U bi lei soni a di Gaan Leima fuu hii u libi longi

DEE SONI DI DEE GAANSËMBË U MI LEI MI

A di jaa 1957, dee gaansëmbë u mi bi foloisi kumutu a Italiaköndë go a di foto Kindersley, di dë a Saskatchewan, a di köndë Kanada. Kölö sö baka di dë, hën de ko sabi di tuutuu lei, hën a ko dë di möön fanöudu soni a u libi. Mi ta mëni jeti taa di mi bi dë miii, mi bi lo’ u peleiki sömëni juu longi ku dee sëmbë u mi. Nöö fëën mbei so juu mi ta mbei sipoutu ta taki taa mi bi ta du di „heepi pioniliwooko” di mi bi abi aiti jaa!

Mi mama ku mi tata bi pooti, ma de bi dë sëmbë di wotowan bi sa djeesi a di fasi fa de bi ta dë kabakaba u disa soni u dini Jehovah. A di jaa 1963, de bi sei sömëni u dee soni dee de bi abi, u de bi sa feni möni u go a di gaan könklësi di bi o hoi a di foto Pasadena, di dë a California, na Amëëkanköndë. A di jaa 1972, hën dee gaansëmbë u mi taa woo foloisi go a di foto Trail, di dë a British Columbia, a di köndë Kanada. Di foto aki bi longi seei ku di kamian ka u bi ta libi. U bi foloisi go ala fuu bi sa peleiki da dee sëmbë dee bi ta fan Italiatöngö. Mi tata bi ta wooko a wan gaan wënkë, nöö a bi ta seekëën faa ta dë limbolimbo. An bi kë u de subi ën go möön hei a di wooko, u di a bi kë buta hii hën pakisei a di dini di a bi ta dini Jehovah.

Mi ta wai seei ku di fasi fa mi mama ku mi tata bi du soni, u di de bi libi a wan fasi di bi mbei taa mi ku dee dii baaa ku sisa u mi sa djeesi de. Mi bi lei sömëni soni a de di ma bi fëëkëtë nöiti. Wan u dee soni dë, hën da ee mi ta biinga a di u Jehovah soni fosu, nöö Jehovah o ta sölugu mi.​—Mat. 6:33.

U BIGI DU DI HII-TEN DINIWOOKO

A di jaa 1980, hën mi ku Debbie tööu. A dë wan waiti sisa di bi sabi gbelingbelin andi a bi kë du da Jehovah. U bi kë du di hii-ten diniwooko, fëën mbei Debbie bi bigi du di pioniliwooko dii liba baka di u tööu. Baka wan jaa di u tööu, hën u foloisi go a wan piki kemeente di bi abi möön peleikima fanöudu, hën miseei bigi du di pioniliwooko tu.

Baka wan pisiten u bi ko lasi hati, hën u bi kë foloisi go a wan woto kamian. Ma ufö u go, hën u bi fan ku di keling-gaanwomi. A bi fan ku u ku lobi, ma an bi ganjan u. A bi piki u taa: „Unuseei ta mbei di soni ko möön taanga da unu. Un ta buta pakisei a dee soni dee an ta waka bunu. Ma ee un buta pakisei a dee soni dee ta waka bunu, nöö soni o waka bunu.” Di soni dë seei u bi abi fanöudu u jei (Ps. 141:5). U bi tei di fan fëën, nöö wantewante u bi si taa sömëni bunu soni bi dë di u bi sa buta pakisei a de. Sömëni sëmbë u di kemeente bi kë du möön soni da Jehovah, te kisi dee njönkuwan ku so u dee sisa di manu u de an bi dë Kotoigi. U bi lei wan fanöudu soni seei a di soni dë. U bi ko lei taa ka fuu buta pakisei a dee soni dee an ta waka bunu, nöö u musu ta buta pakisei a dee soni dee ta waka bunu, nöö u wakiti Jehovah be a seeka soni ko möön bunu (Mik. 7:7). U bi ko ta dë waiwai baka, söseei soni bi ko nango möön bunu.

Dee baaa dee bi lei u soni a di fosu pionili siköö di u bi go, bi dini Jehovah a woto köndë a di ten di pasa. De bi lei u footoo, söseei de bi ta konda da u andi bi miti de, ku unfa Jehovah bi mbei de feni gaan bunu. Di soni dë bi mbei taa useei bi kë du di sëndëlengi wooko tu, nöö hën u buta taa woo du ën.

U bi foloisi go a Kibek, ka de ta fan Faansitöngö, fuu bi sa du di wooko di u bi kë du. Di kamian aki bi dë söwan 4000 kilomëti longi ku British Columbia. Di u bi dë ala, nöö u bi musu lei u fan wan njunjun töngö, söseei u bi musu lei u libi kumafa dee sëmbë ala bi ta libi. Wan woto soni, hën da wa bi ta abi möni wan bëtë. U wan pisiten, nöö bakaa batata nöö u bi ta njan. Wan womi bi da u pasi fuu bi sa go pii dee bakaa batata dee bi fika a di goon fëën. Debbie bi ta boi de a peipei fasi seei! Hii fa soni bi ta taanga, tökuseei u bi ta mbei möiti fuu ta hoi dou ku piizii. Boiti di dë, Jehovah bi ta luku u.​—Ps. 64:10.

Wan daka, hën de bëli u wan bëli di wa bi dë ku ën mëni. De bi kai u fuu go wooko a di Bëtëli u Kanada. U bi fuu pampia fuu bi sa go a di Giliati-siköö, nöö fëën mbei u bi ta tjali pikisö di de bi kai u fuu go wooko a Bëtëli. Ma tökuseei u bi go. Di u go dou, hën u hakisi Baaa Kenneth Little, di bi dë wan baaa u di Bëikantoo Komite taa: „Unfa a dë ku di pampia di u bi fuu u go a di Giliati-siköö?” Hën a piki u taa: „Woo taki u di pisi dë bakaten.”

Wan wiki baka di dë, di juu bi dou fuu taki u di soni dë, u di de bi kai mi ku Debbie fuu go a di Giliati-siköö. Hën da u bi musu taki andi u bi o du. Baaa Little bi piki u taa: „Aluwasi andi woon du, tökuseei so daka woon sa ta fii kuma a bi o möön bunu ee un bi du di woto soni. Wan u de an bunu möön di wotowan. Jehovah sa mbei un feni gaan bunu a hiniwan u de.” U bi piki taa woo go a di Giliati-siköö, nöö bakaten u bi ko si taa tuutuu soni Baaa Little bi piki u. U bi lo’ u piki sëmbë di soni di a bi piki u tu, te deseei bi musu taki andi de bi o du.

DI FASI FA SONI BI DË DI U BI TA DU DI ZËNDËLINGI WOOKO

U bi wai seei taa u bi dë a dee 24 sëmbë dendu, dee bi go a di u 83 kalasi u di Giliati-siköö. A bi hoi a Brooklyn, a New York, a piki-deewei-liba u di jaa 1987. Baaa Ulysses Glass ku Baaa Jack Redford de bi ta lei u soni a di siköö. Feifi liba bi pasa hesihesi seei, nöö u bi kaba di siköö a 6 u wajamaka-liba u di jaa 1987. De bi manda u go a Haitiköndë, u ku Baaa John Goode ku hën mujëë Marie.

De an bi manda sëndëlengi go a Haitiköndë möön, sensi di de bi jaka dee lasiti wan puu a di köndë. Dii wiki baka di u bi kaba di siköö, hën u bi go ta dini Jehovah a Haitiköndë a wan piki kemeente u 35 peleikima, a wanlö kuun kamian. U bi njönku, wa bi abi öndöfeni, nöö u bi dë u wanwan a di wosu ka dee sëndëlengi bi ta dë. Dee sëmbë bi pooti seei, nöö gaansë u de an bi sa’ u lesi. Di u bi bigi du di sëndëlengiwooko a di pisiten dë, nöö sëmbë bi ta hopo ta waka a sitaati, de bi ta tjuma soni tapa dee pasi, sëmbë bi feti tei di köndë, söseei gaan ventu bi ko.

U bi lei sömëni soni seei a dee baaa ku dee sisa fuu u Haitiköndë. De bi taanga, söseei de bi ta hoi dou. Di libi bi taanga da sömëni u de, ma de bi lobi Jehovah ku di peleikiwooko. Wan sisa di bi ko gaandi kaa an bi sa’ u lesi, ma a bi sabi söwan 150 Bëibel tëkisi a hedi. Di fasi fa di libi bi dë bi da u taanga fuu ta konda da sëmbë go dou taa di Könuköndë da di wan kodo soni di sa tja bööböö libi ko da libisëmbë. U ta wai te na soni u di u si taa so u dee sëmbë dee u bi ta lei soni u Bëibel bigibigi, bi ko dë sëmbë di ta du di pioniliwooko, di apaiti pioniliwooko, söseei so u de bi ko dë gaanwomi u kemeente.

Di u bi dë a Haitiköndë, hën mi bi miti wan njönku kijoo di bi dë ala ta wooko da di Mormon keiki. U bi feni pasi taki soni u Bëibel wantu pasi. Sömëni jaa baka di dë, hën a manda wan biifi da mi. Ma bi dë ku ën mëni. A bi piki mi a di biifi taa: „Mi o dopu a wan keling-komakandi di ta ko! Mi kë toona ko a Haitiköndë ko du di apaiti pioniliwooko a di seei kamian ka mi bi ta wooko da di Mormon keiki.” Nöö di soni dë a bi du sömëni jaa longi ku hën mujëë.

U BI GO A EUROPA KU AFIIKAN

U di möönmöön lanti bi ta jabi pasi da u fuu bi sa peleiki a wan pisi u Europa, mbei de bi manda u go ala. A di jaa 1992, hën u go dou a di foto Ljubljana, a di köndë Solofeinia, zuntu ku ka de kiija dee gaansëmbë u mi ufö de foloisi go a Italiaköndë. A di ten dë, feti bi ta feti jeti a so pisiwata di bi dë pisi u di awoo Jugoslavia. Di bëikantoo u di köndë Oostenrijk di dë a Vienna, ku di u Kolowaasia di dë a Zagreb, söseei di u Sëlifia di dë a Belgrade de bi ta luku di wooko a di pisiwata dë. Ma a bi ko dë taa hiniwan köndë bi o abi fëën bëikantoo.

Hën da a bi dë fuu toona lei wan njunjun töngö, söseei u bi musu ko lei njunjun fasi u libi. Dee sëmbë u di pisiwata dë bi lo’ u taki taa: „Jezik je težek.” Di soni dë kë taki taa „di töngö taanga”. Nöö a bi taanga tuutuu! A bi ta bigi da u seei u si fa so baaa ku sisa bi ta hoi deseei a Jehovah. De bi ta dë kabakaba u du soni kumafa di ölganisaasi ta taki, nöö Jehovah bi ta mbei de feni gaan bunu. U bi toona si taa hii juu seei Jehovah ta seeka soni buta ko kumafa a musu dë, a di soifi ten. U bi lei sömëni soni di u bi dë a Solofeinia, nöö dee soni dee u bi lei a fesi bi heepi u fuu hoi dou di fuka bi ta miti u ala.

Ma sömëni soni bi dë a pasi ta ko jeti. A di jaa 2000, hën de manda u go na Afiikan, a di köndë Ivoorkust. Ma u di feti bi ta feti a di köndë, mbei de bi manda u go hesihesi a di köndë Siela Leonu, a ëlufumu-liba u di jaa 2002. Kaba seei wan feti bi kaba a di köndë dë. Di feti dë bi feti 11 jaa longi. A bi taanga da u fuu biinga kumutu a Ivoorkust a sö wan fasi. Ma dee soni dee u bi lei bi heepi u fuu bi sa dë waiwai go dou.

U bi ta buta pakisei a di haika di sëmbë bi ta kë haika di bosikopu, söseei a dee baaa ku dee sisa fuu dee bi hoi dou sömëni jaa longi, hii fa feti bi ta feti. De bi pooti, ma de bi ta dë kabakaba u paati soni ku wotowan. Wan sisa bi kë da Debbie wantu soni u bisi. Di Debbie an bi kë tei, hën di sisa dëën taanga faa tei de. A bi piki ën taa: „Di di feti bi ta feti, hën dee baaa ku dee sisa u woto köndë bi heepi u. Nöunöu u hën abi di okasi u heepi wotowan.” U bi buta taa useei bi o ta du soni kuma de tu.

U bi toona go a Ivoorkust, ma politiki soni bi tja feti ko baka. Fëën mbei de bi buwa u hesihesi puu a di köndë ku köpitë. Ku wan saku u 10 kilo nöö hiniwan fuu bi kumutu ala. U bi duumi a goon di ndeti dë. U bi duumi a wan sodati kampu di bi abi sodati u Faansiköndë, hën di debooko fëën, hën de buwa u tja go a di köndë Switserland. U go dou a di bëikantoo a dee pisiten u 12 juu ndeti. Di u dou, hën dee baaa u di Bëikantoo Komite ku de mujëë, ku dee baaa dee bi ta lei sëmbë soni a di Dinai-siköö ku de mujëë, tei u ku wai. De bi baasa u, de bi da u wan kendikendi soni fuu njan, söseei de bi da u te a hia chocolade u Switserland.

De bi manda u go a di köndë Gaana u wan pisiten, hën di di feti bi ko bösö a Ivoorkust, hën de bi toona manda u go ala. Di bunu fasi u dee baaa ku dee sisa bi heepi u fuu hoi dou a hii dee pisiten dee u bi musu lowe, söseei di de bi ta da u tookatooka wooko u du. Mi ku Debbie bi buta da useei taa hii fa sö dee dinima u Jehovah musu ta libi ku deseei, tökuseei hii juu u musu ta tei ën u bigi. Fuu taki ën, nöö u bi lei sömëni fanöudu soni a dee pisiten dë tu.

U BI GO A DI SË U ASIA

A di jaa 2006, hën di hedikantoo manda wan biifi da u hakisi u fuu go a di së u Asia. Hën da a bi o dë fuu toona lei njunjun töngö ku njunjun guwenti, söseei njunjun soni bi o pasa. Sömëni soni bi dë u lei a di pisiwata dë, ka politiki soni ku keiki soni bi hebi gaanfa a dee sëmbë. U bi lobi fa sëmbë bi ta fan tookatooka töngö a dee kemeente, nöö u bi si fa de bi ta libi makandi u di de bi ta du soni kumafa di ölganisaasi ta piki u. U bi abi gaan lesipeki da dee baaa ku dee sisa, u di gaansë u de bi ta hoi dou ku degihati, hii fa dee famii u de, dee sëmbë di de ku de nango a di wan siköö, dee sëmbë di de ku de ta wooko a di wan kamian, ku dee sëmbë u di pisiwata u de, bi ta du ku de.

U bi go a di apaiti könklësi di bi hoi a di jaa 2012, a di foto Tel Aviv, a di köndë Isaëli. Di könklësi dë bi dë di fosu pasi di dee sëmbë u Jehovah u di pisiwata dë bi ko makandi sö hia a wan kamian, sensi di Pensiti Daka u di jaa 33 Baka Keesitu. Di komakandi dë bi suti tuutuu!

A dee jaa dë, de bi manda u fuu go luku dee baaa ku dee sisa a wan köndë ka de bi tapa di wooko fuu. U bi tja so u dee buku fuu go, u bi go peleiki da sëmbë, söseei u bi go a keling-komakandi di bi hoi ku wan piki kulupu sëmbë nöö. Sëmbë di bi ta tapa wagi ta luku bi dë a hii kamian, söseei kulupu sëmbë di bi dë ku goni tjakpaa bi dë a hii kamian. Ma u bi ta waka ku wantu peleikima, nöö wa bi ta dë fëëëfëëë.

U BI TOONA GO NA AFIIKAN

A di jaa 2013, de bi da u wan hii woto wooko fuu du. De bi manda u fuu go wooko a di bëikantoo di dë a di foto Kinshasa, a di köndë Kongo. Di köndë dë da wan gaan köndë di abi waitiwaiti kamian, ma sëmbë bi ta tja pena nëën te na soni, söseei sömëni feti bi feti nëën. Bigibigi u bi taki taa: „U sabi Afiikan. U dë kabakaba go a Kongo.” Ma u bi abi sömëni soni u lei jeti, möönmöön te a nama ku di fasi fa u bi musu nango a kamian te pasi nasö booki an bi dë u go ala. U bi feni sömëni bunu soni di u bi sa buta pakisei a de. Wantu u dee soni dë da di hoi di dee baaa ku dee sisa bi ta hoi dou ku piizii, hii fa soni bi ta taanga da de a möni së, di lobi di de bi lobi di peleikiwooko, ku di mbei di de bi ta mbei möiti u nango a dee komakandi, te kisi dee gaan komakandi seei tu. U bi si ku useei wojo fa Jehovah bi ta mbei di wooko u di Könuköndë nango a fesi. U bi lei sömëni soni seei a di du di u bi du di hii-ten diniwooko a Kongo, söseei u bi ko abi möön hia mati tu.

A kaba u di jaa 2017, hën de da u wan woto wooko a Zuid Afiikan. Di bëikantoo aki da di möön gaanwan ka u wooko, nöö dee wooko dee u bi ta du nëën bi dë njunjun soni da u. Di pasi aki seei sömëni soni bi dë fuu lei, ma dee soni dee u bi lei kaa bi heepi u. U bi ko lobi sömëni baaa ku sisa di ta hoi deseei a Jehovah sömëni jaa kaa. Nöö a bi dë wan suti soni seei u si fa di Bëtëli famii ta wooko makandi, hii fa de tooka ku deseei, söseei hii fa de abi tookatooka guwenti. A dë gbelingbelin u si taa Jehovah ta mbei dee sëmbë fëën ta libi bööböö, u di de ta mbei möiti u ko dë njunjun sëmbë di abi njunjun fasi, söseei u di de ta libi ku dee mama wëti u Bëibel.

A hii dee jaa dee pasa, de bi da mi ku Debbie sutisuti wooko fuu du, u bi ko lei sabi sömëni fasi u libi, söseei u bi lei sömëni töngö. So juu soni bi ta taanga da u, ma hii juu seei u bi ta fii taa Jehovah ku dee sëmbë fëën an bi disa u (Ps. 144:2). U ta biibi taa di du di u bi du di hii-ten diniwooko bi heepi u fuu ko dë möön bëtë dinima u Jehovah.

Mi ta wai seei ku di fasi fa dee gaansëmbë u mi kiija mi, söseei ku di fasi fa Debbie, di lobi mujëë u mi, ta heepi mi. Mi ta wai tu ku di fasi fa dee baaa ku dee sisa u mi a hii së u goonliba ta du soni. Mi ku mi mujëë dë kabakaba fuu ta lei soni go dou a di Gaan Leima fuu.