LYASI LYA KUSAMBILILA LYA 20
LWIMBO 7 Yehova I Maka Ane
Swapila Nangue Yehova Wakaba Kukukoselezia
“Atasiiwe . . . Baba wa luse lulambaleele ni Leeza wa kukoselezyana konse.”—2 BAKOR. 1:3, NWT.
KIKATA KIINE
Tuli kusambilila masomo paleepale kupitila Yehova vyaabakoseleziizie Bayuda baalia babanga bali mu buzia mu Babiloni.
1. Londolola aali ya Bayuda baalia babanga bali mu buzia mu Babiloni.
EZIA kutontonkania vyaaiunvwile Bayuda baalia babanga bali mu buzia mu Babiloni. Mu myaka ingi, bene te babanga bamunakila Yehova. Pa kako, Yehova waalekeleele Bababiloni benoone muzi wabo ni kubatwala mu buzia. Eba, bwikazi bwabo bubanga bwali syani? (2 Mil Nsi. 36:15, 16, 20, 21) Kulanda kisinka, babanga bali ni buvinde bwa kukita bintu bya kila busiku bya mu bwikazi. (Yer. 29:4-7) Inzi, bwikazi te bubanga bwaleengele, kabili te baali batonene kwikala momo. Baaiunvwile syani palua aali yabo? Muntu umo wa kisinka olia abanga wali pakati kabo, waalandile evi: “Mu mbali ya mitoni ya Babiloni, i mutwaaikeele. Twaalilile lutwaalangulukile Sayuni.” (Malum. 137:1) Kakiine, babo Bayuda babanga bakabiile kukoseleziiwa. Eba, nani abanga wapalile kubakoselezia?
2-3. (a) Yehova waabakitiile ki Bayuda baalia babanga bali mu buzia? (b) Tuli kumona ki mu leli lyasi?
2 Yehova, wene ni “Leeza wa kukoselezyana konse.” (2 Bakor. 1:3, NWT) Pantu wene ni Leeza ali ni ntono, ali watona kubakoselezia baalia bonse bali bamupalama. Yehova abanga wamanine nangue bamo, pakati ka Bayuda baalia babanga bali mu buzia, bakalapila ni kumubwelela wene. (Is. 59:20) Pa kako, myaka ikilile pa 100 ntanzi babo Bayuda tebanatwalue mu buzia ku Babiloni, Yehova waamupeele Isaya mpunda ya kubalembela. Ezio mpunda ili mu kitabu kya Isaya. Kitabu kya Isaya kyaabakwasiizie syani? Isaya walanda evi: “‘Koselezie, koselezie bantu bane,’ i vyalanda Leeza wenu.” (Is. 40:1) Kakiine, kupitila kitabu kyakue Isaya, Yehova waabakoseleziizie babo Bayuda babanga bali mu buzia pantu babanga bakabiile kukoseleziiwa.
3 Nga evelia vikyaali ku babo Bayuda, nsita inge ni fwefue tuli twasangua twakabiile kukoseleziiwa. Mu leli lyasi, tuli kumona bintu bitatu byaakitile Yehova evi kubakoselezia Bayuda, baalia babanga bali mu buzia. Bebio bintu ni bebi: (1) Waalaile kubeleela kine balapila, (2) waabapeele kiswapilo, kabili (3) waabakwasiizie evi te kunti bonvue mwenzo. Musita utuli kuya twalandila palua bebio bintu, tuli kumona Yehova vyali watukoselezia ni fwefue lonu.
YEHOVA ALI WATWELEELA
4. Yehova waalangiliile syani nangue wene ni Leeza wa luse? (Isaya 55:7)
4 Yehova ni “Baba wa luse lulambaleele.” (2 Bakor. 1:3, NWT) Waalangiliile ezio mibele musita lwaalaile kubeleela Bayuda baalia babanga bali mu buzia kine balapila. (Soma Isaya 55:7.) Wene waalandile evi: “Kupitila ntono yane ilamatiliile ya muyayaya, nakaba kukulangilila luse.” (Is. 54:8) Yehova waalangiliile syani luse lwakue? Babo Bayuda babanga bapalile kukita myaka ingi bali mu Babiloni evi balapiziiwe pantu te babanga banakila. Inzi, Yehova waalaile nangue te bakasyala lonse ku Babiloni. (Is. 40:2) Kekio kipalile kyaabakoseleziizie sana Bayuda baalia baalapiile ni kutona kumubwelela Yehova!
5. Kupita ni Bayuda babanga bali mu buzia, juu ya ki tusininkiziizie sana nangue Yehova ali watweleela?
5 Twasambililapo lisomo ki? Yehova ali waeleela babombi bakue kakiine. Lonu, tusininkiziizie sana, kupita ni Bayuda babanga bali mu buzia, nangue Yehova ali watweleela. Juu ya ki? Pantu tumanine kintu kyaakitile Yehova evi atweleele mazambi. Ma mia a myaka kisia Isaya kulanda bukabika, Yehova waamutumine Mwana wakue panu pa kyalo evi apeele kilubula-mulandu palua bantu bonse ba mazambi baalia balapila. Pantu Yesu waatufwiliile, Yehova ali ‘wavuta’ mazambi etu, i kulanda, ali wakusa mazambi etu kakiine. (Miil Bat. 3:19; Is. 1:18; Baef. 1:7) Kakiine, Yehova ni Leeza wa luse!
6. Kutontonkania palua luse lwakue Yehova kunti kwatuletela faida ki? (Mona ni foto.)
6 Milandu yakue Yehova, elia ili mu Isaya 55:7, kunti yatukoselezia kine tutwaliliile kwimona kuya twali ni kilubo palua mazambi atwaakitile lwa kale ni kulapila. Kunti twatwalilila kwimona evio asa kine tuli mukupata maavia alengiiziwe na mazambi atwaakitile lwa kale. Inzi, kine twaailumbile mazambi etu ni kulapila, tuye twasininkiziizie nangue Yehova waatweleele. Kabili, kine Yehova waeleela, wene ali wapingula kulaba lizambi litwaakitile. (Palania ni Yeremia 31:34.) Pa kako, pantu Yehova tezi kutwalilila kutontonkania palua mazambi atwaakitile, ni fwefue te tupalile kutwalilila kuatontonkania. Kintu kya mana kuli Yehova ni keki: bintu bituli mukukita lonu, apana bilubo belia bitwaakitile musita waapitile. (Ezek. 33:14-16) Lenu sie, mu kyalo kya lenu, Baba wetu wa luse lulambaleele, wakaba kufumiapo maavia onse atuli twapata pantu tuli twakita bilubo.
Kintu kya mana kuli Yehova ni keki: bintu bituli mukukita lonu, apana bilubo belia bitwaakitile musita waapitile (Mona lifungu lya 6)
7. Ni kiki kili kutusonsezia twilumbe ku bakote kine twaakikita lizambi likata?
7 Tupalile kukita syani kine zamiri ili mukutwemia pantu twaakitile lizambi lwa kale bila kwilumba? Bibilia ili yatukoselezia tubalombe bakote batukwasie. (Yak. 5:14, 15) Inzi, pange kunti kyakola kubabwila lizambi litwaakitile. Inzi, kine tutonene kulapila, kabili kine tulangulukile nangue Yehova pamo ni bakote ba mu kilonghaano, bakaba kutulangilila ntono pamo ni luse, tetutiina kubabwila lizambi lyetu. Lonu, tumone luse lwakue Yehova vilwaamukoseleziizie lupua Arthur.a Zamiri yakue ibanga yamwemia sana pantu kuli kilubo kyaakitile. Arthur walanda evi: “Naakitile myaka likumi evi namona porno. Inzi, kisia kunvua lyasi lyaalandilue palua zamiri, naailumbile kuli mukazi wane ni ku bakote. Kisia sie kukita evio, naaunvwile bwino pantu zamiri yane yaalekeele kungemia. Inzi, mbanga nakisyele sie ni kipuki juu ya kelia kilubo kinaakitile. Bakote baandangulusiizie nangue Yehova taampozele. Wene ali watolola pantu atutonene. Milandu yabo yaankoseleziizie sana, kabili yaalengiizie nginike nangue, kakiine Yehova waangeleele.” Lonu, Arthur ni painia, kabili ni mubombi ali wabombela. Kumana nangue Yehova ali watulangilila luse kine twalapila, kuli kwatukoselezia kakiine!
YEHOVA ALI WATUPEELA KISWAPILO
8. (a) Yehova waabapeele kiswapilo ki Bayuda baalia babanga bali mu buzia? (b) Nga vilandile Isaya 40:29-31, kiswapilo kyaabakwasiizie syani Bayuda baalia baalapiile?
8 Mu kumona kwa bantu, Bayuda baalia babanga bali mu buzia, te babanga bali na kiswapilo. Kibanga kyamanikile bwino nangue, kine Bababiloni batwama bantu mu buzia, te baali babalekelela babwele kwabo. (Is. 14:17) Anzia evio, Yehova waabapeele bantu bakue kiswapilo. Wene waalaile kubafumia mu buzia, kabili te kubanga kwali kintu kya kumwanzia kukita evio. (Is. 44:26; 55:12) Yehova abanga wabamwene Bababiloni nga ka lufunko. (Is. 40:15) Kine muntu wapuza pa lufunko, luli lwabuuka. Kekio kilangiliile vikibanga kyalengele kuli Yehova kufumia bantu bakue mu buzia ku Babiloni. Kekio kiswapilo kyaabakwasiizie syani Bayuda baalia babanga bali mu buzia? Kyaabakoseleziizie. Inzi, kabili kyaabakwasiizie ni mu nzila inge. Isaya waalembele evi: “Baalia bamuswapiile Yehova bakaba kupata kabili maka.” (Soma Isaya 40:29-31.) Kakiine, babo Bayuda baalukile nga ba nzwiba bali bapupuka mu muulu, pantu kiswapilo kyabo kyaabapeele maka a lenu.
9. Juu ya ki Bayuda babanga baswapiile nangue Yehova wakaba kubafumia mu buzia?
9 Kabili, Yehova waabapeele Bayuda nsambu ingi ya kulengia baswapile nangue bulayo bwakue bwakaba kufikiliziiwa. Eba, ni nsambu ki ezio? Tontonkania palua bukabika paleepale bolia bwaafikiliziiziwe kale. Kwa mufuano, baamanine nangue, nga evelia Yehova vyaalandile ntanzi, Baashuru baaumine ma kabila likumi a bukolo bwa Israeli, kabili nangue baabatweme bantu ni kubatwala mu buzia. (Is. 8:4) Kabili, babo Bayuda baamwene Bababiloni bainoona Yerusalemu ni kubatwala bekazi ba mu ozo muzi mu buzia ku Babiloni. (Is. 39:5-7) Kukila pa kako, baamanine nangue likolo wa mu Babiloni waamutulile menso Likolo Sedekia ni kumutwala mu buzia ku Babiloni. (Yer. 39:7; Ezek. 12:12, 13) Kulanda kisinka, bintu byonse byaalaile Yehova, byaakitikile. (Is. 42:9; 46:10) Bebio byonse bibanga byapalile kubalengia baswapile sana nangue Yehova wakaba kufikilizia ni bulayo bwakue bwa kubafumia mu buzia!
10. Ni kiki kili kutukwasia evi tutwalilile kuya twali ni kiketekelo kilumine mu enu nsiku ya mpeleezio?
10 Twasambililapo lisomo ki? Kine tuli ni bulanda, kiswapilo kyetu palua musita uli waiza kunti kyatukoselezia ni kulengia twaluke kabili ni maka. Aali ya mu kenu kyalo ili mukukila kwinooneka, kabili balwani bengi bakue Leeza ba maka, bali batupinga. Inzi, te tupalile kutyoka sana mutima. Tuli ni kiswapilo kiweme sana kufuma kuli Yehova, i kulanda, wakaba kutupeela bukose bwa lonse mu Paradiso. Twakekala mu mutende, kabili twasungikile. Tupalile kupoza sana mano ku kekio kiswapilo. Kine te tukitile evio, kunti kyaaluka nga fwefue bamwene busitani buweme, inzi bwamwenekele kivuvuutila pantu tubumwene kupitila kio kili ni biko. Kunti ‘twaswesia syani kio,’ i kulanda, kutwalilila kuya twali ni kiswapilo kilumine? Kunti twapanga musita wa kutontonkania bwikazi vibwakaba bwaweme sana mu kyalo kya lenu. Kunti twasoma maasi, kumona ma video, ni kutwilizia nghimbo elia ilandiile sana palua kiswapilo kyetu. Kabili, kunti twamubwila Yehova mu lipepo palua bintu byalaile belia bitutonene sana kwimwena mu Paradiso.
11. Ni kiki kyaamukwasiizie nkazi umo olia abanga wali ni bulwele bukata sana avinde kusipikizia?
11 Mona kiswapilo vikili kyamukoselezia ni kumupeela maka nkazi Joy, olia ali ni bulwele bukata sana. Walanda evi: “Kine maavia ane alengia ntyoke mutima, ndi namubwila Yehova vindi naiunvua, kabili manine nangue ali wangunvua. Kisia, Yehova ali wampeela ‘maka akilile maka a bumuntu.’” (2 Bakor. 4:7, NWT) Kabili, Joy ali watontonkania bintu vibyakaba mu kyalo kya lenu; mu kekio kyalo, “te kuli mwikazi wakalanda nangue: ‘Ndwele.’” (Is. 33:24) Ni fwefue, kine twamubwila Yehova bintu byonse bili mu mutima, ni kupoza sana mano ku kiswapilo, tuli kupata maka a kusipikizia maavia atuli nao.
12. Ni nsambu ki ituli nayo ya kulengia tuswapile bulayo bwakue Yehova? (Mona ni foto.)
12 Nga evelia vyaabakitiile Bayuda baalia babanga bali mu buzia, Yehova ali watupeela nsambu ingi ya kulengia tuswapile nangue bulayo bwakue bwakaba kufikiliziiwa. Tontonkania palua bu kabika paleepale butuli mukumona bwafikiliziiwa. Kwa mufuano, tuli mukumona Buteeko Bukata bwa Kyalo Kyonse bwa Uingereza ni Amerika, bolia ‘bulumine semu imo, ni semu inge yali itope’ bwali mukuteeka. (Dan. 2:42, 43) Kukila pa kako, tuli twaunvua palua “ntensi mu nkende [ao fwasi] ilekenkeene,” kabili, tuli twasimikila mpunda iweme ku bantu “mu kyalo kyonse.” (Mat. 24:7, 14) Bobo bu kabika bonse pamo ni bunge bwingi butuli twamona bwafikiliziiwa, buli bwalengia tuswapile sana nangue bulayo bonse bwakue Yehova palua musita uli waiza, bwakaba kufikiliziiwa.
Bu kabika paleepale butuli mukumona bwafikiliziiwa lonu, buli mukulengia tuswapile bulayo bwakue Yehova (Mona lifungu lya 12)
YEHOVA ALI WATUKWASIA EVI TE KUNTI TUNVUE MWENZO
13. (a) Ni maavia ki aapatile Bayuda mu kipindi kya kufumiiwa mu buzia? (b) Nga vilandile Isaya 41:10-13, Yehova waabakoseleziizie syani Bayuda baalia babanga bali mu buzia?
13 Ata sie kine Yehova waabakoseleziizie Bayuda baalia babanga bali mu buzia kupitila kubapeela kiswapilo kiweme sana, abanga wamanine nangue bakaba kupata maavia mu nsita ya kufumiiwa mu buzia bwabo. Waalandile ntanzi nangue likolo umo wa maka, wakalwisia ni kwaluka ni buvinde pa ntundu yaali yazyungulukiile Babiloni, kisia nangue wakalwisia ni Babiloni iine. (Is. 41:2-5) Eba, kekio kibanga kyapalile kulengia Bayuda bonvue mwenzo? Ntanzi kekio tekinakitike, Yehova abanga wasyabakoseleziizie bantu bakue kupitila ezi milandu: “Te kutiina, pantu ndi pamo ni weewe. Te kwema, pantu nene ndi Leeza obe.” (Soma Isaya 41:10-13.) Eba, kupitila kulanda nangue, “nene ndi Leeza obe,” Yehova abanga wakeba kulanda ki? Tabanga wakeba kubalangulusia Bayuda nangue bapalile kumupupa wene. Babanga bamaniine mbela nangue baali bapalile kumupupa sie wene. Inzi , abanga wakeba kubalangulusia nangue wene abanga wakili sie ku lubali lwabo.—Malum. 118:6.
14. Ni kiki kinge kyaakitile Yehova juu ya kubakwasia Bayuda evi te kunti bonvue mwenzo?
14 Kabili, Yehova waabakwasiizie Bayuda evi te kunti bonvue mwenzo kupitila kubalangulusia nangue wene ali ni maka asili na mipaka pamo ni kumana. Waabanine Bayuda bakente ntanda ingi mu muulu. Waababwilile nangue taabumbile sie ntanda, inzi kabili amanine ni liina lya kila lutanda. (Is. 40:25-28) Kine Yehova amanine liina lya kila lutanda, i kulanda, amanine liina lya kila mubombi wakue! Kabili, kine Yehova ali ni maka a kubumba ntanda, i kulanda, ali ni maka a kukwasia bantu bakue. Kansi, Bayuda baalia babanga bali mu buzia, te babanga bapalile kwema ao kunvua mwenzo.
15. Yehova waabateaniizie syani Bayuda palua bintu bya kukitika mu kipindi kya kufumiiwa mu buzia?
15 Kabili, Yehova waababwilile bantu bakue vya kukita mu kipindi kya kufumiiwa kwabo mu buzia. Mu semu ya ku ntendeko ya kitabu kya Isaya, Leeza waabalandile evi bantu bakue: “Endo mwaye, mwe bantu bane, ingile mu biyumba byenu bya mukati, kabili izale milyango yenu ku nyuma yenu. Fyame mu musita unini mpaka kipuki kipite.” (Is. 26:20) Kimwenekele nangue Bayuda baabombiizie aza masoke musita Likolo Koreshi lwaakwete muzi wa Babiloni. Muntu umo Mugiriki wa kale, olia waasambiliile bintu bya istoria, walanda nangue musita Koreshi lwaaingiile mu Babiloni, “waabapeele [basoda bakue] malaizio a kwipaya baalia bonse baasangilue panze pa milyango.” Ezia kutontonkania mwenzo waaunvwile bantu baalia babanga baikala mu Babiloni! Inzi, pange Bayuda bene babanga bali ni kiswapilo pantu baakonkele malaizio akue Yehova.
16. Juu ya ki te tupalile kwema sana palua bintu byakaba kukitika mu kipindi kya lyemo likata? (Mona ni foto.)
16 Twasambilila lisomo ki? Lyemo likata lyakaba kutendeka lenu sie. Kyakaba kuya kyali kipindi kibipile sana, kisinamonekepo tangia kubumbua kwa kyalo. Musita lulyakaba kutendeka, bantu bengi bakaba kuvulunghana ni ku kunvua mwenzo. Inzi, fwefue bantu bakue Yehova, twakaba twatekameene sie. Tumanine nangue Yehova ni Leeza wetu. Twakaba twaswapiile nangue “bupusuko [bwetu] bwapalama.” (Luk. 21:28, NWT) Ata sie kine bunvwano bwa ntundu, bwatulwisia, twakaba kutwalilila kumuswapila Yehova. Yehova wakaba kutusunga kupitila ba malaika, kabili wakaba kutupeela malaizio a kupususia bukose bwetu. Twakaba kupata syani azo malaizio? Tetunamane. Inzi, pange twakaba kupata azo malaizio kupitila bilonghaano byetu. Mu nzila imo, pange bebio i ‘biyumba byetu bya mukati,’ molia mutwakakingililua. Kunti twaiteania syani palua bintu byakaba kukitika musita uli mukwiza? Tupalile kubapalama sana ba lupua ni ba nkazi betu, kunakila mu kwitonena malaizio atwapata mu kuteania kwakue Yehova, ni kuya twaswapiile nangue Yehova i ali mukutungulula kuteania.—Baeb. 10:24, 25; 13:17.
Kine twatontonkania palua maka ni buvinde bwakue Yehova bwa kutupususia, tetukonvua mwenzo palua bintu byakakitika mu kipindi kya lyemo likata (Mona lifungu lya 16)b
17. Wewe kunti wakita syani evi Yehova akukoselezie?
17 Ata sie kine bwikazi bwa Bayuda baalia babanga bali mu buzia bubanga bwakolele, Yehova waabakoseleziizie nga vibabanga bakabiile. Wene, wakaba kutukoselezia ni fwefue. Pa kako, ata sie kine bwikazi bobe bwaaluka syani musita uli waiza, twalilila sie kumulomba Yehova evi akukoselezie. Uye waswapiile nangue wene ali ni luse lukata sana. Twalilila kuya wali ni kiswapilo kilumine. Kabili, te kulaba ata kanini nangue pantu Yehova i Leeza obe, te upalile kutiina kintu ata kimo.
LWIMBO 3 Uli Kiswapilo Kyane ni Maka Ane
a Meena ange alulwilue.
b BULONDOLOZI BWA FOTO: Kikundi kinini kya ba lupua ni ba nkazi kili pamo. Baswapiile nangue Yehova ali ni maka ni buvinde bwa kusunga bantu bakue ku fwasi yonse ibali baikala panu pa kyalo.