Filipi—Moevangeli ea Chesehang
MANGOLO a na le litlaleho tse ngata tsa banna le basali bao tumelo ea bona e lokelang ho etsisoa. Nahana ka Filipi, moromuoa oa Mokreste oa lekholong la pele la lilemo. E ne e se moapostola, empa o ne a sebelisoa haholo ho haseng molaetsa oa ’Muso. Ha e le hantle, Filipi o ile a tsebahala e le “moevangeli.” (Liketso 21:8) Ke hobane’ng ha Filipi a ne a e-na le tlotla eo? ’Me re ka ithuta’ng ho eena?
Filipi o hlaha tlalehong ea Bibele kapele ka mor’a Pentekonta ea 33 C.E. Ka nako eo Bajuda ba buang Segerike ba ile ba qala ho korotla ka Bajuda ba buang Seheberu, ba bolela hore bahlolohali ba bona ba ne ba hlokomolohuoa kabong ea lijo ea letsatsi le letsatsi. Ho sebetsa taba ena, baapostola ba ile ba khetha “banna ba supileng ba pakiloeng.” Filipi e ne e le e mong oa ba ileng ba khethoa.—Liketso 6:1-6.
Banna bana ba supileng ba ne ba ‘pakiloe.’ Phetolelo ea James Moffatt e re ba ne ba “e-na le botumo bo botle.” E, ha ba ne ba khethoa, ba ne ba se ba ntse ba tsejoa hore ke banna ba amehileng ka lintho tsa moea ba nang le matla a ho nahana a ka sebelisoang. Hoa tšoana ka ba sebeletsang e le balebeli ba Bakreste kajeno. Banna ba joalo ha baa khethoa ka lepotlapotla. (1 Timothea 5:22) Ba lokela ho ba le “bopaki bo botle bo tsoang ho batho ba ka ntle,” ’me Bakreste-’moho le bona ba lokela ho tseba hore ba na le kahlolo e molemo ebile ba hlaphohetsoe kelellong.—1 Timothea 3:2, 3, 7; Bafilippi 4:5.
Ka sebele, Filipi o ne a hlokomela kabelo ea hae hantle Jerusalema. Leha ho le joalo, kapele ho ile ha qhoma leqhubu la mahloriso a sehlōhō ’me la qhala balateli ba Kreste. Joaloka ba bang, Filipi o ile a tloha motseng, empa o ne a e-s’o phethe tšebeletso ea hae. Kapele o ile a tšoareha boboleling tšimong e ncha—Samaria.—Liketso 8:1-5.
Ho Bula Masimo a Macha
Jesu o ne a boletse esale pele hore barutuoa ba hae ba ne ba tla bolela “Jerusalema hammoho le Judea le Samaria kaofela le ho isa karolong e hōle-hōle ea lefatše.” (Liketso 1:8) Ka ho bolela Samaria, Filipi o ne a nka karolo phethahatsong ea mantsoe ao. Hangata Bajuda ba ne ba nyelisa Basamaria. Empa Filipi ha aa ka a bontša leeme ho batho bana, ’me ho hloka leeme ha hae ho ile ha hlohonolofatsoa. Ka sebele, Basamaria ba bangata ba ile ba kolobetsoa, ho akarelletsa le Simone, eo pele e neng e le leselamose.—Liketso 8:6-13.
Ha nako e ntse e feta, lengeloi la Jehova le ile la tataisetsa Filipi tseleng e sa tsamauoeng e neng e tloha Jerusalema e e-ea Gaza. Ha Filipi a le moo, o ile a bona koloi e nkileng ofisiri ea Moethiopia e neng e bala boprofeta ba Esaia ka lentsoe le phahameng. Filipi o ile a mathela haufi le koloi ena ’me a qala moqoqo. Le hoja Moethiopia enoa a ne a sokolohile a e-na le tsebo e itseng ea Molimo le Mangolo, ka boikokobetso o ile a lumela hore o hloka thuso hore a utloisise seo a neng a se bala. Kahoo, o ile a kōpa Filipi ho palama koloi eo le ho lula le eena. Ka mor’a hore a mo pakele, ba ile ba fihla moo metsi a leng mangata. Moethiopia enoa o ile a botsa: “Ke eng e nthibelang ho kolobetsoa?” Hang-hang Filipi o ile a mo kolobetsa, ’me Moethiopia enoa o ile a tsamaea a thabile. Ho ka etsahala hore ebe morutuoa enoa e mocha o ile a hasa litaba tse molemo ha habo.—Liketso 8:26-39.
Re ka ithuta eng tšebeletsong ea Filipi ho Basamaria le ofisiri ea Moethiopia? Ho se be le mohla re nahanang hore batho ba sechaba se itseng, morabe kapa boemo ba ke ke ba thahasella litaba tse molemo. Ho e-na le hoo, re lokela ho bolela molaetsa oa ’Muso ho “batho ba mefuta eohle.” (1 Bakorinthe 9:19-23) Haeba re ithaopela ho jara boikarabelo ka hore re bolelle batho bohle, Jehova a ka re sebelisa mosebetsing oa ho ‘etsa batho ba lichaba tsohle barutuoa’ pele bofelo ba tsamaiso ena e khopo bo fihla.—Matheu 28:19, 20.
Litokelo Tsa Filipi Tse Eketsehileng
Ka mor’a ho bolela ho ofisiri ea Moethiopia, Filipi o ile a paka Ashdode, “’me a pholletsa le sebaka seo ’me a ’na a tsoela pele ho bolella metse eohle litaba tse molemo ho fihlela a fihla Sesarea.” (Liketso 8:40) Lekholong la pele la lilemo, metse ena e ’meli e ne e e-na le baahi ba bangata ba Balichaba. Ha Filipi a leba ka leboea Sesarea, ho ka etsahala hore ebe o ile a bolela litsing tse hlaheletseng tsa Bajuda, tse kang Lyda le Jopa. Mohlomong ke ka lebaka leo hamorao barutuoa ba neng ba ka fumanoa libakeng tsena.—Liketso 9:32-43.
Lekhetlo la ho qetela leo ka lona ho ileng ha buuoa ka Filipi e bile lilemong tse 20 hamorao. Qetellong ea leeto la hae la boraro la boromuoa, Pauluse o ile a theoha sekepe Ptolemaise. Luka ea neng a tsamaea le Pauluse o re: “Letsatsing le hlahlamang ra tsoa eaba re fihla Sesarea, ’me ra kena ka tlung ea Filipi moevangeli.” Nakong ena, Filipi o ne a e-na le “barali ba bane, baroetsana, ba neng ba profeta.”—Liketso 21:8, 9.
Ho bonahala hore Filipi o ne a lula Sesarea. Empa o ne a sa felloa ke moea oa hae oa boromuoa, hobane Luka o mo bitsa “moevangeli.” Hangata polelo ena e bolela ea sieang lehae la hae ho ea bolela litaba tse molemo libakeng tse e-s’o sebetsoe. Taba ea hore Filipi o ne a e-na le barali ba bane ba neng ba profeta e bontša hore ba ne ba tsamaea mohlaleng oa ntate oa bona ea chesehang.
Batsoali ba Bakreste ba kajeno ba lokela ho hopola hore bana ba bona ke barutuoa ba bona ba molemo ka ho fetisisa. Esita le haeba batsoali ba joalo ba ile ba tlameha ho tela litokelo tse itseng tsa puso ea Molimo ka lebaka la boikarabelo ba lelapa, joaloka Filipi ba ka lula e le bahlanka ba Molimo ba etsang sena ka pelo eohle ebile e le batsoali ba behang mohlala.—Baefese 6:4.
Ketelo ea Pauluse le balekane ba hae e ile ea fa lelapa la Filipi monyetla o motle oa ho amohela baeti ka mofuthu. Nahana hore na ho ne ho khothatsanoa hakaakang! Mohlomong ke ketsahalong ena moo Luka a ileng a bokella boitsebiso bo qaqileng mabapi le mesebetsi ea Filipi, eo hamorao e ileng ea kenyelletsoa ho Liketso khaolo ea 6 le ea 8.
Jehova Molimo o ile a sebelisa Filipi haholo bakeng sa ho ntšetsa pele lithahasello tsa ’Muso. Cheseho ea Filipi e ile ea mo nolofalletsa ho hasa litaba tse molemo masimong a macha le ho khothalletsa boemo ba moea bo molemo lelapeng la hae. Na u ka rata ho thabela litokelo le litlhohonolofatso tse tšoanang? Joale e ka ba hantle ha u ka etsisa litšoaneleho tseo moevangeli Filipi a li bontšitseng.