Andi u sa lei u di foombo fasi fa Jesosi bi da gaan hia sëmbë bëëë

1. Unfa bëëë bi dë wan gaan fanöudu soni tjika a di ten di de bi sikifi Bëibel?

BËËË bi dë wan u dee möön fanöudu soni di sëmbë bi ta njan a di pisiten di de bi sikifi Bëibel (Ken. 14:18; Luk. 4:4). A bi dë fanöudu sö tee taa so juu di Bëibel ta kai hii soni u njan bëëë (Mat. 6:11, Tjab. 20:7). Nöö tu u dee foombo soni dee Jesosi bi du bi nama ku bëëë tu (Mat. 16:9, 10). U sa lesi soni u wan u dee foombo soni aki a Johanisi kapitë 6. Te woo luku di woto aki, nöö woo luku andi u sa lei nëën, söseei woo luku unfa u sa libi ku dee soni dë a di ten aki.

2. Na un ten dee dusudusu sëmbë bi abi soni u njan fanöudu?

² Dee apösutu u Jesosi bi wei seei di de bi kumutu a di peleikiwooko. Fëën mbei de ku Jesosi go ku boto a woto banda u di ze u Galilea u go böö dendu pikisö (Maik. 6:7, 30-32; Luk. 9:10). De bi dou a wan kamian ka de bi sa dë de wanwan a di pisiwata u Betisaida. Ma hesihesi seei sëmbë bi jei taa Jesosi bi dë naandë, hën gaan hia sëmbë ko miti de. Jesosi an bi du kuma an ta si de. Ma a bi tei ten u lei de soni u di Könuköndë u Gadu, söseei a bi kula dee sëmbë dee bi dë ku suwaki. U di a bi ta ko lati kaa mbei dee bakama u Jesosi bi ta hakisi deseei unfa hii dee sëmbë dë bi o sa feni soni u njan. A kan taa so u de bi abi pikisö soni u njan, ma gaansë u de bi musu go a köndë ganda go bai soni u njan (Mat. 14:15; Joh. 6:4, 5). Andi Jesosi bi o du?

JESOSI BI DA DE BËËË A WAN FOOMBO FASI

3. Andi Jesosi bi piki dee apösutu fëën u de du da dee sëmbë? (Luku di peentje u.)

³ Jesosi bi piki dee apösutu fëën taa: „An dë u de go e. Be unu da de soni u njan” (Mat. 14:16). Ma di soni dë bi dë wan bookohedi da de, u di söwan 5000 womi bi dë naandë. Nöö ee de bi konda dee mujëë ku de mii, nöö a kan taa de bi musu da söwan 15.000 sëmbë soni u njan (Mat. 14:21). Andiasi bi taki taa: „Wan mii dë aki abi feifi piki bëëë ku tu pikipiki fisi tö, ma nöö unfa dee soni dë sa du heepi dee hia sëmbë aki?” (Joh. 6:9). Di bëëë di de ta taki soni fëën aki bi dë wan bëëë di dee pooti sëmbë bi lo’ u njan. Nöö a kan taa sëmbë bi satu dee fisi hën de dëë de. Aluwasi fa soni bi dë, i si kuma di njanjan di di mii bi abi bi o tjika dee hia sëmbë dë u?

4. Andi Johanisi 6:11-13 ta lei u? (Luku di peentje tu.)

⁴ U di Jesosi bi abi bunu fasi, mbei a bi piki dee gaan hia sëmbë u de go sindo a dee ahun liba. (Maik. 6:39, 40; Lesi Johanisi 6:11-13.) Baka di dë, hën Jesosi tei dee bëëë ku dee fisi, hën a da hën Tata tangi. Di begi di a begi dë bi ta lei taa Gadu da di Sëmbë di ta da u soni u njan, nöö a bi tei ën u bigi seei. Fëën mbei a dë fanöudu fuu ta djeesi Jesosi, u di woo ta begi ufö u njan te u dë u wanwan, söseei te u dë a sëmbë dendu. Jesosi bi piki dee bakama fëën u de paati di njanjan da dee sëmbë, hën hii dee sëmbë njan te de bëë fuu. Di njanjan bi hia sö tee taa dee sëmbë an bi sa njan mëën kaba. Nöö Jesosi an bi kë u di njanjan poi. Fëën mbei a bi manda dee bakama fëën u go pii dee njanjan dee bi fika, sö taa sëmbë bi sa njan de bakaten. Jesosi lei u a wan köni fasi fa wa musu ta poi dee soni dee u abi. Ee i abi miii, nöö i sa luku di woto aki ku de u lei de faandi mbei a dë fanöudu u de ta begi ufö de njan, u ta libi bunu ku wotowan, söseei u de ta da sëmbë soni kuma Jesosi.

5. Andi dee sëmbë bi kë du baka di de si fa Jesosi bi heepi sëmbë a wan foombo fasi, nöö andi Jesosi du?

⁵ Dee foombo soni dee Jesosi bi ta du, ku di fasi fa a bi ta lei dee sëmbë soni, bi ta bigi da dee sëmbë seei. De bi sabi taa Mosesi bi taki taa Gadu bi o manda wan gaan tjabukama da de, nöö a kan taa de bi ta pakisei taa Jesosi hën da di tjabukama dë (Deto. 18:15-18). Ee sö a dë, nöö an dë u taki taa de bi o ta pakisei taa Jesosi bi o dë wan bunu tiima seei, söseei taa kandë a bi o sa ta da hii dee sëmbë u di köndë soni u njan. Fëën mbei dee gaan hia sëmbë bi „kë kisi ën ku taanga buta könu u de wante” (Joh. 6:14, 15). Ee Jesosi bi da de pasi be de butëën ko könu, nöö hën da a bi o tja hënseei go nama ku di politiki soni u dee Dju di bi dë a di tii u Loomë basu. Ma sö a bi du ö? Nönö. Di Bëibel ta piki u taa Jesosi „fusi kumutu a de mindi, hën a go a dee kununu ala hën wanwan”. Aluwasi fa sëmbë bi ta duwengi ën, tökuseei an bi go nama ku politiki soni. Wan gaan fanöudu soni seei u ta lei aki!

6. Unfa u sa lei taa u ta waka a Jesosi baka? (Luku di peentje tu.)

⁶ A dë tuu taa sëmbë an o hakisi u fuu tei wan bëëë nöö u mbei a ko möön hia, nasö u kula suwakima a wan foombo fasi. Söseei de an o mbei u ko toon könu, nasö tiima. Ma de sa hakisi u fuu sitëm, nasö fuu tei së da wan sëmbë di de si kuma bi o sa mbei soni go möön bunu. Di fasi fa Jesosi bi piki dë limbolimbo. An bi kë nama ku politiki soni. A bi taki bakaten taa: „Di Könu Tii u mi an dë wan tii kuma di u dee sëmbë u di goonliba aki e” (Joh. 17:14; 18:36). U dee Keesitu sëmbë u di ten aki ta mbei möiti u si soni kuma Jesosi, söseei u ta du soni kumëën. U ta hoi useei a di Könuköndë u Gadu, nöö u ta konda soni fëën da wotowan, söseei u ta begi faa ko (Mat. 6:10). U sa lei möön soni u di foombo fasi fa Jesosi bi da sëmbë bëëë. Boo luku ën baka.

DI SONI DI DEE PISI BËËË KË TAKI

7. Andi Jesosi du, nöö andi dee apösutu fëën bi taki? (Johanisi 6:16-20)

⁷ Baka di Jesosi da dee gaan hia sëmbë njanjan, hën a manda dee apösutu fëën u de toona go a Kapenaumi ku boto. Ma hën a bi fusi kumutu a de mindi, hën a go a dee kuun ala hën wanwan sö taa dee sëmbë an butëën faa toon könu. (Lesi Johanisi 6:16-20.) Di de bi dë a di boto nango, hën wan gaan ventu ko. A bi hebi sö tee taa hii di wata bi ta seki. Hën Jesosi bigi ta waka a di wata liba ko a de. Hën a hakisi apösutu Petuisi faa waka a di wata tu (Mat. 14:22-31). Wantewante di Jesosi go a di boto, hën di gaan ventu tapa. Di soni aki bi bigi da dee bakama fëën te de taa: „Aai Masa, i da di Mii u Masa Gaangadu tuutuu”a (Mat. 14:33). A dë wan gaan soni seei taa de an bi taki di soni dë di a bi da dee sëmbë njanjan a wan foombo fasi. Buta pakisei a di soni di Maikusi bi taki u di soni aki. A bi taki taa: „Hii fa de bi si Masa Jesosi tei de feifi bëëë hën a da dee gaan hia sëmbë, de njan dë seei, ma töku de an bi buta mëni a di soni di dee pisi bëëë kë taki” (Maik. 6:50-52). Dee bakama u Jesosi an bi fusutan jeti taa Jehovah bi da Jesosi kaakiti faa sa du möön gaan soni möön di da di a bi da dee hia sëmbë bëëë a wan foombo fasi. Bakaten Jesosi bi toona taki soni u di da di a bi da dee sëmbë bëëë, hën a heepi u fuu sa lei wan soni nëën.

8-9. Faandi mbei dee gaan hia sëmbë bi ta suku Jesosi? (Johanisi 6:26, 27)

⁸ Dee gaan hia sëmbë dee Jesosi bi da soni u njan bi ta buta pakisei a deseei nöö, ku dee soni dee de bi abi fanöudu. Faandi mbei u taki sö? Di debooko fëën hën de go a di kamian ka Jesosi bi da de soni u njan, ma Jesosi ku dee apösutu fëën an bi sai dë möön. Fëën mbei de bi tei boto go a Kapenaumi u go suku Jesosi (Joh. 6:22-24). De bi du di soni dë u di de bi kë lei möön soni u di Könuköndë u Gadu ö? Wë nönö. De bi kë u Jesosi bi da de bëëë möön. Unfa u du sabi di soni aki?

⁹ Luku andi pasa di dee gaan hia sëmbë feni Jesosi a Kapenaumi. Jesosi bi piki de taa de bi ko suku ën u di de bi kë soni u njan. Hii fa de bi njan te de bëë fuu, tökuseei Jesosi bi piki de taa de ’an musu ta biinga u feni di njanjan di ta hoi de fu wan pisiten nöö’. Ma a bi piki de be de ’ta biinga u feni di njanjan di sa mbei de feni di libi u teego’. (Lesi Johanisi 6:26, 27.) Jesosi bi piki de taa hën Tata hën ta da sëmbë di njanjan dë. Di dee sëmbë jei di soni dë hën a bigi da de seei! Un soni u njan seei sa mbei sëmbë libi u teego, nöö andi seei de bi sa du u feni ën?

10. Andi dee sëmbë bi musu du u „feni di libi u teego”?

¹⁰ Dee Dju dë bi kë sabi andi de bi musu du u de sa feni di njanjan dë. Kandë de bi bigi ta pakisei dee soni dee di Wëti u Mosesi bi taki taa de bi musu du. Ma Jesosi bi piki de taa: „Di wooko Gadu kë nö? Hën nöö da fuun musu biibi a Mi di Sëmbë di a manda ko aki” (Joh. 6:28, 29). Jesosi bi taki taa te u ta biibi di sëmbë di ta tei fesi da Gadu, nöö woo sa feni di libi u teego (Joh. 3:16-18, 36). A bi toona taki unfa u sa feni di libi u teego.​—Joh. 17:3.

11. Unfa dee Dju bi lei taa soni u njan nöö de bi kë? (Psalöm 78:24, 25)

¹¹ Dee Dju dee bi ko a Jesosi dë an kë tei taa de bi musu biibi nëën. Fëën mbei de bi hakisi ën taa: „Wë nöö un maaka joo lei u fuu sabi taa a i u musu biibi?” (Joh. 6:30) De bi taki taa dee gaansëmbë u de a di ten u Mosesi bi ta feni mana, nöö hën bi da njanjan u de kaa. (Neh. 9:15; lesi Psalöm 78:24, 25.) A dë limbolimbo u fusutan taa soni u njan fuu bëë nöö de bi ta pakisei. Boiti di dë, Jesosi bi taki soni u di „tuutuu njanjan di ta kumutu a Gadu ala”, di bi dë leti kuma di mana, di bi sa da de di libi u teego. Ma tökuseei de an bi pena hakisi ën andi a bi kë taki ku di soni dë seei (Joh. 6:32). De bi ta buta pakisei gaanfa a dee soni di de bi abi fanöudu sö tee taa de an bi ta buta pakisei a dee soni dee Jesosi bi ta pooba u lei de. Andi u sa lei a di woto aki?

ANDI MUSU DË DI MÖÖN FANÖUDU SONI DA U?

12. Andi Jesosi bi taki u lei andi musu dë di möön fanöudu soni a u libi?

¹² U sa lei wan gaan fanöudu soni a Johanisi kapitë 6. Di dini di u ta dini Jehovah musu dë di möön fanöudu soni da u. Di Saatan bi ko pooba Jesosi, hën Jesosi bi lei limbolimbo taa di piki di u musu ta piki Gadu buka dë fanöudu möön njanjan (Mat. 4:3, 4). A di taki di a bi hoi a di kuun liba, a bi lei u unfa a dë fanöudu tjika fu u ku Gadu dë mati (Mat. 5:3). Fëën mbei u sa hakisi useei taa: ’Di fasi fa mi ta libi ta lei taa mi ta möön booko mi hedi ku dee soni dee mi kë, möön di dë di mi ku Jehovah musu dë mati ö?’

13. (a) Faandi mbei an dë wan hogi soni fuu ta njan ta bebe ta piizii? (b) Ku un soni u musu ta köni? (1 Kolenti 10:6, 7, 11)

¹³ An dë wan hogi soni u begi hakisi Jehovah dee soni dee u abi fanöudu, söseei fuu ta piizii ku dee soni dë (Luk. 11:3). Di Bëibel ta lei u taa „di möön bunu soni di wan libisëmbë sa du, hën da faa njan bebe fëën, söseei faa piizii ku di taanga wooko fëën” (Peleik. 2:24; 8:15; Jak. 1:17). Ma tökuseei u musu ta köni taa dee soni u di goonliba aki an ko dë di möön fanöudu soni da u. Apösutu Paulosu bi taki u di soni dë di a bi ta sikifi biifi manda da dee Keesitu sëmbë. A bi taki soni u dee föutu di dee Isaëli sëmbë bi mbei di de bi dë a di sabana, söseei a bi taki u dee soni di de bi du zuntu ku di kuun de kai Sinai. A bi bai dee Keesitu sëmbë u de an ’musu hangi u go du hogi kumafa dee Isaëli sëmbë bi du’. (Lesi 1 Kolenti 10:6, 7, 11.) Jehovah bi da dee Isaëli sëmbë soni u njan a wan foombo fasi, ma u di de bi abi langahati mbei de bi ta si dee soni dë kuma „hogi” soni (Nöb. 11:4-6, 31-34). Di de bi ta dini di kau mii, nöö de bi ta njan ta bebe ta piizii. Di soni aki ta lei taa de an bi ta booko de hedi sö ku di piki di de musu ta piki Jehovah buka (Ëki. 32:4-6). Paulosu bi konda di woto aki u wasiköi dee Keesitu sëmbë dee bi ta libi zuntu ku di pisiten, di sëmbë bi o booko Jelusalen ku di Wosu u Gadu kaba a sösö, a di jaa 70 Ba.K. Uu ta libi a di kaba pisiten u di hogi goonliba aki. Fëën mbei u musu dë kabakaba u wooko ku di soni di Paulosu bi taki aki.

14. Ku un soni u sa dë ku de mëni a di njunjun goonliba?

¹⁴ Di Jesosi bi taki „u di bëëë di u abi fanöudu fuu pasa di daka u tide”, nöö a bi ta taki u di ten ka Gadu o mbei soni „pasa a goonliba aki leti kumafa a ta pasa a liba ala” (Mat. 6:9-11). Andi di soni aki ta mbei i pakisei? Di Bëibel ta lei u taa Jehovah kë fuu abi bumbuu soni u njan a goonliba aki. Jesaaja 25:6-8 ta taki tu taa gaan hia suti soni u njan o dë a goonliba te di Könuköndë u Gadu o tii. Nöö Psalöm 72:16 ta taki taa: „Soni u njan o fuu goonliba seei. A dee kuun hedi seei soni u njan o dë pasa maaka.” I dë kabakaba ta wakiti di ten dë fii sa boi di njanjan di i lobi ö, nasö fii sa boi wan suti soni di ja boi wan daka u? Boiti di dë, i sa dë ku di mëni taa joo abi fii seei doloifi djai, nöö joo njan dee fuuta fëën (Jes. 65:21, 22). Hii sëmbë o ta piizii.

15. Andi dee sëmbë dee o weki ko a libi baka o lei? (Johanisi 6:35)

¹⁵ Lesi Johanisi 6:35. Andi o pasa ku dee sëmbë dee bi njan di bëëë ku di fisi di Jesosi bi da de? Wë hii fa so u de an bi lei taa de ta biibi Jesosi, tökuseei a kan taa joo miti so u de te Gadu o weki sëmbë ko a libi baka (Joh. 5:28, 29). Dee lö sëmbë dë o abi u lei andi Jesosi bi kë taki tuutuu, di a bi taki taa: „Mi da di bëëë di ta da sëmbë libi. Hiniwan sëmbë di ko a mi an o ta tja hangi möön.” De o abi u lei u ko ta biibi taa Jesosi dëdë paka paima da de. A di ten dë, dee sëmbë dee o weki ko a libi baka, söseei dee mii di de o pai a di njunjun goonliba o ko lei soni u Jehovah, ku dee soni dee a abi a pakisei u du. A o dë wan piizii soni seei u lei sëmbë soni u Jehovah a di ten dë! Di soni aki o suti möön bëëë. Awa, di heepi di woo ta heepi sëmbë u de ko dë mati ku Jehovah o ta mbei u ta dë waiwai möön dee soni dee woo ta njan.

16. Fuun soni woo taki a di woto di ta ko?

¹⁶ U taki soni u wan pisi u Johanisi kapitë 6, ma Jesosi abi möön soni u lei u di nama ku di „libi u teego”. Dee Dju bi musu buta hii de pakisei a dee soni dee Jesosi bi taki dë, nöö sö a dë da u tu. Fëën mbei woo taki soni u Johanisi kapitë 6 go dou a di woto di ta ko.