batiꞌrannotanna kaajja Hexxote Gobba ragiꞌrannota kulinonsa. (Kal. 15:5-7) Magano waajjitannori kuri mannooti sirchinsa hattee gobba ragiꞌranno yanna ammanate illenni “laꞌukki” digattino. Isinni Yihowa Addaaminna Heewani cubbo loossu yannanni kayise soqqamaanosi mannu sirchi galagale atoote afiꞌranno gara huwattanno gede assanni keeshshino.
8. Abirahaami jawaata ammana noosita leellishannore assanno gede kaaꞌlinosiri maati?
8 Abirahaami jawaata ammana noosita leellishannore assinohu, Maganu uyinosi hexxo woꞌmitanni noohu gede asse hedino daafira ikkinota heda dandiineemmo. Abirahaaminna ammanantinori wole Maganu soqqamaasine Maganu uyinohu ‘hexxote qaali woꞌmanna dirinsara laꞌinokkiha ikkirono, xeertote heedhe laꞌe hagiidhitinota’ Qullaawu Maxaafi kulannonke. (Ibiraawuyaani 11:8-10 nabbawi;d Ibi. 11:11-13) Abirahaami hexxino coyibba woꞌmansa gattannokkita leellishshannota lowo taje laino daafira, lainokki coyi illesinni lainohu gede ikke leellinosi!
9. Abirahaami Maganu uyinosi hexxo ammanasi kaaꞌlitinosihu ma garinniiti?
9 Abirahaami Maganu uyino hexxo ammanasi Maganu fajjo assate murciꞌre kaꞌꞌanno gede assitinosi. Isi ammana noosi daafira, Uuri katama agure fulino; qoleno Kanaani katamma giddo mittowano teese heeꞌra dihasiꞌrino. Hatti katamma Maganoho soqqantannokkiri gashshitannota ikkitino daafira, Uuri kataminte gede kaajjado xinta afidhinore diꞌꞌikkitino. (Iya. 24:2) Abirahaami gatinoha heeshshosi diro baala “Maganu xintinonna kalaqinoha addu xinta afiꞌrino katama [agadhanni]” heeꞌrino. (Ibi. 11:10) Abirahaami Yihowa gashshooti hunda teese heeꞌranno yanna ammanate illesinni “laino.” Abeeli, Heenooki, Nohi, Abirahaaminna wolootu ammanantino mannooti reyitinori kaꞌannota ammantino daafira Maganu Mangiste hunda yaano “addu xinta afiꞌrino [katamira]” uullate aana afidhanno heeshsho quqquxante agadhitino. Insa konni atooti daafira hiincansa Yihowara noonsa ammana roore jawaata ikkitanno gede kaaꞌlitinonsa.—Ibiraawuyaani 11:15, 16 nabbawi.e
10. Saara albillittete yanna quqquxante agadhase ma garinni kaaꞌlitinoseha ikkara dandaanno?
10 Hanni Abirahaami galte Saara daafira laꞌno. Saara 90 diro ikke noose yannara ooso noosekkiha ikkirono, Yihowa uyino hexxo seekkite ammantino. Isinni ise oosose Yihowa qaale eino atoote afidhanno yanna ammanate illesenni laꞌino. (Ibi. 11:11, 12) Kuni ikkannota hexxitanno gede assinoseri maati? Yihowa minaannisera togo yiino: “Maassiꞌreemmose, hattono ise widoonni labbaa beetto oyeemmohe; maassiꞌreemmose, ise lowo daga ikkitanno; dagate nugussano isewiinni fultanno.” (Kal. 17:16) Saara Yisaaqi ilase, Maganu Abirahaamira uyinoti wole hexxono woꞌmitannota ammantanno gede assitanno tajeeti. Ninkeno Maganu uyinonketi huluullissannokki hexxo woꞌmitanni noohu gede assine hedate dandoonke kaajja aamamooshsheeti!
AFIꞌRANNO BARAARSHA HIXAMANYE LAINO
11, 12. Muse albinni roore Yihowa baxanno gede assinosiri maati?
11 Yihowa lubbora baxino daafira ammana noosita leellishinohu wolu manchi Museeti. Isi Yihowa lowo geeshsha baxanno. Muse wedellimmasi yannara Gibitsete beetemangistera lophino daafira, silxaanenna durumma roorsiꞌranno gede assitanno faro noosiho. Ikkollana, ilinosi anninna ama isira Yihoware rosiissinosi; qoleno Yihowa Ibiraawete manna borojjimmatenni fushshe Hexxote Gobba eesseemmo yee qaale einota kultinosi. (Kal. 13:14, 15; Wol. 2:5-10) Muse Maganu manni afiꞌranno atoote duucha hige hedasi maccaha ikkate kaꞌꞌa agure albinni roore Yihowa baxanno gede assitinosi.
12 Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Muse lophi gedensaanni Feriooni beetto beettooti yinannisita ammanatenni giwino. Cubbunni afiꞌnanniha geedannokki hagiirre agure Maganu manni ledo qarrama doodhino; albillitte afiꞌranno baraarsha hixamanye laino daafira, Buuraminoha ikkeenna iillitannosi mishsho Gibitsete jironni roorse laino.”—Ibi. 11:24-26.
13. Muse Maganu uyino hexxore seekke hedasi kaaꞌlitinosihu hiittoonniiti?
13 Muse Yihowa Isiraeelete uyino hexxo seekke hedita, Maganoho noosi ammananna baxilli lexxino. Magano waajjannohu wolu manninte gede, isino Yihowa mannu ooso reyotenni keere fushshanno yannare hedinoti dihuluullissannote. (Iyo. 14:14, 15; Ibi. 11:17-19) Muse Maganu Ibiraawete daganna mannu ooso baalanta mararanno gara huwatasi iso albinni roore baxanno gede assitinosi. Isi heeshshosi diro baala ammanasinna baxillesi leellishannore assino. (Marro 6:4, 5) Muse Feriooni shaasira hasiꞌrinoha ikkirono, ammanasi, Maganoho noosi baxillinna albillitte afiꞌranno atoote hedasi waajjannokki gede kaaꞌlitinosi.—Wol. 10:28, 29.
MAGANU MANGISTE ALBILLITTE ASSITANNORE HEDDE
14. Haaqete halchooti yinanniti hiittoo hedooti?
14 Yannankera batinyu manni ikkanno yee hexxanno coyi diꞌꞌikkannoreeti. Lawishshaho, yannankera heeshsho “qarrunna dadillu woꞌminota” ikkite heedheenna, anga assitunsakki albillitte hoqe durooꞌmannotanna teese heeꞌrannota hedanno manni no. (Far. 90:10) Qullaawu Maxaafi mannu oosora addu hexxo Maganu Mangiste ikkitinota kulanni heeꞌreenna kuni manni kayinni uullate gashshooti hunda yaachishannori nookkiha heeꞌra halchanno. (Dan. 2:44) Batinyu manni tini alame mittoreno diꞌꞌikkitanno yee hedanno; Qullaawu Maxaafi kayinni Maganu tenne busha alame hunannota kulanno. (Sof. 1:18; 1 Yoh. 2:15-17) Yihowa konni kaꞌira hedinore lashshi assanno manniti togoo hexxo mulla haaqete halchooti.
Haaro alamera noottohu gede assite heda dandaatto? (Gufo 15 lai)
15. (a) Kiristaanu hexxonsa woꞌmitanni noohu gede asse hedansa kaaꞌlitannonsahu hiittoonniiti? (b) Maganu uyinonke hexxo woꞌmitanno wote afiꞌrate quqquxamattori maati?
15 Ninke kayinni hexxonke iimira haꞌrano ikkituro woy uulla ragiꞌrano ikkituro, hexxonke daafira hedanke jawaachishshannonke. Maganu qaale einori woꞌmeenna afidhe hagiidhatto gara heda dandaatto? Maganu eino qaale wonshanno wote assattore hedakki wodanakki hagiirsiissannoti egennantinote. Uullate aana hegerera heeꞌratto yanna heda dandaatto. Tenne uulla gannate assate wolootu ledo mitteenni loosatto gara hedi. Hakkawote olliichikki atente gede Yihowa baxannoho. Ordu keerinna jawaante noohe, hattono yaachishannoheri dino. Uulla gannate assate looso qineessitannori shaqqaddaho. Noohe dandoonna ogimma manna kaaꞌlatenna Yihowa ayirranno gede assate horoonsiꞌratto daafira tashshi yaannohe. Lawishshaho, reyotenni kaino manni Yihowa afanno gede kaaꞌlatto. (Yoh. 17:3; Looso 24:15) Tini haaqete halcho diꞌꞌikkitino. Qullaawu Maxaafi tenne kulanno daafira kuri baalunku albillitte ikkannoreeti.—Isa. 11:9; 25:8; 33:24; 35:5-7; 65:22.
HEXXONKE DAAFIRA HASAAWA
16, 17. Hexxonke daafira mimmitu ledo hasaawanke kaaꞌlitannonkehu hiittoonniiti?
16 Yihowa uyinonke hexxo wonshanno yannara assa hasiꞌneemmore mimmitu ledo hasaambeemmoha ikkiro, albillittete yanna roore xabbe leeltannonke. Hige albillitte ninke mittu mittunku maa loonseemmoro bande dianfoommo; ikkirono, loosate halchineemmore roduuwinkera kullanni hasaawanke, mimmito jawaachishatenna Maganu uyino hexxora noonke ammana leellishate kaaꞌlitannonke. Hawaariya Phaawuloosi Roomaho noo roduuwasi towaati yannara, insa ‘mimmito jawaachishshino’; ninkeno tenne qarru batiꞌrino yannara hatto assino.—Rom. 1:11, 12.
17 Yihowa abbannota albillittete yanna hedanke, xaa qarrinke daafira quwa saꞌne hendeemmokki gede kaaꞌlitannonke. Hawaariya Pheexiroosi yaadino daafira Yesuusa togo yee xaꞌmino woti no: “Kuneeti! Ninke baalankare agurre ate harunsinoommo; konnira maa afiꞌneemmokka?” Pheexiroosinna ledosi noori albillittete yanna heddanno gede assate Yesuusi togo yee qolino: “Halaalinta yeemmoꞌne, baalunkuri haarooꞌmanno yannara manchu Beetti ayirrado zuufaanesira ofollanno wote, kiꞌne ane harunsitinoonniri 12 zuufaanera ofoltine, 12 Isiraeelete gaꞌrera faraddinanni. Qoleno ane suꞌmira yee minna woy labballo roduuwa woy meyaa roduuwa woy anna woy ama woy ooso woy baatto agurinohu baalunku xibbe ero adhanno; hegere heeshshono afiꞌranno.” (Mat. 19:27-29) Konni daafira Pheexiroosinna wole rosaano, woꞌma uulla gashshannonna owaatu mannira baete atoote abbanno gashshooti giddo heeꞌrannonsa qeecha heddinoti egennantinote.
18. Maganu uyinonke hexxo woꞌmitanno gara hedanke kaaꞌlitannonkehu hiittoonniiti?
18 Uullate aana heedhinori Yihowa soqqamaano isi uyino hexxore hedansa kaaꞌlitinonsa. Abeeli Yihowa albillittete yanna daafira uyino hexxore hedino; isi hattee hexxo ammanino daafira, Yihowa tashshi assino. Abirahaami jawaata ammana noosita leellishannore assinohu Maganu “sirchu” daafira coyiꞌrino qaali woꞌmanno yanna ammanate illesinni “laꞌinohuraati.” (Kal. 3:15) Muse “albillitte afiꞌranno baraarsha hixamanye laino daafira,” ammanasi loosunni leellishino, hattono Yihowara noosi baxilli lexxino. (Ibi. 11:26) Ninkeno Yihowa uyino hexxo woꞌmitanni noohu gede assine hedate dandoonke horoonsiꞌneemmoha ikkiro, ammanankenna Maganoho noonke baxilli lowonta lexxanno. Maganu uyinonkeha konne aamamooshshe danchu garinni horoonsiꞌra dandiineemmohu hiittoonniitiro aananno birxichira laꞌneemmo.
a Kalaqo 4:3-5: “Yannate gedensaanni, Qaaeeli uullate laalo giddo gama Yihowara kakkalo asse shiqishi. Abeeli kayinni hoshshasi mereero umire ikkitinori giddo gama coominsa ledo mitteenni shiqishi. Yihowa Abeelinna kakkalosi danchu albinni laino; Qaaeelinna kakkalosi kayinni danchu albinni dilaino. Konnira Qaaeeli lowo geeshsha giirami; qoleno baasa dadilli.”
b Ibiraawuyaani 11:4: “Abeeli, Qaaeeli kakkalonni roore waaga afidhino kakkalo ammanatenni shiqishino; qoleno shiqishiꞌrinore Maganu adhino daafira tenne ammanasinni keeraancho ikkinota farciꞌnoonnisi; isi reyirono, ammanasi widoonni xaa geeshsha coyiꞌranni no.”
c Ibiraawuyaani 11:5, 6: “Heenooki reyannokki gede ammanatenni wolewa massinoonni; Maganu wolewa massinosi daafira iso mittowano dianfoonni; korkaatuno iso wolewa massinara albaanni Magano seekke hagiirsiisinota farciꞌnoonni. Ammana nookkiha Magano seekkine hagiirsiisa didandiinanni; korkaatuno Maganunniwa shiqannohu baalunku isi nootanna giddonsanni hasidhannosire kiisannoha ikkinota ammana hasiissannosi.”
d Ibiraawuyaani 11:8-10: “Abirahaami woshshinisi yannara, albillitte ragiꞌranno gobba haꞌrasinni ammanatenni hajajamino; isi haꞌrannowa afinokkiha ikkirono, heeꞌrannowiinni agure fulino. Manni gobbara heeꞌranno wosinchi gede ikke hexxote gobbara ammanatenni heeꞌrino; qoleno konni hexxote qaali ragiꞌraasine ikkitinori Yisaaqinna Yaaqoobi ledo dunkaanaho heeꞌrino. Korkaatuno isi Maganu xintinonna kalaqinoha addu xinta afiꞌrino katama agadhino.”
e Ibiraawuyaani 11:15, 16: “Agurte daggino gobba xaa xaa heddannoha ikkoommero, wirri yite higa dandiitanno faro afidhannonka. Xa kayinni woyyinoha yaano iimiha ikkino bayicho afiꞌrate sharrantanno. Konni daafira, Maganu insa Maganonke yite woshshitannosi wote disaalfatanno; korkaatuno katama qixxeessinonsa.”