Gjestet dhe shprehjet e fytyrës

NË DISA kultura, njerëzit bëjnë gjeste më lirshëm se ata që i përkasin një kulture tjetër. Sidoqoftë, pothuajse të gjithë njerëzit kur flasin e ndryshojnë shprehjen e fytyrës dhe bëjnë ndonjë lloj gjesti. Kjo është e vërtetë si kur bëjmë biseda personale, ashtu edhe kur flasim para të tjerëve.

Jezui dhe dishepujt e tij të hershëm i bënin natyrshëm gjestet. Në një rast, kur dikush e njoftoi Jezuin se nëna dhe vëllezërit e tij donin të flitnin me të, ai u përgjigj: «Kush është nëna ime dhe cilët janë vëllezërit e mi?» Pastaj Bibla shton: «Duke shtrirë dorën drejt dishepujve të tij, tha: ‘Ja, nëna ime dhe vëllezërit e mi!’» (Mat. 12:48, 49) Ndër referimet e tjera, Bibla tregon te Veprat 12:17 dhe 13:16 që edhe apostujt Pjetër e Pavël bënë gjeste të vetvetishme.

Idetë dhe ndjenjat nuk shprehen vetëm me zë, por edhe me anë të gjesteve dhe të shprehjeve të fytyrës. Nëse këto nuk përdoren mirë, mund të lihet përshtypja se ai që flet është indiferent. Por kur këto mjete komunikimi ndërthuren me shije, efektshmëria e të folurit rritet ndjeshëm. Edhe kur flet në telefon, në rast se përdor në mënyrë të përshtatshme gjeste dhe shprehje të fytyrës, zëri yt do ta përcjellë më me lehtësi rëndësinë e mesazhit tënd dhe ndjenjat e tua për të. Prandaj, edhe kur flet në mënyrë spontane, edhe kur lexon, si në rastin kur auditori të shikon ty, ashtu edhe kur shikojnë në kopjen e tyre të Biblës, gjestet dhe shprehjet e fytyrës kanë vërtet vlerë.

Gjestet dhe shprehjet e fytyrës nuk mësohen nga ndonjë libër. Ty nuk të është dashur kurrë të studiosh se si të qeshësh ose si të zemërohesh. Gjithashtu gjestet duhet të shprehin ndjenjat që ke brenda. Sa më të vetvetishme të jenë gjestet, aq më mirë është.

Gjestet ndahen në dy kategori të përgjithshme: përshkruese dhe emfatike. Gjestet përshkruese shprehin veprim ose tregojnë përmasa dhe vendndodhje. Kur në shkollë të caktohet që të punosh në përdorimin e gjesteve, mos u kënaq vetëm me një ose dy të tilla. Përpiqu që gjatë gjithë fjalimit të bësh gjeste natyrshëm. Në qoftë se e ke të vështirë ta bësh këtë, mund të jetë e dobishme të kërkosh ato fjalë që tregojnë drejtim, largësi, madhësi, vendndodhje ose pozicione në krahasim me diçka. Megjithatë, në shumë raste, gjithçka që duhet të bësh është të zhytesh në fjalimin tënd, duke mos u shqetësuar për përshtypjen që po lë, por duke i thënë e duke i bërë gjërat siç do të bëje në jetën e përditshme. Kur një person është i shtendosur, gjestet vijnë natyrshëm.

Gjestet emfatike shprehin ndjenja dhe bindje. Ato nxjerrin në pah, gjallërojnë dhe përforcojnë idetë. Gjestet emfatike janë të rëndësishme. Por, ki kujdes! Gjestet emfatike mund të kthehen lehtë në huqe. Nëse përdor të njëjtin gjest gjithmonë, mund të fillosh t’ua tërheqësh vëmendjen të tjerëve te gjesti e jo te fjalimi. Në rast se mbikëqyrësi i shkollës të tregon se e ke këtë problem, përpiqu që për njëfarë kohe të bësh vetëm gjeste përshkruese. Pastaj, fillo t’i përdorësh përsëri gjestet emfatike.

Për të përcaktuar se në ç’masë duhet t’i përdorësh gjestet emfatike dhe se cilat gjeste janë të përshtatshme, shqyrto ndjenjat e atyre të cilëve po u flet. Në qoftë se tregon me gisht nga auditori, mund ta vësh në siklet. Në disa kultura, nëse një burrë do të bënte disa gjeste, si për shembull nëse do të vinte dorën para gojës për të shprehur habi, kjo do të shihej si një sjellje prej femrash. Në disa vende të botës, në rast se gratë bëjnë gjeste lirshëm me duar, kjo shihet si mungesë modestie. Prandaj, në ato vende, motrat në veçanti duhet të përdorin mirë shprehjet e fytyrës. Gjithashtu, pothuajse në çdo vend të botës, gjestet e tepruara para një grupi të vogël njerëzish mund të shihen si komike.

Ndërsa fiton përvojë dhe më shumë siguri kur flet, çdo gjest emfatik që bën do të shprehë në mënyrë të natyrshme ndjenjat e tua të brendshme, duke dëshmuar për bindjen dhe sinqeritetin tënd. Ato do ta bëjnë edhe më domethënës të folurit tënd.

Shprehja e fytyrës. Më shumë se çdo pjesë tjetër e trupit, shpesh fytyra shpreh atë që ndien në të vërtetë. Sytë, forma e gojës, pozicioni i kokës, luajnë të gjitha rolin e tyre. Pa thënë as edhe një fjalë, fytyra mund të shprehë indiferentizëm, neveri, hutim, habi ose kënaqësi. Kur këto shprehje të fytyrës shoqërojnë fjalët që thuhen, u shtojnë atyre ndikimin pamor dhe emocional. Krijuesi ka vendosur një numër të madh muskujsh në fytyrën e njerëzve​—më shumë se 30. Pothuajse gjysmat e tyre vihen në punë kur buzëqesh.

Qoftë kur flet nga podiumi, qoftë kur je në shërbimin në fushë, ti përpiqesh të ndash me njerëzit një mesazh të këndshëm, mesazh ky që mund t’i gëzojë zemrat e tyre. Buzëqeshja e ngrohtë do ta vërtetojë këtë. Nga ana tjetër, nëse fytyra jote nuk shpreh asgjë, kjo mund të vërë në dyshim sinqeritetin tënd.

Për më tepër, buzëqeshja u tregon të tjerëve se ke ndjenja të përzemërta për ta. Kjo është veçanërisht e rëndësishme në këto ditë kur njerëzit shpesh kanë frikë nga të panjohurit. Buzëqeshja jote mund t’i ndihmojë njerëzit që të qetësohen dhe ta pranojnë më lehtë atë që thua.