SUʻESUʻEGA 26
Faatulaga Saʻo le Atiina Aʻe o le Mataupu
A O LEʻI mafai ona faamaopoopo se mataupu i se faasologa saʻo, e manaʻomia ona iai se sini i lou mafaufau. Pe o lou faanaunauga ea o le tau lava ina talanoa atu i isi e faatatau i se mataupu—se talitonuga, se uiga, se manatu, se ituaiga amioga, ia po o se auala o le soifuaga? Po o e faamoemoe e faamaonia pe ia lē faamaoniaina se manatu? Pe o lou faanaunauga ia ati aʻe le talisapaia mo se mea po o le faagaeeina e fai ni gaoioiga? E tusa lava po o le a tauaao atu lau mataupu i se tagata e toʻatasi pe i se aofia toʻatele, ina ia taulau le mea o loo e fuafua i ai, e manaʻomia ona e manatunatu i mea ua uma ona latou silafia e faatatau i le mataupu ma po o le a lo latou manatu agaʻi i ai. Pe a uma ona e faia le mea lenei, faaauivi lau mataupu i se auala e fesoasoani iā te oe e ausia ai lou sini.
E faatatau atu i le faiva a Saulo (Paulo) i Tamaseko, ua lipotia mai e le Galuega 9:22 e faapea sa ‘fememeaʻi Iutaia i Tamaseko iā te ia ina ua ia faaalitino atu o le Keriso lava lenei.’ O ā ni mea sa aofia ai i lenā faamaoniga sa faatulaga saʻo? E pei ona faailoa mai i faamaumauga o le faiva mulimuli ane ai a Paulo i Anetioka ma Tesalonia, sa muamua ona ia ati aʻe i le mea moni e faapea, sa talia e Iutaia Tusi Paia Eperu ma sa latou faapea mai latou te talitonu i mea o fai mai ai e faatatau i le Mesia. Ona filifili mai lea e Paulo, ia vaega o na Tusi Paia lea o loo talanoaina ai le soifuaga ma le faiva a le Mesia. Sa ia sii maia nei manatu ona faatusatusa lea ma mea sa tutupu moni lava e fesootaʻi atu iā Iesu. Mulimuli ane, sa ia faia ai loa le faaiʻuga e tatau ona iai e faapea, o Iesu o le Keriso, po o le Mesia. (Galu. 13:16-41; 17:2, 3) Afai e te mafaia foʻi ona avatu upu moni o le Tusi Paia i se auala e saʻo ona faatulagaina, e mafai ona iai ni aafiaga e faatalitonuina ai i isi.
Faamaopoopo le Taulimaga. E mafai ona faatulaga le mataupu i le tele o auala e saʻo ona faatulaga ai. Afai e te manatu e lelei, e ono mafai ona e faaaogā faatasi ni metotia. Iloilo nisi nei o auala e mafai ona fai.
Faatulaga i mataupu. E aofia ai i lenei mea le faamaopoopo o lau mataupu i ni vaega, lea o le a mafai ona saosaolaumea i le faataunuuina o lou sini. O vaega i inei atonu o manatu autū na lea e tāua mo le malamalamaga o lau mataupu. Atonu o ni manatu patino lava e faamaonia ai pe e lē faamaonia ai se mea. O nisi manatu, e ui e fesootaʻi atu i le mataupu, e mafai ona faaopoopo i ai po o le aveese foʻi, e faalagolago lava i lau aofia po o le mea o e manaʻo e faataunuu.
Manatu i se faaaʻoaʻoga o le mea lenei o le faatulaga i mataupu. O se talanoaga puupuu e faatatau i le suafa o le Atua e ono aofia ai (1) le māfuaaga e tāua ai le mātauina o le Atua i lona suafa, (2) po o ai le suafa o le Atua, ma le (3) o le auala tatou te faamamaluina ai lenā suafa.
E mafai ona aʻoaʻoina le tele o mea e uiga i le faatulaga o mataupu o se talanoaga e ala i le iloilo o lomiga o loo faatulaga mai e “le auauna faamaoni ma le mafaufau” e faaaogā i suʻesuʻega faale-Tusi Paia i aiga. (Mata. 24:45) E masani lava i lomiga nei ona aofia ai ni mataupu, e mafai ona fesoasoani i tagata aʻoga ina ia maua le vaaiga atoa o upu moni faavae o le Tusi Paia. E faaaogā e lomiga lapopoʻa ia ulutala e vavae ai mataupu taʻitasi. E sauniunia e mataupu taʻitasi ia le tagata aʻoga mo manatu o loo mulimuli mai ma e fesoasoani ina ia maua le ata atoa.
Māfuaaga ma Aafiaga. O le fefulisaʻi mai i māfuaaga agaʻi i aogā, o se tasi lea faiga o le tauaaoina o faamatalaga i se faatulagaga saʻo.
Afai o loo e talanoa atu i se vaega po o ni tagata taʻitoʻatasi o ē e manaʻomia ona matuā iloilo ma le faaeteete le iʻuga o se mea o loo latou faia, ia po o latou fuafua foʻi e fai, e ono aogā la iai le ituaiga talanoaga lenei. O loo maua i le Faataoto mataupu e 7 se faaaʻoaʻoga lelei tele o le faiga lenei. O loo matuā manino ona faamatalaina mai ai le auala na ala ai i se tama talavou e leai se poto masani o lē “ua leai sona mafaufau” (le māfuaaga) ona aafia i se fafine talitane ma mafatia ai i iʻuga matuitui (o aafiaga).—Faata. 7:7.
Ina ia faamamafa atili, e te ono faatusatusaina iʻuga leaga e oo iā i latou e lē taulau ona savavali i ala o Ieova, ma iʻuga lelei e oo iā i latou o ē e faalogo iā Ieova. Ina ua uunaʻia e le agaga o Ieova, sa faia e Mose le ituaiga faatusatusaga faapena ina ua ia fai atu i le nuu o Isaraelu aʻo leʻi ulu atu i le Nuu Folafolaina.—Teu., mata. 28.
I nisi tulaga, e sili ona lelei le amata o lau talanoaga e ala i le faamaʻoti o se tulaga (o aafiaga) ona avatu lea o faamaoniga o loo faasino atu i mea na māfua ai (le māfuaaga). O le ituaiga taulimaga lenei o loo aofia ai se faafitauli ma vaifofō.
Faafitauli ma vaifofō. I le faiva i le fanua, pe a e talanoaina se faafitauli o loo manatu mamafa iai tagata ma faailoa atu e faapea o loo iai se vaifofō e faamalieina ai, e ono faalaeiauina ai se tagata e faalogo mai. E te ono lāgā le faafitauli ia po o se mea foʻi e laga mai e le tagata.
O faafitauli faapena e ono faasino atu i le mea moni e faapea o loo soifua matutua tagata ma maliliu, le taatele o le solitulafono, ia po o le faateleina o le lē faamasino tonu e pei ona iai. E lē tau manaʻomia se talanoaga umi ina ia faatalitonu ai e faapea o loo iai faafitauli faapena, auā o loo manino lenā tulaga. E na o le tau lava ina amata i le taʻua o le faafitauli, ia ona taʻu atu lea o le vaifofō o loo faatulaga mai i le Tusi Paia.
I le isi itu, e ono patino le faafitauli i le tagata lava ia, e aofia ai luʻitau o loo feagai ma se mātua nofo toʻatasi, loto vaivai ona o se gasegase matuiā, ia po o faigatā foʻi o loo oo i se tasi ona o ni faiga lē alofa mai i se isi tagata. Ina ia fai le mea e sili ona lelei, e ao ona avea muamua oe ma sē e faalogologo lelei. O loo saunia e le Tusi Paia faamatalaga aogā e faatatau i faafitauli uma nei. Peitaʻi e manaʻomia ona faaaogā ma le faautauta. Mo lau talanoaga ina ia aogā moni lava i le isi tagata, e manaʻomia ona iā te oe le vaaiga saʻo. Ia faamanino atu pe o e talanoaina se vaifofō tumau, po o se mapusaga e mo na o sina taimi, ia pe o le auala e tumau ai i tulaga o mea lea e lē mafai ona suia i lenei faiga o mea. I nisi faaupuga, ia faamautinoa ua lava fefulisaʻiga faale-Tusi Paia ua e ofoina atu e lagolago ai le faaiʻuga lea ua e taʻua. A lē faia faapea, e ono foliga atu i le isi tagata e lē saʻo le faaiʻuga lea o loo e faasino atu i ai.
Faasologa o taimi. O nisi mataupu e faalagolago i se taulimaga e tusa ai ma le faasologa o taimi. Mo se faaaʻoaʻoga, i le tusi o Esoto, o loo faamatalaina ai Mala e Sefulu i le faasologa na tutupu ai. I le Eperu mataupu e 11, o le lisiina e le aposetolo o Paulo o tane ma fafine e fai ma faaaʻoaʻoga o le faatuatua o loo mulimuli i le faasologa o taimi.
Afai e te faamatala mea na tutupu i le taimi ua teʻa i se faasologa na tutupu ai, e ono fesoasoani i lau aofia ina ia malamalama i le auala na tutupu ai nisi mea. E faatatau atu foʻi le tulaga lenei i le talafaasolopito faaonapōnei atoa ai ma mea tutupu i le taimi o le Tusi Paia. O lona uiga la e te ono tuufaatasia le faasologa o taimi na tutupu ai mea faatasi ma fefulisaʻiga i māfuaaga ma aafiaga. Afai e te fuafua e otooto mai mea tutupu ia o loo faailoa mai e le Tusi Paia o le a tutupu i le lumanaʻi, atonu o le a sili ona faigofie ona mulimuli ai ma manatua e lau aofia ia se taulimaga e faasolosolo i le faasologa e tutupu ai.
O le faaaogāina o le faiga lea e faasolo i le taimi, e lē o lona uiga faapea e ao lava i taimi uma ona e amata i le amataga. I nisi tulaga, atonu e aogā pe a taʻu atu se mea matilatila ma iloga na tupu i le tala. Mo se faaaʻoaʻoga, pe a faamatala se mea na tupu, e te ono filifili e taʻua e faatatau i se mea na tupu sa tofotofoina ai le faamaoni o se tasi i le Atua. A mafai ona e faagaeeina le fiafia i le vaega lenā o le tala, e te ono faatulaga faasolosolo mea na tutupu na māfua ai ona oo atu i lenā tulaga.
Faaaogā Tau o Faamatalaga Fetaui. Po o le ā lava le auala e faamaopoopo ai lau mataupu, ia faaeteete ma faaaogā tau lava o faamatalaga fetaui. E ao ona aafia ai le matua o lau lauga i manatu e te filifilia. E ao foʻi ona e amanaʻia i latou o le a iai i lau aofia. Auā o se manatu atonu e aogā i se isi aofia, e ono manatu iai se isi vaega e leaga. E ao foʻi ona e faamautinoa o le a saosaolaumea lau mataupu atoa i le faataulauina o lou sini. A lē ausia le tulaga lenā, e ono lē aogā e ui lava e manaia i le faalogo.
Pe a fai ni suʻesuʻega loloto, e te ono maua le tele o manatu lelei e fesootaʻi i lau mataupu. O le ā le tele o nei manatu e ao ona e faaaogāina? Afai e te lofiaina le aofia i le tele naʻuā o manatu, e ono lē taulau lau fuafuaga. Tau lava o ni nai manatu ma ia lelei ona atiina aʻe, e faigofie ona manatua na i lo le tele o manatu ae faatopelau ai ona avatu. E lē o le uiga o lenei mea faapea e lē tatau lava ona e faaaogāina nisi manatu e faatatau i le mataupu. Ae aua le faanenefuina ai lou sini. Mātau le auala na faaaafia ai ma le faaeteete i le Tusi Paia ia ni faamatalaga faapena i le Mareko 7:3, 4 ma le Ioane 4:1-3, 7-9.
Aʻo e faasolosolo mai i le isi manatu agaʻi i le isi manatu, faaeteete aua le faafuaseʻi ona faia, e mafai ona motusia ai le faasologa o manatu o lau aofia. Ina ia tuufaatasia manatu ma ia aogā, e ono manaʻomia ona e faia se fesootaʻiga mai i le isi manatu i le isi manatu. E ono avea lenā fesootaʻiga o ni upu po o se fuaiupu atoa foʻi e faaalia ai le sootaga o manatu. I le tele o gagana, e na o ni nai upu faigofie lava po o ni faaupuga e faaaogā e faaalia ai le sootaga o se manatu fou i manatu na taʻua muamua.
O le faaaogāina tau lava o faamatalaga fetaui ma faatulaga i se faasologa saʻo o le a fesoasoani iā te oe e faataunuuina ai lou sini.