“Letsoho la Jehova” Bophelong ba Ka
JOALOKAHA HO BOLETSE LAWRENCE THOMPSON
BOSIUNG bo bong ka 1946, ’na le ntate re ne re lutse ka koloing re shebeletse mafube a leboea ha a pholletsa le leholimo. Re ile ra buisana ka boholo ba Jehova le bonyenyane ba rōna. Ra hopola liketsahalo tsa lilemo tseo mosebetsi oa Lipaki tsa Jehova o neng o thibetsoe Canada. Ntate o ile a hatisa ho ’na kamoo Jehova a neng a tšehelitse le ho tataisa batho ba Hae ho theosa le lilemo tseo.
LE HOJA ke ne ke le lilemo li 13 feela, ke ne ke ananela ’nete ea seo Ntate a neng a se bolela. Hape o ile a hatisa ka ho ’na boikutlo ba ho potlaka le boholo ba mosebetsi oa boboleli oo e neng e le hona o tla etsoa. Ntate o ile a qotsa Numere 11:23 ’me a hatisa ho ’na hore, ka sebele, letsoho la Jehova le ka mohla ha le khutsufatsoe. Ke feela ho haelloa ha rōna ke tumelo le tšepo ho eena ho lekanyetsang seo a tla re etsetsa sona. E ne e le moqoqo oa bohlokoahali oa ntate le mora, oo nke keng ka hlola ke o lebala.
Ho ithuta likhatiso tsa Watch Tower, haholo-holo buka Salvation, e hatisitsoeng ka 1939, ho ile ha boela ha susumetsa bophelo ba ka ba bonyenyaneng haholo. Nke ke ka hlola ke lebala papiso ea eona ea selelekela e susumetsang: “Terene ea baeti e lebelo, e tletseng baeti, e ne e matha ka lebelo la limaele tse lekholo [lik’hilomithara tse 160] ka hora. E lokela ho tšela nōka borokhong bo nang le mothinya o etsang mashome a mahlano lekholong e le hore batho ba karolong e ka morao ea terene ba ka bona enjene . . . Banna ba babeli ba palameng karolong e ka morao ea terene . . . ba ile ba bona hore litšia tsa borokho karolong e ka thōko-thōko lia tuka ’me li ntse li oela ka nōkeng. Ba ile ba hlokomela hore ba ne ba tobane le kotsi e khōlō. Eo e ne e le kotsi ea sebele ea tšohanyetso. Na ebe terene e ne e ka emisoa ka nako ho pholosa bophelo ba baeti baa ba bangata ba e palameng?”
Ha e sebelisa papiso eo, buka eo e ile ea qetella ka ho re: “Ka ho tšoanang kajeno, lichaba tsohle le batho ba mefuta eohle ea lefatše ba tobane le kotsi e khōlōhali ea tšohanyetso. Joalokaha Molimo a laela, baa lemosoa hore koluoa ea Armageddone e larile ka pele. . . . Ha ba lemositsoe, ka hona motho ka mong o tlameha hore hona joale a khethe tsela eo a tla e nka.”
Terene e mathang ka lebelo, borokho bo tukang, le ho potlaka ha mosebetsi oa boboleli li ile tsa hatisoa ka ho hlaka kelellong ea ka.
Mosebetsi oa Boboleli Qalong
Ke qalile ho kopanela mosebetsing oa boboleli ka 1938, ha ke ne ke le lilemo li hlano. Henry le Alice Tweed, bo-pula-maliboho ba babeli (basebeletsi ba nako e tletseng), ba ne ba ee ba tsamaee le ’na, ’me re ne re ee re qete lihora tse 10 ho isa ho tse 12 ka letsatsi re buisana le batho. Ke ne ke thabela ka ho feletseng matsatsi ao a ho tšoareha tšebeletsong ea Jehova. Ka hona ke ile ka thaba haholo selemong se latelang ha Ntate le ’Me ba ntumella hore ke be mohoeletsi le hore ke hle ke tlalehe mosebetsi oa ka.
Mehleng eo ea pele, re ne re kopanela mekolokong ea boitsebiso, re tsamaea ho theosa le seterata se seholo sa toropo re apere mamatjana a nang le mapetjo a neng a pepesa bolumeli ba bohata le ho phatlalatsa ’Muso oa Molimo. Hape re ne re sebelisa likramafono tse bobebe ’me re letsa melaetsa e thehiloeng Bibeleng hona menyakong ea beng ba matlo. Re ne re ee re letse lipuo tsa J. F. Rutherford, mopresidente oa Mokhatlo oa Watch Tower, tseo tse ling tsa tsona ke neng ke li tseba ka hlooho. Ke ntse ke mo hopola ka ho hlakileng ha ke mo utloa a re: “Hangata ho ’nile ha thoe, Bolumeli ke leraba le khoebo ea bomene-mene!”
Mosebetsi oa Rōna oa Thibeloa Canada
Nakong ea ntoa ea bobeli ea lefatše, mosebetsi oa Lipaki tsa Jehova o ile oa thibeloa Canada, joalokaha o ne o thibetsoe Jeremane ea Bonazi le linaheng tse ling. Ka hona re ne re sebelisa Bibele feela empa re ile ra tsoela pele ka mosebetsi oa rōna oo re o laetsoeng ke Molimo re utloa le litaelo tsa Bibele. (Mattheu 28:19, 20; Liketso 5:29) Re ile ra ithuta ho sebetsana ka katleho le litlhaselo tsa sepolesa libokeng tsa rōna le malapeng a rōna. Hape re ile ra ba le phihlelo ea ho paka ka pel’a baahloli le ho arabela letoto la lipotso tse botsoang ka morero oa ho re tšoasa ka likarabo tsa rōna.
’Na le moholoane oa ka Jim re ile ra fetoha litsebi tsa ho akhela libukana litupung le liforanteng re ntse re le ka likoloing tse tsamaeang. Ho phaella moo re ne re sebeletsa re le manģosa, ’me ka linako tse ling, re le balebeli bakeng sa ba neng ba tšela meeli ho ea likopanong United States.
Ntlo ea rōna e ne e le mathōkong a Port Arthur (eo hona joale e leng Thunder Bay), Ontario, sebakeng sa liakere tse seng kae se pota-potiloeng ke lifate le lihlahla. Re ne re e-na le khomo, namane, likolobe, le likhoho—tseo kaofela ha tsona li ileng tsa sebeletsa e le mokhoa o motle oa ho pata mosebetsi oa rōna oa ho thusa bacha ba Bakreste-’moho le rōna ba neng ba tsongoa ho fihlela ba fumanoa e le hore ba koalloe teronkong ka lebaka la ho bolela ka ’Muso oa Molimo.
Bosiu, likoloi, literaka le litereilara tse nkileng bacha ba Bakreste li ne li atisa ho kena le ho tsoa jareteng ea rōna e leng thōko. Re ne re ee re fe bacha bana bolulo ba nakoana, re ba pate, re ba etse hore ba ikhakanye le ho ba fepa ebe joale ba tsoela pele ka leeto la bona. Ntate le ’mè, hammoho le basebetsi bao ba bang ba pele, e ne e le bahlanka ba inehetseng ka sephefumolohi sohle ba ileng ba lokisa pelo ea ka e nyenyane hore ke rate Jehova Molimo le ho mo sebeletsa.
Ka August 1941, ke ile ka nehela bophelo ba ka ho Jehova ’me ka kolobetsoa letšeng le lenyenyane ka hare-hare likhoeng. Ba ’maloa ba rōna re ne re bokane bakeng sa ketsahalo ena bosiu ka har’a seketsoana se khantšitsoeng ka lebone. Kamoo ho bonahalang kateng mapolesa a ne a e-na le pelaelo, ’me a ile a etsa tlhahlobisiso sebakeng seo, nako ena eohle a ntse a batlisisa letšeng ka litoche, empa ha a ka a re fumana.
Litšobotsi tse Ngata tsa Tšebeletso ea Nako e Tletseng
Ka 1951, ke ile ka qeta sekolong se phahameng ’me ke ile ka tsamaea hoo e ka bang lik’hilomithara tse 1 600 ho ea nka kabelo ea bopula-maliboho Cobourg, Ontario. Phutheho eo e ne e le nyenyane ’me ke ne ke se na molekane oa pula-maliboho. Empa ke ntse ke hopotse hore letsoho la Jehova ha le khutsufatsoe, ke ile ka hira kamore, ka iphehela, ’me ke ne ke thabetse ho sebeletsa Jehova. Selemong se latelang, ke ile ka memeloa ho ea sebeletsa ofising ea lekala ea Mokhatlo oa Watch Tower, Toronto. Moo ke ile ka ithuta lithuto tse ngata tsa bohlokoahali tse ileng tsa mpetlela tšebeletso ea ’Muso ea ka moso.
Ka mor’a hore ke sebeletse Toronto ka nako e fetang selemo, ke ile ka nyala Lucy Trudeau, ’me mariheng a 1954, re ile ra amohela kabelo ea bopula-maliboho Levis, Quebec. Ho ne ho bata haholo, litlhekefetso tsa mapolesa le lihlopha tsa mahoo-hoo li ne li tšosa, ’me ho ithuta Sefora e ne e le phephetso. Ho sena sohle letsoho la Jehova le ka mohla ha lea ka la khutsufatsoa, ka hona le hoja ho ne ho e-na le linako tse thata, re bile le mahlohonolo a mangata ka ho tšoanang.
Ka mohlala, re ile ra kōptjoa ho hlahloba likepe tse peli (Arosa Star le Arosa Kulm) tseo Mokhatlo o neng o rerile ho li sebelisa ho nka baeti ba eang likopanong tsa machaba tsa Europe ka 1955. Ba laba-labela ho fumana tšehetso ea Mokhatlo, baokameli ba k’hamphani ea likepe nako le nako ba ne ba re amohela ka mofuthu, seo se entse hore re phomole ka tsela e thabisang tšebeletsong e bakang khatello Quebec mehleng eo.
Bofelong ba 1955, ke ile ka memeloa ho ea sebeletsa ke le molebeli ea tsamaeang, ’me re ile ra qeta mariha ao re etela liphutheho tse hōle sebakeng sa leqhoa se ka leboea ho Ontario. Selemong se latelang re ile ra ea Sekolong sa Watchtower sa Bibele sa Gileade, United States, ’me ka mor’a moo re ile ra abeloa ho ea ba baromuoa Brazil, Amerika Boroa.
Re ile ra qala ka cheseho ho sebetsa kabelong ea rōna e ncha ’me kapele re ne re khona ho bolela le ho ruta ka puo ea Sepotoketsi. Mathoasong a 1957, ke ile ka boela ka abeloa ho sebeletsa ke le molebeli ea tsamaeang. Nakong ena, ho e-na le sebaka se batang se leqhoa ka Leboea, re ile ra tlameha ho loantšana le mocheso o matla. Nako le nako re ne re tlameha ho ema ’me re ntše lehlabathe le chesang ka lieteng tsa rōna kapa re khe ’moba ho monya lero la oona e le hore re nchafatse matla a rōna. Empa ho ne ho e-na le litlhohonolofatso.
Motseng oa Regente Feijo, ke ile ka buisana le mookameli oa mapolesa, ’me o ile a laela hore mabenkele ’ohle a koaloe ’me a bolella e mong le e mong hore a ee lepatlelong la motse. Tlas’a moriti oa sefate se makhasi a sephara se thuntseng, ke ile ka fana ka puo ea Bibele ho batho bohle ba motse. Kajeno ho na le phutheho ea Lipaki moo.
Ho Hōlisa Bana ba Rōna Brazil
Ha Lucy e e-ba moimana ka 1958, re ile ra lula Juiz de Fora ’me ra sebeletsa re le bo-pula-maliboho ba khethehileng. Nakong ea lilemo tse peli tse latelang, barali ba rōna, Susan le Kim ba ile ba hlaha. Ba ile ba ipaka ho ba tlhohonolofatso ea sebele tšebeletsong, ba fetoha ntho e ncha motseng. Ha re ne re khanna likoloeana tsa bona literateng tsa kerabole, batho ba ne ba tsoela ka ntle ho tla ba bona. Kaha tlhokahalo ea baboleli ba ’Muso e ne e le khōlō Recife, karolong e ka boroa feela ho equator, re ile ra fallela sebakeng seo se chesang haholo.
Ka 1961, hase feela hore ke ile ka khona ho thusa ka ho hlophisa lifofane bakeng sa Lipaki tse eang kopanong São Paulo empa hape ho ile ha etsahala hore ke be teng ka seqo kopanong eo e sa lebaleheng. Leha ho le joalo, ho e ka bang metsotso e 20 re le moeeng, hang-hang sefofane se ile sa tsubellela tlaase, se akhela baeti ba ka hare koana le koana. Sefofane se ne se robehile ka hare; litulo li pshemohile malulong a tsona, le baeti ba ne ba tsoile likotsi ’me ba tsoa mali. Ka lehlohonolo, moqhobi o ile a khona ho laola sefofane seo hore se se oe, ’me se ile sa lula fatše re bolokehile. Ha ho lea mong oa rōna ea neng a lemetse hampe hoo re neng re ke ke ra tsoela pele ho ea São Paulo ka sefofane se seng. Re ile ra thabela kopano e hlollang, empa ke ile ka re nke ke ka hlola ke palama sefofane hape!
Leha ho le joalo, eitse ha ke fihla hae ke tsoa kopanong, kabelo e ’ngoe e ne e nkemetse. Ke ne ke tlameha ho ea hlokomela kopano hare-hare likhoeng tsa Teresina, Piauí State. Ke ne ke tla tlameha ho ea moo ka sefofane. Ke tšohile joalo, ke ile ka amohela kabelo eo, ke itšetlehile ka letsoho la Jehova.
Ka 1962 mora oa rōna Greg o ile a hlahela Recife. Le hoja ke ne ke se ke sa khone ho bula maliboho, kaha joale ke ne ke e-na le lelapa, ke ile ka khona ho kenya tšusumetso e ntle phuthehong eo e nyenyane. Ka mehla bana ba ne ba chesehela ho kopanela le rōna tšebeletsong, kaha re ne re etsa hore e be e thahasellisang ho bona. E mong le e mong oa bona, ho tloha ha ba le lilemo li tharo, o ne a khona ho etsa nehelano menyakong. Re ile ra ho etsa tloaelo hore le ka mohla re se fosoe ke liboka kapa tšebeletso ea tšimo. Esita le haeba e mong a ne a kula ka lapeng ’me mohlomong e mong a ka sala le eo ea kulang, ba bang kaofela ba ne ba ea sebokeng kapa ba kopanela tšebeletsong ea tšimo.
Ho theosa le lilemo, ka mehla re ne re buisana re le lelapa ka lithuto tsa bana tsa sekolo le lipakane tsa bona bophelong, re ba lokisetsa mosebetsi oa bophelo mokhatlong o hlophisitsoeng oa Jehova. Re ne re le hlokolosi hore re se ke ra ba pepesetsa litšusumetso tse fokolisang, joaloka thelevishene. Re ne re se na TV lapeng la rōna ho fihlela ha bana ba le lilemong tsa bona tsa bocha. Le hoja re ne re e-na le hona, ha rea ka ra ba senya ka lintho tse bonahalang. Ka mohlala, re ile ra reka baesekele e le ’ngoe feela, hore ba e sebelise boraro ba bona.
Re ne re etsa lintho hammoho ka hohle kamoo re ka khonang, re bapala basketball, re sesa, le ho nka maeto a lelapa. Maeto a rōna e ne e le a amanang le ho ba teng likopanong tsa Bokreste kapa ho etela mahae a Bethele linaheng tse fapaneng. Maeto ana a ne a re neha nako ea ho buisana hammoho ka bolokolohi e le hore ’na le Lucy re ka ithuta se ka lipelong tsa bana ba rōna. Re leboha Jehova hakaakang bakeng sa lilemo tseo tse thabisang!
Qetellong, lilemo tsa rōna tse leshome re le Libakeng tse Chesang pel’a equator li ile tsa ba le liphello tse kotsi bophelong ba Lucy. Ka hona re ile ra amohela ho fetola kabelo ra ea karolong e nang le boemo ba leholimo bo itekanetseng haholoanyane ka boroa, Curitiba, Paraná State.
Ho Khutlela Canada
Ka 1977, ka mor’a lilemo tse ka bang 20 Brazil, ’na le Lucy re ile ra khutlela Canada le bana ba rōna ho ea hlokomela ntate oa ka ea kulang. E ne e le phapang e kaakang tikolohong ea setso lelapeng la rōna! Empa e ne e sa bolele phapang ea letho moeeng, kaha re ne re e-na le kemiso e tšoanang le ea baena ba rōna ba Bakreste ba lerato.
Tšebeletso ea nako e tletseng Canada e ne e le se etsoang ke lelapa lohle ha barali ba rōna ba kenela tšebeletso ea nako e tletseng ea bopula-maliboho ka ho latellana. Kaofela ha rōna re ne re tlatsetsa boitekong ba ho phelisa lelapa la rōna. Chelete leha e le efe e tsoang mosebetsing oa nakoana e ne e tšeloa letloleng la litšenyehelo ho lokisa lehae la rōna le likoloi tse tharo tse neng li hlokahala hore re koahele tšimo ea rōna e qalikaneng. Beke e ’ngoe le e ’ngoe, ka mor’a thuto ea lelapa ea Bibele, re ne re buisana ka merero ea lelapa. Lipuisano tsena li ile tsa thusa ho hlalosetsa e mong le e mong ka ho hlakileng hore na re ea kae le hore na re etsa’ng ka bophelo ba rōna.
Mora oa rōna, Greg, joaloka likhaitseli tsa hae tse tlang pele ho eena, le eena pakane ea hae e ne e le tšebeletso ea nako e tletseng. Ho tloha ha a le lilemo li hlano, o ile a bolela takatso ea ho ea sebetsa ofising ea lekala ea Mokhatlo, e bitsoang Bethele. Le ka mohla haa ka a lahleheloa ke pono ka pakane eo, ’me ka mor’a hore a qete sekolong se phahameng, o ile a botsa ’na le ’m’ae: “Na le nahana hore ke lokela ho etsa kōpo ea ho ea Bethele?”
Le hoja ho lumella mora oa rōna ho re siea ho ile ha re ama maikutlo, re ile ra arabela ntle le tika-tiko: “U tla utloa letsoho la Jehova haholo ha u le Bethele—setsing sa mokhatlo o hlophisitsoeng oa Jehova.” Nakong ea likhoeli tse peli o ile a ea Bethele ea Canada. E ne e le ka 1980, ’me o sebelelitse moo ho tloha ka nako eo.
Lilemo tsa bo-1980 li ile tsa tlisetsa ’na le Lucy liphephetso tse ncha. Re ne re khutletse moo re qalileng teng—ho ba babeli feela. Ka nako eo Susan o ne a nyetsoe ’me o ne a bula maliboho le monna oa hae, ’me Kim le Greg ka bobeli ba ne ba sebeletsa Bethele. Re ne re tla etsa’ng? Potso eo e ile ea arabeloa ka potlako ka 1981 ha re ne re memeloa ho ea sebeletsa potolohong ea Sepotoketsi, e sabaletseng lik’hilomithareng tse ka bang 2 000 tsa Canada. Re sa ntse re thabela mosebetsi oa ho tsamaea.
Kim o ile a nyaloa ’me ho tloha ka nako eo a ea Gileade, ’me hona joale o sebeletsa le monna oa hae mosebetsing oa potoloho Brazil. Susan le monna oa hae ba ntse ba le Canada, ba hōlisa bana ba bona ba babeli, ’me monna oa Susan o bula maliboho. Le hoja lilemong tsa morao tjena lelapa la rōna le arohane nameng ka lebaka la likabelo tsa rōna tsa tšebeletso ea nako e tletseng, re lula re ntse re atamelane moeeng le maikutlong.
’Na le Lucy re lebeletse nako e tlang e khanyang le lelapa la rōna lefatšeng le hloekisitsoeng. (2 Petrose 3:13) Joaloka Moshe oa khale, ka ho toba re ithutile ka phihlelo bonnete ba karabelo ea potso e sa hlokeng karabo e ho Numere 11:23: “A letsoho la Jehova le honyelitsoe na? Joale u tla bona hore na lentsoe la ka ho uena le tla etsahala, kapa che.” Ruri, ha ho letho le ka thibelang Jehova ho hlohonolofatsa bahlanka ba hae bakeng sa tšebeletso ea bona ea pelo eohle.
[Setšoantšo se leqepheng la 25]
’Na le mosali oa ka, Lucy