Vɔ Wakasale Lolango La Jehowa
Wamboyayola Yeso oko Mɛsiya ndo oko Nkumekanga!
LO NGƆNDƆ ka Nisana nshi 9, l’ɔnɔnyi 33 T.D., Ase Judeya efula wakambe hakoke lam’akawɛnyi olui a woke w’anto wayɔtɔ lo Jerusalɛma, wayadje ndo londjo la mamba. Kânga mbele esangɔ efula vɔ wakɛnaka elui w’anto wayahongomɔ oya l’osomba ɔsɔ la ntondo ka difɛstɔ di’Elekanelo, anto wakaye mbala kɛsɔ wakatshikitana l’akina. Onto lakaleke woke l’atei awɔ aki pami kɛmɔtshi kakahema lâdiko di’ɔna ponda. Pami kakɔ lokombo lande Yeso Kristo; ndo anto wakatâlaka ahɔndɔ la waanga w’atoko la ntondo kande, ko vɔ tahangɔhangɔka vate: “Ozana lee Ɔna Davidɛ! Ɔnɛ layaye lo lokombo l’Owandji! He yaayoo, Ozana l’olongo!” Lam’akawɛnyi olui ɔsɔ w’anto, efula ka wanɛ wakashile la koma la Jerusalɛma wakayala la mposa ka mamba ka vɔ mbɔtɔ l’ɔnɔngɔ awɔ ko tetetaka.—Mateyo 21:7-9, Dyookaneelo dy’oyooyo; Joani 12:12, 13.
Koyanga mbakawoyayolaka l’etena kɛsɔ, Yeso akeyaka ɔnɛ ehemba wekɔ lo mbokongɛ. Kɛdikɛdi, l’ɔkɔngɔ wa nshi tshanu tsho, wakahombe ndjowodiaka paka l’osomba akɔ ɔsɔ! Mɛtɛ, Yeso akeyaka ɔnɛ Jerusalɛma ekɔ ngelo kawohetsha, ndo nde akohɔka dui sɔ lam’akandayalɔngɔsɔlaka dia mbɔtɔ l’osomba ɔsɔ ate kele anto tshɛ wawɛnyi.
Pɔlɔfɛsi k’Edjedja Kambokotshama
L’ɔnɔnyi 518 N.T.D., Zɛkariya akatatshi ɔnɛ Yeso ayɔtɔ lo Jerusalɛma la lotombo. Nde akafunde ɔnɛ: “Ona umuntu a Jerusalema li, udi tukuku t’ongenongeno! Enda khum’ekanga kanyu ambuya uya le nyu. Ndi eko ololo ndu eko la panda. Ndi eko la ndjakitshakitsha, ayahemi ladiku dia punda, ladiku di’ona osongo wa punda. . . . [Nde] ayuta akambu wa ki le wudja. Diulelu diandi diayuyala uma l’ashi a waki pulu l’ashi a waki akina, uma lu Ndjali edja ndu la kuma ya kete.”—Zekariya 9:9, 10.
Lâsɔ wɔtwɛlɔ wa Yeso lo Jerusalɛma lo ngɔndɔ ka Nisana nshi 9 aki ekotshamelo ka pɔlɔfɛsi ka lo Bible. Ɔsɔ komonga dikambo diakayosalemaka osalemasalema, koko wakatadilɔngɔsɔdi dimɛna dimɛna. Lam’akinde l’andja wa Jerusalɛma, yema la ntondo ka nde mbɔtɔ, Yeso akatɛ ambeki ande ahende ate: “Nyutshu utsha la ngelu keledinyu, nyayutana punda ukelekami la on’ato. Kanyuyikelekuli, kanyuyi la yo le mi. Naka untu omotshi ayunyumbula, kanyuwuteli nyati: Khumadiondjo kayihumba. Kem’edja ndi ayuyituma.” (Mateu 21:1-3) Ko lande na kakalange Yeso mbahema lâdiko dia ponda ko mbɔtɔ lo Jerusalɛma, ndo kɛnɛ kakasale olui w’anto kaki la kitshimudi yakɔna na?
Otondo wa Dui Diendana la Lowandji
Esangɔ efula, osato wɛnama la asho tɔtɔmɛka lo yimba ndeka ndo ɔtɛkɛta wa l’onyɔ oto. Diɔ diakɔ diele lo tena dimɔtshi, Jehowa akatɛka amvutshi ande dia vɔ nembetshiya losango lawɔ lo sala ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi dia ndeka mbisha pɔlɔfɛsi yawɔ wotsho. (1 Khumi ya Dikanga 11:29-32; Jeremiya 27:1-6; Ezekiyele 4:1-17) Bɛnyɛlɔ sɔ dia mamba diakɛnamaka la asho diakatshikaka djembetelo ya pondjo lo timba t’anto, koyanga lo timba t’anto wakaleke monga l’etema wa mindo. Lo yoho yakɔ yâmɛ mbakalembetshiya Yeso dui dimɔtshi di’ohomba efula lam’akandahema lâdiko dia ponda ko mbɔtɔ lo Jerusalɛma. Woho akɔna na?
Lo nshi yakafundamaka Bible, wakakambaka la ponda lo akambo w’anto wa weke. Ɛnyɛlɔ, Sɔlɔmɔna akâhema lâdiko dia ‘ponda ka wadi’ kaki she lam’akandatshu dia vɔ tôkita esɔ dia nde monga nkumekanga. (1 Khumi ya Dikanga 1:33-40) Ɔnkɔnɛ, wahemelo wa Yeso lâdiko dia ponda ko mbɔtɔ lo Jerusalɛma akalembetshiyaka ɔnɛ ndamɛ amboyaɛnya dia nde ekɔ nkumekanga.a Kɛnɛ kakasalaka olui w’anto kakakeketsha dui sɔ. Efula k’anto waki l’olui ɔsɔ wakikɔ mɛtɛ Ase Ngalileya; vɔ wakaale ahɔndɔ la ntondo ka Yeso—tshelo shɔ toholaka woho wakawasapola lowandji laki Jehu. (2 Khumi ya Dikanga 9:13) Woho wakawelɛka Yeso ɔnɛ “Ɔna Davidɛ” akashikikɛka ɔnɛ nde ekɔ mɛtɛ la lotshungɔ la monga nkumekanga. (Luka 1:31-33) Ndo woho wakawɔsɛ waanga w’atoko akɛnyaka mɛtɛ ɔnɛ vɔ ndjakitshakitshaka l’ɛse ka lowandji lande.—Ɛdika la Enyelo 7:9, 10.
Ɔnkɔnɛ, olui w’anto wakayɔtɔka la Jerusalɛma lo ngɔndɔ ka Nisana nshi 9 wakɛnya hwe ɔnɛ Yeso mbaki Mɛsiya ndo Nkumekanga kakasɔnama oma le Nzambi. Aha anto tshɛ mɛtɛ mbakangɛnangɛnaka mɛna Yeso lo yoho shɔ. Afarisɛ mbele wanɛ wakalekaka fɔnya ɔnɛ hasungana kânga yema dia Yeso nongola nɛmɔ di’efula dia ngasɔ oko nkumekanga. Ndoko tamu dia vɔ wakatɛkɛtaka ndo la nkɛlɛ lam’akawawotɛ vate: “Umbetsha, uhangweli ambeki aye.” Ko Yeso akawakadimola ate: “Dimi lambunyutela nti: Naka vo wayolembohala, ave wayuhangohango.” (Luka 19:39, 40) Eelo, Diolelo diaki Nzambi mbaki ɔtɛ a dui w’esambishelo ka Yeso. Nde akasambishaka losango lɔsɔ la dihonga, oyadi anto lietawɔ kana kema.
Wetshelo le So
Yeso akahombe monga l’otema wolo dia nde mbɔtɔ lo Jerusalɛma lo yoho yakatatshi omvutshi Zɛkariya. Nde akeyaka ɔnɛ lam’akandasalaka ngasɔ, nde akakutshumbolaka nkɛlɛ k’atunyi ande. La ntondo ka nde mbudɛ l’olongo, Yeso akadjangɛ ambeki ande dia vɔ sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi ndo ‘mbetɛ anto wa lo wedja tshɛ ambeki.’ (Mateu 24:14; 28:19, 20) Di’onto sala olimu ɔsɔ, nde pombaka monga l’otema wolo. Aha anto tshɛ mbangɛnangɛna mboka losango lasambishaso. Amɔtshi hawolidje yimba, akina hawolilange kânga yema. Mandji ya wedja ɛmɔtshi mbidjaka ɛlɛmbɛ wahina olimu ɔsɔ w’esambishelo kana hawolange kânga yema di’olimu ɔsɔ salema.
Koko Ɛmɛnyi wa Jehowa mbeyaka ɔnɛ lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi diakashikikɛma pombaka sambishama, oyadi anto lihokamɛ kana kema. (Ezekiyele 2:7) Lam’atawatetemala ntsha olimu ɔsɔ washimbɛ nsɛnɔ y’anto, vɔ keketshamaka la daka nɛ diaki Yeso: “Nyulungi, dimi leko la nyu nshi tshe, edja ndu ekumelu k’andja.”—Mateu 28:20.
[Footnote]
a Ɔkɔndɔ wa Mako mbutaka nto ɔnɛ ɔsɔ aki ɔsɔngɔ wa ponda “wahatahema untu.” (Mako 11:2) Lâsɔ mɛtɛ, nyama kahawatakambe latɔ lotumu kakalekaka sungana lo akambo w’ekila.—Ɛdika la Walelu 19:2; Euhwelu k’Elembe 21:3; 1 Samuele 6:7.
[Caption]
[Footnotes]