Ambola w’oma le ambadi

Onde Okristo watetemala menda esato wɛnyawɔ anto etakataka koka mbitshanyema?

▪ Eelo, nde kokaka mbitshanyema. Dui sɔ mɛnyaka di’Okristo tshɛ pombaka ndawɔ esato tshɛ wɛnyawɔ anto etakataka, oyadi l’abuku, lo tojurnalɛ, lo filmɛ kana l’Ɛtɛrnɛtɛ.

Esato wɛnyawɔ anto etakataka wambokokanɛ l’andja w’otondo. Ɛtɛrnɛtɛ mbaleka mɛnya esato ɛsɔ ndo vɔ wambosha anto efula diaaso dia ntala lo djonga shɔ. Ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka ndo epalanga efula tanemaka la ntondo k’esato wɛnyawɔ anto etakataka l’Ɛtɛrnɛtɛ aha la lolango lawɔ. Koko akina ndjashaka lo mbekelo kɛsɔ lo woshɛshɛ etena kewɔ lo luudu kana lo biro wafɔnya ɔnɛ ndoko onto layowaɛna. Ko lande na kahomba Akristo mbewɔ wendelo w’esato wa mindo?

Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wa woke tanemaka l’ɔhɛmwɛlɔ wakasha Yeso wata ɔnɛ: “Untu tshe lenda umuntu, ku ndi ambûkumbula, ndi ambunana la ndi l’utema.” (Mat. 5:28) Ekɔ mɛtɛ dia dieyanelo dia lam’asa atshukanyi bu kɔlɔ ndo diɔ mbashaka ɔngɛnɔngɛnɔ. (Tuk. 5:15-19; 1 Kor. 7:2-5) Koko l’Ɛtɛrnɛtɛ, lo waa filmɛ ndo l’ahole akina, vɔ mɛnyaka anto wayasha lo dieyanelo dia mindo diemula nsaki ya kɔlɔ yatewola Yeso. Ɔnkɔnɛ, naka onto menda esato wɛnyawɔ anto etakataka, kete nde ayɔnyɔla dako dia l’Afundelo diata ɔnɛ: “Okone nyudiaki akambu wa kolo wa la kete; munanyi, akambu wa mindu, saki ka dimba, lulangu la kolo, okomiya, weli otemwelo wa dikishi.”—Kol. 3:5.

Ko kakɔna kahomba nsala Okristo wakende esato wɛnyawɔ anto etakataka mbala ɔtɔi kana hiende? Nde kokaka mbɛdikama l’omembi w’esambo Asafu lakate ɛtɛkɛta ɛnɛ etena kakandahomana l’ohemba ɔmɔtshi wa woke: “Ekulu ami wakahahoka, la akaka ami wakayangi nselo.” Ngande wakoka Okristo monga la nkum’otema ka pudipudi ndo la ki lam’asande la Nzambi naka nde akende esato wɛnyawɔ wamato kana apami etakataka kana pami la womoto weyana? Kânga Asafu komonga la ki lam’asande la Nzambi nɛ dia nde akakotsha ate: “Dimi lakadienaka wenena nshi tshe, la pindju tshe mbatumusuwaka usuwasuwa.”—Osam. 73:2, 14.

Okristo tshɛ wakende esato wa mindo pombaka nyanga ekimanyielo ka lo nyuma. Nde kokaka kilongola oma le dikumanyi dia l’etshumanelo nɛ dia Bible mbutaka ɔnɛ: ‘Naka onto ɔmɔtshi ambotatɛ ntakɔ mboka aha la nde mbeya, nyu wanɛ wele l’akoka wa lo nyuma nyoyange dia mingola onto ɔsɔ la memakana tshɛ. Koko yalamaka diaha ndo wɛ lawɔ ndjohembama.’ (Ngal. 6:1) Ekumanyi ɔtɔi kana dihende kokaka mbosha ekimanyielo kahombama, mbidja ndo ‘dɔmbɛlɔ dia la mbetawɔ diakoka nkɔnɔya ɔnɛ lele la hemɔ ndo dia Jehowa mbodimanyiya.’ (Jak. 5:13-15) Akristo wakayange ekimanyielo dia ntshika menda esato wɛnyawɔ anto etakataka wamboyɛna dia ndjasukanya la Nzambi ambowaela ɛtshɔkɔ oko wakidiɔ le Asafu.—Osam. 73:28.

Koko ɔpɔstɔlɔ Paulo akɛnya ɔnɛ anto amɔtshi kondjatshumoya ‘oma l’akambo wa mindo, monanyi ndo lɔkɛwɔ la fumbɔ sɔnyi laki la wɔ.’a (2 Kor. 12:21) Lo ndjela prɔfɛsɛrɛ Marvin Vincent, tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ ‘akambo wa mindo’mbelaka kanyi ya “awui wa mindo woleki tshɛ kɔlɔ.” Lonyangu ko, esato ɛmɔtshi wɛnyawɔ anto etakataka hawɛnya tsho wamato kana apami etakataka kana woho weyana pami la womoto. Koko vɔ mɛnyaka ndo dieyanelo dia lam’asa pami la pami, womoto la womoto, olui w’anto weyana dihole ɔtɔi, dia la nyama, dia l’ana w’akɛnda, lemba l’apami weyana la womo ɔtɔi la wolo, awui wa ngala wasalɛwɔ wamato kana mpɛnyahɛnya onto wonya wa dieyanelo. Anto amɔtshi waki lo nshi ya Paulo wakasɛnaka lo “udjima” ndo vɔ ‘kombidjaka yimba l’ɛlɛmbɛ wendana la lɔkɛwɔ ndo wakayashaka lo lɔkɛwɔ la fumbɔ sɔnyi lo nsala weho tshɛ w’akambo wa mindo la lokaki tshɛ.’—Ef. 4:18, 19.

Paulo akatɛkɛta nto dia “awui wa mindo” lo Ngalatiya 5:19. Ombewi ɔmɔtshi wa Bible w’ose Grande–Bretagne mbutaka ate: “Etelo k’ɔnɛ awui wa mindo [nembetshiyaka] djekoleko nsaki ka ndjasha lo dieyanelo dia mindo.” Ko onde Okristo kokaka ntona ɔnɛ awui wotshiso la diko ango wekɔ “awui wa mindo” ndo wekɔ kɔlɔ efula? Paulo akayodihiyaka lo Ngalatiya 5:19-21 lo mbuta ɔnɛ “wane watutshaka” awui wa mindo asɔ tshɛ “hawukiti diulelu dia [Nzambi].” Ɔnkɔnɛ, naka onto aya la tshondo ya mbekelo ka mendaka esato wɛnyawɔ anto etakataka ko hayatshumoya dia ntshika mbekelo kɛsɔ, kete nde pombaka mbitshanyema oma l’etshumanelo. Dikumanyi pombaka nsala dui sɔ dia nkokɛ pudipudi ndo lonyuma l’etshumanelo.—1 Kor. 5:5, 11.

Diɛsɛ ko, Akristo amɔtshi watala lo djonga shɔ tshɔka tɛnana la dikumanyi, nongolaka ekimanyielo kahombama ndo salaka etshikitanu. Yeso akatɛ Akristo waki l’etshumanelo ka la Saradi ate: “Ushikike akambu wutshikadi wuyangi mvo, . . . uho okone akayetawo ndu akayuki. Ukitanyiaki akambu aso; ukadimuli utema. Naka we hemo, . . . we heya etena kayumuya.” (Eny. 3:2, 3) Vɔ wakakoke ndjatshumoya ndo ntomba oma lo dja.—Jude 22, 23.

Ayonga dui dia dimɛna efula le ɔmɔmɔ la l’atei aso dia nde nsala kɛnɛ tshɛ kakokande nsala diaha ndjadja lo wâle lo yoho mɔtshi. Sho tshɛ pombaka mbɔsa yɛdikɔ ya mbewɔ weho tshɛ w’esato wɛnyawɔ anto etakataka.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 30]

Okristo tshɛ wakende esato wa mindo pombaka nyanga ekimanyielo ka lo nyuma