Identifikimi i Perëndisë së vetëm të vërtetë

POTHUAJSE gjatë gjithë kohës së ekzistencës së tyre, njerëzit kanë pasur shumë perëndi. Ato kanë qenë kaq të shumta, saqë është e vështirë të thuash një shifër të saktë rreth numrit të perëndive dhe perëndeshave që janë adhuruar në mbarë tokën, por ajo arrin në miliona.

Tani, pasi kemi përcaktuar se ekziston një Perëndi, ne pyesim: Cili prej të gjithë perëndive që janë adhuruar në mbarë botën, tani dhe në të kaluarën, është Perëndia i vërtetë? Që ekziston vetëm një Perëndi i vërtetë, i cili mund të identifikohet si i tillë, është pohuar qartë në Bibël në Gjonin 17:3 (BR): «Kjo do të thotë jetë e përhershme, që të jenë duke marrë njohuri për ty, të vetmin Perëndi të vërtetë dhe për atë që ti dërgove, Jezu Krishtin.»

Një emër identifikues

Do të ishte e arsyeshme që kushdo perëndi, i cili ka një personalitet do të kishte nevojë për një emër personal, që ta dallonte prej perëndive të tjerë me emrat e tyre. Do të qe më mirë që ky të ishte një emër i caktuar nga vetë perëndia, në vend se një emër i shpikur nga adhuruesit e tij.

Megjithatë, në lidhje me këtë del në pah një fakt shumë i çuditshëm. Ndërkohë që shumica e feve më të njohura u ngjitin perëndive të tyre emra personalë, judenjtë dhe kishat kryesore të të ashtuquajturit krishterim nuk kanë arritur ta identifikojnë perëndinë që adhurojnë me anë të një emri personal dallues. Në vend të kësaj, ata përdorin tituj, të tillë si: Zotëria, Perëndia, I Plotfuqishmi dhe Ati.

Duke shkruar në veprën Theology, autori Deivid Klins tha sa vijon: «Diku midis shekujve të pestë dhe të dytë p.e.s. Perëndia pësoi një aksident tragjik: humbi emrin e tij. Më saktë, judenjtë hoqën dorë nga përdorimi i emrit personal të Perëndisë, Jahve, dhe filluan t’i drejtoheshin Jahveut me perifraza të shumëllojshme: Perëndi, Zotëria, Emri, I Shenjti, Prania, madje edhe Vendi. Madje edhe në vendet ku Jahve ishte shkruar në tekstin biblik, lexuesit e shqiptonin emrin si Adonai. Me rënien përfundimtare të tempullit, edhe ngjarjet e rralla liturgjike, në të cilat përdorej emri, morën fund, edhe njohuria mbi shqiptimin e emrit u harrua.» Megjithatë, askush nuk mund të thotë me siguri se në ç’kohë saktësisht pushuan së thëni me zë të lartë emrin e Perëndisë hebrenjtë konservatorë dhe vunë në vend të tij fjalët hebraike për Perëndi dhe Zotëri Sovran.

Duket, pra, se elementi i parë i domosdoshëm në përpjekje për të identifikuar ‘të vetmin Perëndi të vërtetë’ do të ishte që të arrinim ta njihnim atë me emër. Një kërkim i tillë nuk është aspak i vështirë, sepse emri i Perëndisë së Plotfuqishëm, Krijuesit, paraqitet qartë dhe thjesht në Psalmin 83:18: «Edhe le të njohënë, se vetëmë ti, që ke emërinë JEHOVAH, je i lartë mbë gjithë dhenë.»—Përkthimi i Shoqërisë Biblike për në Angli dhe jashtë, 1928.

Jehova apo Jahve?

Ndërkohë që emri Jehova shfaqet në Përkthimin e Shoqërisë Biblike për në Angli dhe jashtë, 1928 dhe në përkthime të tjera të Biblës, disa preferojnë të përdorin emrin Jahve në vend të Jehova. Cili emër është i saktë?

Dorëshkrimet më të lashta të Biblës u shkruan në hebraisht. Në Shkrimet Hebraike, emri hyjnor shfaqet gati 7.000 herë dhe është shënuar me katër bashkëtingëllore: YHWH ose JHVH. Këto fjalë me katër bashkëtingëllore quhen zakonisht tetragramaton, ose tetragram, që formohet nga dy fjalë greke, të cilat kanë kuptimin «katër germa». Tani del problemi i shqiptimit të saktë, sepse shkrimi i hershëm hebraik përbëhej vetëm nga bashkëtingëllore dhe nuk përfshinte zanore që ta drejtonin lexuesin. Kështu, fakti që shqiptimi i tetragramatonit bëhet Jahve apo Jehova varet nga zanoret që i shton lexuesi katër bashkëtingëlloreve. Sot, shumë studiues të hebraishtes preferojnë Jahve si shqiptim të saktë.

Megjithatë, koherenca mbështet shqiptimin Jehova. Në çfarë mënyre? Shqiptimi Jehova është pranuar në shqip për shekuj. Ata që e kundërshtojnë përdorimin e këtij shqiptimi, duhet të kundërshtojnë edhe përdorimin e shqiptimit të pranuar Jeremia dhe madje edhe Jezu. Jeremia do të duhej të ndryshonte në Yirmeyahʹ ose Yirmeyaʹhu, shqiptimi fillestar në hebraisht, ndërsa Jezu do të bëhej Yeshuʹaʽ (hebraisht) ose Iesousʹ (greqisht). Prandaj, shumë studentë të Biblës, përfshirë edhe Dëshmitarët e Jehovait, mendojnë se koherenca mbështet përdorimin e shqiptimit tashmë të mirënjohur në gjuhën shqipe «Jehova» dhe ekuivalentëve të tij në gjuhët e tjera.

A ka vërtet rëndësi?

Disa mund të thonë që nuk ka vërtet rëndësi nëse i drejtohesh apo jo Perëndisë së Plotfuqishëm me një emër personal dhe janë të kënaqur që të flasin për Perëndinë e t’i drejtohen atij si Ati ose thjesht si Perëndia. Të dy këto terma, sidoqoftë, janë tituj, jo emra dhe nuk janë as personalë, as dallues. Në kohët biblike, fjala Perëndi (ʼElohimʹ, hebraisht) përdorej për të përshkruar çfarëdo perëndie, madje edhe perëndinë pagane filisteje me emrin Dagon. (Gjyqtarët 16:23, 24) Kështu, fakti që një hebre i thoshte një filisteu se ai, hebreu, adhuronte «Perëndinë» nuk e identifikonte Perëndinë e vërtetë që adhuronte ai.

Është me interes komenti që gjendet në një fjalor (The Imperial Bible-Dictionary) të vitit 1874: «Në çdo vend, [Jehova] është një emër i përveçëm që paraqet Perëndinë personal dhe vetëm atë; ndërsa Elohim zotëron më shumë tiparet e një emri të përgjithshëm, që vërtet paraqet zakonisht Supremin, por nuk e bën këtë as domosdoshmërisht, as në mënyrë koherente. . . . Një hebre mund të thotë Elohimi (e shquar), Perëndia i vërtetë, në dallim nga të gjitha perënditë e rreme, por nuk thotë kurrë Jehovai, sepse Jehova e ka emrin vetëm Perëndia i vërtetë. Ai thotë vazhdimisht Perëndia im . . . , por kurrë Jehovai im, sepse kur thotë Perëndia im, ai nënkupton Jehovain. Ai flet për Perëndinë e Izraelit, por kurrë për Jehovain e Izraelit, sepse nuk ka asnjë Jehova tjetër. Ai flet për Perëndinë e gjallë, por kurrë për Jehovain e gjallë, sepse ai nuk mund ta konceptojë Jehovain përveçse të gjallë.»

Cilësitë e Perëndisë së vërtetë

Sigurisht, thjesht të dimë emrin e dikujt nuk nënkupton se e njohim atë në çdo aspekt. Shumica prej nesh i di emrat e politikanëve të rëndësishëm. Madje ne mund të dimë mirë edhe emrat e disa burrave dhe grave të shquara në vende të tjera. Por thjesht njohja e emrave të tyre, madje edhe e mënyrës së saktë se si shqiptohen ato, nuk nënkupton në vetvete se ne i njohim këta njerëz personalisht ose se e dimë çfarë lloj njerëzish janë. Në mënyrë të ngjashme, për të njohur Perëndinë e vetëm të vërtetë, kemi nevojë të arrijmë të njohim dhe të çmojmë cilësitë e tij.

Ndonëse është e vërtetë që qeniet njerëzore nuk do të jenë asnjëherë në gjendje ta shohin Perëndinë e vërtetë, ai, me dashamirësi, ka regjistruar për ne në Bibël shumë hollësi rreth personalitetit të vet. (Eksodi 33:20; Gjoni 1:18) Disa profetëve hebrenj iu dhanë vizione të frymëzuara të oborreve qiellore të Perëndisë së Plotfuqishëm. Ajo që përshkruajnë ata paraqet jo vetëm dinjitet të madh dhe madhështi e fuqi mahnitëse, por edhe paqe, rregull, bukuri dhe këndshmëri.—Eksodi 24:9-11; Isaia 6:1; Ezekieli 1:26-28; Danieli 7:9; Zbulesa 4:1-3.

Perëndia Jehova i përmblodhi Moisiut disa prej cilësive të veta tërheqëse, që të bëjnë për vete, siç tregohet në Eksodin 34:6, 7: «Jehovai, Jehovai, një Perëndi i mëshirshëm dhe hirmadh, i ngadalshëm në zemërim dhe i bollshëm në dashamirësi të dashur e në të vërtetë, që e ruan dashamirësinë e dashur për mijëra, që fal gabimin, shkeljen dhe mëkatin.» (BR) A nuk jeni dakord se marrja e njohurisë rreth këtyre cilësive të Perëndisë na tërheq drejt tij dhe na bën që të duam të dimë më shumë rreth personit të tij?

Ndonëse asnjë njeri nuk do të jetë ndonjëherë në gjendje ta shohë Perëndinë Jehova në lavdinë e tij të shkëlqyer, është treguar se kur Jezu Krishti ishte një njeri mbi tokë, pasqyroi në të vërtetë llojin e personit që është Perëndia Jehova, Ati i tij qiellor. Në një rast Jezui tha: «Biri nuk mund të bëjë asgjë prej vetvetes, përveç asaj që sheh se bën Ati; gjërat në fakt që bën Ati, i bën po ashtu dhe Biri.»—Gjoni 5:19.

Kështu, nga kjo mund të nxjerrim përfundimin se mirësia, dhembshuria, butësia dhe përzemërsia e Jezuit, si edhe dashuria e tij e madhe për drejtësinë dhe urrejtja për ligësinë janë të gjitha cilësi që Jezui i vërejti tek Ati i tij, Perëndia Jehova, ndërkohë që ishte me të në oborret qiellore, përpara se të bëhej një njeri mbi tokë. Prandaj, kur arrijmë me të vërtetë ta kuptojmë mirë domethënien e plotë të emrit Jehova, ne kemi pa dyshim të gjitha arsyet për ta dashur dhe bekuar atë emër të shenjtë, për ta lavdëruar dhe lartësuar atë dhe për të pasur besim në të.

Ta njohësh Perëndinë e vetëm të vërtetë në këtë mënyrë, është në të vërtetë një proces i pafund, siç del qartë në pah në Gjonin 17:3 në Përkthimin e Botës së Re të Shkrimeve të Shenjta. Këtu, forma e saktë e foljes «të njohësh» na ndihmon shumë, sepse në vend të kohës së tashme është përdorur forma përcjellore. Kështu që lexojmë: «Kjo do të thotë jetë e përhershme, që të jenë duke marrë njohuri për ty, të vetmin Perëndi të vërtetë dhe për atë që ti dërgove, Jezu Krishtin.» Po, të vazhdosh të marrësh njohuri për Perëndinë e vetëm të vërtetë, Jehovain dhe për Birin e tij, Jezu Krishtin, është një proces që nuk duhet të përfundojë kurrë.

Perëndia i vërtetë zbulohet

Kështu, Perëndia i vërtetë dallohet me lehtësi prej perëndive të shumta të rreme. Ai është Krijuesi i plotfuqishëm i universit, përfshirë edhe planetin Tokë dhe njerëzimin mbi të. Ai ka një emër personal unik: Jehova ose Jahve. Ai nuk është aspak pjesë e një perëndie treshe misterioze ose Triniteti. Ai është një Perëndi i dashurisë dhe dëshiron vetëm më të mirën për krijesat e tij njerëzore. Por ai është edhe një Perëndi i drejtësisë dhe nuk do të tolerojë përgjithmonë ata që vazhdojnë ta shkatërrojnë tokën dhe të nxitin luftëra dhe dhunë.

Jehovai ka zbuluar vendosmërinë e tij jo vetëm për të shfarosur nga toka ligësinë dhe vuajtjen, por edhe për ta bërë atë një parajsë, ku njerëzit me zemër të ndershme të mund të jetojnë përgjithmonë në lumturi. (Psalmi 37:10, 11, 29, 34) Perëndia I Plotfuqishëm e ka caktuar tani Birin e tij, Jezuin, si Mbretin qiellor të Mbretërisë së Perëndisë dhe së shpejti Jezui do të na fusë në atë botë të re të drejtësisë e do t’i kthejë tokës sonë kushtet parajsore.—Danieli 2:44; Mateu 6:9, 10.

Shpresojmë që tani ta keni më të lehtë t’i përgjigjeni pyetjes, ‘A ekziston Perëndia me të vërtetë?’ dhe të identifikoni Perëndinë e vërtetë.

[Figura në faqen 9]

Jezu Krishti e identifikoi Jehovain si Perëndinë e vetëm të vërtetë