Yeso ‘amboshikikɛ losembwe la nkɛtɛ’

1, 2. Etena kakɔna kakomala Yeso ndo lande na?

AKƐNAMAKA dia Yeso aki la nkɛlɛ ndo nde aki l’ɔkɔkɔ w’oshika. Ondo dikambo sɔ kambiyaka nɛ dia Yeso aki la dionga dia lotutsha. (Mateo 21:5) Mɛtɛ, nde aki la ndjakimɛ ka kokele, koko nkɛlɛ kande kaki l’ɔkɔkɔ w’oshika.a Kakɔna kakomadia pami ka wɔladi kaki la ngandji kɛsɔ na? Akambo wa kɔlɔ efula waki komonga la losembwe.

² Yeso akɔsaka tɛmpɛlɔ ka la Jɛrusalɛma la nɛmɔ efula nɛ dia lo nkɛtɛ k’otondo, tɔ keto mbaki dihole diamɛ di’ekila diakawatɛmɔlaka She lele l’olongo. Ase Juda w’oma lo wedja efula wakayaka oma l’etale dia ndjɔtɛmɔla lo dihole sɔ. Ndo ase Wedja wakokaka Nzambi wɔma wakayaka dia ndjosangana lo sɛkɛ dia tɛmpɛlɔ diakalɔngɔsɔma dikambo diawɔ. L’etatelo k’olimu ande, Yeso akɔtɔ lo tɛmpɛlɔ, koko kɛnɛ kakandɛnyi l’etei katɔ akawosha nkɛlɛ k’efula. Lo dihole dia monga dihole di’ɔtɛmwɛlɔ, tɔ kaki oko dihole dia lobingu! Tɔ kakalole l’amundji w’okanda ndo amengodi wa falanga. Lande na kele dui sɔ komonga dimɛna? Le apami asɔ, tɛmpɛlɔ kaki Nzambi kakakome dihole dia mpihaka anto falanga ndo dia mbavaka. Lo woho akɔna?​—Joani 2:14.

3, 4. Woho akɔna wa wovi wakasalemaka lo luudu la Jehowa, ndo Yeso akandasale dia nɔngɔsɔla awui asɔ?

³ Lam’ele ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ wakadje ɔlɛmbɛ dia elambo wa lo tɛmpɛlɔ futamaka paka la woho ɔtɔi oto w’ekenga wa falanga, angɛndangɛnda wakahombaka mengola falanga yakiwɔ dia kondja weho w’ekenga ɛsɔ. Diakɔ diele amengodi wakakitshaka mɛsa awɔ l’etei ka tɛmpɛlɔ dia mengolaka falanga shɔ ko minyaka wahɔ oma lo falanga tshɛ yakawengolaka. Osondjelo wa nyama aki nto okanda okina wakakondjamaka wahɔ efula. Angɛndangɛnda wakakokaka nsomba nyama oma le onto okina l’osomba, koko ekambi wa lo tɛmpɛlɔ wakakokaka ndjotona nyama yawɔ ɔnɛ yɔ bu pudipudi. Koko vɔ waketawɔka nyama yakasombamaka paka l’etei ka tɛmpɛlɔ. Oko waki anto komonga la dihole dikina dia ntshɔ, tena efula amundji w’okanda asɔ wakadjaka eshinga wa wolo efula.b Ɔsɔ komonga tsho okanda wa lokaki, koko aki tshondo ya wovi!

⁴ Yeso takandakoke mbetawɔ akambo wa ngasɔ waki komonga la losembwe. Ɔsɔ aki luudu laki She! Nde akasale lofimbo l’ɛkɔdi ko mbitshanya ngɔmbɛ l’ɛkɔkɔ oma lo tɛmpɛlɔ. Oma laasɔ nde akakadimɔ esadi otsha le amengodi wa falanga ndo akakɔsha mɛsa awɔ. Ohokanyiya woho wakahandjɔnɛ ekenga wa falanga ɛsɔ l’odihe wakasalema l’ave w’ɔsɛlɔ w’alangi alangi! La nkɛlɛ tshɛ nde akatɛ apami wakasondjaka tokudumba ate: “Nyonya diangɔ nɛ oma lanɛ!” (Joani 2:15, 16) Akɛnama dia ndooko onto lakahembe shimba pami ka dihonga kɛsɔ.

She kɔshinde

5-7. a) Lɔsɛnɔ laki Yeso la ntondo ka ndjoyala onto laki la shɛngiya yakɔna lo woho wakandɔsaka losembwe, ndo naa ohomba wa sho mbeka ɛnyɛlɔ kande? b) Kakɔna kakasale Yeso dia ndɔsha akambo waha la losembwe wele Satana kakatshutshuyaka anto dia nsala ndo ngande wayondosala dui so lo nshi yayaye?

⁵ Amundji w’okanda asɔ wakayokalolaka nto. Ɛnɔnyi oko esato l’ɔkɔngɔ, Yeso akayotana nto awui akɔ waamɛ waha la losembwe lo tɛmpɛlɔ, mbala kɛsɔ, nde akohola ɛtɛkɛta wakate Jehowa ndaamɛ dia manya wanɛ waketɛ luudu Lande “wooko w’apɔtwanyi.” (Jɛrɛmiya 7:11; Mateo 21:13) Eelo, etena kakɛnyi Yeso woho wakawavaka anto la lokaki tshɛ ndo wakalanyema tɛmpɛlɔ kaki Nzambi, nde akayaoke paka oko wakayaoke She. Ɔsɔ bu dikambo dia diambo! Nde aketshama oma le She lele l’olongo l’edja ka miliyɔ y’ɛnɔnyi yaheyama mbadia. Etombelo wakonge ele nde akalole la kanyi yaki Jehowa lo dikambo dia losembwe. Nde akakome ɛnyɛlɔ k’oshika ka yokedi yata ɔnɛ ɔna mbudi diwongo, kete nyango kɔshinde. Laasɔ, yoho yoleki dimɛna ya shihodia losembwe laki Jehowa ele mbeka ɛnyɛlɔ kaki Yeso Kristo.​—Joani 14:9, 10.

⁶ Ɔna ɛtɔi laki Jehowa lakandote aki lawɔ etena kakɛnya Satana dia Jehowa Nzambi ekɔ kanga kashi ndo kakandadje taamu lo dikambo dia losembwe l’ɛlɔmbwɛlɔ Kande. Ɔsɔ mɛtɛ aki kashi ka mamba! L’ɔkɔngɔ wa laasɔ, Ɔn’ɔsɔ akayoka nto akambo wa kashi wakate Satana di’ɔnɛ ndooko onto lakambɛ Jehowa la ngandji aha la nyanga dia kondja wahɔ ɔmɔtshi. Akambo wa kashi asɔ wakakiyanya mɛtɛ otema wa losembwe waki Ɔn’ɔsɔ. Nde mɛtɛ akahombe monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula lam’akandeye ɔnɛ dia nɔngɔsɔla akambo waha la losembwe asɔ, nde mbayonga la ɔkɛndɛ woleki woke! (2 Kɔrɛtɔ 1:20) Ngande wayondokotsha ɔkɛndɛ ɔsɔ?

⁷ Oko wakatadiɛnyi lo tshapita 14, Yeso Kristo akakonya Satana ewo lo yoho yoleki tshɛ lo mɛnya kashi kakandate lo dikambo di’olowanyi wa ditongami diaki Jehowa. Lo nsala dikambo sɔ, Yeso akɛnya dia lokombo Nzambi l’ekila mbuta ate, Jehowa, pombaka mbɛdiama oma lo emamatanya tshɛ ndo kashi k’ɔnɛ yoho yande ya kokele ya nɔmbɔla yekɔ kɔlɔ. Oko wende Owandji wa Woke wakadje Jehowa, Yeso ayoshikikɛ losembwe laki Nzambi l’andja w’otondo. (Etsha 5:31) Lɔsɛnɔ lande la la nkɛtɛ nto lakakɛnɛmɔla losembwe laki Nzambi. Jehowa akate dikambo di’ande ate: “Dimi layodja nyuma kami le nde, ndo nde ayewoya wedja kɛnɛ kalembetshiya losembwe.” (Mateo 12:18) Ngande wakakotsha Yeso ɛtɛkɛta ɛsɔ na?

Yeso ambɛnya hwe “kɛnɛ kalembetshiya losembwe”

8-10. a) Ngande wakatshutshuyaka ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ w’ase Juda oma lo mbekelo yawɔ yakawetshaka l’onyɔ lohetsho otsha le anto waki komonga ase Juda ndo otsha le wamato? b) Ngande wakakonya ɛlɛmbɛ wa l’onyɔ ɔlɛmbɛ waki Jehowa wendana la Sabato wotsho w’efula?

⁸ Yeso akalangaka Ɛlɛmbɛ wa Jehowa ndo akasɛnaka lo yoho yɔtɔnɛ lawɔ. Koko ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ wa lo nshi yande wakalembetshiyaka ndo wakakambaka l’Ɛlɛmbɛ ɛsɔ lo yoho ya kɔlɔ. Yeso akawatɛ ate: “Mananu le nyu, afundji la Afarisɛ, nyu akanga wa dungi pende! . . . nyu tonyaka yimba lo awui woleki ohomba wa lo Ɛlɛmbɛ, mbuta ate losembwe, kɛtshi ndo kɔlamelo.” (Mateo 23:23) Mbokɛmaka dia lo dihole dia vɔ mɛnya “kɛnɛ kalembetshiya losembwe” laki Nzambi dimɛna, embetsha w’Ɛlɛmbɛ ɛsɔ wakalishɛka. Tende bɛnyɛlɔ dimɔtshi.

⁹ Jehowa akadjangɛ ekambi ande dia vɔ mangana la wedja w’apanganu wakaadinge. (1 Nkumi ya dikanga 11:1, 2) Koko, ohetoheto wa kɔlɔ waki lawɔ l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ akatshutshuyaka ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ ɛmɔtshi dia mbutɛ anto dia mpetsha onto tshɛ laki komonga ose Juda. Dibuku di’ase Juda dielɛwɔ Mishnah di’ekɔ ndo la ɔlɛmbɛ ɔnɛ: “Hakoke tshika nyama lo lokoto laki ase wedja nɛ dia ondo vɔ koka ndjeyana la nyama yakɔ.” Tokanyi ta kɔlɔ taki lawɔ otsha le onto tshɛ laki komonga ose Juda tɔsɔ komonga losembwe ndo takalanyaka kanyi yaki l’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. (Akambo w’ase Lɛwi 19:34) Ɛlɛmbɛ ekina wakadje anto wakakitshakitshaka wamato. Ɛnyɛlɔ, ɛlɛmbɛ wa l’onyɔ wakataka dia womoto akahombaka kɛndakɛnda l’ɔkɔngɔ koko aha l’omamu w’omɛnde. Aki kɔlɔ dia pami tɛkɛta la womoto l’atei w’anto oyadi kaanga wadɛnde hita! Lam’ele waki oko ɛhɔmbɔ, wamato takiwɔ la lotshungɔ la monga ɛmɛnyi lo kilombo laka lɛɛta. Aki ndo dɔmbɛlɔ dimɔtshi diele apami wakokaka Nzambi losaka lo woho wakiwɔ kombotɔ wamato!

¹⁰ Ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ wakadindjɛka Ɛlɛmbɛ waki Nzambi la lokema l’ɛlɛmbɛ la wadjango waki anto. Ɛnyɛlɔ ɔlɛmbɛ wendana la lushi la Sabato wakasekɛka tsho di’aha kamba olimu lushi lɔsɔ, l’ɔtɛ w’ɔtɛmwɛlɔ, wa wetshelo wa lo nyuma ndo dia momuya, koko Afarisɛ wakakonya ɔlɛmbɛ ɔsɔ wotsho w’efula lo shikikɛ vɔamɛ weho w’elimu wahakoke kambema. Etombelo wakonge ele akambo oko 39 wakɔsama oko elimu, ɛnyɛlɔ: Mina diangɔ kana mbitsha weenga. Akambo asɔ wakonyiyaka ambola waha pe. Naka onto ndjaka tshambi lushi la Sabato, onde nde koka mbɔsama oko ambotsha weenga? Naka onto mpɔlɔla diwambo dia nɔnɔ dia nde ndɛ etena katandakɛndakɛnda l’ekambɔ, kete nde ambona? Onde sakɛ ɔkɔnyi aki olimu? Akambo asɔ waki l’ɛlɛmbɛ wa wolo wolo ndo wa shikaa.

11, 12. Ngande wakɛnya Yeso dia nde kombetawɔka mbekelo yahɔtɔnɛ l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ya waa Afarisɛ?

¹¹ L’akambo asɔ, ngande wakakoke Yeso kimanyiya anto dia mbeya ele losembwe? Oma lo wetshelo ndo lɔkɛwɔ lande, nde akɛnya la dihonga tshɛ dia nde kombokanaka l’ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ ɛsɔ. Tɔsɛdingole wetshelo ande ɛmɔtshi. Nde akanya lokema l’ɛlɛmbɛ lakadje anto lo mbuta ate: “Nyu nyekɔ lo mɔnyɔla ɔtɛkɛta wa Nzambi l’ɔtɛ wa mbekelo yanyu y’ashidi yakawanyotshikɛ.”​—Makɔ 7:13.

¹² Yeso aketsha la dihonga tshɛ dia Afarisɛ wakayakesaka ndo vɔ koshihodiaka kɛnɛ kakalɔmbaka ɔlɛmbɛ wendana la Sabato kaanga yema. Nde akalembetshiya ate Mɛsiya kele “Owandji wa Sabato,” ndo kɛsɔ akawoshaka lotshungɔ la kɔnɔla anto lushi la Sabato. (Mateo 12:8) Dia nde mɛnya dikambo sɔ, nde akasale ahindo wa kɔnɔla anto lo sɛkɛ lushi la Sabato! (Luka 6:7-10) Woho wakandakɔnɔla anto ɔsɔ akɛnya kɛnɛ kayondosala lo nkɛtɛ k’otondo lo nshi y’Ɛlɔmbwɛlɔ kande k’Ɛnɔnyi Kinunu. Ɛnɔnyi Kinunu ɛsɔ ayonga Sabato koleki tshɛ ka diomuyelo le anto wa kɔlamelo l’ɔkɔngɔ wa vɔ diɛnɛ l’edja ka nkama y’ɛnɔnyi wa sui dia pɛkato la nyɔi.

13. Ɔlɛmbɛ akɔna wakatatɛ kitanyiyama l’ɔkɔngɔ w’olimu wa Kristo la nkɛtɛ, ndo ngande wakatshikitana ɔlɛmbɛ ɛsɔ la Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ waki la ntondo kawɔ?

¹³ Yeso akalembetshiya nto kɛnɛ kele losembwe oma l’ɔlɛmbɛ w’oyoyo welamɛ ɔnɛ “ɔlɛmbɛ wa Kristo” wakatatɛ kitanyiyama l’ɔkɔngɔ wa nde nshidiya olimu ande la nkɛtɛ. (Ngalatiya 6:2) Otshikitanyi la ɛlɛmbɛ waki la ntondo kawɔ, mbuta ate Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ, ɛlɛmbɛ ɛsɔ lo tshɛ kawɔ hawotombi oma lo lokema la wadjango wofundami, koko oma l’atɔndɔ. Koko, vɔ wekɔ la wadjango amɔtshi wa shikaa ndo Yeso akelɛ didjango dimɔtshi l’atei awɔ ate “ɔlɛmbɛ w’oyoyo” diakandalɔmbɛ ambeki ande tshɛ dia vɔ mbokana ngandji lam’asawɔ woho wakandaalange. (Joani 13:34, 35) Eelo, ngandji ka ndjahombia kɛsɔ mbakahombe mɛnama le anto tshɛ wakitanyiya “ɔlɛmbɛ wa Kristo.”

Ɛnyɛlɔ ka nsɛna ka losembwe

14, 15. Ngande wakɛnya Yeso dia nde akeyaka elelo wa lowandji lande, ndo dui sɔ toshikikɛka dikambo diakɔna?

¹⁴ Yeso akasale akambo efula lo dihole dia mbetsha tsho akambo wendana la ngandji. Nde akasɛnaka lo ndjela “ɔlɛmbɛ wa Kristo.” Ɔlɛmbɛ akɔ mbakalɔmbɔlaka lɔsɛnɔ lande. Tɔsɛdingole toho tosato takasha Yeso ɛnyɛlɔ dia mɛnya ele losembwe.

¹⁵ Ntondotondo, Yeso akasalaka la wolo tshɛ diaha nsala kɛnɛ kele bu losembwe. Ondo wɛ ambɛna dia efula k’awui wele bu losembwe ndjaka oma lo woho wahalɛnya anto wele bu kokele lowandji lele lawɔ l’ɔtɛ wa lotamanya. Yeso kosala ngasɔ. Lo diaaso dimɔtshi, onto ɔmɔtshi akasukana la Yeso ko akawotɛ ate: “Ombetsha, tɛ ɔnalengo akahane la mi sango.” Nde akawotɛ ate: “Ɔlɔngɔ, akɔna akambidje shushi kana okakitodi lam’asanyu nyu 2?” (Luka 12:13, 14) Shi ɔsɔ ekɔ dui dia diambo? Ndooko onto lakɛdima la Yeso yimba ndo shɛnɔdi lo nkɛtɛ k’otondo; ndo ndooko onto lakalongola efula ka lowandji oko nde oma le Nzambi! Koko, nde akatone dia ndjatambiya lo dikambo sɔ diakinde konongola lotshungɔ la dikandola. Yeso akɛnya okitshakitsha ɔsɔ nunu di’ɛnɔnyi la ntondo ka nde ndjotɔ oko onto etena kakinde ondjelo l’olongo. (Judɛ 9) Woho wakatshike Yeso la okitshakitsha tshɛ dia Jehowa sɔna kɛnɛ kele losembwe mɛnyaka dionga diande dia dimɛna efula.

16, 17. a) Ngande wakɛnya Yeso losembwe lam’akandasambishaka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi? b) Ngande wakɛnya Yeso dia kanyi yande lo dikambo dia losembwe yaki la kɛtshi?

¹⁶ Dikambo dia hende ele Yeso akɛnya ele losembwe lo yoho yakandasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi aha la shɔnɔdi. Nde komonga la shɔnɔdi, ndo akasambishaka weho tshɛ w’anto oyadi akanga w’ɛngɔnyi kana ase wola. Nde komonga oko Afarisɛ waki kombidjaka ase wola la anto k’anto yimba. Vɔ wakelɛka anto asɔ la diɔnyɔ tshɛ ɔnɛ waa ʽam-ha·ʼaʹrets, mbuta ate “ase wodja.” Yeso akalɔngɔsɔla dikambo diaki komonga losembwe sɔ la dihonga tshɛ. Etena kakandasambisha anto lokumu l’ɔlɔlɔ, ndo kakandale la wɔ, kakandawashaka mbo ya ndɛ, kakandaakɔnɔlaka ndo kakandawaololaka oma lo nyɔi, Yeso akakɛnɛmɔla losembwe laki Nzambi lalanga “weho w’anto tshɛ.”c​—1 Timɔte 2:4.

¹⁷ Dui dia sato ele kanyi ya Yeso lo dikambo dia losembwe yaki la kɛtshi k’efula. Nde akadje welo efula dia nkimanyiya atshi wa pɛkato. (Mateo 9:11-13) Nde aki suke dia nkimanyiya anto waki komonga la wolo wa ndjakokɛ. Otshikitanyi l’ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ, Yeso kombetsha anto dia vɔ mpetsha ase Wedja. La kɛtshi, nde akakimanyiya ndo aketsha amɔtshi wa l’atei awɔ kaanga mbakandatomama ntondotondo le ase Juda. Nde aketawɔ nsala dihindo dia nkɔnɔla okambi w’owandji ɔmɔtshi w’alembe w’ase Rɔmɔ lo mbuta ate: “Ndooko onto lamomɛna la mbetawɔ ka wolo ka nganɛ lo Isariyɛlɛ.”​—Mateo 8:5-13.

18, 19. a) Lo toho takɔna takɔshi Yeso wamato la nɛmɔ? b) Ngande wakoka ɛnyɛlɔ kaki Yeso tɛnya diɔtɔnganelo diele lam’asa dihonga la losembwe?

¹⁸ Woho akɔ waamɛ mbele Yeso kombetawɔka yoho yakawɔsaka wamato lo nshi yande. Koko, nde akasalaka kɛnɛ kaki losembwe la dihonga tshɛ. Wamato w’ase Samariya wakɔsamaka mindo oko ase Wedja. Koko Yeso komengenga dia nsambisha womoto l’ose Samariya l’ɛtɛkɔ ka Sukara ndo dia koma polo ndo lo mbitɛ womoto akɔ dia nde aki Mɛsiya wakalakema etena kele ndooko lushi lakandatɛ onto dikambo sɔ ndaamɛ! (Joani 4:6, 25, 26) Waa Afarisɛ wakatonaka dia mbetsha wamato Ɛlɛmbɛ wa Nzambi, koko Yeso aketsha wenya efula ndo akadje welo dia mbetsha wamato amɔtshi. (Luka 10:38-42) Ndo kaanga mbaki mbekelo y’anto yakɛnyaka dia hakoke mbetawɔ dikambo diele wamato ɛmɛnyi, Yeso akasha wamato efula nɛmɔ lo mbasha diɛsɛ dia vɔ monga anto wa ntondo wakawɛnyi l’ɔkɔngɔ wa eolwelo kande. Nde akawatɛ ndo dia ntshɔ tewoya ambeki ande w’apami dikambo di’ohomba efula sɔ!​—Mateo 28:1-10.

¹⁹ Aha la taamu, Yeso akalembetshiya wedja ele losembwe. Mbala efula nde akasalaka dikambo sɔ lo mbidja lɔsɛnɔ la nde hita lo waale. Ɛnyɛlɔ kaki Yeso tokimanyiyaka dia mɛna ɔnɛ dia nsukɛ losembwe la mɛtɛ pombaka monga la dihonga. Diakɔ diasunganande mbelamɛ ɔnɛ “Ntambwɛ ka lo dioho dia Juda.” (Ɛnyɛlɔ 5:5) Tatohɛke dia ntambwɛ ekɔ djembetelo ya losembwe lasalema la dihonga. Kem’edja, Yeso ayela losembwe l’efula lo shikikɛ “losembwe la nkɛtɛ” lo yoho yoleki tshɛ.​—Isaya 42:4.

Nkumekanga Mɛsiya ‘amboshikikɛ losembwe la nkɛtɛ’

20, 21. Lo nshi yaso nyɛ ngande wakeketsha Nkumekanga Mɛsiya losembwe lo nkɛtɛ k’otondo ndo l’etei k’etshumanelo k’Akristo?

²⁰ Tatɛ lam’akandakome Nkumekanga Mɛsiya lo 1914, Yeso ekɔ lo nkeketsha losembwe la nkɛtɛ lo nɔmbɔla okotshamelo wa prɔfɛsiya kande kele lo Mateo 24:14. Ambeki wa Yeso wekɔ lo mbetsha anto wa lo wedja tshɛ akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo dia Jehowa. L’ɛnyɛlɔ ka Yeso, vɔ wekɔ lo nsambisha lo yoho yaha la shɔnɔdi ndo ya losembwe, lo nsala la wolo dia mbisha onto tshɛ, oyadi dikɛnda kana opalanga, kanga ɔngɔnyi kana ose wola, womoto kana pami, diaaso dia mbeya Jehowa lele Nzambi ka losembwe.

²¹ Yeso ekɔ lo nkeketsha losembwe nto l’atei w’etshumanelo k’Akristo kende Owandji. Oko wakadite prɔfɛsiya, nde ekɔ lo mbisha ‘apami wele oko weshasha,’ mbuta ate dikumanyi di’Akristo dia kɔlamelo dialɔmbɔla etshumanelo. (Ɛfɛsɔ 4:8-12) Lam’alamawɔ ɛkɔkɔ wa Nzambi, apami asɔ ndjelaka ɛnyɛlɔ kaki Yeso Kristo ka losembwe. Vɔ mbohɔka nshi tshɛ dia Yeso nangaka di’ɛkɔkɔ ande namema dimɛna, oyadi dihole diele lawɔ, lokumu lele lawɔ, kana ekondjelo kele lawɔ.

22. Ngande wayaoka Jehowa lam’ɛnande woho wambololanɛ akambo waha la losembwe l’andja, ndo ɔkɛndɛ akɔna wakandasha Ɔnande dia nsala lo akambo asɔ?

²² Koko, kema edja Yeso ayoshikikɛ losembwe la nkɛtɛ lo yoho yahatongaka. Awui waha la losembwe wambololanɛ l’andja wa kɔlɔ ɔnɛ. Ɔna tshɛ lavɔ la ndjala ekɔ lo mvɔ l’ɔtɛ w’awui waha la losembwe waheyama, ndjekoleko naka sho kanyiya welo wadjama ndo falanga yatomba dia tshula ekoma ndo dia kotsha nsaki ya lokaki y’anyangi w’ɛngɛnɔngɛnɔ. Miliyɔ y’anto yavɔ ovɔvɔ ɔnɔnyi tshɛ ekɔ l’atei w’awui efula waha la losembwe wotsha Jehowa nkɛlɛ ka losembwe. Jehowa akasha Ɔnande ɔkɛndɛ wa ndɔsha dikongɛ di’otondo dia kɔlɔ nɛ ta dia losembwe ndo wa minya awui waha la losembwe tshɛ lo pondjo.​—Ɛnyɛlɔ 16:14, 16; 19:11-15.

23. L’ɔkɔngɔ wa Aramangɛdɔna, ngande wayodja Yeso losembwe lo pondjo pondjo?

²³ Koko, losembwe la Jehowa hakomɛ tsho lo elanyelo k’akambo wa kɔlɔ. Nde akasɔnɛ nto ɔnande dia monga “Owandji wa ki.” L’ɔkɔngɔ wa ta dia Aramangɛdɔna, Yeso ayoshikikɛ ki lo nkɛtɛ k’otondo ndo ayolɛ lo “tshimbo ya sambo k’ɔlɔlɔ.” (Isaya 9:6, 7) Yeso ayɔngɛnangɛna dia nɔngɔsɔla awui tshɛ waha la losembwe washa anto paa ndo shɔkɔ efula l’andja ɔnɛ. Lo pondjo pondjo, nde ayosukɛ losembwe la kokele laki Jehowa la kɔlamelo tshɛ! Diakɔ diele, ekɔ ohomba efula dia sho tatɛ mbeka nshi nyɛ dia mbokoya losembwe la kokele laki Jehowa. Tende woho wakokaso nsala dikambo sɔ.