Mueshi wa 6
Mu dia Lubingo 1, Mueshi wa 6
Abitungu tutuele mu Bufumu bu’Efile Mukulu kukidila ku makienga ebungi.—Bik. 14:22.
Bena Nkidishitu ba mu siekele a kumpala babaadi babinguebingue, ingi nsaa, na mu nsaa yabash’abebitengielanga. Tubandeyi kutala kibaadi kikitshikile Mpoolo na Barnabase pabaabadi abalungula mukandu wi buwa mu kibundi kia Listre. Kumpala babaadi na muloo ukile wa bantu babaadi abebakukila na kuibateemesha. Kunyima, beshikuanyi ‘babakookieshe kibumbu,’ na bangi ba kuabadi babaadi baase Mpoolo mabue na bamukaka bu kitanda paasha pa kibundi. (Bik. 14:19, Kilombeeno Kipya 2014) Anka Mpoolo na Barnabase babatungunukile na kulungula mukandu wi buwa mu angi ma mbalo. Kubatukile bipeta kinyi? Babaadi bekashe “bantu be bungi bu balongi.” Na bishima biabo na bileshesho biabo, bibaadi binyingishe balanguidi naabo. (Bik. 14:21, 22) Be bungi mbakuashibue muanda Mpoolo na Barnabase tababaadi bakookie pabaabadi abapete kubinguabingua kua mukimpulunkamba. Bu biatush’atukooko kukita mudimo wa Yehowa wadi muitupe, atukapete miabi. w23.04 16-17 ¶13-14
Mu Dimune 2, Mueshi wa 6
Tee matwi ku nteko yande, Yehowa! Teemesha kwiyambiila kwande! Efuku dyandi mu mpombo, naakwele musaase, obe naamu ongitabe.—Mis. 86:6, 7.
Nfumu Davide baadi na beshikuanyi naye bebungi mu nshalelo aaye, anka baadi atekie Yehowa bukuashi mu luteko. Davide baadi mushinkamishe’shi Yehowa baadi ateemesha na kualuula ku nteko yaye. Nnobe namu abitungu wekale na kino kishinkamiisho kimune. Bible etushinkamiisha’shi Yehowa mmulombene kuitupa binangu na bukome biatudi nabio lukalo bua kunyingiila. Mmulombene kufubisha kifuko kietu kia mu kikudi, sunga baaba bash’abamulanguila, buabadia kuitukuasha mu uno mushindo umune. Sunga Yehowa akutua kualuula ku nteko yetu mu mushindo w’atutengielanga, anka tui bashinkamishe’shi aluula nka kualuula ku yanka. Etupa nka kiakia kiatudi nakio lukalo na mu yaya nsaa yatudi nakio lukalo. Biabia, tungunuka na kuteka na lukumiino mushinkamishe’shi Yehowa akakupasukila kubanga binobino, na’shi akumiina ‘nkekutshisha byooso bii na muuwa’ mu nsenga ipia ikuete kufika.—Mis. 145:16. w23.05 8 ¶4; 13 ¶17-18
Mu dia Kabidi 3, Mueshi wa 6
A nkinyi kyankâlwisha Yehowa ku byabya byoso bi buwa byadi munkitshîne?—Mis. 116:12, EEM.
Bi buwa kutuula binangu biobe ku miabi y’opete nsaa y’olombasha kepatshila koobe. Obe namu we kutuula binangu ku miabi kinyi? Su we na kepatshila ka kuibadikila Bible na kuela nteko, nangushena biabidia kunyingisha kipuano kiobe na Yehowa. (Mis. 145:18, 19) Su we na kepatshila ka kudima ngikashi ya buina Kidishitu, nangushena ku biabidia kunyingisha kipuano kiobe na bangi. (Kol. 3:14) Ngi buakinyi, we kufunda tuno tubingilo tooso kuipuupua bua’shi omone bia kulombasha bipatshila biobe. Na wekadikie otala diadia epuupua nsaa yooso. Dingi, kisha nsaa na bantu abakunyingisha bua kulombasha kepatshila koobe. (Nki. 13:20) Mu binyibinyi, atue booso atuikalaa na angi mafuku atushatuikalaa na lukalo lua kulombasha kepatshila. Bino abilesha’shi ta tui bia kuikitshisha bua kulombasha kepatshila keetu su? Nya. N’atue namu abitungu tuikitshishe buatudia kulombasha kepatshila keetu sunga tuakutua lukalo lua kuikalombasha. Sunga biekala’shi kukita bino akutungu kuisumina ingi miloo, anka okekala na muloo nsaa y’olombasha kepatshila koobe. w23.05 27-28 ¶5-8
Mu dia Kasatu 4, Mueshi wa 6
Kiakia akikunu muntu, nyi ki’akaumbula.—Nga. 6:7.
P’atuuku’shi atusemuna bushito bua bitshibilo bietu bi bubi, abitungu tuende lubilo tukesokole miluisho yetu, tulumbuule muikelo wetu, na kuleka kukita dingi bilubilo. Su tubakitshi bino, abitukuasha buatudia kunyisha kusuuka lubilo buatudia nkapeta muwa wa ikalaika. Su tuatshile kitshibilo ki bubi tui kukita kinyi? Tuekalanga we kalakasha mu binangu na kupua bukome boobe bisumanga mu kuibingisha sunga mu kuitopeka na kutopeka bangi. Pamutue pa biabia, tundula pe bilubilo biobe na wekitshishe bua kuiubidishena na nshalelo odi naye binobino. Su opusha bibubi pabitale mianda ibubi yodi mukite, ealushe kui Yehowa mu luteko, okumiine bilubilo biobe na omutekie akufuile lusa. (Mis. 25:11; 51:3, 4) Su mbikutape ngofu kuishimba bua mianda yoso i bubi yodi mukite, na su bi na muulo, kimba bukuashi kui bakulu. (Yak. 5:14, 15) Longiela ku bilubilo biobe, na wekitshishe bua kupela kuibikita dingi. Su bokitshi bino, we kuikala mushinkamishe’shi Yehowa akufuila lusa na nkupa bukuashi bodi nabo lukalo.—Mis. 103:8-13. w23.08 28-29 ¶8-9
Mu dia Kananka 5, Mueshi wa 6
Yowase batungunukile na kukita mianda i buwa ku meeso kua Yehowa, munda a mafuku abaadi Yekoyada tshite-muakuidi amulambukisha.—2 Bf. 12:2, NWT.
Yekoyada baadi na bukitshishi bui buwa kui nfumu Yowase. (2 Bf. 12:2) Bu kipeta, uno nfumu ki nsongua baadi mukumine kusankisha Yehowa. Anka kunyima kua lufu lua Yekoyada, Yowase babangile kuteemesha mianda ya ba nfumu basumbule lukumiino. (2 Mya. 24:4, 17, 18) Yehowa batapikile kuishimba ngofu na “batumine batemuki munkatshi mwabo bwa kwibalusha, anka tababaateemeeshe nya.” Ta mbateemeshe sunga Zakariya muana a Yekoyada nya, tabaadi nka penda bu mutemuki a Yehowa na bu tshite-muakuidi nya, baadi dingi mukuabo na Yowase. Nfumu Yowase bayipayiishe Zakariya. (2 Mya. 22:11; 24:19-22) Yowase ta mmutungunukie na kutshiina Yehowa. Yehowa bakuile’shi: “Baba abansâbûla namu, nakebasâbûla.” (1 Sam. 2:30, EEM) “Kisaka kipeela” kia bena Asirii kibafikile kiayipaa “basalayi ba Yowase bakile bungi,” na dingi baleka Yowase na malonda. (2 Mya. 24:24, 25) Yowase babaadi bamuipe kui basalayi baye aye nabene, pa muanda wa’shi baadi muipee Zakariya. w23.06 18-19 ¶16-17
Mu dia Katano 6, Mueshi wa 6
Kala nubaadi mu mufito, anka binobino nui muitaata.—Ef. 5:8.
Mpoolo mutumibua baadi mukishe nsaa i bungi mu Efeso na kulungula mukandu wi buwa na kulongiesha. (Bik. 19:1, 8-10; 20:20, 21) Baadi mufule bakuabo ba mu kikudi ngofu na baadi mukumiine kuibakuasha bua’shi bashale na lulamato kui Yehowa. Bena Efeso babaabadi bafundile mukanda kui Mpoolo, babaadi ba mpika ba bipuilo bia madimi na kupaka kua manga. Bantu ba mu Efeso babaadi na muikeelo wi butete, na ta babaadi abapusha buufu bua wawa muikeelo wabo. Mu kibundi kia Efeso, bantu babaadi abakitshi ma teatre na mu misangeelo ya mu bipuilo biabo, babaadi abakula mianda i butete. (Ef. 5:3) Bena kibundi booso “babaadi bashimishe bikitshino bioso bibuwa” mu ungi ngakuilo abipushisha’shi: “Tabibaadi abibenyongosha dingi nya.” (Ef. 4:17-19) Kumpala kua kulonga pabitale mayi a kulonda a Yehowa a ki buwa na ki bubi, kondo kabo k’eshimba takabaadi akebakupila pabaabadi abakitshi kintu ki bubi. Ngi buakinyi Mpoolo baadi muibafundile bu bantu be mu “mufito na be kula na muwa aufiki kui Efile Mukulu.” Bangi bena Efeso tababaadi bashaale mu mufito nya. w24.03 20 ¶2, 4; 21 ¶5-6
Mu dia Mpooso 7, Mueshi wa 6
Bantu bakulupile mwi Yehowa, abakapete bukome bwâbo dimo . . . abakatambuka . . . kushi kukôka.—Yesh. 40:31, EEM.
Mudimo wa Gideone wa bu nsushi ubaadi autungu’shi ekale na bukome bua mbidi bui bungi. Nsaa ibaadi isuukie bena Mediane munkatshi a bufuku nsaa ya ngoshi, Gideone baadi ebalondo mu mongo kukatukila muibanda dia ku Izreele na muishinda dioso dia ku muela wa Yordano. (Bans. 7:22) Gideone bayimeene nka pa muela wa Yordano su? Nya! Sunga mbibaadi mukookie, aye na basalayi baye 300 babaadi baabukie muela wa Yordano batungunuka na kuibalonda. Ku nfudiilo a bioso, babaadi bakuate bena Mediane na abo nkuibayipaa ngofu. (Bans. 8:4-12) Gideone baadi mukulupile’shi Yehowa amupa bukome, na Yehowa namu ta mmumukuatshishe buufu. (Bans. 6:14, 34) Gideone na basalayi baye babaadi lua mikoolo, abalondo ba mfumu babidi ba bena Mediane babaadi abasuuku mbakaamine ku tumelo. (Bans. 8:12, 21) Biabia, ku bukuashi bu’Efile Mukulu bena Isaleele babaadi baate kitshibilo na abo nkuibakuata nkutshokola ngoshi. Abitungu bakulu bakulupile mui Yehowa, muanda aye ngi ‘sh’akôkâ sunga nkupungila.’ Akebapa bukome buabadi nabo lukalo.—Yesh. 40:28, 29. w23.06 6 ¶14, 16
Mu dia Lubingo 8, Mueshi wa 6
[Yehowa] t’ana kulekye, t’ana kusumbushene.—Miy. 31:6.
Tui kuikala n’eshimba dinyingie nsaa y’atufumankana na bitompuanga. Biabia abitungu tukulupile mui Yehowa. Tutaluuleyi mushindo ubaadi Barake mobeshe muanda baadi mukulupile ku buludiki bua Yehowa. Mu aa mafuku, muilo wa bena Isaleele taubaadi wilumbuule bua kulua ngoshi nya, na tababaadi sunga na biina ngoshi, kadi Yehowa balunguile Barake buadia kuenda mu kulua na nfumu a bena Kanaana, Sisera na kiluilo kiaye. Aku namu babaadi na biina ngoshi bi bungi. (Bans. 5:8) Mutemuki mukashi Debora balunguile Barake buadia kualaala muibanda akafumankana na Sisera na matempu aaye a ngoshi 900. Muamua muibanda, ngoshi ibaadi ayimueka’shi i kukambila bena Isaleele muanda wa matempu a ngoshi abaadi lubilo, sunga Barake baadi auku biabia’shi ngoshi i bukopo, baadi nka mukookiele enda. Pa balaleele nka basalayi ba bena Isaleele mu Muengie wa Tabore, Yehowa basukumuine mpeshi a mabue muiyilu. Matempu a ngoshi a Sisera ababangile kushiikama mu matekie, na Yehowa atshokuela Barake ngoshi. (Bans. 4:1-7, 10, 13-16) Mu mushindo umune, Yehowa aketutshokuela su tubakulupila muadi na kulonda buludiki bu’abetupa kui ndumbuluilo aaye. w23.07 19 ¶17-18
Mu Dimune 9, Mueshi wa 6
Yawa anyingiila mpa na ku nfudiilo akapaashibua.—Mat. 24:13.
Abitungu tuikale na luishinko buatudia kupeta muwa wa ikalaika. Nka bu bafubi ba Yehowa baasha lulamato ba kala, tui na lukalo na luishinko, p’atutengiela Efile Mukulu alombashe milayilo yaaye. (Eb. 6:11, 12) Bible, apuandikisha muanda wetu na wa kidime. (Yak. 5:7, 8) Kidime afubaa ngofu, akuna bidibua na kuela meema, anka t’auku nsaa ayikakulu biabia bintu. Biabia kidime, atengiela na luishinko looso mukulupile’shi akaumbula bidibua. Mu mushindo umune, atushaala bepaane mu mianda ya mu kikudi, sunga ‘biatush’abauuku efuku adikafiki Nfumu [eetu].’ (Mat. 24:42) Atutengiela na luishinko bakulupile’shi, mu kino kipindi kipeela kibashaala Yehowa akalombasha milayilo yaye yooso. Su tuakutua luishinko tui kubanga kutshoboloka tuakutua kutengiela, na tuabanga kuenda kula na bia binyibinyi. Tui kubanga dingi kutuula binangu bietu ku bintu biatunangushena’shi bi kuitupa muloo binobino. Biabia su tubekala na luishinko, tui kunyingiila mu ano mafuku a ku nfudiilo, na kunyima tuapeta muwa wa ikalaika.—Mik. 7:7. w23.08 22 ¶7
Mu dia Kabidi 10, Mueshi wa 6
Manà a ku ngwa ee kipindji kya kyaamo, kipindji kya ema.—Nda. 2:42.
P’atupuandikisha buno butemuki bui mu Ndanyele 2:41-43 na angi e mu mikanda bu wa Ndaniele na wa Kibafumbuilue, tui balombene kuamba’shi ngua ayilesha kipuano kia Anglo-Americaine bukome bua nsenga ishima bukuete kukunkusha lelo uno. Pabitale buno bukome bua nsenga ishima, Ndaniele bakuile’shi: “Kipindji kimune kya bwabwa bufumu akikekala bukome, kingi namu kibofule.” Buakinyi kingi namu nkibofule? Ku muanda bantu ba mu buno bufumu, t’abakafubu mu buumune ku muntu na muntu. Nka bu biabadi baleshe kui Ndaniele bua kilotua kia nkishi, tui kulonga bia binyibinyi bi bungi bi na muulo. Kia kumpala, Anglo-Americaine bukome bua nsenga ishima, mbaleshe bukome buabo mu mishindo i bungi. Bu kileshesho, États-Unis na Grande-Bretagne babaadi munkatshi mua miilo ibaadi itshokole Ngoshi ya Kumpala na ya Kabidi ya Nsenga ishima. Biabia, buno bukome bua nsenga ishima, bubaadi bubofule na abutungunuka na kubofula pa muanda wa mushikua wi munkatshi muabo abo banabene na bantu baabo. Kia kabidi, buno bufumu bua mu nsenga ishima ngi bua nfudiilo kumunana kumpala kua’shi Bufumu bu’Efile Mukulu, bufikie mu kufudiisha mafumu ooso a bana ba bantu. w23.08 10-11 ¶12-13
Mu dia Kasatu 11, Mueshi wa 6
Mu twinyongoshi twande, naitâmîne Yehowa. Namwidila, ê Efile ande, byadya kunkwasha. Ê mu ntempelo yê, bapushîshe eyi dyande.—Mis. 18:6.
Ingi nsaa, Davide baadi enyongola muanda wa mianda yooso na nkalakashi bibaadi apete. (Mis. 18:4, 5) Anka, kifulo kikata kia Yehowa na bibaadi amupasukila, bibaadi abimupa dingi bukome. Yehowa baadi mukunkushe kuuku aaye baadi mukookie ku, “kimwa ki buwa” na ‘ku bukunkula bua meema ataale.’ Yehowa pa bakitshine bino, Davide baadi mupete dingi bukome na apeta mushindo wadia kutungunuka na luendo. (Mis. 18:28-32; 23:2) Mu mushindo umune lelo uno: “Muanda Yehowa e na kifulo ki na lulamato, tatui balombene kuamba’shi tubafudiila” nsaa y’atufumankana na nkalakashi ibukopo mu nshalelo eetu na kuiyinyingiila. (Kwi. 3:22; Kol. 1:11) Muwa wa Davide ubaadi misuusa ibungi nka mu masaku, na baadi na beshikuanyi be bukome bukile. Biabia, kifulo kia Yehowa kibaadi kimukuashe buadia kuipusha mufudibue na mulamiibue. Davide baadi epusha’shi Yehowa baadi naaye mu muanda ooso wawa, na Yehowa ngi bibaadi mumushinkamiishe. Ngi buakinyi Davide bayimbile’shi: ‘[Yehowa] bankatwishe mô oso unádi n’ao.’ (Mis. 34:5, EEM) Sunga Davide baadi apusha moo ukile ingi nsaa, baadi na mushindo wa kukambila moo waye muanda baadi auku’shi Yehowa mmumufule. w24.01 30 ¶15-17
Mu dia Kananka 12, Mueshi wa 6
Su balwishi bakakyeba kukulubisha, tokumînanga.—Nki. 1:10.
Longiela ku bitshibilo bi bubi bia Yowase. Kunyima kua lufu lua Tshite muakuidi Yekoyada, ba kuuku ba Yowase babaadi bamutakule bua kukita mianda i bubi. (2 Mya. 24:17, 18) Baadi muate kitshibilo kia kuteemesha malango a ba nfumu ba mu Yudeya, babaadi bashikue Yehowa. N’obe namu tue kukumiina’shi Yowase ekale na ba kuuku be biabia, muanda babaadi bamutakule bua kukita mianda i bubi. Mu kuilekeena na biabia, baadi muteemeshe malango aabo e bubi. Anka, pa baadi Sekadia mukuabo na Yowase mutompe kumutopeka, Yowase baadi mumuipayishe. (2 Mya. 24:20, 21; Mat. 23:35) Uno muanda ubaadi bubi bukile! Yowase babangile na nshalelo e buwa, anka mu kapindi kapeela, bafikile muntu musumbule lukumiino na ntomboshi. Nfudiilo a bioso, bafubi baye aye nabene babaadi bamuipee. (2 Mya. 24:22-25) Nshalelo aaye badia kuikala muilekeene su badia kutungunuka na kuteemesha Yehowa na booso babaadi bamufule. w23.09 9 ¶6
Mu dia Katano 13, Mueshi wa 6
Leka kutshiina.—Luk. 5:10.
Yesu baadi auku dingi’shi Mpiele mmulombene kushaala na lulamato. Yesu balunguile Mpiele na kalolo koso’shi, “leka kutshiina.” Bibaabadi bashinkamiishe Mpiele kui Yesu, bibaadi bishintuule nshalelo aaye ooso. Kunyima, Mpiele na mukuabo Andre babalekiele mudimo wabo wa kuloba, abo nkufika balongi ba Mesiya bua losoo. Na Yehowa nkuibelela miabi mu mishindo i bungi. (Mak. 1:16-18) Mpiele pabafikile bu mulongi a Nkidishitu bapetele mianda i bungi i buwa. Bamuene Yesu apaasha mikumbo, abingi ba demo, na kubusha bafue. (Mat. 8:14-17; Mak. 5:37, 41, 42) Mpiele bamuene dingi kimonua kia kukaanya kia Yesu mmushaale bu Mfumu a Bufumu bu’Efile Mukulu mu mafuku aafiki. Uno muanda ubaadi na bukitshishi bukata kuadi. (Mak. 9:1-8; 2 Mp. 1:16-18) Su Mpiele ta mulonde Yesu, tabadia kumona ino mianda yoso. Baadi na lutumbu lukata lua kupela kutadiila kintu su nkimune sunga binangu bi bubi pabimutale aye nabene bia mukutshishua ino miabi! w23.09 21 ¶4-5
Mu dia Mpooso 14, Mueshi wa 6
Yesu nkumualula’shi: “Nakulungula’shi, kushi mpa na ku misusa musambo, kadi mpa na ku misusa 77.”—Mat. 18:22.
Mu mukanda waye wa kumpala, Mpiele mutumibua mmufubishe kishima akiamba’shi: “Kifulo kikata.” Kino kifulo t’akibuikilaa penda tu miluisho tupeela nya, kadi “akibuikilaa miluisho i bungi.” (1 Mp. 4:8) Pangi Mpiele atentekiesha dilongiesha pabitale kufuilena lusa dibaabadi bamulongieshe kui Yesu bipua bi bungi kumpala. Mu aa mafuku mpiele baadi emono’shi mmuntu e buwa, nsaa ibaadi ayitungu’shi afuile mukuabo lusa “mpa na ku misusa musambo?” Kadi Yesu bamulongieshe, etulongiesha’nyi n’atue’shi abitungu kufuila muntu lusa “mpa na ku misusa 77,” kuamba’shi, kushii kubadika. (Mat. 18:21, 22) Su omana’shi bi bukopo bua kutumikila dino elango, totshobolokanga! Bafubi boso ba Yehowa bashi bapuidikie ingi nsaa abomonaa’shi bi bukopo kufuilena lusa. Nkintu ki na muulo binobino koodi, nkukita kioso akitungu bua kufuila mukuenu lusa na kuikala naye mu butaale. w23.09 29 ¶12
Mu dia Lubingo 15, Mueshi wa 6
Neelele musaase kui Yehowa, n’aye namu angaluula.—Yon. 2:2.
Yona pabaadi munda mua mushipa, bapetele lukumiino’shi Yehowa mmulombene kumuteemesha ku luteko luaye. Na’shi Yehowa mmulombene kumukuasha. Yehowa baadi mupaashe Yona, na kunyima Yona baadi na bukidi bua kukumiina kukita midimo yoso ibabamupeele kui Yehowa. (Yon. 2:10–3:4) Poodi mu bitompuanga, opushaa namu n’obe tuinyongishi tua kulungula Yehowa mianda yobe yoso pa butooka mu luteko su? Opushaa’shi we mukookie bua kuilongiela? Tentekiesha’shi Yehowa awuku muanda oobe kalolo. Sunga wela luteko luipi, shinkamiisha’shi Yehowa akakupa nka kiakia kiodi nakio lukalo. (Ef. 3:20) Su opusha’shi mbidi yobe na binangu biobe mbikookie, na’shi bi bukopo bua kuibadikila na kuilongiela, we mulombene kuteemesha Bible abadi bakobole sunga mikanda ayakuila Bible ikobolue. Bi nkukuasha dingi p’oteemesha ingi ngono yetu sunga kubandila video mu jw.org. Yehowa akumiina kuitunyingisha, na akitshi biabia p’atumutekie na kukimba ngaluulo ya nteko yetu mu Bible na mu mikanda yakuete kuitutushiisha. w23.10 13 ¶6; 14 ¶9
Mu Dimune 16, Mueshi wa 6
Kadi kikudi kiselele nkileshe patooka’shi eshinda dia ku mbalo ya kishila tadibaadi dibande kuleshibua bu bibaadi nshibo ya kumpala y’epema ikii imane.—Eb. 9:8.
Tabernakele na ntempelo bibaabadi bebakie kunyima mu Yelusalema bibaadi bi mumune paasha. Munda mubaadi tudimbo tubidi: “Mbalo ya kishila” na “Mbalo ikile kishila,” pankatshi pa tuno tudimbo tubidi pabaadi patshibulue na kilamba. (Eb. 9:2-5; Efi. 26:31-33) Mu kadimbo ka kishila mubaadi kitudilo ki’elampi kia òlo, na kilambuilo kibaabadi abashiikila kabanda, na mesa a mikate. Nka penda “ba tshite muakuidi bedibue muimu” ngi babaadi abatuele mu kaaka Kadimbo ka kishila bua kufuba midimo yabo. (Mb. 3:3, 7, 10) Mu Kadimbo kakile kishila mubaadi mushete wa òlo wa kilombeno ubaadi aulesha’shi Yehowa e kuanka. (Efi. 25:21, 22) Nka penda tshite muakuidi mukata ngi baadi atuele mu Kadimbo kakile kishila musuusa umune ku kipua Muifuku dia kushimisha miluisho. (Lv. 16:2, 17) Baadi atuele na mase a nyema bua kushimisha miluisho yaye’ye nabene na ya muilo ooso. Biabia, Yehowa namu mmupushishe kalolo akilesha bino bintu bia mu tabernakele.—Eb. 9:6, 7. w23.10 27 ¶12
Mu dia Kabidi 17, Mueshi wa 6
Nuifulene.—Yo. 15:17.
Muiyi di’Efile Mukulu, atuimusangana muiya wa “kuifulena ku muntu na muntu,” misuusa i bungi. (Yo. 15:12; Lom. 13:8; 1 Te. 4:9; 1 Mp. 1:22; 1 Yo. 4:11) Biabia, kifulo nyi eyikashi aditukila muishimba, sunga muntu eetu a munda, na muntu su ngumune ta mmulombene kumona eshimba dietu. Biabia, tui kukita naminyi bua’shi kifulo kietu kimuenekie ku meeso kua bantu? Mmu ngakuilo eetu na mu bikitshiino bietu. Kui mishindo i bungi ilekeenelekeene yatudi balombene kulesha bakuetu balume na bakashi’shi tui bebafule. Pano pe bingi bileshesho: “Muntu na muntu âkule bya bînyibînyi kwi mwin’ê.” (Sek. 8:16, EEM) “Nulame butaale munkatshi muenu.” (Mak. 9:50) Ikalayi ba kumpala “mu kuileshena kifulo kikata.” (Lom. 12:10) “Ekukisheneyi.” (Lom. 15:7) “Tungunukayi . . . na kuifuilena lusa n’eshimba dimune.” (Kol. 3:13) “Tungunukayi na kuisemushena bushito.” (Nga. 6:2) “Tungunukayi na kuinyingishena.” (1 Te. 4:18) “Tungunukayi . . . na kuikankamishena.” (1 Te. 5:11) “Tekayi bua muntu na muntu oso.”—Yak. 5:16. w23.11 9 ¶7-8
Mu dia Kasatu 18, Mueshi wa 6
Ikalayi na muloo mu lukulupilo.—Lom. 12:12.
Efuku dioso, atuataa bitshibilo abitekie lukumiino lunyingie. Bu kileshesho, atuataa bitshibilo bitale kuikala na ba kuuku, kukisha kapapi, kulonga, kuibakila, kutanda bana, na mudimo wa ku mbidi. Atukitshi kalolo p’atuiyipusha atue banabene’shi: ‘Kusangula kuande, akulesha’shi ne mushinkamishe’shi uno ndumbuluilo nga kapindi kapeela na abamupiana binobino kui nsenga ipia y’Efile Mukulu? Sunga’shi, nakasangula bua kukita mianda i mumune na ya bano bantu bashi na lukulupilo lua nkapeta muwa wa ikalaika?’ (Mat. 6:19, 20; Luk. 12:16-21) Atukaata bitshibilo bi buwa su tubanyingisha lukumiino luetu’shi, nsenga ipia ayifiki binobino. Tukuete kupeta dingi bitompuanga, abitekie kuikala na lukumiino lunyingie. Pangi tui kupeta kubinguabingua, maladi e bukopo, sunga ingi mianda ilombene kuitutshobolosha. Kia kumpala, tui kupeta kitompuanga na kuikala na kitshibilo kia kuikinyingiila. Biabia, su bitompuanga abitungunuka, abitungu tuikale na lukumiino lunyingie bua kunyingiila, na kutungunuka na kufubila Yehowa na muloo.—1 Mp. 1:6, 7. w23.04 27 ¶4-5
Mu dia Kananka 19, Mueshi wa 6
Tekayi kushi kukooka.—1 Te. 5:17.
Yehowa atengiela kuatudi’shi tukite mianda ipusheene na nteko yetu. Bu kileshesho, mukuetu mulume e kuteka Yehowa bua’shi amukuashe apete nsaa ya kuikisha ku mudimo waye wa ku mbidi, bua’shi amone mushindo wa kutuela mu kikongeno kia mafuku asatu. Yehowa e kualuula ku luteko luaye naminyi? Yehowa e kupa mukuetu mulume eshimba dinyingie diadi nadio lukalo buadia kuteka mukata aaye a mudimo nsaa ya kuikisha. Anka abitungu yawa mukuetu mulume atungunukie nka na kuenda kui mukata aaye bua kumuteka nsaa ya kuikisha. Abitungu atungunukie na kumuteka nsaa yooso. E kuteka mukata aaye a mudimo bua’shi beshintushene nsaa ya mudimo na mungi muina mudimo naye. Aate mafuku a kuikisha kadi bamutshibe makuta. Yehowa atengiela kuatudi’shi tutungunukie na kuteka pabitale mianda yetu i na muulo. Yesu bambile’shi ingi nteko yetu ngilombene kukutua lualuulo musuusa umune. (Luk. 11:9) Biabia, tatukookanga! Abitungu tutekie n’eshimba dietu dioso na kutungunuka na kuteka. (Luk. 18:1-7) Su tubakitshi biabia, atulesha Yehowa’shi mianda y’atumutekie i na muulo ukata kuatudi. Atulesha dingi lukumiino luetu mu ngobesha yaaye ya kuitukuasha. w23.11 22 ¶10-11
Mu dia Katano 20, Mueshi wa 6
Lukulupilo t’alukuatshishaa muntu buufu.—Lom. 5:5.
Yehowa balayile kuuku aaye Abalahama’shi miilo yooso ya pa nsenga ayikedibua miabi kukiila kui muikulu aaye. (Kib. 15:5; 22:18) Ku muanda Abalahama baadi na lukumiino lui bukopo mui Efile Mukulu, baadi mushinkamishe’shi mulayilo w’Efile Mukulu aukalombana. Sunga mbibaadi Abalahama na bipua 100, mukashi aaye namu na bipua 90, uno mulume na mukashi baasha lulamato ta babaadi babande kupeta muana nya. (Kib. 21:1-7) Anka Bible amba’shi: “Ku bukuashi bua lukulupilo bapetele lukumiino’shi, akekala nshaye na miilo ibungi, muyile bibakuile Efile Mukulu.” (Lom. 4:18) Uuka’shi lukulupilo lua Abalahama lubaadi lulombane. Abalahama bafikile nshaye na Isake, muana abaadi atengiela munda mua bipua bi bungi. Buakinyi Abalahama baadi mukulupile’shi Yehowa akalombasha mulayilo waye? Pa muanda wa kipuano ki pabuakio kibaadi nakio na Yehowa, Abalahama baadi “mushinkamishe n’eshimba diaye dioso’shi, Efile Mukulu e na ngobesha ya kulombasha biadi mulee.” (Lom. 4:21) Yehowa baadi mukumiine Abalahama na aye nkumuitanyina bu muntu mululame pa muanda wa lukumiino luaye.—Yak. 2:23. w23.12 8 ¶1-2
Mu dia Mpooso 21, Mueshi wa 6
Muntu e na lulamato mu bintu bipeela, e na dingi lulamato mu bintu bibungi, na muntu mukutue kululama mu bintu bipeela, mukutue dingi kululama mu bintu bibungi.—Luk. 16:10.
Nsongualume a kukulupilua, ataa mashito ooso abamupa na muulo. Tubandeyi kutaluula kileshesho kipuidikie kia Yesu. Tabaadi abepuula mudimo sunga kukutua kuiwata na muulo. Anka baadi alombasha mudimo ooso ubaabadi abamupa kui Yehowa, sunga nsaa ibabidi bukopo bua kuibikita. Baadi mufule bantu, bikishekishe balongi baaye, na baadi mukumiine kutusha muwa waye pa muanda wabo. (Yo. 13:1) Bua kuifuana Yesu, ekitshishe bua kukita mudimo ooso w’abakupa. Su we mushinkamishe’shi tue na ngobesha ya kuiukita, ikala muiyishe, teka bukuashi kui bakuenu banyingie mu kikudi. Nsaa y’ofubu mudimo, toyimeenanga muishinda ekitshishe bodia kufudiisha. (Lom. 12:11) Mu kuilekeena na biabia, fudiisha mudimo ooso, weukite “bua Yehowa, kushi bu’be eukitshina bantu.” (Kol. 3:23) Biabia tue mupuidikie’be, ikala muipeeleshe na kumiina bilubilo bioso bi’okitshi.—Nki. 11:2. w23.12 26 ¶8
Mu dia Lubingo 22, Mueshi wa 6
Mwabi kwi yaawa ooso akulupila kwi Yehowa.—Yel. 17:7.
Atuikalaa na muloo nsaa y’atubatshishibua na kutuela mu kifuko kia Yehowa. Baaba booso bapue kubatshishibua mbalombene kuamba’nka bu Davide’shi: ‘Sha muloo nguno oosangula, ashaala mu nshibo yoobe.’ (Mis. 65:4) Kadi, ta muntu ooso yawa mulombene kuikala kuuku a Yehowa nya. Yehowa asangulaa bua kuisesela peepi na baaba abakumiina kuikala mu kipuano ki buwa naye. (Yak. 4:8) Nsaa yuelambula kui Yehowa na kubatshishibua, ikala mushinkamishe’shi kunyima kua kubatshishibua koobe, Yehowa ‘akakuelela miabi ikile bungi.’ (Mal. 3:10; Yel. 17:8) Eyendo, kubatshishibua mpenda mbangilo a kufubila Yehowa. Abitungu wekitshishe bua kuikala na nshalelo muipushene na mutshipo oobe, sunga nsaa y’ofumankana na bitompuanga. (Mul. 5:4, 5) Bu biodi mulongi a Yesu, abitungu olonde kileshesho kiaye na miiya yaye.—Mat. 28:19, 20; 1 Mp. 2:21. w24.03 8 ¶1-3
Mu Dimune 23, Mueshi wa 6
Muana mulume akakatuka kui nshaye na nyinaye na akalamate kui mukashi aaye.—Kib. 2:24.
Nkinyi kianudi balombene kukita su obe na mulume oobe t’anusangeelaa kukisha nsaa pamune? Nkinyi kianudi balombene kukita? Tubande kutala muanda wa kaalo. Kaalo t’akabangaa kutemba bi bukopo nka musuusa umune nya. Abitungu kubanga kuela nteete kapeela kapeela na biakafiki kaalo kakata. Mu mushindo umune, buakinyi ta nui balombene kubanga kukisha nsaa bua minite ipeela kuifuku dioso? Ikalaayi bashinkamishe’shi nukuete kukita muanda kampanda w’anusangeela anue booso babidi. (Shak. 3:18) Nsaa yobanga kumungamunga we mulombene kumona kifulo kienu kibabanga kutama. Kaneemo ke na muulo muiyibakishi. Lupapi alukuashaa bua’shi kaalo katembe ngofu. Su lupapi ta lui kuanka, kaalo akashimaa bukidi. Mu mushindo umune, pakushi kaneemo muiyibakishi bantu beyibakishene mbalombene kusangana’shi kifulo kiabo t’akitama bukidi. Ku lungi lupese, mulume na mukashi abekitshishaa bua kuileshena kaneemo ku muntu na mukuabo, abafubaa pamune bua’shi kifulo kiabo kishaale akitembe. Biabia, abitungu oukie mu binangu biobe’shi bino mbiabikalaa, kunangushena penda’shi okuete kumulesha kaneemo ta muanda, kadi abitungu mulume sunga mukashi oobe apushe’shi okuete kumuneemeka. w23.05 22 ¶9; 24 ¶14-15
Mu dia Kabidi 24, Mueshi wa 6
Panamonanga mpombo iilekeene, naapetanga mulòo wa kunyingisha kwobe.—Mis. 94:19.
Mu Bible mui bafubi b’Efile Mukulu basha lulamato abakula kipungo kibaabadi abepusha benyongole, babofule ku mashimba bua beshikuanyi baabo, sunga bua kukitshishua akutuukila kui bangi bantu. (Mis. 18:4; 55:1, 5) Mu mushindo umune, n’atue namu tui kufumankana na kubinguabingua akutuukila ku kalaasa, ku mudimo, mu kifuko kietu sunga kui bakata ba mbulamatadi. Tui kupusha moo wa lufu muanda wa maladi. Mu bino bipungo bi bino, tui kuipusha’shi tui na lukalo lua bukuashi nka bu abikalaa muana mukinga. Yehowa etukuashaa mu bipungo bu bino mushindo kinyi? Yehowa Etunyingishaa na kuitukuatshishena. Tukisheyi nsaa yooso pamune na Yehowa mu kumuteka na mu kubadika Eyi diaye. (Mis. 77:1, 12-14) Dingi, nsaa yuekala na kenyongoshi, binangu bia kumpala abikufikila mbia kukimba nka Nshobe e muiyilu. Lungula Yehowa mianda yoobe yooso na moo oopusha. Mutadiile aakule noobe, akusambe ku bukuashi bua Bifundue.—Mis. 119:28. w24.01 24-25 ¶14-16
Mu dia Kasatu 25, Mueshi wa 6
Efile Mukulu nnaye enunyingisha muyile kukumiina kuaye, enupa lukalo na bukome bua kukita mianda.—Fid. 2:13.
Bi na muulo ukata bua kuikala na lukalo lua kulombasha kepatshila koobe ka mu kikudi. Nsaa yodi na lukalo lukata lua kulombasha kepatshila koobe, wekitshisha ngofu bua kuikalombasha. Na dingi, p’atunyiisha kuikala na lukalo atunyiisha kulombasha bipatshila bietu. Biabia, we kukita kinyi bua kunyiisha kuikala na lukalo lua kulombasha kepatshila koobe? Tekayi bua kunyiisha kutamisha bipatshila bienu. Yehowa e nkupa lukalo lua kulombasha kepatshila koobe kukiila ku kikudi kiaye kiselele. Ingi nsaa tui kuata kepatshila muanda atuuku’shi tui balombene, na’shi mmuanda wi buwa. Anka tui kukutua kuikala na lukalo lua kuikalombasha. Nangushena ku bipue nkukitshina Yehowa. (Mis. 143:5) Mpoolo mutumibua baadi munangushene ku kalolo kashi kamulombene kabaabadi bamuleshe kui Yehowa, na bino mbimutakule bua kunyiisha kutamisha lukalo luaye lua kufubila Yehowa. (1 Ko. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14) Bi mumune, su tubanyinsha kunangushena ku biabadi bapue kuitukishina kui Yehowa, abinyisha kuitutakula bua kuikala na lukalo lua kulombasha bipatshila bietu.—Mis. 116:12. w23.05 27 ¶3-5
Mu dia Kananka 26, Mueshi wa 6
Tumbishayi eshina dia Yehowa.—Mis. 113:1.
Atusankisha Nshetu emuiyilu nsaa yatutumbisha eshina diaye. (Mis. 119:108) Bino abipushisha’shi, Efile Mukulu sha bukome boso e bu bana ba bantu bashi bapuidikie abakuminaa kuibatumbisha bua kuibanyingisha sunga bua kuibakuasha? Nya. P’atutumbisha Nshetu e muiyilu, abitukuasha buatudia kulesha’shi, mianda yoso yabakulaa kui Satana bua oso a kuatudi ngia madimi. Satana amba’shi, takui muntu sunga ngumune, mulombene kukaluila eshina di’Efile Mukulu na lulamato. Na’shi, takui muntu sunga ngumune ekushaala na lulamato kui Efile Mukulu nsaa yadi mu kitompuanga. Amba dingi’shi atue boso tui kukumina kuleka kufubila Efile Mukulu su tuamona’shi abitusankisha. (Yob. 1:9-11; 2:4) Anka Yobo muntu sha lulamato baadi muleshe’shi Satana nsha madimi. N’obe namu okumiina kushala na lulamato kui Efile Mukulu su? Oso a kuatudi e na kiadia kusangula bua kukaluila eshina dia Nshetu na kumusankisha pa kumufubila na lulamato. (Nki. 27:11) Nyi nkinemo kikata kia kutumbisha eshina dia Yehowa. w24.02 8-9 ¶3-5
Mu dia Katano 27, Mueshi wa 6
Kookyelayi ku mayi a batemuki, byabya anoobesha.—2 Mya. 20:20.
Kunyima kua mafuku a Moyise na Yoshua, Yehowa badi mutuule ba nsushi buabadia kukunkusha muilo waye. Akupu mu mafuku a ba nfumu, Yehowa batudile batemuki buabadia kukunkusha muilo waye. Ba nfumu ba sha lulamato babaadi abakokiela malango a batemuki. Bu kileshesho Nfumu Davide, baadi mukumine na kuiyisha koso pabaabadi bamutopekie kui mutemuki Natane. (2 Sam. 12:7, 13; 1 Mya. 17:3, 4) Nfumu Yeoshafate namu badi mukulupile buludiki bua mutemuki Yaaziele n’aye nkunyingisha bena Yuda buabadia ‘kutuula lukumiino mui batemuki [b’Efile Mukulu.’] (2 Mya. 20:14, 15) Nfumu Ezekiya p’abaadi mubungame, batekiele mutemuki Yeshaya bukuashi. (Yesh. 37:1-6) Misango yoso ibaadi ba nfumu abalondo bukunkushi bua Yehowa, baadi ebelela miabi na kukaluila muilo waye. (2 Mya. 20:29, 30; 32:22) Bibaadi bimuekie patooka’shi, Yehowa badi afubisha batemuki baye buabadia kukunkusha muilo waye. w24.02 21 ¶8
Mu dia Mpooso 28, Mueshi wa 6
Tanuikalanga nabo mu kipuano.—Ef. 5:7.
Satana akumiina’shi tuikale mu bukuuku na bantu abetutakula mu kutupilua mayi a kulonda a Yehowa. Abitungu tutentekieshe’shi kuikala mu bukuuku na muntu ta nkuimeene nka penda mu kukisha kua nsaa pamune naye nya. Ngi buakinyi abitungu tuikale badimukie ngofu kukila mpaa na bena Efeso ba kala, muanda lelo uno tukuete kukisha nsaa na bantu kushi nka penda mpala kua mpala, kadi mpaa na ku internete. Abitungu tulue bua kukambila binangu bia ino nsenga bia kumona muikeelo wi butete bu wi buwa. Atuuku’shi bino binangu bi bubi. (Ef. 4:19, 20) Atukitshi bi buwa p’atuiyipusha bino: ‘Nekitshishaa namu buandia kusuuka bakuuku be bubi bu bena mudimo nami, bena kalaasa nami, sunga bangi bantu bash’abaneemeka mayi a kulonda alulame a Yehowa su? Nalondaa namu mayi a kulonda a Yehowa a ki buwa na ki bubi n’eshimba dinyingie sunga bangi bantakula bua kumona’shi kuibikita ta kui bubi?’ Nka bu abilesha mukanda wa 2 Timote 2:20-22, abitungu tuikale badimukie ngofu pa kusangula bakuuku mpaa na munkatshi mua kakongie. Abitungu tulamiine mu binangu bietu’shi, bangi ba kuuku ta be bia kuitukuasha buatudia kushaala na lulamato mu mudimo w’atukitshina Yehowa nya. w24.03 22-23 ¶11-12
Mu dia Lubingo 29, Mueshi wa 6
Yehowa e na kifulo kikata.—Yak. 5:11.
Tobotompele kupuandikisha bua kumona Yehowa su e bu kinyi? Sunga Yehowa t’amuekaa, Bible kuete amulesha mu mishindo i bungi. Yehowa mbamuitanyine bu “nguba na bu ngabo” na bu “kaalo akabutulaa.” (Mis. 84:11, EEM; Eb. 12:29) Esekiele baadi mupatuule mu kimonua’shi, Yehowa e bu ebue dia safire, kilonda akibadima na bu nkongolo. (Es. 1:26-28) Muanda t’atumonaa Yehowa, bi kuituikeela bukopo buatudia kukumiina’shi mmuitufule. Bangi abanangushenaa’shi Yehowa t’aan’ebafule muanda wa mianda i bukopo itababamuene mu nshalelo aabo. Aku namu, Yehowa auku kalolo mushindo w’atuipusha na auku kalolo buakinyi bi kuituelela bukopo bua kuifubuila kuadi. Bua kuitukuasha, mmuleshe bumuntu buaye bui buwa Muiyi diaye. Kishima kimune akileshaa kalolo bi Yehowa, nyi nkifulo. (1 Yo. 4:8) Yehowa nyi nkifulo. Kifulo nyi akimutakulaa bua kukita kintu kioso kiakia. Efile Mukulu aleshaa kifulo kiaye kui bantu booso abamuuku na bash’abamuuku.—Mat. 5:44, 45. w24.01 26 ¶1-3
Mu Dimune 30, Mueshi wa 6
Bádi esamba nabo mu musungo w’ekumbi.—Mis. 99:7.
Yehowa badi musangule Moyise bua kunkukusha muilo wa Isalele bua kutuka mu Ejipitu, na bishinkamisho abimueneka. Badi ebakunkusha na musungo w’ekumbi mu kaanya na wa kaalo bufuku. (Efi. 13:21) Moyise badi alondo wawa musongo ubadi awibakunkusha na bena Isalele ku Kalunga Kamonga. Bena Isalele babapushishe moo ukile nsaa ibabamuene’shi kumpala kuabo kui kalunga na kumongo kuabo kui basalayi ba bena Ejipitu abebalondo. Aku namu takibaadi kilubilo nya. Yehowa nyi badi mufubishe Moyise buadia kuibakunkusha kuakua. (Efi. 14:2) Kunyima, Efile Mukulu badi muibapaashe mu kipaso kia kukaanya. (Efi. 14:26-28) Akupu, munda mua bipua 40, Moyise badi mutungunukie na kulonda musungo w’ekumbi bua kukunkusha muilo w’Efile Mukulu mu kabaaka. (Efi. 33:7, 9, 10) Yehowa badi esamba na Moyise kukiila ku musungo, Moyise namu badi atuala buabua buludiki kui muilo. Bena Isalele babaadi na kishinkamisho akilesha’shi Yehowa badi afubisha Moyise bua kuibakunkusha. w24.02 21 ¶4-5