Wadielo wa Bible wekɔ la wahɔ ndo mbishaka ɔngɛnɔngɛnɔ

‘Wɛ pombaka . . . mbowadiaka ndo la yanyi ndo l’otsho.’​—JASHUA 1:8.

1. Naa ɛlɔlɔ ɛmɔtshi waya oma lo wadielo lo tshɛ kawɔ, ndo djekoleko oma lo wadielo wa Bible na?

MBADIA awui w’ohomba ekɔ oyango wa dimɛna. Montesquieu (Charles-Louis de Secondat), filozofɛ ndo ose pɔlitikɛ ɔmɔtshi la la France akafunde ate: “Le mi, wekelo wokongaka nshi tshɛ okanga woleki dia ndɔshana l’ɔlɛmbɛlɔ wa lo lɔsɛnɔ. Ndoko okiyanu ɔtɔi wakomɛ wele endaka lambadia wonya wa ntango w’otondo ko hadjayoki dimɛna.” Lo yoho yoleki tshɛ, dikambo sɔ diekɔ mɛtɛ lo kɛnɛ kendana la wadielo wa Bible. Omembi w’esambo akate oma l’ekimanyielo ka nyuma k’ekila ate: “Olembe wa [Jehowa] eli ololo tshe, vo watululaka [anima]; aui wa [Jehowa] weli shikaa, watushaka enginya yimba. Adjangu wa [Jehowa] weli usimbwi, watongenyangenyaka utema.”​—Osambu 19:7, 8.

2. Bonde kakakokɛ Jehowa Bible l’edja k’ɛnɔnyi, ndo alongamɛnde di’ekambi ande sala la tɔ?

² Oko wende Kiɔkɔ ya Bible, Jehowa Nzambi akakikokɛ l’edja k’ɛnɔnyi nkama wakatalɔshama oma le atunyi atɔ, oyadi w’ase ɛtɛmwɛlɔ kana w’anto k’anto. Lam’ele lolango lande ele dia ‘weho w’anto tshɛ shimbamɛ ndo koma l’ewo k’oshika k’akambo wa mɛtɛ,’ nde akasale woho w’Ɔtɛkɛta ande kokanɛ le anto tshɛ. (1 Timote 2:4) Fɔnyamaka dia yɛdikɔ yele oko pursa 80 y’anto wadjasɛ lanɛ la nkɛtɛ, kokaka munandama naka sho kamba l’ɛtɛkɛta 100. Koko, Bible k’otondo tanemaka l’ɛtɛkɛta 370, ndo tenyi diatɔ kokaka mbadiema l’ɛtɛkɛta ndekana 1860. Jehowa nangaka di’ekambi ande mbadia Ɔtɛkɛta wakinde. Nde tshɔkɔlaka ekambi ande wadja yimba l’Ɔtɛkɛta wakinde, eelo, wanɛ wadia ɔtɛkɛta akɔ lushi la lushi.​—Osambu 1:1, 2.

Emendji nɔmbamaka dia mbadiaka Bible

3, 4. Jehowa akandalɔmbɛ nkumi ya dikanga ya l’Isariyɛlɛ, ndo ɛkɔkɔ akɔna wɛnya dia dikambo sɔ mendanaka nto la dikumanyi di’Akristo dia nshi nyɛ?

³ Lam’akandatɛkɛtaka ntondo dikambo di’etena kakahombe wodja w’Isariyɛlɛ nɔmbwama oma le nkumi ya dikanga y’ana w’anto, Jehowa akate ate: “Lam’ayundudjase lu kiti ka diulelu ka diulelu diandi, ndi kayasangweli aui weli lu elembe ene, uma lu buku dieli l’okende w’elombedi w’asi Lewi. Dieli la ndi dia ntshikala la wo la mbâlaka nshi tshe ya lumu landi, dia ndi mbeka mbuka [Jehowa, Nzambi kande] woma, dia nama la ntshaka aui tshe weli lu elembe ene ndu adjangu ane. Ndi atukuyabiya l’utema andi ladiku dia anangu, ndu atuketola lu lunya la pami kana la lomoso uma l’elembe ene.”​—Euhwelu k’Elembe 17:18-20.

⁴ Tolembete ɛkɔkɔ wakatshutshuya Jehowa dia nɔmba nkumekanga tshɛ kakahombe mbolɛ l’Isariyɛlɛ dia mbadiaka dibuku di’ɛlɛmbɛ waki Nzambi lushi la lushi: (1) “dia ndi mbeka mbuka [Jehowa, Nzambi kande] woma, dia nama la ntshaka awui tshe weli lu elembe ene ndu adjangu ane”; (2) “ndi atukuyabiya l’utema andi ladiku dia anangu,”ndu (3) “ndi atuketola lu lunya la pami kana la lomoso uma l’elembe ene.” Kema ndo emendji w’Akristo wa nshi nyɛ nɔmbamaka dia mboka Jehowa wɔma, kitanyiya ɛlɛmbɛ ande, tona dia ndjabiya lâdiko di’anangɛwɔ, ndo mbewɔ di’aha ntakɔ ɛlɛmbɛ wa Jehowa? Mɛtɛ, wadielo wa Bible wa lushi la lushi ekɔ dikambo di’ohomba efula le wɔ oko wakidiɔ le nkumi ya dikanga ya l’Isariyɛlɛ.

5. Kakɔna kele Olui-Walɔmbɔla êke ma la fundɛ waa Kɔmite ya Filialɛ atete edja lo kɛnɛ kendana la wadielo wa Bible, ndo bonde kahomba dikumanyi tshɛ di’Akristo ndjela dako sɔ?

⁵ Dikumanyi di’Akristo dia nshi nyɛ wekɔ l’elimu efula, wakonya wadielo wa Bible dikambo dia wolo le wɔ. Ɛnyɛlɔ oko, wanɛ wakenga Olui-Walɔmbɔla w’Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo ase Kɔmite ya Filialɛ ya l’andja w’otondo wekɔ anto wele l’olimu efula. Koko, mukanda wotome Olui-Walɔmbɔla waa Kɔmite ya Filialɛ tshɛ atete ndok’edja mbikaka epole ɔsɛkɛ l’ohomba wa vɔ monga la mbekelo y’ɔlɔlɔ ya wadielo ndo wekelo wa Bible wa lushi la lushi. Oko wakatɛtɛ mukanda ɔsɔ, wadielo wa Bible ayohamia ngandji kaso le Jehowa, l’akambo wa mɛtɛ, ndo vɔ ‘wayotokimanyiya dia nama mbetawɔ kaso, ɔngɛnɔngɛnɔ aso, ndo tetemala polo ndo l’ekomelo ka lotombo.’ Dikumanyi tshɛ dia lo tshumanelo di’Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ l’ohomba wa dikambo sɔ. Wadielo w’Afundelo wa lushi la lushi ayowakimanyiya dia ‘sala akambo la lomba.’ (Jashua 1:7, 8) Le wɔ, wadielo wa Bible ekɔ ‘ohomba efula dia mbetsha, dia pangwɛ, dia mingola, ndo dia ndowanya lo losembwe.’​—2 Timote 3:16.

Dikambo di’ohomba oyadi le akɛnda kana le epalanga

6. Bonde kakadiaka Jashua ɛtɛkɛta wa l’ɛlɛmbɛ waki Jehowa la dui dia wolo la ntondo ka nkumbo y’Isariyɛlɛ ndo k’angɛndangɛnda wa l’atei awɔ?

⁶ Lo nshi y’edjedja, onto l’onto komongaka la Bible kande hita, diɔ diakɔ diakasalemaka wadielo w’Afundelo la ntondo ka lemba l’anto wotshumanyi. L’ɔkɔngɔ wa Jehowa mbɔlɛndjɛ osomba wa Ai, Jashua akatshumanya nkumbo y’Isariyɛlɛ la ntondo k’Okongo wa Ebalɛ ndo k’Okongo wa Ngɛrɛzimɛ. Oma lâsɔ, Bible kɔndɔlaka ɔnɛ: “[Nde] akali awui tshe w’uma l’elembe, etshoko ndu mananu, uku akawafundama lu buku di’elembe. Nduku diui diakati Mose, diaki Jashua kumbala la ntundu k’ului tshe wa Isariyele, amantu, ana, la angendangenda wakadjashi l’atei awo.” (Jashua 8:34, 35) Akɛnda ndo epalanga, ase Isariyɛlɛ ndo angɛndangɛnda, wakahombaka kɔkɔmiya akambo asɔ l’etema ndo lo timba tawɔ dia mbeya woho wahomba lɔkɛwɔ lawɔ mbaela ɛtshɔkɔ kana mananu oma le Jehowa. Wadielo wa Bible wa mbala la mbala ayotokimanyiya lo dikambo sɔ.

7, 8. (a) Waa na wele oko ‘angɛndangɛnda’ ɛlɔ kɛnɛ, ndo bonde kahombawɔ mbadiaka Bible lushi la lushi? (b) Lo toho takɔna takoka ‘ana watotshitshɛ’ wele l’atei w’ekambi wa Jehowa ndjela ɛnyɛlɔ kaki Yeso?

⁷ Ɛlɔ kɛnɛ, miliyɔ y’ekambi wa Jehowa wekɔ oko ‘angɛndangɛnda’ asɔ lo yoho ya lo nyuma. Lo nshi yakete, vɔ wakasɛnaka lo ndjela akambo wa l’andja ɔnɛ, koko vɔ wakatshikitanya nsɛnɔ yawɔ. (Efeso 4:22-24; Kolosai 3:7, 8) Lushi tshɛ vɔ pombaka mbohɔka ɛlɛmbɛ waki Jehowa wendana l’ɔlɔlɔ ndo la kɔlɔ. (Amose 5:14, 15) Wadielo w’Ɔtɛkɛta waki Nzambi wa lushi la lushi mbakimanyiyaka dia sala dikambo sɔ.​—Heberu 4:12; Jakoba 1:25.

⁸ L’atei w’ekambi waki Jehowa, tekɔ nto l’‘akɛnda’ efula wambetshamaka ɛlɛmbɛ waki Jehowa oma le ambutshi awɔ, koko wekɔ l’ohomba wa shihodia vamɛ mɛtɛ ka lolango lakinde. (Romo 12:1, 2) Ngande wakokawɔ shihodia lolango laki Nzambi na? L’Isariyɛlɛ, wakadjangɛ ɛlɔmbɛdi la dikumanyi ɔnɛ: “Kanyalaki elembe ene la ntundu k’asi Isariyele tshe dia vo mbuka. Kanyusanganya antu, apami, amantu, ana wa tshitshe, la angendangenda wudjashi l’atei w’esumba anyu, dia vo mbuka la mbeka lama mbuka [Jehowa, Nzambi kanyu] woma, la dia nama ololo dia ntsha awui tshe w’elembe ene. Ku an’awo wahatalimbitela, wayuka ndu wayeka lama mbuka [Jehowa, Nzambi kanyu], woma.” (Euhwelu k’Elembe 31:11-13) Oko wakinde l’ɛse k’Ɛlɛmbɛ, lam’akinde l’ɛnɔnyi 12, Yeso akɛnya mposa k’efula kaki lande ka shihodia ɛlɛmbɛ waki She. (Luka 2:41-49) L’ɔkɔngɔ diko, nde akayongaka la mbekelo ka mpokamɛka ndo ka mbadiaka Afundelo lo shinangɔnga. (Luka 4:16; Etsha 15:21) Ɛlɔ kɛnɛ, ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka keketshamaka dia ndjela ɛnyɛlɔ kaki Yeso lo mbadiaka Ɔtɛkɛta waki Nzambi lushi la lushi ndo lo mbɔtɔka mbala la mbala lo nsanganya lɛnɛ adiawɔ Bible ndo akiekawɔ.

Wadielo wa Bible pombaka mbeta lo dihole dia ntondo

9. (a) Bonde kahombaso sɔnaka awui wadiaso? (b) Kakɔna kakate ɔnɛ lakatatɛ tondja periodikɛ kɛnɛ lo kɛnɛ kendana la dihomɔ diatokimanyiya dia mbeka Bible?

⁹ Sɔlɔmɔna, Nkumekanga ka lomba akafunde ate: “Efundelu k’abuku hashili; wekelu efula nkomolaka dimba.” (Undaki 12:12) Sho kokaka kotsha nto ɔnɛ wadielo w’efula k’abuku watondja ase andja ɔnɛ ɛlɔ kɛnɛ halɛndja tsho demba koko, kokaka tokadja wâle lo yimba. Ɔnkɔnɛ, ekɔ ohomba sɔnaka kɛnɛ ka mbadia. Lâdiko dia wadielo w’ekanda watokimanyiya dia mbeka Bible, sho pombaka mbadiaka ndo tshondo ya Bible. Onto la ntondo lakamɛ tondja periodikɛ kɛnɛ, akafundɛ ambadi atɔ ate: “Tanyohɛke pondjo dia Bible mbele Ɛnyɛlɔ kaso, ndo oyadi abuku wayotosha Nzambi, vɔ hawokokaki pondjo mbɔsa dihole dia Bible.”a Oma lɔkɔ, kânga mbahatahombe mɔnyɔla ekanda walembetshiya awui wa lo Bible, sho pombaka mbadiaka tshondo ya Bible.

10. Ngande waka ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ,’ epole ɔsɛkɛ l’ohomba wa wadielo wa Bible?

¹⁰ Lo mɛnya ohomba wa dikambo sɔ, aya ɛnɔnyi efula wele ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ akadje wadielo wa Bible l’ekongelo ka Kalasa k’Olimu wa Teokrasi l’etshumanelo tshɛ. (Mateu 24:45) Ekongelo ka nshi nyɛ ka wadielo wa Bible kimanyiyaka onto dia shidiya kiada l’ɔkɔngɔ wa suke l’ɛnɔnyi esambele. Ekongelo kɛsɔ kekɔ ohomba le anto tshɛ, djekoleko le eyoyo wele watashidiyaka mbadia Bible k’otondo kânga mbala ɔtɔi. Wanɛ wɔtɔ lo Kalasa ka Ngiliyadɛ dikambo di’olimu wa misiɔnɛrɛ ndo lo Kalasa k’Olowanyelo w’Ekambi ndo ase Bɛtɛlɛ w’eyoyo nɔmbamaka dia mbadia Bible k’otondo l’ɔkɔngɔ w’ɔnɔnyi ɔtɔi. Oyadi ekongelo kakɔna kayelayɛ lo wɛmɛ kana lo nkumbo, tɔ kɔlɔmbaka dia mbetsha wadielo wa Bible lo dihole dia ntondo.

Mbekelo yayɛ ya wadielo ɛnyayɔ?

11. Ngande ndo lande na kahombaso mbekaka ɔtɛkɛta waki Jehowa lushi tshɛ?

¹¹ Naka wɛ ekɔ l’okakatanu dia nɛnya ekongelo kayɛ ka wadielo wa Bible, kete sunganaka wɛ ndjambola wate: ‘Shɛngiya yakɔna yele la mbekelo yami ya wadielo kana wendelo wa televiziɔ lo akoka ami wa mbadia Ɔtɛkɛta waki Nzambi na?’ Ohɔ kɛnɛ kakafunde Mɔsɛ​—ndo kakayovusolaka Yeso​—ɔnɛ “Untu hayala la lumu ne dia ma tu, keli ndi mbeyaka ndjala la lo, ne dia aui tshe watumba uma l’unyo [wa Jehowa].” (Mateu 4:4; Euhwelu k’Elembe 8:3) Oko weso l’ohomba wa ndɛka mma lushi tshɛ latahotɔka lɔnɛ l’oyango wa monga la demba dia wolo, woho akɔ wamɛ mbeso l’ohomba wa mbɔtshiyaka tokanyi ta Jehowa lo timba taso lushi la lushi dia nama lonyuma laso. Sho kokaka mbeya tokanyi taki Nzambi lushi tshɛ lo mbadiaka Afundelo.

12, 13. (a) Ngande wakɛnya Petero woho wa mposa k’efula k’Ɔtɛkɛta waki Nzambi kahomba monga la so na? (b) Naa yoho yakakambe Paulo l’ɛnyɛlɔ ka awɛlɛ yotshikitanyi la yoho yakakambe la Petero na?

¹² Naka sho ngɛnangɛnaka Bible, ‘aha oko ɔtɛkɛta w’anto, koko, oko mɛtɛ tshondo y’ɔtɛkɛta waki Nzambi,’ kete tayokotwama oya le tɔ, oko watɔlɔmbaka ɔn’ashashi diwɛlɛ dia nyango. (1 Tesalonika 2:13) Ɔpɔstɔlɔ Petero akasale wɛdikelo ɔnɛ, lo funda ɔnɛ: “Nyuyali uku ana wutshiwo kakiane. Nyulangi awele wa diui di’ololo diaha la lukesu, dia nyu mbula lu diui ne edja ndu nyayutana panda; ne dia nyambunganela memakana ka Khumadiondjo.” (1 Petero 2:2, 3) Naka mɛtɛ shamɛ tambosuya dia ‘Nkumadiɔndjɔ ekɔ ngandji,’ kete tayonga la mposa k’efula ka mbadiaka Bible.

¹³ Tayɛna dia lo divɛsa nɛ Petero akakambe l’awɛlɛ lo yoho yotshikitanyi la woho wakakambe ɔpɔstɔlɔ Paulo l’awɛlɛ. Le ɔn’ashashi, awɛlɛ kotshaka ehomba ande w’olelo tshɛ. Ɛnyɛlɔ kaki Petero mɛnyaka dia Ɔtɛkɛta waki Nzambi ekɔ la kɛnɛ tshɛ kele laso ohomba dia ‘kondja panda.’ Paulo lo wedi ande, kambaka l’awɛlɛ dia mɛnya mbekelo ya kɔlɔ y’olelo yele l’anto amɔtshi wayata dia waya epalanga lo nyuma. Lo mukanda ande le Akristo w’ase Hɛbɛru, Paulo akafunde ate: “Kuyanga etena kambeta ka nyu ndjala embetsha, nyu nyambuhumba ukina nyetsha akambu w’etatelu k’aui wa [Nzambi] ntu, ndu nyambuyala uku wane wahumba awele, aha mbu ya nde ya wulu. Ne dia untu tshe laloma awele, atekelaka diui dia akambu w’ololo; ne dia ndi eki ona ashashi. Keli mbu ya nde ya wulu ndjalaka ne dia etshundju w’antu, wane wambekela, la wambuyala la tumba ta ntshikitanya ololo la kolo.” (Heberu 5:12-14) Sho kokaka pamia akoka aso w’ekanelo ka yimba ndo nomialomia nsaki kaso k’akambo wa lo nyuma, naka tayadiaka Bible la yambalo tshɛ.

Woho wa mbadiaka Bible

14, 15. (a) Naa diɛsɛ diatosha ɔnɛ lele Kiɔkɔ ya Bible? (b) Ngande wakokaso kondja wahɔ oma lo lomba laki Nzambi? (Sha bɛnyɛlɔ.)

¹⁴ Wadielo wa Bible woleki dimɛna, tatɛka la dɔmbɛlɔ. Dɔmbɛlɔ ekɔ diɛsɛ dia woke efula. Ekɔ oko wɛ ambotatɛ la mbadia dibuku dimɔtshi diele l’awui w’ohomba efula ko wɛ ɔlɔmba ekimanyielo le kanga dibuku diakɔ woho wa nde kokimanyiya dia wɛ shihodia awui walangayɛ mbadia. Dikambo sɔ kokaka kokondjiyɛ wahɔ efula mɛtɛ! Jehowa ɔnɛ lele Kiɔkɔ ya Bible, koshaka diɛsɛ sɔ. Onto ɔmɔtshi la l’olui walɔmbɔla wa lo ntambe ka ntondo akafundɛ anango ate: “Naka omotshi ambuhumba [lomba], ndi alombe [Nzambi], katushaka antu tshe diango la lukahu, hâhangwela, ku ndi ayuwusha[lɔ]. Keli ndi alombe la mbetawo, aha la tamu.” (Jakoba 1:5, 6) Olui-Walɔmbɔla wa nshi yaso nyɛ tokeketshaka mbala la mbala dia sho ndjashaka lo wadielo wa Bible.

¹⁵ Monga la lomba kɛdikɛdi mbeya kamba l’ewo kele laso. Ɔnkɔnɛ, la ntondo ka mbifola Bible kayɛ, lɔmba Jehowa dia nde kokimanyiya woho wa wɛ mbishola l’ekimanyielo ka wadielo ayɛ, awui wahombayɛ kamba lawɔ lo lɔsɛnɔ layɛ. Oma lâsɔ ko wɛ kakatanya akambo w’eyoyo wamboyoshola la wanɛ wokoyeyaka oma k’edjedja. Ɔtɔnganyiyawɔ kana djawɔ l’ɔnɔngɔ ‘w’awui w’ɔlɔlɔ’ wamboyeyaka. (2 Timote 1:13) Kana yimba l’ɛkɔndɔ w’ekambi wa Jehowa wa lo nshi yakete, ndo yambola kɛnɛ kohoyokoka ntsha otondongaka wɛ mbakatanema l’akambo wakahomana la wɔ.​—Etatelu 39:7-9; Danyele 3:3-6, 16-18; Etsha 4:18-20.

16. Naa alako w’eshika wambowotosha dia tokimanyiya dia sho ndeka kondja wahɔ oma lo wadielo wa Bible ndo dia mbetsha wadielo dui di’ohomba?

¹⁶ Tadiake tsho l’oyango wa shidiya lofulo lɔmɔtshi l’akatshi ko pe. Yatshungwɛ etena k’ɔlɔlɔ. Kanaka yimba la kɛnɛ keyɛ lo mbadia. Naka wɛ hoke dikambo dimɔtshi dimɛna, kete enda lo wa rɛferansɛ, naka wekɔ lo Bible kayɛ. Ko naka polo ndo lâsɔ, wɛ atamane dikambo diakɔ fundo, odifunde lo kiatshi dia wɛ ndjotsha eyangelo ekina l’ɔkɔngɔ. Wonya watayadia, dja djembetelo l’avɛsa wayoyolanga ndjowaohɔka kana sangola avɛsa akɔ. Wɛ kokaka nto kotsha nɔtɛ yakiyɛ hita ndo funda waa rɛferansɛ l’omamu wa dikatshi. Lo kɛnɛ kendana l’avɛsa amɔtshi wɛnayɛ wate vɔ mbeyaka ndjonga ohomba lushi lɔmɔtshi oyadi l’olimu ayɛ w’esambishelo kana wa wetshelo, ko wɛ funda tɔtɛkɛta toleki ohomba ta l’avɛsa akɔ ndo yanga lo ɛndɛksɛ w’ɛtɛkɛta wa lo Bible wele la koma ya Bible.b

Etɛ wadielo wa Bible dikambo di’ɔngɛnɔngɛnɔ

17. Bonde kahombaso ngɛnangɛna wadielo wa Bible?

¹⁷ Omembi w’esambo akatɛkɛta di’onto l’ɔlɔlɔ “atongenangenaka lu elembe wa [Jehowa]; [ndo nde] atukanaka yimba dia elembe ako ndu la yanyi ndu l’utshu.” (Osambu 1:2) Wadielo aso wa Bible wa lushi la lushi hawohombe monga dui dia wotsho koko di’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ. Yoho mɔtshi ya mbetɛ wadielo ɔsɔ dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ ele mbeya ohomba w’awui akɔ weyɛ lo mbeka. Sɔlɔmɔna, Nkumekanga ka lomba akafunde ate: “Untu lambukundja yimba eli la ongenongeno . . . Mbuka yayo, yeli mbuka y’ongenongeno, ndu tuwuka tayo teli ki. Yo yeli utamba a lumu le wane watuyekamaka. Untu tshe latutshikalaka la yo, watuwetaka vati: Kanga ongenongeno.” (Tukedi 3:13, 17, 18) Sunganaka mɛtɛ dia sho mbidja welo dia kondja lomba, nɛ dia mboka yalɔ mbishaka onto ɔngɛnɔngɛnɔ, wɔladi, ndo l’ekomelo lɔsɛnɔ.

18. Kakɔna kele ohomba nto lo dikambo dia wadielo wa Bible, ndo kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?

¹⁸ Eelo mɛtɛ, wadielo wa Bible wekɔ la wahɔ ndo mbishaka ɔngɛnɔngɛnɔ. Ko onde tshɛ kɛsɔ? Aya ɛnɔnyi nkama wele anto wa lo Lokristokristo wekɔ lo mbadia Bible, ‘weka paka mbeka tsho koko polo nd’ɛlɔ watakome l’ewo k’oshika k’akambo wa mɛtɛ.’ (2 Timote 3:7) Dia sho kondja elowa w’ɔlɔlɔ oma lo wadielo aso wa Bible, sho pombaka sala wadielo akɔ la kanyi ya kamba l’ewo kayotokondja oma lɔkɔ lo nsɛnɔ yaso ndo kamba latɔ l’olimu w’esambishelo ndo wa wetshelo. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Dikambo sɔ tɔlɔmbaka dia sala la wolo ndo monga la mbekelo y’ɔlɔlɔ ya wekelo, yakoka tela ɔngɛnɔngɛnɔ ndo ɛlɔlɔ, oko wayotodiɛna lo sawo diayela.

[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]

Wembola w’ovuswelo

• Naa dako diakawasha nkumi ya dikanga ya l’Isariyɛlɛ diendana l’emendji ɛlɔ kɛnɛ, ndo lande na?

• Ɛlɔ kɛnɛ waa na wele oko ‘angɛndangɛnda,’ ndo ‘ana watotshitshɛ’ ndo bonde kewɔ l’ohomba wa mbadiaka Bible lushi la lushi?

• Lo toho takɔna t’amɛna tambotokimanyiya ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ dia sho mbadiaka Bible mbala la mbala?

• Ngande wakokaso kondja wahɔ wa mɛtɛ ndo ɔngɛnɔngɛnɔ oma lo wadielo wa Bible?

[Osato wa lo lɛkɛ 19]

Lo yoho ya lânde dikumanyi la dia mbadiaka Bible lushi la lushi.

[Osato wa lo lɛkɛ 18]

Yeso aki la mbekelo ka mbadiaka Afundelo lo shinangɔnga