BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w21 Ngɔndɔ ka dikumi lk. 29-31
  • 1921—Ambeta ɛnɔnyi lokama

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • 1921—Ambeta ɛnɔnyi lokama
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2021
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • ESAMBISHA WELE BU LA WƆMA
  • WEKELO W’ONTO NDAMƐ NDO WA LO NKUMBO
  • DIBUKU DI’OYOYO!
  • OLIMU WEKƆ LO TOKONGƐƐ
  • Nsala kɛnɛ katɔlɔmba Jehowa mbelaka ɛtshɔkɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2017
  • 1922—Ambeta ɛnɔnyi lokama
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2022
  • Sango diamboviya l’edja ka nɔnga esambele
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • 1923​—⁠Ɛnɔnyi lokama wambeta
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo) (2023)
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2021
w21 Ngɔndɔ ka dikumi lk. 29-31

1921 Ambeta ɛnɔnyi lokama

“OLIMU akɔna shikaa watokongɛ ɔnɔnyi ɔnɛ wakokaso nkamba aha la ntshimbatshimba?” Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka ntondo 1, 1921, mbakoke ambeki wa Bible waki l’ohetoheto dimbola sɔ. Dia mbisha okadimwelo, yɔ yakashile Isaya 61:1, 2, dia mbaohola ɔkɛndɛ awɔ wa nsambisha. “Jehowa akankite esɔ dia mbewoya lokumu l’ɔlɔlɔ le akanga wa memakana . . . , dia mbewoya ɔnɔnyi w’ɔlɔlɔ w’otema wa Jehowa ndo lushi la nsɔmbɔya laki Nzambi kaso.”

ESAMBISHA WELE BU LA WƆMA

Dia nkotsha ɔkɛndɛ awɔ, ambeki wa Bible wakahombe monga la dihonga. Vɔ wakahombe mbewoya akanga wa memakana “lokumu l’ɔlɔlɔ” ndo anto wa kɔlɔ “lushi la nsɔmbɔya.”

Ɔnangɛso J. H. Hoskin, lakadjasɛka la Canada akasambishaka aha la mboka wɔma kaanga mbaki ɔlɔshamelo. Lo eleko kamɔnga akatshi ka lo 1921, nde akɛnana l’osambisha ɔmɔtshi wa laka Asɔnyi. Ɔnangɛso Hoskin akatatɛ sawo diande lo mbita ate: “Sho pombaka nsawola dimɛna awui wendana la Bible, ndo kaanga naka hatɔtɔne l’awui amɔtshi, sho pombaka nkomiya sawo diaso lo wɔladi ndo ntshikala angɛnyi.” Koko dui sɔ kosalema. Ɔnangɛsɔ Hoskin akakɔndɔla ate: “Takasawola minitɛ ngana tsho ko [osambisha] ɔsɔ akahomɛ lo lokuke wolo efula woho wele lakafɔnaya ɔnɛ talatala ya lo lokuke mbambɔkɔ la nkɛtɛ.”

Osambisha ɔsɔ akahangɔhangɔ ate: “Lande na kahanyatshu le anto wele bu Akristo dia taasambisha?” Ɔnangɛso Hoskin kombokadimola, koko etena kakandatamɔka, nde akayatɛkɛtɛ l’otema ate ‘na ndo wɛ lasawola lami mbele bu Okristo!’

Etena kakashaka osambisha ɔsɔ sawo diande la wedi a pindju, ɔlɔshamelo wakatetemala. Ɔnangɛso Hoskin mbohɔka ate: “Nde akahɛmɔla ase ɔtɛmwɛlɔ ande lo mbita ɔnɛ dimi lekɔ kanga kashi koleki tshɛ kele l’osomba ɔnɛ ndo ɔnɛ dimi pombaka ndjakema.” Koko dui sɔ komboshimba kaanga yema, nde akatetemala nsambisha ndo nsawola l’anto efula. Nde akate ate: “Lakalangaka nsambisha efula lɛkɔ. Anto amɔtshi wakakome polo lo mbita ɔnɛ ‘dimi mbeyaka dia wɛ ekɔ okambi wa Nzambi!’ ndo wakamimbola dia kana vɔ koka nkimanyiyami diaha dimi mpomba ndooko ɛngɔ.”

WEKELO W’ONTO NDAMƐ NDO WA LO NKUMBO

Dia nkimanyiya anto dia vɔ nshihodia Bible dimɛna, ambeki wa Bible wakatondjaka mbala la mbala ambola ndo ekadimwelo wendana la Bible lo periodikɛ kotelɛ nshi nyɛ ɔnɛ Emɔ! Aki ambola wendana la Bible wakatondjama dikambo dia ana wakakokaka ambutshi kɛtshanya l’anawɔ. Ambutshi wakakokaka “mboka anawɔ ambola asɔ ndo ntana ekadimwelo lo Bible.” Ambola amɔtshi, ɛnyɛlɔ oko “abuku angana wele lo Bible?” wakawaetshaka awui amɔtshi wa wɔɔdu wendana la Bible. Ambola akina, ɛnyɛlɔ oko “onde Okristo wa mɛtɛ tshɛ pombaka nongamɛ dia pɛnyahɛnyama lo yoho mɔtshi?,” wakalɔngɔsɔlaka ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka dia nsambisha aha la mboka wɔma.

Aki nto ambola l’ekadimwelo wendana la Bible dikambo dia wanɛ wamboshilaka monga la ewo k’efula ka Bible, ekadimwelo wakakokaka tanema lo vɔlimɛ ya ntondo ya Études des Écritures. Nunu dia ambadi wakakondjaka wahɔ oma lo dikongelo sɔ, koko Emɔ! ka Ngɔndɔ ka dikumi l’ahende 21, 1921, kakewoya dia dikongelo sɔ hadiototondjama nto. Lande na kakonge otshikitanu wa la shashimoya ɔsɔ?

DIBUKU DI’OYOYO!

Dibuku La Harpe de Dieu

Kartɛ kɛnya awui wahomba onto mbadia

Kartɛ yele la ambola wahomba onto ndjaoka

Wanɛ wakalɔmbɔlaka wakashihodia dia ambeki wa Bible w’eyoyo wakahombe mbeka akambo wa mɛtɛ w’etatelo lo yoho yokongɛmi. Diakɔ diele dibuku La harpe de Dieu diakatondjama lo Ngɔndɔ ka dikumi l’ɔtɔi 1921. Wanɛ waki la nsaki waketawɔ dibuku sɔ vɔ lawɔ wakasalaka wekelo wa dibuku diakɔ lo vɔamɛ. Wekelo w’onto ndamɛ ɔsɔ wakakimanyiyaka ambadi dia nshihodia “sangwelo dia Nzambi dia mbisha anto lɔsɛnɔ la pondjo.” Ngande wakasalemaka wekelo ɔsɔ?

Etena kaketawɔka onto ɔmɔtshi dibuku dimɔtshi, wakawoshaka kartɛ ka tshitshɛ kakawɛnyaka awui wakandahombaka mbadia lo dibuku diakɔ. Lomingu lakayelana, nde akalongolaka kartɛ kekina kele la ambola efula wendana l’awui wakandadia. L’ekomelo ka kartɛ kɛsɔ wakawɛnyaka awui wakandahombaka mbadia lomingu layelana.

Lomingu tshɛ l’edja ka mingu 12 ombeki tshɛ akalongolaka kartɛ k’oyoyo lo mesajɛ oma le olui ɔmɔtshi w’apandjudi waki lo dihole diakandadjasɛ kana oma le ase etshumanelo waki suke la nde. Mbala efula apandjudi w’esombe kana waki l’elelo ɛmɔtshi mbakatomɛka anto kartɛ shɔ. Ɛnyɛlɔ, Anna K. Gardner, ladjasɛ la Millvale, Pennsylvanie, lo États-Unis akate ate: “Etena kakatondjama dibuku La Harpe de Dieu diɔ diakasha Thayle kadiyɛmi kaki l’okakatanu dia nkɛndakɛnda olimu w’efula wa tomaka kartɛ yaki la ambola lomingu tshɛ.” Etena kakashidiyaka onto wekelo ɔsɔ, onto ɔmɔtshi l’oma l’etshumanelo akatshɔka dia towembola dia mbokimanyiya dia mbeya awui akina wa lo Bible.

Thayle Gardner ele lo kɔsa kande k’etshimbi

OLIMU WEKƆ LO TOKONGƐƐ

L’ekomelo k’ɔnɔnyi, ɔnangɛso J. F. Rutherford akatomɛka tshumanelo tshɛ mukanda ɔmɔtshi. Nde akataka ɔnɛ “esambishelo kendana la Diolelo kakasalema ɔnɔnyi ɔnɛ dimɛna efula ndo kakakimanyiya anto efula oleki ɛnɔnyi wetshi.” Oma laasɔ, nde akakotsha ɔnɛ: “Olimu efula waakahombe salema. Tokeketsha anto akina dia nkamba olimu wa diaambo ɔsɔ.” Mɛnamaka dia ambeki wa Bible wakayele dako sɔ. Lo 1922 vɔ wakasambisha la dihonga tshɛ akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo oleki woho wakawasambisha ntondo.

Angɛnyi wahoke wɔma

Ambeki wa Bible wakokanaka ngandji k’onto l’ɔnango lo kimanyiyana lam’asawɔ. Vɔ waki angɛnyi wahoke wɔma, onto “lakokayɛ mendɛ le nde lo tena dia paa,” oko wadiɛnya ɔkɔndɔ wayela.​—Tok. 17:17.

Lushi la hende, Ngɔndɔ ka tanu 31, 1921, kɛnɛ kakayelamɛ ɔnɛ Lomanu la dioho di’anto wa la Tulsa kakasalema la Tulsa, Oklahoma, l’États-Unis, l’ɔkɔngɔ wa pami kɛmɔtshi k’onto odima mbidjama lo lokanu l’ɔtɛ wakawofunde ɔnɛ nde akalɔsha womoto ɔmɔtshi l’osungu. Oma laasɔ, olui ɔmɔtshi w’apami w’asungu ndekana 1 000 wakalɔsha djui ya tshitshɛ y’apami w’anto w’edima, ta sɔ diakakome esadi eto polo lo ngelo kelɛwɔ Greenwood kele suke l’anto w’edima ato mbakadjasɛka, lɛkɔ wakalanya ndo wakatshumbe mvudu ndekana 1 400 ndo makashinyi. Tojurnalɛ takate ɔnɛ anto 36 mbakavu, koko ondo anto nkama mbakavu.

Ɔnangɛso Richard J. Hill, ombeki wa Bible ɔmɔtshi w’onto odima lakadjasɛka la Greenwood, akate kɛnɛ kakete ate: “La dikɔlɔ diakalɔmaka ta sɔ, takɔtɔ lo losanganya laso la l’etshumanelo woho wokotɔtɔka. L’ɔkɔngɔ wa losanganya nshila, takoke wakanda ekoma l’osomba wa Tulsa. Wakakande ekoma akɔ polo la kati k’otsho.” Lushi la sato la pindju, Ngɔndɔ ka samalo 1, dikambo sɔ diakaleke ntshɔ otsha lo kɔlɔ. “Anto amɔtshi wakaye ko wakayototɛ ɔnɛ naka sho nangaka kokamɛ, kete ayoleka dimɛna dia sho ntshɔ lo Mbalasa ka nsanganya ya weke.” Diakɔ diele ɔnangɛso Hill nde la wadɛnde kaamɛ l’anawɔ atanu wakalawɔ otsha lo Mbalasa ka nsanganya ya weke kaki la Tulsa. Apami la wamato oko 3 000 w’anto w’edima mbaki lɛkɔ ndo asɔlayi wakatomama oma le emboledi dia todja ki mbakaalamaka.

Oya l’etena kakɔ kaamɛ, ɔnangɛso Arthur Claus, laki osungu akɔshi yɛdikɔ la dihonga tshɛ. Nde akate ate: “Lam’akamoke dia anto waki lo ndanya ndo ntshumba mvudu ya la Greenwood, lakɔshi yɛdikɔ ya ntshɔ lɛkɔ dia tenda kana ɔngɛnyi ami, ɔnangɛso Hill ekɔ ki.”

Lo nkamba La Harpe de Dieu, Arthur Claus aketshaka olui ɔmɔtshi w’ambeki wele l’ana 14

Etena kakandakome laka ɔnangɛso Hill, nde akɛnyi osungu ɔmɔtshi waki osukanyi ande okime okoma. Osukanyi ande ɔsɔ waki nto ɔngɛnyi w’ɔnangɛso Hill, akafɔnya ɔnɛ Arthur aki ɔndɔshi wa ta ɔmɔtshi. Nde akahangɔ ate: “Amboyoya ndjosala lanɛ?”

Arthur akohɔ ɔnɛ: “Otondonga nde kɔngɛnangɛna l’okadimwelo wakamawosha, nde otokanda. Lakawotɛ ɔnɛ dimi lekɔ ɔngɛnyi w’ɔnangɛso Hill ndo ɔnɛ dimi lookoyaka lakande mbala efula.” Arthur nde la osukanyi ɔsɔ wakatondoya dia nkokɛ lokombo lɔsɔ oma le ase wevi.

Kombeta edja Arthur akoke dia ɔnangɛso Hill nde la nkumbo kande wakatshu otsha lo Mbalasa ka nsanganya ya weke. Wakatɛ Arthur ɔnɛ anto w’edima kokoka mimɔ oma lɛkɔ naka Barrett, laki generalɛ y’asɔlayi yakalɔmbɔlaka asɔlayi asɔ atatome mukanda wele la sinyatirɛ yande. Arthur akate ate: “Aki wolo efula di’onto nkondja lotshungɔ la nsawola la generalɛ shɔ. Etena kakamawotɛ ɔnɛ lekɔ lo nanga minya nkumbo kɛnɛ oma lo Mbalasa ka nsanganya ya weke, nde akambola ate: ‘Onde wɛ ayokokɛ nkumbo kɛnɛ ndo ayowakotshɛka ehomba awɔ?’ Lo mɛtɛ, lakate l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ ɔnɛ eelo.”

Etena kakandakondja mukanda waki la sinyatirɛ yande, Arthur akalawɔ otsha lo Mbalasa ka nsanganya ya weke. Nde akatɛnya owandji ɔmɔtshi w’asɔlayi mukanda akɔ, ko owandji akɔ akaambe ate: “Mukanda wele la sinyatirɛ ya generalɛ ndamɛ! Onde wɛ mbeyaka dia wɛ mbele onto la ntondo la minya onto ɔmɔtshi oma lo dihole nɛ lushi l’otondo l’ɛlɔ?” Kombeta edja Arthur nde la owandji w’asɔlayi akɔ wakɛnyi ɔnangɛso Hill nde la nkumbo kande. Vɔ tshɛ wakɔtɔ lo mutuka waki Arthur ko wakatshu otsha la ngelo.

“Sho ekambi wa Nzambi tshɛ tekɔ popo”

Ɔnangɛso Claus akashikikɛ dia ɔnangɛso Hill la nkumbo kande waki ki. Lam’akɛnyi anto akina woho waki ɔnangɛso Claus la dihonga ndo la ngandji k’onto l’ɔnango, dui sɔ diakonge la shɛngiya y’efula le wɔ. Arthur akate ate: “Osukanyi wakakokɛ lokombo l’ɔnangɛso Hill, akangɛnangɛna akambo wa mɛtɛ. Ndo anto efula wakayasha l’akambo wa mɛtɛ, nɛ dia vɔ wakɛnyi dia ekambi wa Nzambi komonga la diatɔnelo diendana la nkoho y’alemba ndo ɔnɛ sho ekambi wa Nzambi tshɛ tekɔ popo.”

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto