Kânga mbanyangaso, tekɔ l’elongamelo

“Shu nangaka nyu mbeya dikambu dia wane wakavu, diaha nyu ndjala la lunyangu uku akina, wane waha la elungamelu.”​—⁠1 TESALONIKA 4:⁠13.

1. Kakɔna kakomɛ anto mbala la mbala?

ONDE wɛ ambovushaka onto ɔmɔtshi lalangayɛ? Oyadi ɛnɔnyi akɔna wele laso, efula ka l’atei aso waki l’ɔkɛi lam’akawashisha onto ɔmɔtshi lôtɔ lawɔ kana ɔngɛnyi awɔ ɔmɔtshi. Ondo onto akɔ aki tshɛso, ombutshi aso, wadiɛso, omɛso, kana ɔn’aso. Lotshundu, hemɔ, la wâle wekɔ lo ndjaka anto mbala la mbala. Diakatanelo, akambo wa ngala, ndo ata kotshɛka anto fɔnu la lonyangu. L’andja w’otondo, yɛdikɔ ya l’atei atei yolekanyi anto miliyɔ 50 wekɔ lo mvɔ ɔnɔnyi l’ɔnɔnyi. L’ɔnɔnyi 1993, anto 140 250 mbakavɔka lushi la lushi lo yɛdikɔ ya l’atei atei. Akambo wasala nyɔi nyangiyaka angɛnyi la ase nkumbo, ndo asolo awɔ kɛtaka efula l’ɔtɛ wambowoshisha onto.

2. Lande na kahasungana ana mvɔ?

² Onde hatokoke mboka ambutshi wa la Californie, lo wodja w’Etats-Unis, kɛtshi, wanɛ wele, la diambo di’efula, wakashisha ɔn’awɔ la omoto laki la diemi, lo wâle ɔmɔtshi wakasalema lo mutuka wa kɔlɔ? Mbala kakɔ ɔtɔi, vɔ wakashisha tshɔi yawɔ y’ɔna omoto ndo ɔna lotoyonga okana awɔ wa ntondo. Om’aki ɔnɛ lakavu akashisha wadiɛnde la ɔn’ande l’enondo la pami kana la omoto. Le ambutshi, mvusha ɔna, oyadi kânga nde eke dikɛnda kana aya opalanga, ekɔ dikambo diahasungana. Ana hawosungana mvɔ la ntondo k’ambutshi awɔ mvɔ. Sho tshɛ nangaka sɛna. Omalɔkɔ, nyɔi ekɔ mɛtɛ otunyi.​—⁠1 Koreto 15:⁠26.

Nyɔi Ambɔtwɛ Nkumbo k’Anto

3. Woho akɔna wakakɛtɛ asolo waki Adama l’Eva lo nyɔi k’Abɛlɛ?

³ Nyɔi la pɛkato wambolɛ oko nkumi ya dikanga l’edja k’ɛnɔnyi oko nunu samalo l’ɔkɔndɔ w’anto, tatɛ oma lam’akatɔmbɔkɔ ambutshi aso wa ntondo, Adama l’Eva. (Romo 5:14; 6:​12, 23) Bible hatotɛ kɛnɛ kakawasale lam’akadiake Kɛna Abɛlɛ w’ɔnango. Mɛtɛ, dikambo sɔ diakahombe mbasha lɔkɔnyɔ la mamba l’otema. Lushi lɔsɔ mbakawɛnyi nyɔi k’onto mbala ka ntondo, nyɔi k’ɔn’awɔ. Vɔ wakɛnyi elowa w’oma l’ɔtɔmbɔkwɛlɔ awɔ ndo w’oma lo woho wakawakambe la lotshungɔ lawɔ la sɔnɔla kɛnɛ kalangawɔ lo yoho ya kɔlɔ. Kânga mbakawewola Nzambi, Kɛna akasɔnɔla dia monga onto la ntondo la ndjaka ɔnango. Sho mbeyaka dia asolo waki Eva wakakɛtɛ heyama lam’akavu Abɛlɛ nɛ dia lam’akandayota Sɛta, nde akate ate: “Nzambi ambotondja osangɔ okina lo dihole di’Abɛlɛ, nɛ dia Kɛna akôdiake.”​—⁠Etatelo 4:​3-8, 25, NW.

4. Lande na kele lokanyi l’ɔnɛ onto ekɔ l’anima wahavu kokoka samba ndoko onto l’ɔkɔngɔ wa nyɔi k’Abɛlɛ?

⁴ Ndo nto, ambutshi aso wa ntondo wakɛnyi ɔnɛ kɛnɛ kakawatɛ Nzambi kekɔ mɛtɛ​—⁠lam’akandawatɛ ɔnɛ: naka nyambɔtɔmbɔkɔ ndo nyamboyala l’ohedia, kete ‘nyayovɔ mɛtɛ.’ Kânga mbakate Satana kashi, akɛnama dia lokanyi l’ɔnɛ onto ekɔ l’anima wahavu kopama l’etena kɛsɔ, diɔ diakɔ diakiwɔ kokoka kondja ndoko esambelo ka kashi oma lɔkɔ. Nzambi akatɛ Adama ate: ‘Wɛ ayokalola lo kɛtɛ, nɛ dia oma lɔkɔ mbakayɔsama. Nɛ dia wɛ ekɔ ditshu, ɔnkɔnɛ wɛ ayokalola otsha lo ditshu.’ Nde kɔtɛkɛta ndoko dui lo kɛnɛ k’endana la lɔsɛnɔ la lo nshi yayaye oko wa anima wahavu l’olongo, l’infɛrnɔ, lo Limbes, lo purgatɔriyo, kana lo dihole dimɔtshi. (Etatelu 2:17; 3:​4, 5, 19) Oko wakiwɔ anima wasɛna wakatshe pɛkato, Adama l’Eva wakahombe ndjovɔ ndo ndjoshisha lɔsɛnɔ. Nzambi akasambiyɛ Nkumekanga Sɔlɔmɔna dia nde funda ate: “Wasena mbeyaka vati: Vo wayuvo. Keli wavo haweyi nduku dikambu. Vo kema la difutu. Euhwelu kawo kambushila. Ndu ngandji kawo, luhetshu lawo, ndu okomiya awo ambushilaka edja. Vo hawuyala la etenyi ntu pundju lu kene tshe katutshamaka l’esi ulungu.”​—⁠Undaki 9:​5, 6.

5. Naa elongamelo ka mɛtɛ kele la wanɛ wakavu?

⁵ Ɛtɛkɛta ɛsɔ wekɔ mɛtɛ! Mɛtɛ, akɔna akoka mbohɔ watshɛnde wakavu ambeta ɛnɔnyi kama hiende kana shato? Mbala mɔtshi, hawoyeya ndo waombo awɔ kana wambowanyaka yimba edja efula. Onde dikambo sɔ nembetshiyaka ɔnɛ ndoko elongamelo kele la wakiso wa ngandji wakavu? Kema, aha ɔsɔku. Mata akatɛ Yeso lo dikambo dia Lazaro, ɔnango lakavu, ate: “Dimi mbeyaka nti: Ndi ayulo lu eulwelu ka lushi l’ekumelu.” (Joani 11:24) Ase Hɛbɛru waketawɔka ɔnɛ, lo nshi yayaye, Nzambi ayolola wanɛ wakavu. Koko, dikambo sɔ kombashimbaka dia vɔ monga la lonyangu etena kakawavushaka onto ɔmɔtshi la ngandji.​—⁠Jobo 14:⁠13.

Akanga wa Kɔlamelo Waki la Lonyangu

6, 7. Kakɔna kakasale Abarahama nde la Jakɔbɔ lam’akawavusha anto awɔ?

⁶ Ay’oko ɛnɔnyi nunu nɛi wambeta, lam’akavu Sara, wadi a Abarahama, “Abarahama akɔtɔ dia ndjakiyanya lo dikambo dia Sara ndo dia mbolela.” Okambi wa Nzambi ɔsɔ wa kɔlamelo akakɛnɛmɔla kɛnɛ kaki oma ka tshina diande di’otema lam’akandavusha wadiɛnde la ngandji efula ndo la kɔlamelo. Kânga mbakinde pami la lokombo, nde komboka sɔnyi dia mɛnya lonyangu lande lo sɛkɛ lo kɛdia asɔi.​—⁠Etatelo 14:​11-16; 23:​1, 2, NW.

⁷ Dikambo dia ngasɔ mbakakomɛ ndo Jakɔbɔ. Lam’akandakesama lo mbetawɔ ɔnɛ nyama ka pango akadiaki Yɔsɛfu y’ɔn’ande, kakɔna kakandasale? Sho mbalaka lo Etatelu 37:​34, 35 ɔnɛ: “Jakoba akatshatsha ahondo andi, akalote [dikoto, NW], akaleli on’andi. Ku an’andi w’apami la an’andi w’amantu tshe wakayi la ndjûsamba. Keli ndi akatuni esambelu kawo ata ati: Dimi layutsho l’udimu a pengandu la delu dia on’ami. Ku ndi akaleli on’andi wulu.” Eelo, sunganaka ndo ekɔ dikambo di’oma k’otema le anto dia mɛnya lonyangu lo sɛkɛ etena kavɔ onto ɔmɔtshi la ngandji.

8. Woho akɔna wakɛnyaka Ase Hɛbɛru lonyangu lawɔ lo sɛkɛ?

⁸ Ondo anto amɔtshi kokaka kanyiya ɔnɛ lo ndjela ditshelo dia nshi nyɛ kana dia lo lɛkɛ lodjashiwɔ, kɛnɛ kakasale Jakɔbɔ dia mɛnya lonyangu lande kakatambe olelo. Koko, Jakɔbɔ akodiama l’eleko kotshikitanyi ndo la mbekelo yotshikitanyi. Woho wakandɛnya lonyangu lande lo sɛkɛ​—⁠lo ndɔta dikoto​—⁠ekɔ mbala ka ntondo kakɔndɔla Bible dikambo dia ngasɔ. Koko, oko wɔkɔndwamidiɔ l’Afundelo wa lo Hɛbɛru, anto wakɛnyaka lonyangu lawɔ lo sɛkɛ lam’akawalelaka, lam’akawembaka kembo mɔtshi lo dikambo di’ɔnɛ lambovɔ, ndo lam’akawadjasɛka l’otoko. Mɛtɛ, Ase Hɛbɛru kombokaka sɔnyi dia kɛnɛmɔla lonyangu lawɔ oma ka tshina di’otema.a​—⁠Ezekiyele 27:​30-32; Amose 8:⁠10.

Woho Wakanyangaka Anto lo Nshi ya Yeso

9, 10. (a) Kakɔna kakasale Yeso lam’akavu Lazaro? (b) Kɛnɛ kakasale Yeso tɛnyaka dia nde aki onto la woho akɔna?

⁹ Kakɔna kakokaso mbuta lo dikambo di’ambeki wa ntondo waki Yeso? Ɛnyɛlɔ, lam’akavu Lazaro, akadiyɛnde, Mata la Mariya, wakakɛdia asɔi ndo wakalele nyɔi kande. Kakɔna kakasale Yeso, onto la kokele, lam’akandakome lakawɔ? Joani ekɔ lo kɔndɔla ate: “Lam’akayi Mariya lene aki Jesu, lam’akandawenyi, ndi akako l’ekulu andi. Ndi akawutela ati: Khumadiondjo, utunduyala we aki lindu, tshiki onalingu kumvo. Lam’akawenyi Jesu alela, ndu asi Juda waki la ndi walela, ndi akakhumi l’utema; akanyangi wulu. Ndi akambula ati: Lendi akanyukhunde na? Vo wakawutela vati: Yeti, utendi. [Yeso akakɛdia asɔi, NW].”​—⁠Joani 11:​32-35.

¹⁰ “Yeso akakɛdia asɔi.” Yema y’ɛtɛkɛta ɛsɔ mɛnyaka ngandji kakokaka Yeso anto, kɛtshi kande, ndo saki yande. Kânga mbakandeyaka l’ɔlɔlɔ tshɛ ɔnɛ elongamelo k’eolwelo kekɔ, “Jesu akaleli.” (Joani 11:35) Ɔkɔndɔ akɔ wekɔ lo tetemala mbuta ɔnɛ wanɛ wakɛnaka dikambo diakɔ wakate vɔate: “Nyendi okone [akandokaka Lazaro ngandji]!” Mɛtɛ, naka Yeso, onto la kokele akalele lam’akavu ɔngɛnyi ande, kete ndoko sɔnyi naka pami kɛmɔtshi kana omoto ɔmɔtshi monga la lonyangu ndo ndela ɛlɔ kɛnɛ.​—⁠Joani 11:⁠36.

Elongamelo Kakɔna Kele la Wanɛ Wakavu?

11. (a) Wetshelo akɔna wakokaso kondja oma lo diɛnyɛlɔ dia lo Bible lo kɛnɛ k’endana la delo? (b) Lande keso bu la lonyangu oko wanɛ waha l’elongamelo?

¹¹ Wetshelo akɔna wakokaso kondja oma lo diɛnyɛlɔ sɔ dia lo Bible? Monga la lonyangu ekɔ dikambo diɔtɔnɛ la tokanyi t’anto ndo diasungana, ndo hatohombe mboka sɔnyi dia mɛnya lonyangu laso lo sɛkɛ. Kânga mbakeketshamaso oma l’elongamelo k’eolwelo, nyɔi k’onto la ngandji ekɔ nshi tshɛ oshishelo wa kandji efula, wakɛtsha asolo woho w’anyanya. Nyakokanaka efula ndo nyakɔtɔnɛka l’edja k’ɛnɔnyi efula, ondo l’edja k’akumi w’ɛnɔnyi, koko diokanelo diakɔ diambohembɔ la shashimoya ndo diambokotshika l’ɔkɛi. Mɛtɛ, sho hatonyange oko wanɛ waha l’elongamelo kana oko wanɛ wele l’elongamelo ka kashi. (1 Tesalonika 4:13) Ndo nto, sho hatokesama oma lo lokanyi l’ɔnɛ onto ekɔ l’anima wahavu kana ekɔ lo tetemala sɛna lo tâsangɔ sangɔka. Sho mbeyaka ɔnɛ Jehowa akalake ‘elongo w’eyoyo la kɛtɛ k’oyoyo lɛnɛ ahomba losembwe ndjâla.’ (2 Petero 3:13) Nzambi “ayukitula asoi tshe lu ashu [aso]; nyoi hayuyala ntu, delu hadiuyuyala ntu, kuyanga ndjawi, kuyanga kandji. Akambu wa ntundu wambushila.”​—⁠Enyelo 21:⁠4.

12. Woho akɔna wakɛnya Paulo mbetawɔ kande lo eolwelo?

¹² Elongamelo kakɔna kele la wanɛ wakavu?b Paulo, ofundji w’Okristo, akasambiyamɛ oma le Nzambi dia nde tosha esambelo la elongamelo lam’akandafunde ate: “Utunyi a ndjihelu wayolembiama eli nyoi.” (1 Koreto 15:26) The New English Bible mbutaka ɔnɛ: “Otunyi wa komelo wayolanyema ele nyɔi.” Lande na kakakoke Paulo ndjashikikɛ lo dikambo sɔ? Nɛ dia Yeso Kristo, ɔnɛ lakolɔ oma l’edo, mbakokadimola oya lo Lokristo la mɛtɛ ndo mbakawetsha. (Etsha 9:​3-19) Diɔ diakɔ diakakoke Paulo mbuta nto ate: “Ne dia nyoi akayi uma le untu [Adama], ndu eulwelu k’uma lu nyoi kakayi uma le untu [Yeso]. Ne dia antu tshe watuvokaka uma le Adama, wuhu ako mbayuyala antu tshe la lumu uma le Kristu.”​—⁠1 Koreto 15:​21, 22.

13. Kakɔna kakasale wanɛ wakɛnyi eolwelo ka Lazaro?

¹³ Wetshelo waki Yeso tosambaka efula ndo toshaka elongamelo k’oshika ka lo nshi yayaye. Ɛnyɛlɔ, kakɔna kakandasale lo dikambo diaki Lazaro? Nde akatshu otsha lo diombo, lɛnɛ akawakundɛ odo wa Lazaro ambeta nshi nyɛi. Nde akalɔmbɛ, “lam’akandati osoku, ndi akati la diui dia wulu ati: Lazaro, tumba! One lakavu akatumbi ombami ahondo wa diumbu, ndu l’anya ndu l’ekulu. Elundji kandi kakombami la kitambala. Jesu akawatela ati: Nyuwombole, ndi atshu.” Onde wɛ kokaka kanyiya diambo diakatshikala la Mata nde la Mariya ndo ɔlɔ wakawoke lam’akawendaka dikambo sɔ? Ande woho wakambe asukanyi lam’akawɛnyi dihindo sɔ! Aha la tamu, efula k’anto, wanɛ wakendaka dikambo sɔ wakayala la mbetawɔ le Yeso. Koko, atunyi ande w’ase ɛtɛmwɛlɔ, “wakadji sheki dia mbudiaka.”​—⁠Joani 11:​41-53.

14. Eolweko ka Lazaro aki ɛnyɛlɔ ka tshitshɛ kakɛnyaka dikambo diakɔna?

¹⁴ Yeso akasale eolwelo kɛsɔ kahakoke mbohamɛ lo asho w’anto efula. Tɔ kakɛnyaka lo yɛdikɔ ya tshitshɛ eolwelo ka lo nshi yayaye kakatalakemi ntondo l’etena kɛsɔ, lam’akandate ate: “Tanyambaki dia dikambu so, ne dia etena kambukuka, kayuka wane weli lu waumbu [wohɔma, NW] tshe diui diandi, ku vo wayutumba. Wane wakatshaka ololo, wayulo lu eulwelu ka lumu. Ku wane wakatshaka kolo, wayulo l’elumbwelu.”​—⁠Joani 5:​28, 29.

15. Djembetelo yakɔna yaki la Paulo nde l’Ananiya lo dikambo di’eolwelo ka Yeso?

¹⁵ Oko wakataditɛkɛtshi la ntondo, ɔpɔstɔlɔ Paulo aki la mbetawɔ lo eolwelo. L’ɔkɔkɔ akɔna? Ntondo, wakawelɛka ɔnɛ Saulo, nde akeyamaka efula oko onto la kɔlɔ lakahɛnyahɛnyaka Akristo. Lokombo lande la lokumu lande lakokiyaka ambetawudi wɔma. Ko onde, shi nde mbaketawɔ nyɔi kaki Stefano, omvwedi w’Okristo, lam’akawawoke ave? (Etsha 8:1; 9:​1, 2, 26) Koko, lam’akandatatshɔka otsha la Damasɛkɛ, Kristo lambolɔ akatshutshuya Saulo dia nde kana lomba, lam’akandawetɛ tshungu lo tshanda mɔtshi. Saulo akoke dui dimɔtshi diawotɛ ɔnɛ: “Saulu, Saulu, okoko wana wansuyaye? Ndi akati ati: Khumadiondjo, we na? Ndi akati ati: Dimi Jesu, kasuyaye.” L’etena kakɔ, Kristo akɔ lakolɔ akatɛ Ananiya, ɔnɛ lakadjasɛka la Damasɛkɛ, dia nde ntshɔ otsha lo luudu, lɛnɛ akalɔmbaka Saulo dia nde tôdihola asho. Ɔnkɔnɛ, oma lo kɛnɛ kakâkomɛ vɔamɛmɛ, Saulo nde l’Ananiya waki l’ɔkɔkɔ wa monga la mbetawɔ lo eolwelo.​—⁠Etsha 9:​4, 5, 10-12.

16, 17. (a) Woho akɔna weyaso ɔnɛ Paulo kombetawɔka lokanyi l’Ase Ngirika l’ɔnɛ onto ekɔ l’anima wôtɔ lande lôtɔ ndo wahavu? (b) Naa elongamelo k’oshika katosha Bible? (Heberu 6:​17-20)

¹⁶ Lembetɛ woho wakakadimola Saulo, ɔpɔstɔlɔ Paulo, lam’akinde la ntondo k’Ɔnɔmbɔdi Felika, oko Okristo wahɛnyahɛnyama. Sho mbalaka l’Etsha 24:15 ɔnɛ: “Dimi lambulungamela [Nzambi, NW] . . . Eulwelu k’antu w’ololo la antu wa kolo uma lu nyoi kayuyala.” Mɛtɛ, Paulo kombetawɔka tokanyi t’apanganu w’Ase Ngirika t’ɔnɛ l’ɔkɔngɔ a nyɔi, anima wa lôtɔ wele l’onto tshɔka otsha lo lɔsɛnɔ la l’andja wahɛnama kana la tshina dia kɛtɛ. Nde aki la mbetawɔ lo eolwelo ndo aketshaka anto dia vɔ monga la mbetawɔ lɔkɔ. Dikambo sɔ nembetshiyaka dia, anto amɔtshi wayokondja losha la lɔsɛnɔ lahakomɛki oko ditongami dia lo nyuma l’olongo kâmɛ la Kristo ndo anto akina efula wayolɔ lanɛ lo kɛtɛ ka kokele.​—⁠Luka 23:43; 1 Koreto 15:​20-22, 53, 54; Enyelo 7:​4, 9, 17; 14:​1, 3.

¹⁷ Ɔnkɔnɛ, Bible toshaka daka ndo elongamelo ka mɛtɛ k’ɔnɛ: oma lo tshimbo y’eolwelo, anto efula wayɛnana la wakiwɔ wa ngandji nto la kɛtɛ, koko akambo wayotshikitana efula lɛkɔ.​—⁠2 Petero 3:13; Enyelo 21:​1-4.

Ekimanyielo Kasungana le Wanɛ Wanyanga

18. (a) Ehomɔ kakɔna k’ohomba efula kakatombe lo losanganya la woke laki l’ɔtɛ a dui w’ɔnɛ: “Wɔma wa Nzambi”? (Enda lo kiombokombo.) (b) Kakianɛ, wembola akɔna wahombaso kadimola?

¹⁸ Kakianɛ, tekɔ la suvɛnirɛ ndo la lonyangu. Kakɔna kakokaso sala dia mbikikɛ etena kɛsɔ k’ehemba kambotovusha onto ɔmɔtshi? Kakɔna kakoka anto akina ntsha dia kimanyiya wanɛ wanyanga? Lâdiko dia lâsɔ, kakɔna kakokaso sala dia kimanyiya anto w’etema ɛlɔlɔ wahomana laso l’olimu w’esambishelo, wanɛ wele kema l’elongamelo ka mɛtɛ ndo wele la lonyangu? Esambelo kakɔna nto kakokaso kondja oma lo Bible lo kɛnɛ k’endana la wakiso wa ngandji wakalale djɔ lo nyɔi? Sawo diayela diayotosha alako amɔtshi.

[Footnotes]

Onde Wɛ Kokaka Kadimola?

◻ Lande na kakokaso mbuta ɔnɛ nyɔi ekɔ otunyi?

◻ Lo tena diakafundamaka Bible, woho akɔna wakɛnyaka ekambi wa Nzambi lonyangu lawɔ lo sɛkɛ?

◻ Elomangelo kakɔna kele la wakiso wa ngandji wakavu?

◻ Lande na aki Paulo la mbetawɔ lo eolwelo?

[Caption on page 24]

[Box on page 24]

Ekimanyielo Kasungana le Wanɛ Wanyanga

Lo losanganya la woke laki l’ɔtɛ a dui w’ɔnɛ: “Wɔma wa Nzambi,” losanganya lakasalema l’ɔnɔnyi 1994 la 1995, la Société Watch Tower akatondja biukubuku mɔtshi yele l’ɔtɛ a dui w’ɔnɛ: “Quand la mort frappe un être aimé. Biukubuku shɔ yasha ekeketshelo yakafundama l’oyango wa samba anto wa lo wedja tshɛ ndo w’ɛtɛkɛta tshɛ. Ondo, oko wakayashile diɛna, yɔ yekɔ lo mbisha olembetshiyelo wa wɔdu w’oma lo Bible lo dikambo dia nyɔi la eongelo ka wanɛ wakavu. Kɛnɛ koleki ohomba nto ele, yɔ mbikaka epole ɔsɛkɛ lo daka diaki Nzambi, dia mbolola anto lo paradiso ka pudipudi ka la kɛtɛ, oma lo tshimbo ya Yeso Kristo. Mɛtɛ, yɔ sambaka wanɛ wele l’ɔkɛi. Omalɔkɔ, yɔ pombaka monga ehomɔ k’ohomba l’olimu w’Okristo ndo pombaka kambema olimu dia memula saki k’onto, ɔsɔku mbayonyokondja ambeki wa Bible efula. Wembola wa lo wekelo wakafundama lo woshamu l’atei wa tokombokombo tele otsha l’ekomelo k’etenyi l’etenyi woho w’ovuswelo wa wɔdu w’endana la tokanyi totami lɔkɔ salema kâmɛ l’onto lele l’otema w’ɔlɔlɔ ndo lele l’ɔkɛi.

[Caption]

Lam’akavu Lazaro, Yeso akalele

Yeso akolola Lazaro oma l’edo