Lande na nɔmba lo lokombo la Yeso?
YESO aketsha mbala efula awui wendana la dɔmbɛlɔ. Lo nshi yande, ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ w’ase Juda wakalɔmbaka “lu asanga w’esese.” Lande na? “Dia vo menama le antu.” Mɛnamaka hwe dia vɔ wakasalaka ngasɔ dia mɛnya anto ɔnɛ vɔ ndjashaka l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ. Efula kawɔ wakasalaka alɔmbɛlɔ w’etale ndo wakakalolaka mbala ko mbala lo awui akɔ wâmɛ wate kana oko lo ‘mbuta awui efula’ mbakahombaka mbokɛma alɔmbɛlɔ awɔ. (Mateu 6:5-8) Yeso akɛnya dia tshelo shɔ bu dimɛna, lo kimanyiya anto waki l’etema w’ɔlɔlɔ dia vɔ mbeya kɛnɛ kahombawɔ mbewɔ etena kasalawɔ alɔmbɛlɔ. Koko nde kokomɛ tsho lo mbetsha anto woho wahawahombe nɔmba.
Yeso aketsha dia alɔmbɛlɔ aso pombaka mɛnya dia sho kombolaka dia lokombo la Nzambi kidiama, dia Diolelo diande ndja ndo dia lolango Lande ntshama. Yeso aketsha nto dia ekɔ ohomba nɔmba Nzambi dia nde tokimanyiya lo akambo wele laso lo lɔsɛnɔ. (Mateu 6:9-13; Luka 11:2-4) Yeso akakambe la wɛɛla dia mɛnya dia naka talanga dia Jehowa mboka alɔmbɛlɔ aso, kete sho pombaka nɔmba la etete, la mbetawɔ ndo la okitshakitsha. (Luka 11:5-13; 18:1-14) Ndo lâdiko dia ɛtɛkɛta ande, nde aketshaka nto oma lo ɛnyɛlɔ kande hita.—Mateu 14:23; Mako 1:35.
Aha la tâmu, wetshelo wakandasha ambeki ande akâkimanyiya dia vɔ salaka alɔmbɛlɔ w’eshika. Koko, Yeso akakonge polo l’otsho w’ekomelo wa lɔsɛnɔ lande lanɛ la nkɛtɛ dia nde mbisha ambeki ande wetshelo woleki tshɛ ohomba wendana la dɔmbɛlɔ.
“Dui dimɔtshi di’oyoyo lo kɛnɛ kendana la dɔmbɛlɔ”
Yeso aketsha etenyi k’otale k’otsho ande wa ekomelo lanɛ la nkɛtɛ lo keketsha apɔstɔlɔ ande wa kɔlamelo. Ɔsɔ aki etena k’ɔlɔlɔ ka nde mbaewoya dui dimɔtshi di’oyoyo. Yeso akawatɛ ate: “Dimi leli mbuka, mete la lumu. Nduku untu laya le Papa, tshikima uma le mi.” L’ɔkɔngɔ, nde akayowasha daka diakeketsha ɔnɛ: “Kene tshe kayunyolomba lu lukumbu lami, dimi layukitsha, ne dia Papa atumbwami le Ona. Naka nyu nyayolomba dikambu lu lukumbu lami, dimi layuditsha.” Oya l’ekomelo ka sawo diande, nde akate ate: ‘Polo ndo kakianɛ, nyu nyatalɔmbɛ ndoko ɛngɔ lo lokombo lami. Nyɔlɔmbɛ, ko nyayolongola dia ɔngɛnɔngɛnɔ anyu ndjala efula.’—Joani 14:6, 13, 14; 16:24.
Ɛtɛkɛta ɛsɔ waki ohomba efula mɛtɛ. Dibuku dimɔtshi mbutaka dia ɔsɔ ekɔ “dui dimɔtshi di’oyoyo lo kɛnɛ kendana la dɔmbɛlɔ.” Yeso konanga mbuta ɔnɛ anto pombaka mbɔ̂lɔmbaka lo dihole dia nɔmbaka Nzambi. Koko nde akɛnya yoho y’oyoyo ya ndjasukanya le Jehowa Nzambi lo dɔmbɛlɔ.
Ekɔ mɛtɛ dia Nzambi mpokamɛka alɔmbɛlɔ w’ekambi ande wa kɔlamelo tena tshɛ. (1 Samuele 1:9-19; Osambu 65:2) Koko, oma l’etena kakadje Nzambi sheke nde la wodja wa Isariyɛlɛ, wanɛ wakalangaka nde mboka alɔmbɛlɔ awɔ wakahombaka mbeya dia Isariyɛlɛ mbaki wodja wakasɔnama oma le Nzambi. Ndo l’ɔkɔngɔ diko, lo nshi ya Sɔlɔmɔna, vɔ wakahombe mbetawɔ dia tɛmpɛlɔ mbele dihole diakasɔnɛ Nzambi di’anto nambolaka elambo. (Euhwelu k’Elembe 9:29; 2 Ekondo 6:32, 33) Koko dikongɛ sɔ diendana la ɔtɛmwɛlɔ takadiahombe tshikala pondjo pondjo. Oko wakafunde ɔpɔstɔlɔ Paulo, Ɛlɛmbɛ wakasha Nzambi ase Isariyɛlɛ ndo elambo wakalambɔmaka lo tɛmpɛlɔ waki “didjidji tu dia akambu w’ololo wayayi.” (Heberu 10:1, 2) Kɛnɛ kele mɛtɛ kakahombe ndjokita kɛnɛ kaki didjidji. (Kolosai 2:17) Tatɛ lo 33 tena diaso nɛ, diɔtɔnganelo diasa onto la Jehowa komendanaka nto la okitanyielo w’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. Vɔ wakendanaka la woho wakitanyiya onto ɔnɛ lele Ɛlɛmbɛ wakatɛkɛta dikambo diande, mbuta ate Kristo Yeso.—Joani 15:14-16; Ngalatiya 3:24, 25.
Lokombo “leli ladiku dia kumbu tshe”
Yeso akashikikɛ yoho yoleki dimɛna ya ndjasukanya la Jehowa. Nde akɛnya dia nde ekɔ ɔngɛnyi aso w’oshika, ɔnɛ latodiholɛ mboka dia Nzambi mboka ndo kadimola alɔmbɛlɔ aso. Kakɔna kakakimanyiya Yeso dia monga la akoka wa tosalɛ ngasɔ?
Lam’ele sho tshɛ mbotɔka lo pɛkato, ndoko kɛnɛ kasalaso kana kalambolaso kakoka tonyɛ diwadi dia pɛkato kana tosha lotshungɔ la sho monga la diɔtɔnganelo la Jehowa, Nzambi k’ekila. (Romo 3:20, 24; Heberu 1:3, 4) Koko, Yeso akakimɔ lɔsɛnɔ lande l’onto la kokele ndo akafute oshinga wakahombama dikambo dia pɛkato y’anto wakoka ndjaokanya nto la Nzambi. (Romo 5:12, 18, 19) Kakianɛ, wanɛ tshɛ walanga mbɛdiama oma lo pɛkato yawɔ ndo monga pudipudi la ntondo ka Nzambi ndo ndjasukanya la nde ‘aha la wɔma’ pombaka monga la mbetawɔ l’olambo waki Yeso ndo nɔmba lo lokombo lande.—Efeso 3:11, 12.
Etena kalɔmbaso lo lokombo la Yeso, sho mɛnyaka mbetawɔ lo ɛkɛndɛ esato kana ndekana wele lande l’okotshamelo wa sangwelo diaki Nzambi: 1) Nde ekɔ ‘Ɔna Ɔkɔkɔ wa Nzambi,’ ɔnɛ lele olambo ande mbakimanyiya dia pɛkato nimanyiyama. 2) Jehowa akawolola ndo kakianɛ nde ekɔ lo kamba oko “olombedi a ladiku” lo mbisha anto ɛlɔlɔ w’oma lo olambo wa tshungo. 3) Ndamɛ oto mbele “mbuka” katokimanyiya dia sho ndjasukanya la Jehowa lo dɔmbɛlɔ.—Joani 1:29; 14:6; Heberu 4:14, 15.
Sho mbishaka Yeso nɛmɔ etena kalɔmbaso lo lokombo lande. Nɛmɔ sɔ kokaka nɛ dia Jehowa nangaka “dia adui tshe wakhusameli lukumbu la Jesu, . . . dia nimi tshe yetawo vati: Jesu Kristu keli Khumadiondjo, ne dia lutumbu la [Nzambi] Shi.” (Filipi 2:10, 11) Ndo kɛnɛ koleki ohomba ele, nɔmba lo lokombo la Yeso tombolaka Jehowa, ɔnɛ lakatoshande dikambo dia wahɔ aso.—Joani 3:16.
Dia tokimanyiya dia sho shihodia woke woke wa dihole diele la Yeso, Bible kambaka la waa titrɛ ndo la nkombo yatɛkɛta dikambo diande. Kɛsɔ tokimanyiyaka dia sho mbeya lokema l’ɛtshɔkɔ wakondjaso oma lo kɛnɛ kakasale Yeso, kɛnɛ kasalande ndo kɛnɛ kayondosala di’ɔlɔlɔ aso. (Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Ɔkɛndɛ w’ohomba efula wele la Yeso,” lo lɛkɛ 12.) Eelo, Jehowa akasha Yeso “lukumbu leli ladiku dia kumbu tshe.”a Wakasha Yeso lowandji tshɛ l’olongo ndo la nkɛtɛ.—Filipi 2:9; Mateu 28:18.
Nɔmba lo lokombo la Yeso kema tsho mbekelo kɛmɔtshi
Eelo, sho pombaka nɔmba lo lokombo la Yeso naka talanga dia Jehowa mboka alɔmbɛlɔ aso. (Joani 14:13, 14) Koko hatohombe kalolɛka mbala la mbala etelo k’ɔnɛ “lo lokombo la Yeso” oko tsho mbekelo kayaso latɔ. Lande na?
Tɔshi ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi. Etena kalongolayɛ mukanda oma le omundji w’okanda ɔmɔtshi, nde mbeyaka komiya mukanda akɔ ɔnɛ “lakiyɛ la ngandji.” Onde wɛ fɔnyaka di’ɔsɔ ekɔ mɛtɛ ɛtɛkɛta w’oma k’ɛse otema ande, kana tsho nde ambokomiya mukanda woho wele anto la mbekelo ka komiyaka mukanda? Lo mɛtɛ, okambelo wa la lokombo la Yeso lo alɔmbɛlɔ aso pombaka monga la kitshimudi y’ohomba efula yoleki yoho yambekɛ anto komiyaka la mikanda wafundanɛwɔ. Kanga mbahombaso ‘tetemala la nɔmba,’ sho pombaka sala dui sɔ ‘l’otema ɔtɔi,’ koko aha lo yoho yaheyama ɔtɛ la ekolo.—1 Tesalonika 5:17; Osambu 119:145.
Ngande wakokayɛ mbewɔ dia kambaka la etelo k’ɔnɛ “lo lokombo la Yeso” lo yoho yaheyama ɔtɛ la ekolo? Bonde kahayakane yimba efula lo kɛnɛ kendana la waonga w’amɛna efula waki Yeso? Kana yimba lo kɛnɛ kambondoshilaka sala ndo lo kɛnɛ kalangande sala dikambo diayɛ. Lo dɔmbɛlɔ, shaka Jehowa losaka ndo tombolakande lo yoho ya diambo yakandakambe la Ɔnande. Lo sala ngasɔ, wɛ ayoleka mɛna mɛtɛ ka daka nɛ diaki Yeso diata ɔnɛ: “Dikambu tshe diayunyolomba Papa lu lukumbu lami, ndi ayunyushadio.”—Joani 16:23.
[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]
a Lo ndjela diksiɔnɛrɛ dimɔtshi (Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words), tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ “lokombo” mbeyaka mendana la “kɛnɛ tshɛ kakoka lokombo lakɔ nembetshiya, mbuta ate lowandji, waonga wa lânde, dihole diele l’onto, lɔkɛlɛngɛ, nkudu [ndo] lɔnɛnɛ.”
[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 11]
Sho pombaka nɔmbaka ‘l’otema ɔtɔi,’ koko aha lo yoho yaheyama ɔtɛ la ekolo
[Kiombo/Osato wa lo lɛkɛ 12]
ƆKƐNDƐ W’OHOMBA EFULA WELE LA YESO
Dia shihodia dimɛna dimɛna ɔkɛndɛ w’ohomba efula wele la Yeso, tɔsɛdingole titrɛ mɔtshi, elembetshiyelo ndo nkombo mɔtshi yakamba Bible layɔ lo dikambo diande.
Adama wa ndjihelo.—1 Koreto 15:45.
Amen.—2 Koreto 1:19, 20; Enyelo 3:14.
Emanuwɛlɛ.—Mateu 1:23.
Kristo/Mɛsiya.—Mateu 16:16; Joani 1:41.
Mikayɛlɛ Arkandjelo.—1 Tesalonika 4:16; Jude 9.
Nkumadiɔndjɔ.—Joani 13:13.
Nkumekanga.—Enyelo 19:16.
Nzambi ka wolo.—Isaya 9:6.
Olami w’ɔlɔlɔ.—Joani 10:11.
Ombetsha.—Joani 13:13.
Ompakemi.—1 Timote 2:5.
Ondaki wa mamba.—Isaya 9:6.
Oshimbedi.—Luka 2:11.
Otomami.—Heberu 3:1.
Owandji.—Mateu 23:10.
Owandji wa ki.—Isaya 9:6.
Owandji wa lɔsɛnɔ.—Etsha 3:15.
Ɔlɔmbɛdi a lâdiko.—Heberu 4:14, 15.
Ɔmɛnyi wa kɔlamelo.—Enyelo 1:5.
Ɔna Nzambi.—Joani 1:34.
Ɔna Ɔkɔkɔ wa Nzambi.—Joani 1:29.
Ɔna onto.—Mateu 8:20.
Ɔtɛ w’etshumanelo.—Efeso 5:23.
Ɔtɛkɛta.—Joani 1:1.
Shɛso ka pondjo.—Isaya 9:6.
Shushi.—Etsha 10:42.
[Osato wa lo lɛkɛ 12]
[Osato wa lo lɛkɛ 10]
[Osato wa lo lɛkɛ 11]