SHAPITRE 7
Bisangilo ‘abinyingisha mu kifulo na mu mifubo ibuwa’
MUNDA mwa bipwa nkama, mwilo wa Yehowa ngwibungye mu mushindo ulumbuulwe kalolo. Kala mu Isaleele, balume booso abaadi abende ku Yeelusaleme bwa kukita bikongeno bisatu bikata. (Miy. 16:16) Mu siekele a kumpala, beena Kidishitu babaadi na kyubishi kya kwibunga, misango ibungi mu nshibo ya muntu. (Fil. 1, 2) Lelo uno, twi na bisangilo, bikongeno bya kifunda na bya mafuku asatu. Bwakinyi bafubi b’Efile Mukulu abebungaa pamune? Kya kumpala, mmwanda nkimune kya ku bintu bi na muulo mu lulangwilo lwetu.—Mis. 95:6; Kol. 3:16.
2 Na dingi, bisangilo abikwasha baaba abatwele mwanka. Pabitale Musangeelo ooso wa musambobidi wa tushibo twa mapema, abalungwile beena Isaleele’shi: “Obungye mwilo, bantu balume, bantu bakashi, bana, na mwenyi oodi naaye mu mpata yoobe, bwashi bapushe na bwashi bayiye bya kutshina Yehowa Efile Mukulu eenu, dingi bakimbe bya kulama bishila byooso bya dino Eyi.” (Miy. 31:12) Eyendo, mwanda ukata awitutakulaa mu kwibunga pamune ngwa kwikala “balongi ba Yehowa.” (Yesh. 54:13, EEM) Bisangilo abikwashaa dingi bwa kwiwukena, kunyingishibwa, na kupeta bukome nsaa yatwibungu.
BISANGILO BYA KAKONGYE
3 Balondji abaadi bebungye kunyima kwa Mpantekoote a mu kipwa kya 33 bipungo byetu (B.B.), babaadi bepaane mu bulambukishi bwa batumibwa, “n’eshimba dimune babaadi abende efuku dyooso na katshintshi ku Nshibo y’Efile Mukulu.” (Bik. 2:42, 46) Kunyima, pabebungile beena Kidishitu bwa kulangwila, ababadikile Bifundwe biselele, mpaa na mikanda ibaabadi bafunde kwi batumibwa na bangi balondji beena Kidishitu. (1 Kod. 1:1, 2; Kol. 4:16; 1 Tes. 1:1; Shak. 1:1) Kakongye kabaadi akeele dingi nteko. (Bik. 4:24-29; 20:36) Ingi nsaa, abaadi abalondo myanda yabadi bamone kwi ba misionere mu mudimo. (Bik. 11:5-18; 14:27, 28) Abaadi abataluula ndambukisho i mu Bible na kulombana kwa matemuki afundjibwe ku bukwashi bwa kikudi kiselele. Abaadi abatuusha malango mu myanda itale mwikelo wa beena Kidishitu na kwilambula kwabo kwi Efile Mukulu. Beena kakongye booso abaadi abanyingishibwa bwa kwikala na katshintshi mu mudimo wa kulungula mukandu wibuwa.—Lom. 10:9, 10; 1 Kod. 11:23-26; 15:58; Ef. 5:1-33.
Mu ano mafuku a ku nfudiilo, twi na lukalo lwa kunyingishibwa pa kwibunganga pamune
4 Mu ano mafuku etu, bisangilo bya beena Kidishitu bikwete kulonda kileshesho kya mu mafuku a batumibwa. Tukwete kulonda elango difundjibwe ku bukwashi bwa kikudi kiselele di mu mukanda wa Beena-Ebelu 10:24, 25 adyamba’shi: “Twikwasheneyi ku muntu na muntu . . . , tatupungilanga kufika mu bikongeno byetu, bu bibabanga bangi kyakya kyubishi, anka twinyingisheneyi ku mashimba, nkibinkibi pano panumono shi, efuku dya Mwanana dibeseesela pepi.” Mu ano mafuku a ku nfudiilo, twi na lukalo lwa kukankamishibwa pa kwibunganga pamune bwa’shi tulame bukome bwa mu kikudi na kululama kwa beena Kidishitu. (Lom. 1:11, 12) Atwe beena Kidishitu, twi befunyishwe na bantu balwile na babambakane. Twi balekye mwikeelo wi bubi na binangu bya uno ndumbulwilo. (Fid. 2:15, 16; Tt. 2:12-14) Takwi ingi mbalo yatudya kwikala bibuwa, kukatusha kwikala mu kipwano na mwilo wa Yehowa. (Mis. 84:12, EEM) Na dingi, nkintu kinyi kilombeene kukila kulonga na kwisamba myanda ya Mwiyi dy’Efile Mukulu? Banda kutala bisangilo bilekeene byabadi balumbuule bwa buwa bwetu.
BISANGILO BYA KU MPWILO KWA LUBINGO
5 Kipindji kya kumpala kya mu bisangilo bya ku mpwilo kwa lubingo nyi mwisambo wa mu Bible bwa bantu booso, mbilombeene kwikala’shi bangi mmusango wabo wa kumpala wabatwele mu bisangilo. Mwisambo wa bantu booso wi na muulo ukata pabitale kulombasha nkalo ya mu kikudi ya bantu bapya mpaa na balungudi ba mu kakongye.—Bik. 18:4; 19:9, 10.
6 Yesu Kidishitu, balondji baaye, na bangi abebunganga nabo abaadi abakitshi bisangilo bi mumune na byabakwete kukita lelo uno kwi mwilo wa Yehowa. Kushii mpaka, Yesu baadi mwisambi mukata baadi mukile bangi bantu pa nsenga. Abaadi abamba’shi: “Kashaa takwi muntu tabaakwile bu uno muntu!” (Yo. 7:46) Yesu baadi akula na matalwa, na kukaanyisha bantu babaadi abamuteemesha. (Mat. 7:28, 29) Bantu abaadi abatambula mukandu waaye mu mashimba aabo abapetele myabi ibungi. (Mat. 13:16, 17) Batumibwa abalondele kileshesho kyaaye. Mu Bikitshino 2:14-36, atubadika mwisambo ukata ubakitshine Mpyeele mwifuku dya Pantekote a mu kipwa kya 33 B.B. Bibaadi bitakule binunu bya bantu bwa kukita kintu kampanda pamwanda wa bibaabapushishe. Kunyima kwa mafuku, bantu abafikile beena kukumiina abo abaapu kuteemesha mwisambo wa Mpoolo mu Atene.—Bik. 17:22-34.
7 Bi mumune lelo uno, bantu midiyo mbapete bukwashi bwa mwisambo wa bantu booso aukitshikaa ku lubingo looso mu tukongye mpaa na miisambo yabakitaa ku bikongeno bya kifunda na bya mafuku asatu. Yaaya miisambo ayitukwasha bwatudya kushaala bapasukye ku malongyesha a Kidishitu na bwatudya kushimata mu mudimo wa Bufumu. Nsaa y’atwitanyina bantu abakumiina bya binyibinyi ku bisangilo, twi balombeene kwibakwasha bwabadya kwiwubidishena na malongyesha akata a mu Bible.
8 Mitwe ya myanda ya miisambo ya bantu booso ngilekeene. Miisambo ngitale malongyesha a mu Bible na matemuki, mayi a kulonda e mu Bifundwe, malango atale nshalelo a mu kifuko na myanda ya mu dibaka, myanda ayikwata bansongwa na mwikelo wa beena Kidishitu. Ingi miisambo ngimeene pa midimo ya kukanya ya bintu bibapangile Yehowa. Ingi namu ayisambila pabitale bileshesho bya lukumiino, kwikala n’eshimba dinyingye, na bululame bwa bantu babadi baleshe mu Bible, ayituusha malango atudi balombeene kupeta lelo uno.
9 Bwa kupeta bukwashi ngofu bwa bisangilo bya bantu booso, abitungu tuteemeshe kalolo, tubadikye ma verse abateemuna kwi sha mwisambo, na kumulondesha nsaa yeabadika na kwiapatuula. (Luk. 8:18) Byabya nsaa y’atushinguula myanda yabesambila, atukyebe kwata kitshibilo kya kulamata ngofu ku byatulongo na kwibitumikila.—1 Tes. 5:21.
10 Su bantu ba kukita miisambo be panka, kushii mpaka kakongye akekala na mwisambo wa bantu booso ku lubingo looso. Bino abikitshika p’atwitanyisha mwisambi mwenyi a mu kakongye ke peepi bwa’shi akite mwisambo. Su kwi bantu bapeela ba kukita miisambo, ino miisambo ayikitshika pakudi mushindo.
11 Kipindji kya kabidi kya mu bisangilo bya kumpwilo kwa lubingo nyi nkulonga kwa jurnale a Kitenta kya Mulami, kulonga kwa mwisambo wa nkonko na myaluulo wa mu Kitenta kya Mulami kya kulonga. Ku bukwashi bwa Kitenta kya Mulami, Yehowa kwete kwitupa bidibwa bya mu kikudi pa nsaa ilombane.
12 Misango ibungi, miisambo ya kulonga ngitale mushindo wa kutumikila mayi a mu Bible mu nshalelo etu a kwifuku n’efuku. Ayinyingisha beena Kidishitu bwa kukambila “kikudi kya pano pa nsenga” na mwikelo wibubi. (1 Kod. 2:12, EEM) Mu Kitenta kya Mulami mwi etaata pabitale malongyesha na matemuki a mu Bible, aakwasha booso bwa kulamata ku bya binyibinyi na kushaala mwishinda dya bantu balulame. (Mis. 97:11; Nki. 4:18) Kutwela mu kulonga kwa Kitenta kya Mulami na kwaluula ku nkonko yabeele nkulombeene kwitukwasha bwa kusangeela lukulupilo lwa ndumbulwilo mupya a kululama a Yehowa. (Lom. 12:12; 2 Mp. 3:13) Bisangilo byetu bya beena Kidishitu abitukwasha bwa kwikala na kikuba kya kikudi kiselele na kutamisha lukalo lwetu lwa kufubila Yehowa na kisumi kyooso. (Nga. 5:22, 23) Bakwete kwitukankamika bwa kunyingiila mu bitompwanga bwa’shi tupete “bupeta abukaîdidîla mpâ na mu mafuku oso aafiki” bwa “kutambula muwa wa binyibinyi.”—1 Tim. 6:19, EEM; 1 Mp. 1:6, 7.
13 Mushindo kinyi watudi balombene kupeta bukwashi bwibungi bwa ino mpángo ya bidibwa bya mu kikudi? Abitungu tulumbuule mwisambo kumpala kwa nsaa, mu kifuko sunga patudi bupenka, tutale ma verse abadi baleshe, na kutuusha myaluulo mu bishima byetu. Bino mbilombene kukwasha bwa’shi bya binyibinyi bibombeele mu mashimba etu, na bangi mbakumbene kupeta bukwashi nsaa y’atulesha bi lukumiino lwetu. Su tukwete kuteemesha kalolo pakwete kwaluula bangi, mwisambo wa ku lubingo looso awikala awitukwasha.
BISANGILO BYA MUNKATSHI MWA LUBINGO
14 Kakongye akebungaa dingi mu Nshibo ya Bufumu ku lubingo looso, bwa kukita kisangilo ki na mutwe wa mwanda awamba’shi Bwina Kidishitu na mudimo wetu. Kino kisangilo ki na bipindji bisatu bi kwanka bwa kwitukwasha bwa “kwikala bakumbane” bu bafubi b’Efile Mukulu. (2 Kod. 3:5, 6) Programe na miisambo ya kulonga abebituusha mwisaki dya Programe a bisangilo bya Bwina Kidishitu na mudimo wetu aditukaa ku mweshi ooso. Mu dino esaki dya Programe a bisangilo bya Bwina Kidishitu na mudimo wetu mwi miisambo ya mushindo wa kubanga mwisambo mu bulungudi.
15 Kipindji kya kumpala kya kino kisangilo, abekitamina bu Bupeta bwa Mwiyi dy’Efile Mukulu, akikyebe kwitukwasha bwa kwiwubidishena na mbalo ibaadi ikitshikye myanda ya mu Bible na mushindo wayibaadi ikitshikye na wa tudya kwiyitumikila. Mu kino kisangilo abakitaa mwisambo, kubadika, na mwisambo na bantu awutuukila mu kubadika kwa Bible kwa ku lubingo. Mayi a video n’esaki di na mushindo wa kukita ino miisambo bi mu Programe a bisangilo bya Bwina Kidishitu na mudimo wetu. Kuno kulonga kwa Bible akukyebe kwitukwasha ngofu mu nshalelo eetu na mu bulungudi bwetu, bwa’shi twikale ‘bakumbane na bakumbanyinyiine bwa mufubo ooso wi buwa.’—2 Tim. 3:16, 17.
16 Kipindji kya kabidi kya kino kisangilo ki na mutwe wa mwanda awamba’shi, Fuba kalolo mu bulungudi, akipa muntu ooso mushindo wa kufuba mu bulungudi na kulumbuula ngobesha ya kukita bulungudi na kulongyesha. Kukatusha miisambo ya balongi, abataluulaa ma video a mushindo wa kubanga mwisambo. Kino kipindji kya kisangilo akitukwasha bwa kwikala na “ludimi lwa bantu balongyeshibwe” bwa’shi “tuukye mushindo wa kwaluula babofule na mayi ebuwa.”—Yesh. 50:4.
17 Kipindji kya kasatu, ki na mutwe wa mwanda awamba’shi, Nshalelo a bwina Kidishitu, akiisambila mushindo ulombane wa kutumikila mayi a kulonda a mu Bible mu nshalelo a kwifuku n’efuku. (Mis 119:105) Kipindji kikata kya mu kino kisangilo akilesha mushindo wa kwibikita, nyi Nkulonga kwa Bible mu kakongye. Anka bi kulonga kwa Kitenta kya Mulami, Kulonga kwa Bible mu kakongye nyi mwisambo wa nkonko na myaluulo.
18 Nsaa ayifiki esaki dya Programe a bisangilo bya Bwina Kidishitu na mudimo wetu, mukunkushi a midimo ya kasaka ka bakulu, sunga mukulu kwete kumukwasha, amutaluula kalolo na kukita programe. Ku lubingo looso mukulu mwikale mulongyeshi ebuwa na abadi basangule kwi kasaka ka bakulu ayikala bu prezida a kisangilo. Mu midimo yaaye mwi kutala bwa’shi kisangilo kibangye na kufudiila pa nsaa na kutumbula na kulanga balongi babadi bape miisambo.
19 P’atwilumbuula nsaa yooso, kutwela, kutuusha myaluulo mu Kisangilo kya nshalelo na mudimo wetu, atupete kiukilo kya Bifundwe, mpushisho a mayi a kulonda e mu Bible, atulungula mukandu wibuwa na kushinkamisha kooso kwa myanda, na kwikala na mushindo wibuwa wa kufwisha bantu bu balondji. Booso abatwele mwanka bashi babande kubatshishibwa bu ba Temwe, naabo naamu abapete muloo wa kwikala munkatshi mwa bantu bebuwa na kupusha miisambo ya mu kikudi ayibanyingisha. Bwa nkukwasha mu kwilumbuula kwa ku bino bisangilo na bingi, we mulombeene kutumika na Watchtower Library, JW Library®, Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE™ (su i mu ludimi lwenu), na mikanda i mu mbalo yabalaminaa mikanda mu Nshibo ya Bufumu. Mbalo ya kulamina mikanda mu Nshibo ya Bufumu mwi mikanda i kwanka ya ba temwe ba Yehowa, Index des publications des Témoins de Jéhovah sunga Mukanda aukwasha ba Temwe ba Yehowa bwa kukimbuula myanda, mpaa na ma Bible na concordance, diksionere, na ingi mikanda ibuwa. Muntu ooso mukumbeene kubadika ino mikanda kumpala sunga kunyima kwa bisangilo.
BISANGILO BYA MUDIMO WA BULUNGUDI
20 Munkatshi mwa lubingo sunga ku mpwilo, mu nsaa ilekeene-lekeene, tusaka twa balungudi atwibungaa bwa kapindji kapeela mu kisangilo kya mudimo wa bulungudi. Bino bisangilo abikitshikaa ku lupango lwa muntu sunga pa mbalo kampanda yabadi bepushene. Mbalombeene dingi kukitshina kino kisangilo ku Nshibo ya Bufumu. Kwikala na tusaka atwibungila mu ma mbalo ebungi a mu teritware nkulombene kukwasha bwa’shi balungudi bekale na mushindo wa kwenda pa mbalo ayikitshikila kisangilo mu teritware. Balungudi mbakumbeene kwilumbuula bukidibukidi bwa kwenda mu teritware kushii kukisha nsaa. Mukunkushi a kasaka ka bulungudi mmukumbeene kwikala na mushindo wa kutala baaba be mu kasaka kaaye. Sunga byekala buwa bwa’shi tusaka twibungile pabwato, nkulombeene kwikala lukalo lwa’shi tusaka twibungi twibungye pamune. Bu kileshesho, balungudi bapeela abende mu bulungudi munkatshi mwa lubingo, mbilombeene kwikala buwa kubunga tusaka sunga kakongye kooso pamune ku Nshibo ya Bufumu sunga pa ingi mbalo yabamono bu ilombane. Su abakitshi byabya, balungudi abapete bantu ba kwenda nabo mu bulungudi. Kakongye nkalombeene dingi kumona’shi bibuwa kwibungila ku Nshibo ya Bufumu mu mafuku a kwikisha aakitshikaa mwiumbo. Sunga’shi kakongye nkalombeene kusangula bwa kwibunga pamune bwa kukita kisangilo kunyima kwa kulonga kwa Kitenta kya Mulami.
21 Su tusaka atwibungila mu ma mbalo elekeene, mukunkushi a kasaka ndjo akunkusha kisangilo kya mudimo wa bulungudi. Ingi nsaa, mukunkushi a kasaka mmulombeene kulungula mukwetu amukwashaa sunga ungi mukwetu munyingye bwa’shi akunkushe kyakya kisangilo. Abitungu’shi mukunkushi elumbuule bwa kwakula myanda ilombeene kukwasha mu mudimo wa bulungudi. Abaata mpángo ya kwenda mu bulungudi, na mukwetu umune mu kasaka eele luteko. Kunyima kasaka akende musango umune mu teritware. Kino kisangilo akikitshika munda mwa minite 5 sunga 7 anka, abitungu kikale kiipi su akikitshika kunyima kwa bisangilo bya kakongye. Abitungu kinyingishe, kituushe malango ebuwa, na kupa baaba abende mu bulungudi bukunkushi bulombane. Balungudi bapya sunga bangi be na lukalo lwa bukwashi mbalombeene kwibaabila na balungudi banyingye bwa’shi bebakwashe.
MUSHINDO WA KUKITA BISANGILO MU TUKONGYE TUPYA SUNGA TUPEELA
22 Bu bi bantu bebungi bakwete kukumiina bya binyibinyi, bungi bwa tukongye namu abufwimi. Misango ibungi Mukunkushi a kifunda afundaa bwa’shi bakite kakongye kapya. Anka ingi nsaa, tusaka tupela ntulombeene kumona’shi bibuwa kwibunga pamune na kakongye ke peepi.
23 Ingi nsaa, tukongye tupela ntulombeene kwikala na bakwetu bakashi bebungi. Su bi byabya, mukwetu mukashi eele luteko mu kakongye sunga kukunkusha bisangilo ebikitshi mufwale kitambala, muyiile abilesha Bifundwe. (1 Kod. 11:3-16) Misango ibungi, ekala mushaale kwete kutala bantu. Bakwetu bakashi ta mbalombeene kukita miisambo mu bisangilo nya. Anka, ababadika myanda yabadi batuushe kwi ndumbulwilo na kwiyipatuula, sunga kwibikita mu kwisamba na bantu sunga mu kukita bileshesho. Biro bya filiale mbilombene kuteka mukwetu mukashi bwa’shi ekale abala mikanda ayifiki ku biro na kwibitumina ingi mpaa na kukunkusha bisangilo. Mu kwenda kwa mafuku su bakwetu balume abalombasha myanda itekiibwe, mbalombeene kutwala ano mashito.
BIKONGENO BYA KIFUNDA
24 Ku kipwa kyooso, abateyaa mpángo ya’shi tukongye twi mu kifunda kampanda twibungye bwa kukita bikongeno bibidi bya kifunda by’efuku dimune. Ino nsaa ya muloo ayikwasha bantu booso bwabadya kwikala na mushindo wa ‘kufungula mashimba [aabo] ooso’ mu kikongeno kya beena Kidishitu. (2 Kod. 6:11-13) Na lukalo lwa kukita myanda kalolo, ndumbulwilo a Yehowa alumbuula mutwe wa mwanda autuukila mu Bible na miisambo ilekeene bwa yaaya programe. Yaaya myanda abeyituusha ku bukwashi bwa miisambo, bileshesho, kukituula myanda, bantu abeyakwila na kwela bantu nkonko. Misango ibungi programe ekalaa na myanda ayikumu teritware sunga malango atale kyakya kifunda. Ano malango aafiki pa nsaa ilombane aanyingishaa muntu ooso atwele mu kikongeno. Ku bino bikongeno, akwikalaa mpángo ya’shi bantu bapya babatshishibwe bwa kulesha kwilambula kwabo kwi Yehowa.
BIKONGENO BYA MAFUKU ASATU
25 Musango umune ku kipwa kyooso, akukitshikaa bikongeno bya bantu bebungi. Bino bikongeno bya mafuku asatu, abibungaa tukongye twa mu bifunda bibungi. Ma filiale apela ngalombene kumona’shi bibuwa bwa’shi tukongye twa mu teritware twibungile pa mbalo imune. Mu angi maumbo, mushindo wa kukita bino bikongeno ngulombene kwilekeena muyiile myanda i kwanka sunga pabitale bukunkushi bwa ndumbulwilo. Ingi misango, mu angi maumbo abalumbulaa bikongeno bibungye maumbo ebungi sunga bingi bikongeno bilombeene kutwela ba Temwe binunu makumi ba mu maumbo elekeene. Takudi bipwa bibungi bantu bebungi mbalongye mukandu wibuwa wa Bufumu ku bukwashi bwa mikanda ikwete kutuuka ku bino bikongeno bikata bya ba Temwe ba Yehowa.
26 Bwa mwilo wa Yehowa wilambule kwadi, bikongeno nyi nsaa ya muloo ayibabungu mu lulangwilo. Ino ndjo mbalo yabadi balombene kupetela etaata dibungi dya bya binyibinyi. Mu bingi bikongeno, amutukaa mikanda ipya ya kwilongyela sunga kulonga mu kakongye na kutumika nayo mu bulungudi. Bantu ababatshishibwaa dingi mu bikongeno. Bikongeno bi na bukwashi bukata pabitale kutama kwa mu kikudi. Abishinkamisha shi mwilo wa Yehowa ngubungye beena Kidishitu belambule kwadi be na kitundwilo kikata kya balondji ba Yesu Kidishitu.—Yo. 13:35.
27 Tukwete kunyingishibwa bwa kukita akikyebe Yehowa nsaa y’atutwele mu bisangilo bya kakongye, mu bikongeno bya kifunda na bya mafuku asatu. Tukwete kukalwilwa ku masaku a binangu bya uno ndumbulwilo ebubi bilombeene kulwisha lukumiino lwetu lwa bwina Kidishitu. Mu bino bikongeno byooso atutumbisha na kulangwila Yehowa. (Mis. 35:18; Nki. 14:28) Twi na lutumbu kwi Yehowa mwanda mmulumbuule bino bisangilo bya mu kikudi abibatamisha mashimba a bantu baaye bepaane kwadi mu ano mafuku a nfudiilo.
KIDIBWA KYA MWANANA
28 Musango umune ku kipwa kyooso mu nsenga ishima, ba Temwe ba Yehowa abakitaa Kitentekyesho kya lufu lwa Yesu Kidishitu kyabetamina dingi bu Kidibwa kya Mwanana. (1 Kod. 11:20, 23, 24) Kino kisangilo kya ku kipwa, ndjo kisangilo ki na muulo ukile bukata kwi mwilo wa Yehowa. Twi na mwiya wa kukitanga Kitentekyesho.—Luk. 22:19.
29 Efuku dya kukita Kitentekyesho adipushenaa n’efuku dibaabadi abakitshi feete a Lukilo e mu Bible, abadi baleshe mu Bifundwe. (Efi. 12:2, 6; Mat. 26:17, 20, 26) Lukilo lubaadi kitentekyesho kya ku kipwa kya beena Isalele pabitale kutuuka kwabo kwa mu Ejiipitu mu kipwa kya 1513 kumpala kwa bipungo byetu (K.B.B.). Mu yaaya nsaa, Yehowa baadi muleshe efuku dya 14 dya kubaluka kwa kumpala kwa mweshi bu efuku dyabadi balombeene kudya mwana a mukooko a Lukilo na kukatuka kwabo kwa mu bupika mu Ejiipitu. (Efi. 12:1-51) Dyadya efuku abeditundulaa pa kubadika mafuku 13 kubanga pa kubaluka kwa mweshi upya peepi na kipungo kya équinox bu byabimwenekaa mu Yeelusaleme. Misango ibungi, Kitentekyesho kya ku kipwa kyooso akikitshikaa mwifuku adilombana mweshi ooso ushima mu kwilondeena na kipungo kya équinox.
30 Mayi a Yesu e mu Mateo 26:26-28 aetulesha mushindo autungu kukita kino Kitentekyesho. Ta nkipikwa ki na bintu kampanda bya kutshiina nya, kadi nkidibwa kya kileshesho kyaabadi kwi baaba be na lwitamino lwa kwenda mu kubikala na Yesu Kidishitu mu Bufumu bwaye bwa Mwiyilu. (Luk. 22:28-30) Bangi beena Kidishitu na bangi bantu mbakankamikiibwe bwa kutwela mu Kitentekyesho. Nsaa y’abatwele, abalesha’shi abasangeela mpángo ya Yehowa Efile Mukulu bwa buwa bwa bantu ku bukwashi bwa Mwana aaye Yesu Kidishitu. Kumpala kwa Kitentekyesho, akukitshikaa mwisambo wa pabwawo wa bantu booso wabakitshi bwa kunyingisha bantu bwa’shi batwele mu Kitentekyesho na kwibatakula mu kusangeela kulonga kwa Bible.
31 Na muloo ooso, ba Temwe ba Yehowa ababandaa kwilumbuula bwa kwibunga mu bisangilo, mwamwa ‘atwikwashena ku muntu na muntu, bwa kwinyingisheena ku kifulo na ku mifubo ibuwa.’ (Eb. 10:24) Mpika a lulamato na mudimukye, mmupasukye bwa kulumbuula byabya bisangilo muyiile nkalo yeetu ya mu kikudi. Bafubi ba Yehowa booso mpaa na baaba abasangeela bya binyibinyi mbanyingishibwe bwa kupeta bukwashi ngofu ku ino mpángo ya kwibunganga pamune. Nsaa yabasangeela na mashimba aabo ooso ino mpángo ya Yehowa ku bukwashi bwa ndumbulwilo aaye, bafubi b’Efile Mukulu abekwateena mu buumune. Kintu ki na muulo nkino, atulangwila na kutumbisha Yehowa.—Mis. 111:1.