Kamba dimɛna la diangɔ diɛnama

BONDE kahombayɛ kamba la diangɔ diɛnama lo wetshelo ayɛ? Nɛ dia dikambo sɔ koka kokimanyiya dia mbisha wetshelo wa dimɛna efula. Jehowa Nzambi ndo Yeso Kristo wakakambe la diangɔ diɛnama, ndo sho koka kondja wetshelo oma le wɔ. Naka ɛtɛkɛta sanganyema la diangɔ diɛnama, kete wetshelo ayɛ wayokɛma l’atui ndo wayɛnama la washo. Dui sɔ koka kokimanyiya dia kotola yambalo y’ampokami ayɛ ndo dia keketsha shɛngiya yamonga la wetshelo ɔsɔ le wɔ. Ngande wakokayɛ kamba la diangɔ diɛnama etena kasambishayɛ lokumu l’ɔlɔlɔ na? Ngande wakokayɛ ndjashikikɛ dia wɛ ekɔ lo kamba ladiɔ dimɛna?

Woho wakakambe embetsha woleki weke la diangɔ diɛnama. Jehowa akakambe la diangɔ diɛnama diakoka anto diohɔka esadi dia mbisha wetshelo w’ohomba efula. L’otsho ɔmɔtshi, nde akatondja Abarahama l’andja ndo akawotɛ ate: “Alela l’ulungu, ali toto, naka we mbeyaka ntâla. . . . Ukuku mbayuyala tukanula taye.” (Etat. 15:5) Kânga mbele le onto dui sɔ aki wolo mbetawɔ, Abarahama akanandema efula ndo akonge la mbetawɔ le Jehowa. Mbala kekina, Jehowa akatome Jeremiya otsha lo luudu l’okengi ɔmɔtshi dia tenda woho wakengande diwomba. Wetshelo wahohamɛki ɔsɔ mɛnyaka lowandji lele l’Otungi lâdiko di’anto. (Jer. 18:1-6) Onde Jɔna akakoke mbohɛ wetshelo wa kɛtshi wakawosha Jehowa l’ekimanyielo ka dimɔkɛ diakandatondja? (Jona 4:6-11) Jehowa akatɛ amvutshi ande dia mbewoya nsango ya prɔfɛsiya lo kamba la diangɔ dimɔtshi diakoka. (1 Khum. 11:29-32; Jer. 27:1-8; Ezek. 4:1-17) Diangɔ dia lo tabɛrnakɛlɛ ndo dia lo tɛmpɛlɔ diekɔ bɛnyɛlɔ diatokimanyiya dia shihodia akambo wa mɛtɛ wa l’olongo. (Heb. 9:9, 23, 24) Nzambi akakambe nto la waɛnɛlɔ efula dia mbewoya anto nsango y’ohomba.​—Ezek. 1:4-28; 8:2-18; Etsha 10:9-16; 16:9, 10; Eny. 1:1.

Ngande wakakambe Yeso la diangɔ diɛnama na? Lam’akalange Afarisɛ l’aseka Herɔdɛ mbotadja lo lolimi, Yeso akalɔmbɛ dia vɔ mbosha dɛnariyo dimɔtshi, ko nde akakotola yambalo y’anto oya l’osato waki Kayisa waki l’okenga w’akuta ɔsɔ. Oma lâsɔ, nde akalembetshiya dia pombaka mbisha Kayisa diangɔ dia Kayisa ndo mbisha Nzambi diangɔ dia Nzambi. (Mat. 22:19-21) Dia mbisha wetshelo wɛnya dia sho la dia tombola Nzambi la diangɔ tshɛ diele laso, Yeso akatɛkɛta dia wadi aki odo laki wola lakakimɔ ekenga ehende watotshitshɛ wa falanga lo tɛmpɛlɔ, mbut’ate kɛnɛ tshɛ kaki lande. (Luka 21:1-4) Mbala kekina nde akakambe l’ɛnyɛlɔ k’ɔna dikɛnda lam’akandatɛkɛtaka dia ndjakitshakitsha, nɛ dia ɔna dikɛnda bu la lotamanya. (Mat. 18:2-6) Ndo nto, nde ndamɛmɛ akakɛnɛmɔla dionga dia ndjakitshakitsha lo mbɔtsha ekolo w’ambeki ande.​—Joa. 13:14.

Toho ta kamba la diangɔ diɛnama. Otshikitanyi la Jehowa, sho hatokoke tɛkɛta l’anto l’ekimanyielo ka waɛnɛlɔ. Koko, esato efula watshutshuya anto dia kana yimba tombaka l’ekanda w’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Kamba la wɔ dia kimanyiya anto wele la nsaki dia vɔ monga la kanyi lo woho wayonga Paradiso ka la nkɛtɛ, kakalakema l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Lam’ekayɛ l’onto Bible, wɛ koka kotola yambalo yande oya l’osato ɔmɔtshi wendana la kɛnɛ kekanyu ndo mbɔlɔmba dia nde kotɛ kɛnɛ kɛnande. Woho akɔ mbakasalema lam’akalongola omvutshi Amɔsɛ waɛnɛlɔ ɛmɔtshi, Jehowa akawombola ate: “Amose, kenaye na?” (Am. 7:7, 8; 8:1, 2) Wɛ koka mimbola wembola akɔ wamɛ etena kakotolayɛ yambalo y’anto oya l’esato wele oko dihomɔ diɛnama diakimanyiya dia mbisha wetshelo.

Naka wɛ funda ekambelo w’akumi kana oshidi wele l’adatɛ wɛnya woho wakayahɔnaka akambo amɔtshi w’ohomba, kete dui sɔ koka kimanyiya anto dia vɔ shihodia esadi eto prɔfɛsiya kele oko kɛnɛ kendana la “tena esambeli” ya lo Danyele 4:16 ndo la “mingu esambeli” ya lo Danyele 9:24. L’abuku efula wakamba laso dia mbeka l’anto Bible vɔ kambaka la diangɔ diɛnama dia ngasɔ.

Lo wekelo anyu wa Bible wa lo nkumbo, ɔkɛtshanyelo w’akambo wele oko tabɛrnakɛlɛ, tɛmpɛlɔ ka la Jerusalɛma, ndo wa tɛmpɛlɔ kakɛnyi Ezekiyɛlɛ l’ɛnɛlɔ koka mbokɛma esadi naka nyu kamba l’osato kana la kartɛ kɛmɔtshi. Akambo asɔ koka tanema lo Étude perspicace des Écritures, lo dionelo di’awui wa lo Les Saintes Écritures​—⁠Traduction du monde nouveau​—⁠avec notes et références, ndo lo numɛlɔ yotshikitanyi ya Tshoto y’Etangelo.

Etena kadiayɛ Bible la nkumbo kayɛ, kamba dimɛna la wa kartɛ. Sangɛwɔ woho wakande Abarahama lɔkɛndɔ lande oma la Ura otsha la Harama polo la Bɛtɛlɛ. Sangɛwɔ mboka kakɔshi as’Isariyɛlɛ lam’akawatombe oma l’Edjibito ndo woho wakawande lɔkɛndɔ otsha lo Nkɛtɛ ya Daka. Ɛnya dihole diaki ɛtshi tshɛ ka nkɛtɛ kakawasha nkumbo la nkumbo ka l’Isariyɛlɛ oko okitɔ. Ɛnya woke waki l’ɛtshi ka nkɛtɛ kakalɔmbɔlaka Sɔlɔmɔna. Sangɛwɔ mboka kakɔshi Elidja lam’akandalawɔ oma la Jezirɛlɛ ko mbeta l’oswe wa shɛnga wa Bɛrɛ-shɛba l’ɔkɔngɔ wa Jezabɛlɛ mbânɛ. (1 Khum. 18:46–19:4) Ɛnya ahole waki esomba ndo ngelo yakasambisha Yeso. Sangɛwɔ nkɛndɔ yaki Paulo lo ndjela woho wɔkɔndɔdiwɔ lo dibuku di’Etsha.

Ekɔ dimɛna kamba la diangɔ diɛnama etena kalangayɛ di’ambeki wa Bible nshihodia woho wakɛndakɛnda etshumanelo. Wɛ koka mɛnya ombeki ayɛ ekongelo kɛmɔtshi ka losanganya l’otshimbedi kana la distrikɛ ndo mbolembetshiya woho wa wetshelo walongolaso lo nsanganya shɔ. Anto efula wakatshikala la diambo lam’akawembola Mbalasa ka Diolelo kana filialɛ kɛmɔtshi k’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Ɔnɛ koka monga yoho ya dimɛna ya minya dikanyiyakanyiya diele l’anto lo kɛnɛ kendana l’olimu aso ndo l’oyango w’olimu akɔ. Wonya wembola ombeki ayɛ Mbalasa ka Diolelo, ɛnyande woho wotshikitanyitɔ l’ahole akina w’ɔtɛmwɛlɔ. Lembetshiyande dimɛna dia Mbalasa ka Diolelo bu luudu la kawotake, koko ekɔ dihole dietshamaso. Ɛnyande ahole wombama diangɔ diendana l’olimu aso wa lo sɛkɛ, ɛnyɛlɔ ahole wakahanyaso ekanda, kartɛ k’ɛtshi kaso ka nkɛtɛ, ndo shɛtɛshɛtɛ yadjaso weshasha (yotshikitanyi l’ɛkɔngɔ wasala anto).

Naka nyekɔ la wa bandɛ vidɛo yakatondja Olui-Walɔmbɔla, kete kamba la yɔ dia keketsha mbetawɔ k’anto lo Bible, dia kimanyiya ombeki dia ndeka mbeya olimu wakamba Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo dia keketsha wanɛ wenda bandɛ kakɔ dia mbɔtɔnganyiya nsɛnɔ yawɔ l’atɔndɔ wa lo Bible.

Woho wa kamba la diangɔ diɛnama la ntondo ka nyemba y’anto ya Weke. Diangɔ diɛnama koka monga dihomɔ di’amɛna efula dia wetshelo etena keyɛ la ntondo ka nyemba y’anto naka wɛ nɔngɔsɔla diangɔ diakɔ dimɛna ndo monga l’akoka wa diɛnya. Ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ tondjaka weho wa dihomɔ sɔ diɛnama diotshikitanyi.

Mbala efula, awui wekaso lo Tshoto y’Etangelo wekɔ la diangɔ diɛnama diele oko asango diakoka ɔnɔmbɔdi wa wekelo kamba ladiɔ dia mbika epole ɔsɛkɛ l’akambo w’ohomba. Ɔsɔku mbediɔ ndo l’ekanda wakamba laso lo Wekelo wa Dibuku wa l’Etshumanelo.

Dikongelo dimɔtshi di’asawo wa lo sɛkɛ nɔmbaka dia kamba la diangɔ diɛnama dia nembetshiya akambo amɔtshi. Koko, mbala efula sho kondjaka etombelo w’amɛna efula lo kotola yambalo y’anto lo kɛnɛ kele lo Bible nɛ dia tɔ kekɔ ehomɔ kayotanema l’anya w’ampokami efula. Naka wɛ ambɛna ohomba nembetshiya dui kana awui amɔtshi woleki ohomba wa lo sawo l’ekimanyielo k’osato kana k’ekongelo ka mondo k’awui woleki ohomba, kete tayashikike la ntondo dia kana ndo wanɛ wele l’ɔkɔngɔ wa dihole diasalema losanganya mbayokoka mɛna osato akɔ (kana mbadia) kɛnɛ kele lo dikatshi diakɔ. Pombaka kamba la dihomɔ dia ngasɔ la yambalo tshɛ.

Oyango wele laso lam’akambaso la diangɔ diɛnama etena katɛkɛtaso ndo ketshaso kema dia kɛnya kana mbɔdia anto. Naka wɛ ambokamba l’ehomɔ k’ɔlɔlɔ kɛnama, kete tɔ pombaka keketsha tokanyi takoka tɔtɔmiyama lo yoho ya lânde. Dihomɔ dia ngasɔ mongaka l’oyango w’ohomba efula etena kakokimanyiyadiɔ dia nembetshiya ɛtɛkɛta watɛkɛtama dia vɔ mbokɛma esadi, kana etena kashikikɛdiɔ mɛtɛ ka kɛnɛ kotami. Okambelo wa dimɛna wa l’ɛngɔ kɛnama koka kimanyiya anto dia vɔ kimɛ oyadi ɛngɔ kakakambi layɛ kana wetshelo wakakɛnɛmɔmi oma l’ɛngɔ kakɔ ɛnɔnyi efula.

Atui ndo washo kimanyiyaka anto dia kondja ewo. Ohɔ woho wakakambe Embetsha ehende woleki weke l’andja w’otondo l’awoki asɔ, ndo sala la wolo dia mbaokoya lam’etshayɛ ampokami ayɛ.