Mueshi wa 9
Mu Dimune 1, Mueshi wa 9
Aluketumunyika bu kutunduka kua nguba.—Luk. 1:78.
Efile Mukulu bapeele Yesu bukome bua kukatusha mianda yooso ayikalakasha bantu. Pabaadi Yesu akitshi bilengieleeshi, baadi muleshe’shi mmulombene kupua nkalakashi yooso yatushi balombene kupua atue banabene. Bu kileshesho, e na bukome bua kuitupoososha ku mianda yooso ikuete kukuata bantu, ku muluisho watudi bapiane na bukitshishi buawo, bua maladi na lufu. (Mat. 9:1-6; Lom. 5:12, 18, 19) Bilengieleeshi biaye mbileshe’shi Yesu mmulombene kupaasha ‘mishindo yooso’ ya mikumbo na kubuusha bafue. (Mat. 4:23, EEM; Yo. 11:43, 44) Dingi, e na bukome bua kupoososha bantu ku matalua a buntomboshi na ku bikudi bibi. (Mak. 4:37-39; Luk. 8:2) Bino abitunyingisha ngofu pa kuuka’shi, Yehowa mmupe Muana aaye buno bukome! Tui balombene kuikala na kishinkamiisho kioso’shi miabi ya mu mafuku aafiki mu Bufumu bu’Efile Mukulu ayikalombana. Bilengieleeshi bibaadi Yesu akitshi pa baadi ki bu muntu pano pa nsenga, abitulongiesha’shi anakakite mianda i bungi kukila biabia bilengieleeshi, ku muanda naaye muikadikie Nfumu a Bufumu bu’Efile Mukulu. w23.04 3 ¶5-7
Mu dia Kabidi 2, Mueshi wa 9
Kikudi akikimbulaa mu mianda yoso, mpa na mu mianda ifuame.—1 Ko. 2:10.
Su mu kakongie kenu mui balungudi be bungi, we mulombene kupeta ingi nkalakashi ilekeene, we kubanga kupusha bi bubi oleka na kubanga kutuusha ngaluulo. Anka tolekanga kuikitshisha bua kutuusha ngaluulo. Lumbuula ngaluulo i bungi bua kisangilo kioso. Dingi, su nta mbakusangule bua kutuusha ngaluulo ya kumpala p’anulongo, oki na mishindo yodi mulombene kutuusha ngaluulo sunga paki’apatungunuka bisangilo. Nsaa yuelumbuula bua kulonga kua Kitenta kia Mulami, nangushena pabitale mushindo wi kikoso kioso akipushena na mutue wa muanda wa muisambo. Su b’okitshi biabia, opete ngaluulo i buwa yodi mulombene kutuusha mu kuno kulonga. Kukatusha biabia, we mulombene kulumbuula ngaluulo ya mu kikoso akisambila bia binyibinyi bia mu Bible bi bukopo ngofu kupatuula. Buakinyi? Muanda pangi kui kuikadika bantu bapeela abatuusha ngaluulo mu kiakia kipindi kia dilongiesha. Kadi omono’shi kunyima kua bisangilo bi bungi, tue mupete mushindo odia kutuusha ngaluulo? We kuimoneena na yawa akunkusha kisangilo kampanda omulungula lukonko lokumiina kualuula. w23.04 21-22 ¶9-10
Mu dia Kasatu 3, Mueshi wa 9
Yosefe . . . nkukita bibaabadi bamulungule kui muikeyilu a Yehowa na aye nkuata mukashi aaye, nkumutula ku’aye ku nshibo.—Mat. 1:24.
Yosefe baadi alondo buludiki bua Yehowa, na bino bibaadi bimuikashe bu mulume e buwa. Misuusa isatu ya nfudiilo, baadi mupete buludiki abufiki kui Efile Mukulu pabitale kifuko kiaye. Nsaa yooso, baadi akookiela kushi kunyengakana sunga bibaabidi bukopo bua kuibitumikila. (Mat. 1:20; 2:13-15, 19-21) P’aye kulonda buludiki bu’Efile Mukulu, Yosefe baadi akaluila Mariya na kumupasukila. Banda kunangushena bikitshiino bia Yosefe bibaabidi bitakule Mariya mu kumufula ngofu na kumupa kaneemo! Balume, su nuambula Yosefe pa kukimba malango aatuukila mu Bible, anupasukila bifuko bienu kalolo. Su nuatumikila dino elango sunga biekala bukopo bua kuiditumikila, anulesha’shi nui bafule bakashi beenu na anunyingisha eyibakishi dienu. Mukuetu mukashi a mu Vanuatu abaabadi bebakile akita bipua bikile pa 20 kuiyibakishi amba’shi: “Nsaa ibaadi mulume ande akimbi na kulonda buludiki bua Yehowa, naadi namuneemeka ngofu. Naadi nepusha mu bulungantu, na naadi nakuatshishena bitshibilo biaye.” w23.05 21 ¶5
Mu dia Kananka 4, Mueshi wa 9
Mwamwa nyi amukekala kilai kilumbûlwe, eshinda diselele, t’amukatambukila muntu su ngumune e bu e butete.—Yesh. 35:8, EEM.
Bena Yuda babalukiile mu Babilone babaadi “muilo wi selele” bu’Efile Mukulu aabo. (Miy. 7:6, NWT) Bino t’abilesha’shi baaba bena Yuda ta babaadi na lukalo lua kushintuluka buabadia kusankisha Yehowa nya. Bena Yuda be bungi babaadi batandikilue mu Babilone, pangi abimueneka’shi binangu biabo bibaadi biule nka na bipikua na miiya ya bena Babilone. Bipua bi bungi kunyima kua bena Yuda ba kumpala kualukila mu Isaleele, Guvernere Neemiya baadi mukaanye pa kusangana’shi bana batandikilue mu Isaleele ta mbalongie su ndudimi lua kina Yuda. (Miy. 6:6, 7; Ne. 13:23, 24) Mmushindo kinyi ubaadi ulombene bano ba nsongua booso kulonga bia kufula na kulanguila Yehowa su ta bapusha kina Ebelu ludimi lukata lubaabadi bafunde Eyi di’Efile Mukulu? (Esel. 10:3, 44) Biabia bena Yuda be bungi babaadi balombene kukita kuno kushintuluka kui na muulo, anka kuno kushintuluka kubaadi kulombene kuibabofuila su babadia kuikadika mu Isaleele mu baabadi abalusha lulanguilo lui selele ku kapeela kapeela.—Ne. 8:8, 9. w23.05 15 ¶6-7
Mu dia Katano 5, Mueshi wa 9
Yehowa akankamikaa booso be peepi na kupona, abanduulaa booso babandame.—Mis. 145:14.
Bi malua muanda sunga tuekala na lukalo lua kulombasha kepatshila sunga kuipaana, tui kukutua kulombasha kepatshila keetu. Bu kileshesho, “mianda ya kimpulunkamba,” i kudia nsaa yeetu yatudi naayo lukalo bua kuikitshisha bua’shi tulombashe kepatshila keetu. (Mul. 9:11, NWT) Tui kupeta lukalakashi aluitutshobolosha na kuituleka na bukome bupeela. (Nki. 24:10) Mbidi yeetu ishi ipuidikie i kuitutakula mu kukita muanda mu mushindo ushi ulombene kuitukuasha bua kulombasha kepatshila keetu. (Lom. 7:23) Sunga’shi tui kupusha nka penda kukooka. (Mat. 26:43) Nkinyi kia kuitukuasha bua kukambila kintu kilombene kuitukutshishua kulombasha kepatshila keetu? Tentekiesha’shi kukutua kulombasha kepatshila koobe t’akupushisha’shi we mubofule nya. Bible amba’shi tui kufumankana na nkalakashi misuusa i bungi. Anka apatuula dingi kalolo’shi tui kulombasha dingi kepatshila keetu. P’otungunuka na kuikitshisha bua kulombasha kepatshila koobe sunga opeta nkalakashi i bukopo, oleesha Yehowa’shi okumiina kumusankisha. Yehowa ekalaa na muloo wi bungi nsaa y’akumono otungunuka na kuikitshisha bua’shi olombashe kepatshila koobe. w23.05 30 ¶14-15
Mu dia Mpooso 6, Mueshi wa 9
Ikalayi bileshesho kui mikooko.—1 Mp. 5:3.
Bana balume be bungi bena Nkidishitu banyingie mu kikudi, ababangaa kukita mudimo wa nsaa yooso abo bakii bana bakinga. Mudimo wa bu mbala-mashinda aukuasha ba nsongualume bua kuuka mushindo wa kufuba ngofu na kuiwubidishena na bantu belekeelekeene. Aumukuasha dingi buadia kutshiba bungi bua makuta alombene kumukuasha, na kuneemeka kiakia kitshibilo kiaye. (Fid. 4:11-13) Mushindo wi buwa wa kubanga mudimo wa nsaa yooso, nkukita mudimo wa bu mbala-mashinda mukuashi. Bino abikuashaa muntu buadia kuilumbuula bua kukita mudimo wa bu mbala-mashinda a mieshi yooso. Kukita mudimo wa bu mbala-mashinda aufungulaa mashinda a kukita midimo ya nsaa yooso ilekeenelekeene, bu mudimo wa luibako lua teokrasi, na ku Betele. Abitungu balume bena Nkidishitu bekadikie na kepatshila ka kulombasha ngikashi itekibue buabadia kufubila bakuabo balume na bakashi mu kakongie bu bakulu. Bible amba’shi, bana balume abalombasha tuipatshila tuabo bua kukita uno mudimo, “akimbi mufubo wibuwa.” (1 Ti. 3:1) Kia kumpala, abitungu mukuetu mulume alombashe ngikashi itekibue bua kubanda kufuba bu mufubi a midimo. Bafubi ba midimo abakuashaa bakulu mu mishindo i bungi. Bakulu boso na bafubi ba midimo beyishe, abafubila bakuabo balume na bakashi na kulungula mukandu wibuwa na kishima. w23.12 28 ¶14-16
Mu dia Lubingo 7, Mueshi wa 9
Pabadi ki’nka nsongwalume, babangile kukimba bya kukita abikyebe Efile a nkambw’ê Davide.—2 Mya. 34:3.
Pabaadi Nfumu Yosiase na bipua 16, babangile kuifubuila peepi na Yehowa. Baadi mukumiine kulonga pabitale Yehowa na kukita kikiebe ki’eshimba Diaye. Anka, bua uno nfumu mukinga ta bibaadi bibofule nya. Mu aa mafuku bantu be bungi babaadi abalanguila befile ba madimi. Bibaadi abitungu’shi Yosiase ekale n’eshimba dinyingie ebapeleshe kulanguila befile ba madimi. Na baadi n’eshimba dinyingie! Kumpala kua’shi alombashe bipua 20, babangile kukatusha lulanguilo lua madimi munkatshi mua miilo. (2 Mya. 34:1, 2) Sunga wekala oki nsongua, we mulombene kuata kitshibilo kia kuambula Yosiase mu kuifubuila peepi na Yehowa, na kulonga bia kuikala na lutumbu bua ngikashi Yaye ya kukaanya. Kiakia kitshibilo ki buwa, akikakutakula bodia kuilambula obe nabene kuadi. Kuakua kuilambula akupushisha kinyi mu nshalelo oobe a kuifuku n’efuku? Luke, mubatshishibue na bipua 14, amba’shi: “Kubanga binobino, nakumiina kutuula kufubila Yehowa pa mbalo ya kumpala mu nshalelo ande na kuikitshisha bua kumusangasha.” (Mak. 12:30) Su n’obe namu buekala na lukalo lua kufubila Yehowa, okapete miabi i bungi! w23.09 11 ¶12-13
Mu Dimune 8, Mueshi wa 9
Nunemekie bantu bakuete kukita mufubo wibukopo munkatshi muenu, na abenukunkusha mu Muanana.—1 Te. 5:12.
Pa bafundile Mpoolo mutumibua uno mukanda, kakongie ka bena Tesalonike ta kabaadi kabande kulombasha kipua kishima nya. Bakulu babaadi muanka ta babaadi na kiuukilo ki bungi nya, na babaadi abakitshi bilema. Sunga mbiabia, bibaadi abitungu kuibaneemeka. Bu bikuete kuifubuila mbombo ikata, abitungu tuikale atuneemeka buludiki bu’abetupa kui bakulu kukila bi’atuibikitanga kumpala. Tui balombene kukutua nimero ya biro bietu bikata bia mu nsenga ishima, na ya filiale eetu; anka ki na muulo nkulonga bia kufula na kuneemeka bakulu ba mu tukongie tuetu kubanga binobino. Sunga kuakitshika muanda kinyi, tuikaleyi na binangu kushi kutuula binangu bietu nka mu kukutua kuabo kua kupuidika, anka tutuule binangu bietu’shi Yehowa na Nkidishitu bakuete kuitukunkusha kukiila kui bano bana balume baasha lulamato. Nka abikalaa kifulu akikaluila mutue wa musalayi, lukulupilo luetu lua kipandilo alukaluilaa binangu bietu. Atutundula’shi bintu bioso biabadi balombene kuitupa kui uno ndumbuluilo tabi kintu. (Fid. 3:8) Lukulupilo luetu aluitukuasha bua kushaala na butaale na bashimate. w23.06 11-12 ¶11-12
Mu dia Kabidi 9, Mueshi wa 9
Mukashi mupatakane eele eunga dikata, t’aawukaa kintu.—Nki. 9:13.
Baaba booso abateemesha luitanyino lua “mukashi mulôtakane” abitungu baate kitshibilo su abakumiina sunga kupela kukumina luitanyino luaye. Tui na tubingilo tui buwa tua kupela kuikala na muikeelo wi bubi wa kutambuka lusandi. “Mukashi mulôtakane” mbamuleshe bu kuete kuakula’shi: “Mema a kuiba ngakile buwa.” (Nki. 9:17) ‘Mmema kinyi a kuiba?’ Bible apuandikisha kuifikeena kua mulume na mukashi beyibakishene bu mema e mashika. (Nki. 5:15-18) Mulume na mukashi mbalombene kupeta muloo pabefikeena muyile miiya muiyibakishi. Mmushindo kinyi wabidi bilekeene na “mema a kuiba?” Muanda mema a kuiba aalesha kutambuka lusandi. Bino mbilombene kukitshika mu bufiefie nka bu ngifi ayibi mbufiefie. “Mema a kuiba” ngalombene kumueneka bu e buwa su baaba abebikitshi banangushena’shi ta kui muntu su ngumune mulombene kuibasangana pabakitshi miluisho yabo. Abipomboloshaa bantu ngofu, muanda Yehowa amonaa mianda yoso! Ta kui kintu ki bubi kukila kukutua kukuminyibua na Yehowa. Na dingi, ta kui muanda “wibuwa” ulombene kuitukitshikila su tuashimisha kipuano kietu na Yehowa.—1 Ko. 6:9, 10. w23.06 22 ¶7-9
Mu dia Kasatu 10, Mueshi wa 9
Sunga nebikita kushi muyile kikiebe kieshimba diande, nenka na bulami buabadi bampe.—1 Ko. 9:17.
We kuipusha naminyi su nteko yobe t’ayikiayituukila muishimba, sunga’shi t’okio sangeela dingi mudimo wa bulungudi bu kumpala? Tu’ambanga’shi boshimisha kikudi kia Yehowa. Bu biatudi bantu bakutue kupuidika, nshalelo eetu ashintulukaa nsaa na nsaa. Su katshintshi koobe kabanga kubofula, nangushena ku kileshesho kia Mpoolo mutumibua. Sunga mbibaadi ekitshisha bua kuambula Yesu, Mpoolo baadi auku’shi ingi nsaa te bia kuikala na lukalo lui bukopo lua kukita kiakia kibaadi akumiina kukita nya. Mu ungi ngakuilo, Mpoolo baadi na kitshibilo kia kulombasha mudimo waye wa bulungudi sunga mbibaadi epusha bino ingi nsaa. Mu mushindo umune, t’otadilanga kukutua kua kupuidika kuikale na bukitshishi ku bitshibilo biobe. Biabia, ikala na kitshibilo kia kukita mianda i buwa sunga t’okumiina kuiyikita. Su otungunuka na kukita mianda i buwa, biabia bi’opusha mbilombene kushintuluka ingi nsaa.—1 Ko. 9:16. w24.03 11-12 ¶12-13
Mu dia Kananka 11, Mueshi wa 9
Ebashinkamiisheyi’shi nui bebafule.—2 Ko. 8:24.
Tui kulesha kifulo bua bakuetu balume na bakashi p’atuibakuukila bu ba kuuku betu. (2 Ko. 6:11-13) Be bungi ba kuatudi be mu tukongie, bakuetu balume na bakashi mbakudile mu ma mbalo elekeene na be na bu muntu builekeene ngofu. Tui kunyingisha kifulo kietu bua baaba bakuetu booso belekeene, p’atutuulu binangu bietu nka ku ngikashi yabo i buwa. Kifulo akikeekala na muulo ukata mu kipungo kia mpombo ikata. Apakabanga mpombo ikata, Yehowa aketukaluila mushindo kinyi? Tutaleyi Yehowa bibalunguile muilo waye kiabadia kukita nsaa ibabatuukile Babilone a kala ngoshi bambile’shi: ‘Ndaayi mwilo wande, nutwele mu mashibo nukekangile biibi, fwamaayi kapindi ka nguba na apakiila nsuungu.’ (Yesh. 26:20) Abimueka’shi ano mayi ooso, ngetutale atue abakapete mpombo ikata. w23.07 6-7 ¶14-16
Mu dia Katano 12, Mueshi wa 9
Mianda ya pa nsenga ikuete kushintuluka.—1 Ko. 7:31.
Ikala na nkumo ya bu muntu e na nkatshinkatshi. We kuiyipusha obe banabane’shi: ‘Bantu abammonaa namu bu muntu e na nkatshinkatshi, mutaale, na atadiila ingi mianda? Sunga’shi bantu abammonaa bu e na mianda i bukopo, sunga bu sh’apupiishaa bantu? Su nateemeshaa namu bangi na kukumiina biabakula su kui mushindo?’ P’atunyiisha kuikala na nkatshinkatshi, atunyiisha kuambula Yehowa na Yesu. Kuikala na nkatshinkatshi, akulesha muntu akumiina nsaa ayishintuluka mianda mu nshalelo aaye. Kuno kushintuluka nkulombene kuitutushiisha mianda ibokopo, yatush’atuelela binangu’shi tui kuiyipeta. Pangi tui kupeta mukumbo wibukopo. Sunga’shi mianda i kushintuluka mu kabasamushi, kukutua kua makuta sunga mianda ya politike, ngilombene kuikasha nshalelo eetu bukopo bukile. (Mul. 9:11) Sunga kushintuluka kua mudimo mu ndumbuluilo, nkulombene kuikala bu kitompuanga kuatudi. Biabia sunga kuekadika lukalakashi, tui koobesha kuiwubidishena na nshalelo eetu mupia pa kukita kua ino mianda inanka: (1) kumiina nshalelo atoodi naaye, (2) tuula binangu biobe ku mianda ayifiki, (3) ikala na mueneno e buwa a mianda, na (4) kitshiina namu bangi mianda i buwa. w23.07 21-22 ¶7-8
Mu dia Mpooso 13, Mueshi wa 9
We muntu e na muulo ukata.—Nda. 9:23.
Pabayiile bena Babilone mu kulua ngoshi na bena Yelusaleme, babaadi bakuate mutemuki Ndaniele pabaaadi ki nsongualume bu muina lukano mu nsaa ya ngoshi. Bamukatusha kuabo benda naaye ku Babilone kubaadi kula na kuabo. Anka Ndaniele baadi mukaanyishe bakata ba bena Babilone babaadi bamukuate. Babamuene ‘bibaadi amweneka ku meeso’shi’ Ndaniele baadi muntu shi na ka kilema su nkamune, e na mpala i buwa. Na baadi mutuukile mu kifuko ki na muulo ukata. (1 Sam. 16:7, EEM) Pa muanda wa tuno tubingilo, ngi buakinyi bena Babilone babaadi bamulongieshe bua’shi akekale muntu e na muulo ukata mu kibundi kiabo. (Nda. 1:3, 4, 6) Yehowa baadi mufule Ndaniele, Anka mpa muanda wa bu muntu bubaadi musangule kuikala pabaadi ki nsongua. Anka nsaa ibakuile Yehowa’shi Ndaniele baadi nka bu Nowa na Yobo, Ndaniele baadi pangi na bipua 20, ngi buakinyi Yehowa bamuene uno nsongualume Ndaniele muntu mululame bu Nowa na Yobo babaadi bamufubile na lulamato munda mua bipua bibungi. (Kib. 5:32; 6:9, 10; Yob. 42:16, 17; Es. 14:14) Na Yehowa batungunukile na kufula Ndaniele mu nshalelo aaye e bula a pano pa nsenga, na ku bibaadi amukitshiina.—Nda. 10:11, 19. w23.08 2 ¶1-2
Mu dia Lubingo 14, Mueshi wa 9
Nuikale na ngobesha ya kupusha kalolo bula na buipi, bula bua muiyilu na bula bua muushi.—Ef. 3:18.
Nsaa yuata kitshibilo kia kuula nshibo, otala yaya nshibo yokumiina kushaala kalolo na kuuka mushindo ubaabadi beyibakie. N’atue namu tui kukita nka uno mushindo umune, nsaa yatuibadikila na kuilongiela Bible. Su bomubadika bukidibukidi, ouku penda mianda ikata ya kitako, ‘mianda ya mbangilo ya mu Eyi d’Efile Mukulu.’ (Eb. 5:12) Kadi, nka bu bi’okumiina kutuela mu nshibo bua kuuka mianda ibungi pabitale yaya nshibo, nyi biodi mulombene kubadika Bible bua kumupusha kalolo. Kipaso kibuwa kia kulonga Bible kalolo, nyi nkutala mushindo wi mukandu wi muanka biaudi wipushene. Kushi kupusha nka penda bia binyibinyi biodi mukumiine, kadi oukie buakinyi we muibikumiine. Bua kupusha kalolo Eyi di’Efile Mukulu abitungu tulongie bia binyibinyi bia kitako. Mpoolo mutumibua balunguile bena Nkidishitu naye balume na bakashi, buabadia kulonga Eyi di’Efile Mukulu biabadi balombene kuikala na “ngobesha ya kupusha kalolo bula na buipi, bula bua muiyilu na bula bua muushi” bua bia binyibinyi. Na dingi, babaadia kuikala “bamene mishi na bashimate” mu lukumiino luabo. (Ef. 3:14-19) N’atue namu tui na lukalo na ino mianda imune. w23.10 18 ¶1-3
Mu Dimune 15, Mueshi wa 9
Bakuetu, pabitale kunyingiila makienga, na kuikala na luishinko, ambulayi kileshesho kia batemuki babakuile muishina dia Yehowa.—Yak. 5:10.
Mu Bible mui bileshesho bia bangi bantu be bungi, babaadi baleshe luishinko. Buakinyi tue mulombene kutaluula bino bileshesho nsaa yatuilongiela na kukimbuula? Bu kilesheho, Davide pabaadi ki nsongua babaadi bamuele muimu buadia kuikala bu nfumu a muilo wa Isaleele mu mafuku aafiki, anka baadi mutengiele bipua bibungi kumpala kuadia kupeta matalua a kukunkusha. Simeone na Anna babaadi abalanguila Yehowa na lulamato nsaa ibaabadi abatengiela mulayilo wa kufika kua Mesiya. (Luk. 2:25, 36-38) Pu’elongiela ino mianda, kimba ngaluulo ya ku ino nkonko ayilondo: Nkinyi kibaadi kikuashe uno muntu buadia kulesha luishinko? Baadi mupete miabi kinyi p’aye kuikala na luishinko? Ne kumuambula naminyi? We kupeta dingi bukuashi nsaa y’olongo pabitale baaba booso babaadi bakutue kulesha luishinko. (1 Sam. 13:8-14) We kuiyipusha obe nabene’shi: ‘Nkinyi kibaadi kibakutshishue luishinko? Mianda kinyi i bubi ibaadi ibafikile p’abo kukutua luishinko?’ w23.08 25 ¶15
Mu dia Kabidi 16, Mueshi wa 9
Tui bakumiine na tubafiki mu kuuka’shi, we Eselele a Efile Mukulu.—Yo. 6:69.
Mpiele baadi na lulamato, na ta baadi mutadiile kintu su nkimune kimukutshishue buadia kulonda Yesu nya. Baadi muleshe lulamato luaye ungi musuusa nsaa ibaadi Yesu muakule muanda kampanda wabashii bapushe kalolo kui balongi baye. (Yo. 6:68) Pamutue a kutengiela ki’abipatuula, be bungi babalekiele kulonda Yesu. Kadi Mpiele batungunukile nka na kumulonda. Muanda baadi auku’shi nka penda Yesu ngi e na “mayi a muwa wa loso.” Yesu baadi muukie’shi Mpiele na bangi balongi abakamusumbushena. Sunga mbiabia, Yesu baadi mushinkamishe’shi Mpiele akaluka na kushaala na lulamato kuadi. (Luk. 22:31, 32) Yesu baadi auku’shi “eshimba adikumiina, kadi mbidi ngibofule.” (Mak. 14:38) Biabia, sunga kunyima kua Mpiele kupela’shi tauku Yesu, Yesu namu tabaadi musumbushene mutumibua aaye nya. Pabasangukile Yesu, baadi mumuenekiele Mpiele, bikishekishe pabaadi Mpiele bupenka. (Mak. 16:7; Luk. 24:34; 1 Ko. 15:5) Banda kunangushena bibaabidi binyingishe Mpiele baadi muinyongole bua bibaadi mukite! w23.09 22 ¶9-10
Mu dia Kasatu 17, Mueshi wa 9
Ba sha muloo mbaaba babadi bafuile lusa ku bilubilo biabo, na baaba babadi babuikiile miluisho yabo.—Lom. 4:7.
Efile Mukulu afuilaa baaba boso abatuulu lukumiino muadi lusa sunga kubuikila miluisho yaabo. E bafuilaa lusa ku miluisho yabo bua losoo na kushi kuibabadikila yanka dingi. (Mis. 32:1, 2) Amonaa baaba bantu bu balulame na bu bashi na matope, pa muanda wa lukumiino luabo. Sunga bibaadi Efile Mukulu muitanyine bano bantu, Abalahama, Davide na bangi balanguidi baye ba kala ba sha lulamato bu balulame, babaadi abakitshi nka miluisho na ta babaadi bapuidikie nya. Anka pa muanda wa lukumiino luabo, Efile Mukulu baadi ebamono bu bashi na matope. Bikishekishe pe bapuandikisha na baaba bantu bashi na lukumiino muadi. (Ef. 2:12) Mu mukanda waye kui bena Loma, Mpoolo mutumibua baadi mupatuule’shi abitungu tuikale na lukumiino bua’shi tuikale mu kipuano ki pa buakio n’Efile Mukulu. Abalahama na Davide babaadi mu kipuano n’Efile Mukulu pa muanda wa lukumiino luabo, n’atue namu tui kuikala mu kipuano ki buwa n’Efile Mukulu pa muanda wa lukumiino luetu. w23.12 3 ¶6-7
Mu dia Kananka 18, Mueshi wa 9
Atulambula Efile Mukulu mulambu wa ntumbo, kuamba’shi bishima abituukila mukanua muetu abiwukisha patooka eshina diaye.—Eb. 13:15.
Lelo uno, bena Nkidishitu booso be na kineemo kia kulanguila Yehowa pa kufubisha nsaa yabo, bukome buabo, na bintu biabo bia ku mbidi bua kukuatshishena midimo ya Bufumu bu’Efile Mukulu. Tui kulesha lutumbu bua kineemo kiatudi nakio pa kukita kioso akitungu bua kumupa milambu yetu i buwa. Mpoolo mutumibua baadi mufunde mianda ayitungu’shi tukite buatudia kulanguila Yehowa. (Eb. 10:22-25) Mu ino mianda mui kuifubuila kui Yehowa mu luteko, kulungula mukandu wi buwa, kutuela mu bisangilo bia kakongie pamune, na kuinyingishena ku muntu na muntu “bikishekishe bia tukuete kumona efuku dia [Yehowa] adiseesela peepi.” Muikeyilu a Yehowa bakuile’shi “languila Efile Mukulu!” (Kbf. 19:10; 22:9) Bakuile bino misuusa ibidi bua kulesha muulo winao uno muanda. Ta tui balombene kuiluankana bino bia binyibinyi bia mu kikudi bitale ntempelo mukata a mu kikudi a Yehowa na kineemo kiatudi nakio kia kufubila Efile Mukulu eetu mukata. w23.10 29 ¶17-18
Mu dia Katano 19, Mueshi wa 9
Tungunukayi na kuifulena.—1 Yo. 4:7.
Atue booso atukumiinaa “kutungunuka na kuifulena.” Ngi buakinyi bi na muulo buatudia kutentekiesha’shi Yesu baadi muitudimushe’shi: “Kifulo kia bantu be bungi akikapeele.” (Mat. 24:12) Yesu ta baadi muakule’shi kisaka kikata kia balongi baye akikalekie kuileshena kifulo ku muntu na muntu nya. Anka abitungu tuikale badimukie tala kinangu kia bantu ba mu ino nsenga bashi befulene kiekala na bukitshishi kuatudi. Bu biatudi na uno muanda mu binangu, tutaluuleyi luno lukonko lui na muulo: Kui mushindo watudia kutompa kifulo kietu su ki bukopo kui bakuetu balume na bakashi su? Mushindo umune watudia kutundula’shi kifulo kietu ki bukopo, mpa kutaluula bi’atukitaa ingi mianda mu nshalelo eetu. (2 Ko. 8:8) Muanda bu uno ubaabadi bateemune kui Mpiele mutumibua awamba’shi: “Kukatusha biabia bioso, ikalayi na kifulo kikata munkatshi muenu, muanda kifulo akibuikilaa miluisho ibungi.” (1 Mp. 4:8) Kadi kubofula na kukutua kua kupuidika kua bangi, mbilombene kutuula kifulo kietu mu kitompuanga. w23.11 10-11 ¶12-13
Mu dia Mpooso 20, Mueshi wa 9
Efuleneyi bu bana na bana.—Yo. 13:34.
Ta tui balombene kukookiela uno muiya wa Yesu pabitale kifulo su t’atuikilesha bangi bantu mu kakongie. Tui kuikala mu kipuano na bangi kukila bangi, nka bu bibakitshine Yesu. (Yo. 13:23; 20:2) Anka Mpiele mutumibua etutentekiesha’shi abitungu tuikitshishe bua “bakuetu balume na bakashi boso” muanda be mu kifuko kietu kia mu kikudi. (1 Mp. 2:17) Mpiele etunyingisha’shi “efuleneyi bu bana na bana na kifulo kikata akituukila muishimba.” (1 Mp. 1:22) Mu uno muanda, kufula “bikata” akulesha kufula muntu kampanda sunga biekala bukopo bua kumulesha kifulo. Bu kileshesho, bi kuikala naminyi su mukuetu etuluishisha sunga kuitutapa kuishimba mu mushindo kampanda? Kia kumpala, abitungu tumukitshine mianda mu mushindo watukumiina’shi betukitshine namu kushii penda kulesha kifulo. Ngi buakinyi, Mpiele baadi mulongiele kui Yesu’shi mushikua ta ngulombene kusankisha Efile Mukulu. (Yo. 18:10, 11) Mpiele bafundile’shi: “Tanualuishanga muntu bubi ku bubi sunga mulomo ku mulomo. Anka, nuibatekiele miabi.” (1 Mp. 3:9) Tadiila kifulo kikutakule bodia kuikala na kalolo, na kuata baaba boso abakutapa kuishimba na muulo. w23.09 28-29 ¶9-11
Mu dia Lubingo 21, Mueshi wa 9
Abitungu namu bana bakashi bekale . . . na nkatshinkatshi mu bikitshino biabo, na be na lulamato mu mianda yoso.—1 Ti. 3:11.
Abitukaanyisha ngofu bua mushindo aukulaa muana lubilolubilo na kufika muntu mukulu. Abimueneka’shi muana akulaa kushii kuuka kiinyi akimukusha. Anka kukula kua muina Nkidishitu mu kikudi, nkuilekeene na kuno kua muana. (1 Ko. 13:11; Eb. 6:1) Bua kulombasha kano kepatshila, abitungu tutamishe kipuano ki bukopo na Yehowa. Abitungu dingi tuikale na kikudi kiselele buatudia kudima ngikashi ya buin’Efile bua’shi tusankishe Efile Mukulu, buatudia kuikala na ngobesha na kuilumbuula bua mashito atudi balombene kupeta mu mafuku aafiki. (Nki. 1:5) Yehowa bapangile bantu muana mulume na muana mukashi. (Kib. 1:27) Mbibofule buatudia kumona’shi bana balume na bana bakashi mbelekeene ku mbidi mpaa na mu ingi mishindo. Bu kileshesho, Yehowa bapangile bana balume na bana bakashi buabadia kulombasha midimo i pa buayo, biabia abitungu’shi bekale na ngikashi ya buin’Efile, na ngobesha ilombene kuibakuasha buabadia kulombasha ino midimo yabadi be bape.—Kib. 2:18. w23.12 18 ¶1-2
Mu Dimune 22, Mueshi wa 9
Ndayi nuikashe bantu ba mu miilo yoso bu balongi, nuibabatshishe muishina dia Yaya na dia Muana.—Mat. 28:19.
Yesu akumiina bangi bafubishe eshina dia Nshaye dinabene su? Oolo. Bangi bakata ba bipuilo ba mu mafuku a kala, babaadi abamba’shi, tabibuwa kutemuna eshina di’Efile Mukulu muanda nyi eshina dikile kishila, anka Yesu tabaadi mutadiile efuku sunga ndimune bua’shi bipikua bia mianda ishi ya mu Bible bimukutshishue kutumbisha eshina dia Nshaye nya. Tutaluuleyi nsaa ibadi mupashe muana mulume baadi na ma demo ebungi ku Ngalasene. Bantu bebungi babapushishe moo na abo nkubanga kuisendeela Yesu bua’shi akatukie mu eumbo diabo, na aye namu ntamushaale muanka nya, bakatukile. (Mak. 5:16, 17) Aku namu, Yesu baadi akumiina’shi, bantu ba mu yaaya nsenga baukie eshina dia Nshaye. Kunyima kua paapa, Yesu balunguile yawa muana mulume baadi mupande ku ma demo buadia kuenda akalungule bantu bibamukitshiina Yehowa kushi bibamukitshiina aye. (Mak. 5:19) Mu mushindo umune lelo uno, akumiina’shi tuukishe bangi bantu eshina dia Nshaye mu nsenga ishima! (Mat. 24:14; 28:20) Su tubakitshi biabia atusankisha Nfumuetu Yesu. w24.02 10 ¶10
Mu dia Kabidi 23, Mueshi wa 9
Okuete dingi kunyingiila na kukankamana bu’eshina diande.—Kbf. 2:3.
Mu binyibinyi tui na muabi p’atue kuikala mu ndumbuluilo a Yehowa mu ano mafuku e bukopo a ku nfudiilo. Bu abinyiisha kuluila nshalelo mu ino nsenga, Yehowa kuete etukuasha buatudia kushaala mu buumune, mu kifuko kia mu kikudi kia bakuetu balume na bakashi. (Mis. 133:1) Dingi, etukuasha buatudia kuikala na muloo mu kifuko. (Ef. 5:33–6:1) Na etupa binangu na kapatupatu biatudi nabio lukalo bua kuikala na butaale. Abitungu tuikitshishe buatudia kufubila Yehowa na lulamato luetu looso. Buakinyi? Muanda ingi nsaa atutapikaa ku mashimba muanda wa kukutua kua kupuidika kua bangi. Atupushaa dingi kutshoboloka nsaa y’atukitshi bilubilo, bikishekishe nsaa y’atukitshi biabia bilubilo bimune nsaa yooso. Abitungu tutungunukie na kufubila Yehowa mu ino mishindo isatu, (1) nsaa i muina Nkidishitu netu etutapa kuishimba, (2) nsaa ayituinyongosha muina dibaka netu, na (3) nsaa y’atutshoboloka bua bilubilo bietu atue banabene. w24.03 14 ¶1-2
Mu dia Kasatu 24, Mueshi wa 9
Biabia sunga tuekala bapue kuenda kumpala mu mushindo kinyi, tutungunukieyi nka na kutambuka mu mulongo mu diadia eshinda dimune.—Fid. 3:16.
Ke bungi, opushaa mianda kui bakuetu balume na bakashi baate bitshibilo bia kukita bi bungi mu mudimo wa Yehowa. Pangi tababatuelele mu kalaasa ka Balungudi ba Bufumu sunga kuenda mbalo i lukalo lukata lua balungudi. Su we na mushindo, kano nyi nkepatshila ke buwa bukile kodia kuata n’obe namu. Muilo wa Yehowa aukimbaa mishindo ya kukita bi bungi buaye. (Bik. 16:9) We kupusha naminyi su kubanga binobino tue na mushindo wa kuata kano kepatshila? T’onangushenanga’shi we mushadile kui baaba balombene kuibikita. Biabia, kintu ki na muulo nkia’shi otungunukie nka na kunyingiila. (Mat. 10:22) T’olubanga’shi wekasha Yehowa na muloo wi bungi, nsaa y’okitshi kiakia kiodi mulombene kumukitshina muyile ngobesha yobe. Uno ngi mushindo umune wi na muloo odia kutungunuka na kulonda Yesu kunyima kua lubatshisho lobe.—Mis. 26:1. w24.03 10 ¶11
Mu dia Kananka 25, Mueshi wa 9
Baadi muitufuile lusa na kalolo koso ku miluisho yetu yoso.—Kol. 2:13.
Nshetu e muiyilu mmuitule’shi etufuila lusa su tubelanga ku miluisho yeetu. (Mis. 86:5) Biabia, su tuenyongola binyibinyi ku miluisho yeetu, atukulupila kiabadi bakule kui Yehowa’shi nkia binyibinyi, na etufuilaa lusa. Tentekiesha’shi Yehowa e na nkatshinkatshi. Ta mulombene kuituteka buatudia kukita bi bungi bikile ngobesha yeetu. Asangeelaa bi’atuikitshisha bua kumufubila. Dingi, nangushena ku bileshesho bia bantu babaadi bafubile Yehowa na mashimba aabo ooso. Banda kunangushena kileshesho kia Mpoolo mutumibua. Baadi mufube ngofu munda mua bipua bi bungi, aye nkukita nyendo ya bilometre bi bungi, na kutuula tukongie tui bungi. Anka, nsaa ibaadi mianda ishintulukie mu nshalelo aaye, tabaadi bia kukita dingi mudimo wa bulungudi ngofu bu bibaadi akitshi kumpala nya, bino abipushisha’shi tabaadi mukuminyibue dingi na Yehowa su? Nya. Batungunukile na kukita muyile ngobesha yaaye, na Yehowa namu bamueleele miabi. (Bik. 28:30, 31) Mu mushindo umune, bintu biatudi balombene kupa Yehowa bi kushintuluka ingi nsaa. Biabia, kintu ki na muulo ukata kuadi nkiakia akitutakula bua kumufubila. w24.03 27 ¶7, 9
Mu dia Katano 26, Mueshi wa 9
Ku nakashika buee, pakubaadi kuki mufito, [Yesu] babuukile atuuka paasha enda ku mbalo ya bupenka na abanga kuteka kuanka.—Mak. 1:35.
Yesu mmulekiele balongi baaye kileshesho ki buwa kiabadia kulonda, kukiila ku nteko yaye aye nabene ibaadi atekie Yehowa. Mu mudimo waye wa bulungudi, Yesu baadi atekie nsaa yooso. Baadi alama nsaa ya kuteka muanda baadi na bi bungi bia kukita, na babaadi bamuifunyishe kui bantu be bungi. (Mak. 6:31, 45, 46) Ku nakashika kooso baadi alama nsaa yadi mulombene kuteka paadi bupenka. (Mak. 1:35) Ingi misuusa, baadi atekie bufuku booso bushima kumpala kua kuata kitshibilo ki na muulo ukata. (Luk. 6:12, 13) Yesu baadi mutekie misuusa i bungi kumpala kua lufu luaye, aku namu baadi mutuule binangu mu kulombasha kipindi ki bukopo kia mudimo waye wa pano pa nsenga. (Mat. 26:39, 42, 44) Kileshesho kia Yesu akitulongiesha’shi, sunga tuekala na bi bungi bia kukita naminyi, abitungu tulame nsaa ya kukita luteko. Anka bu Yesu abitungu tulame nsaa ya kukita luteko, bi kuikala ku nakashika sunga ku kiolua. P’atuele nteko atulesha Yehowa’shi tui na lutumbu bua kino kia buntu ki pa buakio. w23.05 3 ¶4-5
Mu dia Mpooso 27, Mueshi wa 9
Kifulo ki’Efile Mukulu nkipongoolue mu mashimba eetu ku bukuashi bua kikudi kiselele kiabadi betupe.—Lom. 5:5.
Tala kino kishima “kupongoola” ki mu kifundue ki kunundu. Dingi dictionnaire dia Bible adikilesha’shi kifulo “akifiki kuatudi nka bu muela.” Kino kishima akishimika kasele pa bukata bua kifulo kia Yehowa kui bedibue muimu! Bedibue muimu abawuku’shi “mbafudibue n’Efile Mukulu.” (Yu. 1) Yowano mutumibua balesheshe bi’epusha nsaa ibafundile’shi: “Talayi bukata bua kifulo kiabadi betuleshe kui Yaya, bua’shi tuitaminyibue bu bana b’Efile Mukulu!” (1 Yo. 3:1) Kifulo kia Yehowa nkimeene nka penda pe bedibue muimu su? Nya, atue booso Yehowa mmuituleshe kifulo. Nkishinkamiisho kinyi kikata kia kifulo kia Yehowa? Nyi nkuulo. Kukiila ku ino nkuulo, Yehowa mmuleshe kifulo kikile bukata kiabashi bia kuitukulesha kui ungi muntu!—Yo. 3:16; Lom. 5:8. w24.01 28 ¶9-10
Mu dia Lubingo 28, Mueshi wa 9
Pa nkwididi banshikwe abakâluka ku mongo, mwanda neûku’shi Efile Mukulu e lupese lwande.—Mis. 56:10, EEM.
Uno verse alesha muanda ubaadi ukuashe Davide bua kukambila moo ubaadi nawo. Sunga bibaadi muwa waye uki nka mu masaku, baadi anangushena ku mianda ayikamukitshina Yehowa mu mafuku aafiki. Davide baadi mushinkamishe’shi Yehowa akamupaasha pa nsaa ilombane. Dingi, Yehowa baadi muambe’shi Davide akekala Nfumu mu Isalele. (1 Sam. 16:1, 13) Bua Davide mianda yooso ibaadi Yehowa mulee ibaadi na kia kulombana. Yehowa mmulee bua kuitukitshina kinyi? Tatutengielanga’shi aketukaluila ku nkalakashi yooso. Anka tentekiesha’shi, sunga ofumankana na nkalakashi i naminyi mu uno ndumbuluilo, Yehowa akeyikatusha mu ndumbuluilo mupia afiki. (Yesh. 25:7-9) Mupangi eetu e na bukome bua kubuusha bafue, kuitupaasha ku mikumbo, na kukatusha beshikuanyi beetu booso.—1 Yo. 4:4. w24.01 6 ¶12-13
Mu Dimune 29, Mueshi wa 9
Sha muloo muntu sha kito kilekyeelwe, na mulwisho ubwikilwe.—Mis. 32:1.
Nangushena buakinyi we mulambule muwa oobe kui Yehowa na obatshishibua. We mukite ano matabula muanda okumiina’shi oshaale ku lupese lua Yehowa. Banda kunangushena kibaadi kikukuashe bodia kuikala mushinkamishe’shi bopete bia binyibinyi. Bobangile kuiwuka Yehowa binyibinyi, otamisha kaneemo na kifulo buaye bu Nshobe e muiyilu. We mupete lukumiino, na luakutakula mu kuilanga kuishimba. Eshimba diobe dibaadi dikutakule bodia kuleka kukita mianda yooso i bubi, na obanga kukita mianda ayimusankisha. Boodi mupushe buwa bukile poboodi muukie’shi Efile Mukulu mmukufuile lusa. (Mis. 32:2) Bobangile kutuela mu bisangilo bia buina Nkidishitu na obanga kulungula bangi mianda i buwa yodi mulongie. Bu biodi muilambule obatshishibua bu muina Nkidishitu, binobino okuete kutambukila muishinda adiende ku muwa, ikala na kitshibilo kia kupela kuimukatuka. (Mat. 7:13, 14) Tushaleyi banyingie, bashimate mu kuilambula kuetu kui Yehowa, na bash’abasanyishua mu kukookiela kuetu kua miiya yaye. w23.07 17 ¶14; 19 ¶19
Mu dia Kabidi 30, Mueshi wa 9
Efile Mukulu e na lulamato na t’akalekiela bua’shi nutompibue na kitompuanga kianushakobesha, kadi apenufikila kitompuanga, akenukuasha buanudia kuikala na ngobesha ya kuikinyingiila.—1 Ko. 10:13.
P’onangushena ku luteko lubodi mukite bua kuilambula kui Yehowa, okapete bukome bua kunyingiila kitompuanga kioso ki’opete. Bu kileshesho, we kubanga kukitshina mukashi sunga mulume shi oobe mianda bua kumulesha’shi we mumufule su? Nya! Bodi mupue kulaa Yehowa’shi tue mulombene kukita muanda wi biabia nya. Su bokitshi biabia, lukalo lui bubi t’alutama muishimba diobe nya, na bino abikukaluila ku tuinyongoshi tui bungi. Paapa, ‘t’otuele muishinda dia babi’ nya. (Nki. 4:14, 15) Kunangushena ku kileshesho kia Yesu kui kuitukuasha. Baadi na kitshibilo ki bukopo kia kusankisha Nshaye. Biabia nka bu Yesu, ikala na kitshibilo kia kupela na bukidi booso kukita kioso kilombene kuinyongosha Efile Mukulu, aye abodi muilambule kuadi. (Mat. 4:10; Yo. 8:29) Poboodi muibikite, boodi mushinkamishe’shi Yehowa akakukuasha. w24.03 9-10 ¶8-10