SI TË PËRBALLOSH RRITJEN E ÇMIMEVE

Menaxhoji paratë me mençuri

Rritja e çmimeve është problem për të gjithë. Megjithatë nuk ke pse të ndihesh i pashpresë. Edhe në këtë rast, mund të arrish të bësh diçka për ta përmirësuar situatën tënde.

PSE KA RËNDËSI

Nëse nuk përpiqesh të menaxhosh paratë, situata jote ekonomike mund të të ikë nga duart, dhe kjo vetëm sa do të ta shtojë ankthin. Edhe nëse të ardhurat e tua janë të kufizuara, prapëseprapë mund të bësh diçka për t’i menaxhuar.

ÇFARË MUND TË BËSH

Shtri këmbët sa ke jorganin. Kur nuk shpenzon përtej mundësive ekonomike, do ta kesh më të lehtë për të mbajtur nën kontroll gjendjen tënde financiare dhe për të përballuar shpenzimet e paparashikuara.

Që të mos shpenzosh më tepër seç ke mundësi, bëj një buxhet—një plan ku të shënosh të ardhurat dhe shpenzimet. Teksa bën këtë, përcakto me kujdes gjërat që të nevojiten vërtet. Pastaj bëj çmos që t’i përmbahesh këtij plani, duke bërë edhe përshtatjet e nevojshme kur të ardhurat ose çmimet ndryshojnë. Sigurisht, nëse je i martuar, mos harro të përfshish edhe bashkëshortin në çdo vendim që do të marrësh.

Provo këtë: Në vend që të blesh me kartë, paguaj cash. Shumë veta e kanë parë këtë si një mënyrë më të efektshme për të menaxhuar buxhetin dhe për të shmangur borxhet. Veç kësaj lër kohë për të parë hyrje-daljet e llogarisë sate bankare. Kur e di sa pará ke gjendje, do të kesh më pak stres.

Mund të jetë e vështirë të jetosh brenda mundësive të tua ekonomike. Ama, një buxhet praktik dhe i menduar mirë do të të ndihmojë goxha. Kështu do të jesh edhe më i qetë.

«Kush nga ju, kur dëshiron të ndërtojë një kullë, nuk ulet më parë që të llogaritë shpenzimet?»—Luka 14:28.

Ruaj burimin e të ardhurave. Ç’hapa praktikë mund të bësh që të ruash vendin e punës? Ja disa: ji i përpiktë. Mbaj një pikëpamje pozitive për punën. Ji aktiv dhe puno fort. Trego respekt. Zbato rregullat dhe përpiqu të përmirësosh aftësitë.

Mos i shpërdoro paratë. Pyet veten: «A e kam zakon të harxhoj për gjëra që s’më duhen ose që më bëjnë dëm?» Për shembull, shumë njerëz i shpenzojnë paratë që kanë fituar me djersën e ballit, duke abuzuar me drogën, bixhozin, duhanin ose me alkoolin. Këto vese jo vetëm të zbrazin xhepat, por edhe të rrezikojnë shëndetin e punën.

«Lum njeriu që gjen mençuri! . . . Të fitosh mençuri është më mirë se të fitosh argjend.»—Proverbat 3:13, 14.

Kurse për një të papritur. Kur ke mundësi, hiq mënjanë një shumë të vogël parash për ndonjë rast të papritur ose emergjencë. Këto pará do të të japin njëfarë sigurie nëse humbet punën, nëse një familjar sëmuret a ndodh diçka tjetër e paparashikuar.

«Kohët e vështira dhe ngjarjet e papritura i zënë befas të gjithë.»—Eklisiastiu 9:11.

Sugjerime për të kursyer

Përpiqu të gatuash dhe të hash në shtëpi.

Nëse zakonisht ha jashtë ose blen ushqime dhe pije të gatshme, do të harxhosh goxha. Ama nëse e përgatit ushqimin në shtëpi, edhe pse kjo kërkon kohë e përpjekje, do të kesh mundësi të kursesh më tepër. Veç kësaj, do ta kesh më të lehtë të kontrollosh cilësinë e ushqimit që konsumon.

Bli me mençuri.

Bëj një listë me ushqimet që të duhen dhe përmbaju asaj. Rezistoji prirjes për të bërë blerje të paplanifikuara.
Nëse ta lejon buxheti, bli me shumicë që të përfitosh çmime më të ulëta. Vetëm sigurohu që t’i ruash në vendin e duhur ushqimet që prishen.
Shqyrto marka me çmime më të lira, nëse kanë cilësi relativisht të mirë.
Bli online. Kjo mund të të ndihmojë të gjesh artikuj me çmime më të ulëta, të shmangësh blerjet e paplanifikuara dhe ta kesh më kollaj të mbash nën kontroll shpenzimet. Nëse në vendin ku jeton, ekziston kjo mundësi, pse të mos e provosh?
Shiko kur ka ulje dhe, nëse është e mundur, përdor kuponët a pikët e grumbulluara. Krahaso çmimet, por shiko edhe kostot e mirëmbajtjes e të konsumit të energjisë.

Mendohu mirë para se të zëvendësosh diçka.

Kompanitë e celularëve dhe të produkteve të tjera vazhdimisht nxjerrin modele të reja për të rritur fitimin. Prandaj ndalu dhe pyet veten: «A më leverdis të marr modelin e fundit? A kam nevojë tani për diçka më të përditësuar? Nëse po, a duhet të jetë medoemos modeli i fundit?»

Riparo gjërat që ke ose bli produkte të përdorura.

Mirëmbaji pajisjet elektroshtëpiake që t’iu rritësh jetëgjatësinë dhe, nëse ia vlen kostoja, riparoji kur prishen. Mund të kursesh edhe nëse blen produkte të përdorura.

Mbill diçka a rrit ndonjë kafshë.

A mund të lësh një hapësirë të vogël për të kultivuar diçka ose për të rritur ndonjë kafshë? Kjo do të të ndihmojë jo vetëm që të shpenzosh më pak për ushqimin, por edhe të kesh diçka mënjanë për ta shkëmbyer, shitur ose për ta ndarë me të tjerët.

«Planet e atij që ngulmon, sjellin me siguri sukses.»—Proverbat 21:5.

«Çdo ditë kontrollojmë çmimet e produkteve të konsumit dhe bëjmë kujdes me përdorimin e kartës së kreditit.»—Majlsi, Angli.

«Si familje, bëjmë një listë me ushqimet që na duhen, para se të bëjmë pazarin.»—Xheremi, SHBA.

«E rishikojmë rregullisht buxhetin tonë familjar që t’i përshtatemi situatës ekonomike, dhe vëmë pará mënjanë për shpenzime të papritura.»—Jaela, Izrael.

«Unë dhe gruaja i kemi mësuar fëmijët që, kur gjërat prishen, më mirë t’i rregullojnë se t’i blejnë, përfshirë këtu edhe makinën e pajisjet elektroshtëpiake. Gjithashtu përpiqemi të mos blejmë modelet më të fundit.»—Xhefri, SHBA.

«Duke mbjellë zarzavate dhe duke rritur pula, kam arritur të ul shpenzimet. Madje tani kam mundësi t’u jap zarzavate edhe të tjerëve.»—Hono, Mjanmar.

Një burrë po vjel perime të ndryshme nga bahçja e tij.