Ngɛnangɛna ɔtɛkɛta wa Nzambi

DIƐSƐ le onto ‘latɔngɛnangɛnaka ɛlɛmbɛ wa Jehowa.’ Onto la ngasɔ mbadiaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi ‘la dui di’ɔkɔkɛ la yanyi ndo l’otsho.’ (Osam. 1:1, 2) Onde wɛ mbokaka ɔngɛnɔngɛnɔ wa ngasɔ? Ngande wakokayɛ fudia ɔngɛnɔngɛnɔ wakosha Ɔtɛkɛta wa Nzambi na?

Hokamɛ Etena Katɛkɛta Jehowa

Tohembetɛke paka lo mbadia ɛtɛkɛta wofundami eto. Ɔsa dia wɛ ekɔ lo mɛna woho weta awui wadiayɛ. Ɔsa dia wɛ ekɔ lo mboka londjo l’ɛtɛkɛta waki anto watɛkɛtawɔ l’etenyi kadiayɛ. Lam’adiayɛ totshapita t’etatelo ta lo Bible, hokamɛ wɛmɛ woho watashola Jehowa ndamɛ yema yema kɛnɛ kakasalema dia nkɛtɛ koma dihole dia dimɛna di’onto mbidjasɛ. Hokamɛ woho watɛnde Ɔnande, Okambi wa Kɔmba, di’ɔnɛ etena kambokoka ka tonga anto wa ntondo. Ɔsa dia wɛ ekɔ lo mɛna dikambo nɛ: Adama l’Eva, wambɔtɔmbɔkɔ, Nzambi ambowasha dilanya, ko oma lâsɔ nde ambâtondja oma lo Paradiso. (Etatelu, tshap. 1-3) Onga oko onto lakashimɔ la wɔma etena kadiayɛ ɔnɛ dui dimɔtshi diakokɛma oma l’olongo dia mɛnya dia Yeso Kristo ekɔ Ɔna Nzambi la ngandji, lakatomama oma le Nzambi dia ndjokimɔ lɔsɛnɔ lande dikambo di’anto. (Mat. 3:16, 17) Ohokanyiya woho wakayaoke ɔpɔstɔlɔ Joani lam’akandoke Jehowa ata ate: “Ulungi, dimi [leetɛ] diango tshe eyoyo.” (Eny. 21:5) Lo mɛtɛ, mbadia Ɔtɛkɛta wa Nzambi lo yoho shɔ ekɔ dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ efula!

Adiaka mbala la mbala Afundelo wakasambiyama oma lo wolo wa nyuma k’ekila, ko wɛ ayeya dia Jehowa ekɔ onto la woke ndo lasungana sho mboka wɔma. Wɛ ayokotwama efula oya le Onto ɔsɔ latoka ngandji, latoka kɛtshi, latokimanyiya lam’atetemalaso la sala lolango lande l’okitshakitsha tshɛ, ndo latɛnya woho wa sho tondoya awui tshɛ wasalaso.​—Jas. 1:8; Osam. 8:1; Is. 41:10.

Naka wɛ mbɔsaka wenya efula dia mbadia Bible, kete wɛ ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula lam’atayaleke mbeya lolango laki Nzambi lo dikambo diayɛ. Koko ɔngɛnɔngɛnɔ ɔsɔ wayoleka ndo lâsɔ. Etena kakosha wadielo ayɛ ekimanyielo keyɛ latɔ ohomba dia kandola ekakatanu la lomba tshɛ, wɛ ayoyaoka woho wakayaoke omembi w’esambo lakate ate: “[“Waohwelo ayɛ,” NW] weli mamba. Diako mbatumâlamaka l’utema ami.” (Osam. 119:129) Wɛ ayonga nto l’ɔngɛnɔngɛnɔ etena kayoyoshola atɔndɔ w’oma l’Afundelo wayokokimanyiya dia mbɔtɔnganyiya tokanyi tayɛ, nsaki yayɛ la lolango laki Nzambi.​—Is. 55:8, 9.

Bible toshaka ɛlɔmbwɛlɔ ka dimɛna katokokɛ oma lo wâle ndo katɛnya mboka k’ɔlɔlɔ ka ndjela. Lam’adiaso Bible, sho shihodiaka dia Jehowa ekɔ Ombutshi weya ekakatanu wakoka ndjotomba naka sho ndjakimɔ lo nsaki ya kɔlɔ ya demba. Nde halange dia sho ndjodiɛnɛ l’etombelo wa kɔlɔ wele weho tshɛ wayotokomɛ naka sho mɔnyɔla ɛlɛmbɛ ande wa lâdiko wendana la lɔkɛwɔ. Nde tokanɛka ndo kombolaka dia sho monga la yoho ya lɔsɛnɔ yoleki dimɛna. Wadielo w’Ɔtɛkɛta ande tokimanyiyaka dia sho monga la lowando l’efula lo woho wende Nzambi kaso ndo Shɛso lele l’olongo.

Adiaka Bible Lushi la Lushi

Omembi w’esambo akate lo dikambo di’onto ladia Ɔtɛkɛta wa Nzambi lushi la lushi ate: “Lu akambu tshe watshandi, ndi atongonaka.” (Osambu 1:3) Eelo, kânga mbeso kema kokele, ndo mbasɛnaso l’andja wa kɔlɔ waki Satana, ndo kânga mbasala Diabolo la wolo dia tɔlɛndja, wadielo wa Bible wa mbala la mbala ndo okambelo wa la kɛnɛ kadiaso ayotosha akoka wa sho tondoya dikambo tshɛ diendana la diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa.

Lam’ele tekɔ lo sɛngiyama oma l’andja ɔnɛ w’omusu, naka tayokana yimba la tokanyi taki Nzambi kânga lo tena dimɔtshi to lushi tshɛ, kete sho koka kondja wolo. Akristo amɔtshi wakadjama lo lokanu l’ɔtɛ wa mbetawɔ kawɔ, wakahombaka tsho mbadia paka avɛsa wakawatanaka mbala mɔtshi wofundami l’asawo amɔtshi wa lo tojurunalɛ. Vɔ wakâtaka tɛtshi ta tojurunalɛ taki l’avɛsa, wakakimɛka avɛsa akɔ l’ɔtɛ ndo wakakanaka la wɔ yimba. Jehowa akatshɔkɔla welo awɔ nɛ dia vɔ wakasale kɛnɛ kakiwɔ l’akoka wa sala dia kondja ewo k’oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi. (Mat. 5:3) Koko efula ka l’atei aso wekɔ la lotshungo loleki lɔnɛ laki l’anto asɔ. Hatohombe fɔnya ɔnɛ wadielo w’esadi esadi wa divɛsa ɔtɔi dia lo Bible mbala ɔtɔi lo lushi, koka monga l’etombelo ɛmɔtshi wele oko lo dihindo. Tayokondja ɛtshɔkɔ, naka tayeya awui wahombaso mbidja lo dihole dia ntondo woho wa sho kondja etena ka mbadiaka etenyi kɛmɔtshi ka Bible lushi tshɛ, kana la tɔ yimba, ndo kamba la tɔ lo nsɛnɔ yaso.

Aha la tâmu, ekongelo ka dimɛna efula kakatɔshi koka fukutana. Naka dikambo sɔ diambotokomɛ, kete sho la dia sala la wolo dia mbetsha awui woleki ohomba lo dihole dia ntondo. Oko ɛnyɛlɔ, sho hatokoke mbetsha lushi ɔtɔi kana hiende aha la nnɔ ashi naka aha ndoko dikambo. Diakɔ diele, oyadi kakɔna tshɛ kakoka tokomɛ, sho la dia ndjatshungolɛka yema y’etena dia tutshaka asolo la yema y’ashi w’akambo wa mɛtɛ.​—Etsha 17:11.

Adia Bible k’Otondo

Onde wɛ ambadiaka Bible k’otondo? Amɔtshi mɛnaka wolo efula dia mbadia Bible tatɛ oma lo dibuku di’Etatelu polo di’Enyelo. Koko, anto efula wakalange mbadia Bible k’otondo wakatatɛ mbadia ntondo Afundelo w’Akristo w’ase Ngirika. Lande na? Ondo nɛ dia vɔ wakakoke mɛna esadi eto dia awui wa l’abuku asɔ wa Bible mendanaka la wɔ, oko wewɔ anto wayanga dia kɛndakɛnda lo wanya waki Kristo. Kana ondo nɛ dia vɔ wakɛnyi dia Afundelo w’Akristo w’ase Ngirika bu efula ka tamanya, dikambo vɔ mbɔsaka paka oko kanɛi ɔtɔi ka Bible. Ɔnkɔnɛ, l’ɔkɔngɔ wa vɔ shidiya mbadia abuku asɔ 27, vɔ wakayokalola dia mbadia abuku 39 wa l’Afundelo w’ase Hɛbɛru ndo wakamɛ mbawadia ndo ngɛnangɛna l’awui wa lɔkɔ. L’ɔkɔngɔ wa vɔ shidiya la mbadia Afundelo w’ase Hɛbɛru, wakasale ekongelo ka mbadiaka Bible mbala la mbala, ndo wakatetemala polo ndo lo mbadia Afundelo w’ase Ngirika mbala ka hende, ndo wekɔ lo tetemala la sala dikambo sɔ. Wɛ lawɔ onga la mbekelo ka mbadiaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi lushi la lushi lo lɔsɛnɔ layɛ.

Onde ekɔ onto ɔmɔtshi lo nkumbo kana l’etshumanelo kanyu lahakoke mbadia? Bonde kahayɔlɔmbɛ dia mbowadiɛka Bible mbala la mbala na? Wɛ ayokondja wahɔ, ndo nde lawɔ ayokondja wahɔ lam’akanande yimba la kɛnɛ kokande ndo wakambande latɔ lo lɔsɛnɔ lande.​—Eny. 1:3.

L’edjedja ka wonya, wɛ koka ndjoyadjɛ eyango ɛmɔtshi wa lânde lo kɛnɛ kendana la wadielo ayɛ wa Bible. Eyango ɛmɔtshi l’atei awɔ koka ndjokokonya dia wɛ shihodia woho wɔtɔnɛ tenyi diotshikitanyi dia lo Bible. Naka Bible kayɛ kekɔ la waa rɛferansɛ, kete vɔ koka kotoma l’awui wakete ndo l’ɛkɔndɔ wendana l’awui akɔ. Vɔ koka kokimanyiya dia wɛ mbishola awui wakayokonyaka l’ofundelo w’esambo wotshikitanyi ndo wa mikanda wakafundama oma le apɔstɔlɔ waki Yeso Kristo. Étude perspicace des Écritures mbishaka elembetshiyelo w’eshika lo kɛnɛ kendana la anto, ahole, ndo la waonga watɛkɛtawɔ lo Bible. Kartɛ yele lɔkɔ kotolaka yambalo lo ekotshamelo ka prɔfɛsiya ya lo Bible, mɛnyaka nkumi ya dikanga ndo amvutshi wakasɛnaka l’etena kâmɛ, ndo mbishaka adatɛ wɔtɔnɛ yema l’awui efula watɛkɛtama lo Bible.

Naka wɛ kana yimba la kɛnɛ kadiayɛ, kete wɛ ayoka bonde kakatombe akambo amɔtshi l’atei w’ekambi waki Nzambi. Wɛ ayoshola nto bonde kakatshela Jehowa ekambi ande akambo lo yoho yakandatshela. Wɛ ayɛna woho wasɛdingola Jehowa awui wasala mandji y’ana w’anto, ndo anto k’anto. Dui sɔ diayokosha shɛnɔdi y’efula lo kɛnɛ kendana la woho wɛnande akambo.

Wɛ ayɔngɛnangɛna ɛkɔndɔ wa lo Bible efula naka wɛ ayɔsa dia wɛ ekɔ lo mɛna dihole diakete awui akɔ. Kartɛ ya wedja watɛkɛta Bible mɛnyaka ahole ndo otale wakangana ahole akɔ. Oko ɛnyɛlɔ, suke la dihole diakɔna diakatenyanya ase Isariyɛlɛ Ndjale ka Beela? Nkɛtɛ ya Daka yaki la woke wa ngande? Kilɔmɛtɛlɛ ngana yakakindola Yeso lam’akandakambe olimu ande wa lanɛ la nkɛtɛ? Kakɔna kakasɛdingola Paulo lo nkɛndɔ yande ya misiɔnɛrɛ? Kartɛ la dilembetshiyelo nɛ diendana l’ahole diayetsha wadielo ayɛ oko wɛ ekɔ lo mɛna woho wasalema akambo akɔ. Lende akokayɛ tana kartɛ ya wedja watɛkɛtama lo Bible na? Mɔtshi yekɔ lo Les Saintes​—Écritures Traduction du monde nouveau. Dibuku Perspicace diekɔ la kartɛ oko 70 ndo ɛndɛksɛ wa kartɛ l’ekomelo ka vɔlimɛ ya ntondo. Kamba la Index des publications de la Société Watch Tower dia mbeya lɛnɛ ele kartɛ kina. Naka wɛ bu l’abuku anɛ, kete kamba la kartɛ yatondjawɔ lo Tshoto y’Etangelo dia yɔ kokimanyiya lo wadielo ayɛ wa Bible.

L’Afundelo w’ase Hɛbɛru, Nkumekanga Davidi akatombola Jehowa ate: “We [Nzambi], ndi tukanyi taye le mi dimena li! Ndi efula keli wuki ato li!” (Osam. 139:17) L’Afundelo w’Akristo w’ase Ngirika, ɔpɔstɔlɔ Paulo akatombola Jehowa nɛ dia Nde ‘akahɛtsha osase l’etema aso lo tosha ewo ka lotombo kaki Nzambi oma lo tshimbo ya Kristo.’ (2 Kor. 4:6) Davidi nde la Paulo wakasɛnɛ lo ntambe yotshikitanyi; koko vɔ akɔ ahende wakangɛnangɛnaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Wɛ lawɔ ayokoka ngɛnangɛna Ɔtɛkɛta wa Nzambi naka wɛ ndjatshungolɛ etena ka mbadia kɛnɛ tshɛ kambokosha Jehowa oma lo tshimbo y’Ɔtɛkɛta ande wakasambiyama.