Yanga Dia Monga La Wɔladi A Nzambi Lo Nkumbo
‘Nyu nkumbo ya weho w’anto, nyotombole Jehowa, nyândole wolo ande.’—OSAMBU 96:7.
JEHOWA akatɔngɔla lɔsɛnɔ la nkumbo la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ lam’akandatshukanya pami ka ntondo la omoto la ntondo. Adama mɛtɛ akoke ɔlɔ wa mamba ongo akandɛnya ndo ɔngɛnɔngɛnɔ ande lo kilɛngɛ (poésie) ka ntondo kakafundama, ata ate: “Weka a weka ami one, la umunyi w’emunyi ami one. Vo wayuweta vati: Umuntu, ne dia uma le untu mbosamindi.”—Etatelu 2:23.
2 Lam’akandatonge diwala la nkumbo, Nzambi kokanyiyaka paka dia mbisha anande w’anto ɔngɛnɔngɛnɔ oto ko pe. Nde akalangaka vɔ sala lolango lande. Nzambi akatɛ wadi l’omi wa ntondo ate: “Nyuyali la diwutshi, nyufulaneli, nyuludia kete, nyuyûleli. Nyuleli nsi ya lu ashi a waki, fudu ya l’ulungu la dikendakenda tshe dieli la lumu diakendakenda la kete.” (Etatelu 1:28) Ɔsɔ mɛtɛ aki lotumu la dimɛna efula! Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wotokondja Adama l’Eva vɔ l’ana wakawayotaka l’ɔkɔngɔ otondoyala vɔ akɔ ahende wakasale lolango la Jehowa lo kitanyiyaka awui ande tshɛ lee!
3 Ndo nshi nyɛ nto, ase nkumbo ndekaka ngɛnangɛna efula etena kakimanɛwɔ kâmɛ dia sala lolango la Nzambi. Nkumbo ya ngasɔ yele l’okitanyiya yekɔ mɛtɛ l’elongamelo ka dimɛna efula lo nshi yayaye! Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: ‘Mamema Nzambi ekɔ ohomba l’akambo tshɛ, nɛ dia omamemelo akɔ wekɔ la daka dia lɔsɛnɔ la kakianɛ ndo lɔnɛ lokoya.’ (1 Timote 4:8) Nkumbo yamamema Nzambi mɛtɛ lo lɔsɛnɔ lawɔ kitanyiyaka awui wa lo Bible, Ɔtɛkɛta wa Jehowa, ndo vɔ salaka lolango lande. Nkumbo shɔ nyangaka dia monga la wɔladi a Nzambi ko yɔ kondjaka ɔngɛnɔngɛnɔ lo ‘lɔsɛnɔ la kakianɛ.’
Lɔsɛnɔ la Nkumbo Laya lo Wâle
4 Lo mbuta mɛtɛ, aha lo nkumbo tshɛ mbatanema wɔladi la ɔngɛnɔngɛnɔ. Lo ndjela alapɔlɔ ɔmɔtshi a wekelo wakasale tshunda dimɔtshi dieka lofulo l’anto, tshunda dielɛwɔ ɔnɛ Conseil de la population, jurunalɛ yelɛwɔ The New York Times mbutaka ɔnɛ: “Oyadi lo wedja w’ɛngɔnyi kana wa wola, dikongɛ dia lɔsɛnɔ la nkumbo diekɔ lo tatshikitana woho w’anyanya.” Lo ndjela omoto ɔmɔtshi lakafunde alapɔlɔ akɔ, “kanyi y’ɔnɛ nkumbo ekɔ tshunda dia shikaa ndo diokakatanyi, lɛnɛ akamba papa dia ndeshaka nkumbo ko mama kotshaka ehomba w’ase nkumbo wa l’asolo, ekɔ oko kanyi ya kashi. Akambo wɛnaso nshi nyɛ mɛtɛ ele: amato w’enyemba wôta ana, ofulanelo w’odiakelo w’awala, [ndo] nkumbo ya totshitshɛ, . . . akambo asɔ wekɔ lo salema l’andja w’otondo.” L’ɔtɛ w’akambo wa ngasɔ, miliyɔ ya nkumbo bu shikaa, bu la wɔladi, bu l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo nkumbo efula yekɔ lo pandjɔ. Lo wodja w’Espagne, lofulo l’awala wahandjɔ lakadɛ lo diwala 1 lo 8 l’etatelo k’ɛnɔnyi wa 1990—lofulo lɔsɔ mɛtɛ lambodɛ woho w’anyanya nɛ dia l’ɛnɔnyi 25 wakete la ntondo ka 1990, akikɔ diwala 1 lo 100. Lo wedja wa l’Erɔpɛ, l’Angleterre mbatawɔ ɔnɛ lɛkɔ mboleki awala ndjakema, awala 4 lo 10 pandjɔka. Ndo nkumbo yele paka l’ombutshi ɔtɔi oto yambofulanɛ hakoke lo wodja ɔsɔ.
5 Mɛnamaka di’oko anto amɔtshi nangaka ndjaka awala esadi eto. Lo wodja wa Japon, lokema l’anto kɛlaka otsha lo dihole diosukanyi l’osomba wa Tokyo, dihole dielɛwɔ ɔnɛ: “Tɛmpɛlɔ Kahembola Amama.” Tɛmpɛlɔ kɛsɔ k’Ase Shinto nongolaka alɔmbɛlɔ wasala anto dia ndjaka awala ndo dia pembola woho okina tshɛ wa diokanelo diahawangɛnangɛna. Ɔtɛmɔdi tshɛ fundaka dɔmbɛlɔ diande lo yɛtshi mɔtshi ya dibaya ya ndjɛwɛlɛwɛ, oma lâsɔ ko nde ndjihanɛ l’etei ka lokombo la tɛmpɛlɔ ko nde nɔmba tozambizambi dia tɔ mboka dɔmbɛlɔ diande. Jurunalɛ mɔtshi ya la Tokyo mbutaka ɔnɛ etena kakawahike tɛmpɛlɔ kɛsɔ ambeta oko ɛnɔnyi lokama, “wadi w’amundji w’ekanda w’ɛngɔnyi wa lo ngelo kakɔ wakafundaka alɔmbɛlɔ ɔnɛ kele waomɛwɔ wasɛkɛ eseka awɔ ko kalola le wɔ.” Koko ɛlɔ kɛnɛ, ngala yambokadimɔ, anto efula wolekaka nɔmba dia ndjaka awala l’ɔtɛ wa vɔ kalɔnya la waomɛwɔ kana la wadiɛwɔ. Lâsɔ mɛtɛ, mbokɛmaka hwe ɔnɛ lɔsɛnɔ la nkumbo laya lo wâle l’andja w’otondo. Ko onde Akristo kokaka mamba dikambo sɔ? Bu, nɛ dia Bible tolembetshiyaka lande na kaya ekakatanu wa mamba l’atei a nkumbo nshi nyɛ.
Lande Na Kaya Ekakatanu wa Mamba l’Atei a Nkumbo?
6 Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi waya nkumbo l’ekakatanu wa mamba nshi nyɛ v’ɔnɛ: “Andja w’otondo wekɔ lo lowandji la kanga kɔlɔ.” (1 Joani 5:19, NW) Kakɔna kakokaso nongamɛ oma le kanga kɔlɔ ɔsɔ, Satana Diabolo? Nde ekɔ kanga esehe, kanga lolemi otale, koko hoke ndo sɔnyi. (Joani 8:44) Diɔ diakɔ mɛtɛ diambotambɛ andja ande tshavu lo lokeso ndo l’awui a mindo—akambo wafukutanya lɔsɛnɔ la nkumbo! L’andja w’ɔlɔngɔswamelo wa Nzambi, shɛngiya yaki Satana yekɔ lo nanga nanya diwala, tshunda diakalɔngɔsɔla Jehowa, ndo minya lɔsɛnɔ la wɔladi oma lo nkumbo.
7 Ɔkɔkɔ okina wɛnya bonde kele ekakatanu wa lo nkumbo wekɔ lo mɛnya anto pâ ɛlɔ kɛnɛ fundama lo 2 Timote 3:1-5. Pɔlɔfɛsi kakafunde Paulo lo divɛsa sɔ mɛnyaka ɔnɛ tekɔ lo sɛna lo “nshi y’ekumelu.” Nkumbo hayokoke monga la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka anto wa lɔkɔ ‘ndjâlangaka vamɛ, nangaka okundji, ndjâsɛmaka, ndjambiyaka, tɛnganaka, hawoke awui w’ambutshi awɔ, wekɔ akanga a lɔhɛndɛ, bu la kɔlamelo, bu la lolango l’onto, hawoke di’onto, wekɔ amamanyishi, bu la ndjâkimɛ, wekɔ akanga a ngala, kema la ngandji k’awui w’ɔlɔlɔ, wekɔ afungi, akanga w’ɛtɛ wolo, akanga w’otako, anangi w’ɛngɛnɔngɛnɔ l’ɔtɛ wa vɔ monga anangi wa Nzambi, ndo wekɔ l’efanelo k’anto wamamema Nzambi koko mangunaka nkudu k’omamemelo akɔ.’ Nkumbo hakoke monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ mɛtɛ naka kânga ɔtɔi a l’atei atɔ kema la lolango l’onto kana bu la kɔlamelo. Ngande wakoka lɔsɛnɔ la wɔladi monga lo nkumbo naka ose nkumbo ɔmɔtshi ekɔ kanga ngala ndo hoke di’onto na? Kɛnɛ koleki tshɛ kɔlɔ ele, ngande wakoka wɔladi la ɔngɛnɔngɛnɔ monga lo nkumbo naka ase nkumbo wekɔ anangi w’ɛngɛnɔngɛnɔ l’ɔtɛ wa vɔ monga anangi wa Nzambi na? Waonga asɔ mbele l’ase andja ɔnɛ walɔmbwama oma le Satana. Lâsɔ mɛtɛ, hatokoke mamba lo mɛna ɔnɛ wɔladi la ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo nkumbo aya wolo tanema lo nkumbo lo nshi nyɛ y’ekomelo!
8 Ɔkɔkɔ okina nto wele nkumbo efula bu la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ ele lɔkɛwɔ la kɔlɔ lele l’ana. Lam’akataka Paulo awui wa lo nshi y’ekomelo, nde akatatshi ɔnɛ ana efula wayotona awui w’ambutshi. Ɔlɔngɔlɔngɔ, osekaseka, onde lɔkɛwɔ layɛ kimanyiyaka nkumbo kanyu dia tɔ monga la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ?
9 Ana amɔtshi bu la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ. Ɛnyɛlɔ: yana mɔtshi ya hiami akafundɛ she mukanda ɔnɛ wa kɔlɔ ate: “Naka wɛ hatshwe la mi l’Alexandrie, kete hakofundɛki mukanda nto, hatɛkɛtaki la yɛ nto, hakotɛki nto nte kôtshu la wolo; ndo naka wɛ ambotshɔ wɛmɛ l’Alexandrie, kete hakokimɛki nto lo lonya ndo hakoshaki mɔyɔ nto pondjo. Ngasɔ mbayomosala naka wɛ hatshwe la mi . . . Koko lambokɔlɔmba dia wɛ tomɛmi [dikembe]. Naka wɛ hatome, kete halɔlɛ mma ndo halɔnɔ ashi. Tshɛ kami kengo!” Kema ɔsɔ ekɔ oko ɛtɛkɛta watɔtɛkɛtamaka nshi nyɛ? Eelo, koko mukanda ɔsɔ wakafundɛ yana ya hiami shɔ she akafundama l’Edjibito w’edjedja ambeta ɛnɔnyi ndekana 2000.
10 Dionga dia yana shɔ y’Ose Edjibito kokeketsha wɔladi lo nkumbo kawɔ. Lo nshi nyɛ y’ekomelo, akambo wa kɔlɔ woleki wasɔ la fwa wekɔ lo salema lo nkumbo. Koko kânga mbediɔ ngasɔ, nyu ana, nyu kokaka kimanyiya nkumbo yanyu dia yɔ nyanga dia kondja wɔladi a Nzambi. Lo yoho yakɔna na? Ele lo kitanyiyaka dako nɛ dia lo Bible diata ɔnɛ: “Ana, nyukitanyiya ambutshi anyu lu akambu tshe; dikambu so mbatongenyangenyaka Khumadiondjo.”—Kolosai 3:20.
11 Ayotota lo dikambo dianyu, nyu ambutshi na? Nyokimanyiyake ananyu la ngandji dia vɔ monga ekambi wa Jehowa wa kɔlamelo. Tukedi 22:6 mbutaka ɔnɛ: “Ekiya ona lu mbuka k’ololo kahumbandi ntsho. Ku lam’ayunduyala ekumanyi, ndi hangana uma loko.” Efula k’ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka hawotanganaka oma lo mboka k’ɔlɔlɔ lam’atawole naka vɔ wakakondja wetshelo wa dimɛna w’oma l’Afundelo ndo naka ambutshi awɔ mbashaka ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ. Koko dui sɔ nemanɛka la wetshelo wa dimɛna ndo w’efula w’oma lo Bible, diɔ nemanɛka nto l’otema w’ɔna.
12 Naka ase nkumbo kaso tshɛ wekɔ lo ndjâtshutshuya dia sala lolango la Jehowa, kete mɛtɛ tayonga la wɔladi a Nzambi. Luudu l’Okristo pombaka ndola l’‘angɛnyi wa wɔladi.’ Luka 10:1-6 (NW) mɛnyaka ɔnɛ Yeso akakanyiyaka dikambo di’anto wa ngasɔ lam’akandatomaka ambeki 70 l’olimu w’esambishelo, awatɛ ate: “Lo dihole tshɛ diayonyɔtɔ lo luudu lɔmɔtshi, kanyote ntondo nyate: ‘Wɔladi wayale lo luudu lɔnɛ.’ Ko naka ɔngɛnyi wa wɔladi ekɔ lɔkɔ, kete wɔladi anyu wayoyala le nde.” Lam’atshɔ ekambi wa Jehowa la wɔladi lo luudu la luudu dia tasambishaka ‘lokumu l’ɔlɔlɔ la wɔladi,’ vɔ tayangaka angɛnyi wa wɔladi. (Etsha 10:34-36; Efeso 2:13-18) Lo mɛtɛ, nkumbo k’Okristo koludi l’angɛnyi wa wɔladi pombaka monga la wɔladi.
13 Luudu pombaka monga dihole dia wɔladi ndo dia diomuyelo. Naɔmi, osombe a wad’aki odo, akalongamɛka ɔnɛ Nzambi ayosha Ruta nde la Ɔrɔpa, esekaseka wakatshukama l’anande wakavu, diomuyelo la esambelo katokondjaka onto naka nde ambokondja omi l’ɔlɔlɔ la ngelo ka dimɛna. Naɔmi akate ate: “[Jehowa] kanyutanya ki untu l’untu lu luudu l’umi layutshukana la ndi.” (Ruta 1:9) Lo dikambo dia kɛnɛ kakakombolaka Naɔmi, nomb’ewo kɛmɔtshi akafunde ɔnɛ lo mvudu ya ngasɔ, Ruta nde la Ɔrɔpa “takawahombe monga l’ɛhɛnyɔhɛnyɔ ndo l’ekiyanu. Vɔ wakahombe kondja diomuyelo. Ɔsɔ otonga dihole diakawakoke mbika ngelo, ndo lɛnɛ akahombe mposa yawɔ yakaleke ndola la lolango efula la nsaki yawɔ yakaleke sungana kotshama lo wɔladi. Wotsho w’ɔtɛkɛta wa Hɛbɛru . . . mbokɛmaka hwe lo tɔtɛkɛta tɔfɔnyi tatanema lo [Isaya 32:17, 18].”
14 Nyɛsɔ tênde divɛsa diakɔ sɔ di’Isaya 32:17, 18 (NW). Lɔkɔ sho mbadiaka ɔnɛ: “Lotumu la losembwe la mɛtɛ layoyala wɔladi; ndo olimu wa losembwe la mɛtɛ, ki la lotui tshitshi polo ndo l’etena kaheyama komelo. Eelo, anto ami wayodjasɛ lo edjaselo ka wɔladi, lo mvudu ya shikaa ndo lo ahole wa diomuyelo waha la londjo.” Luudu l’Okristo pombaka monga dihole dia diomuyelo dioludi la losembwe, la ki, la lotui tshitshi ndo la wɔladi a Nzambi. Ko kakɔna kayotosala naka ehemba, ewanu kana ekakatanu ekina wambotomba na? Lâsɔ kete taya l’ohomba w’efula wa mbeya sheke y’ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo nkumbo.
Awui Anɛi w’Ohomba Efula
15 Jehowa Nzambi, Otungi wa nkumbo, mbakɔlɛ nkumbo tshɛ ka lanɛ la nkɛtɛ lokombo. (Efeso 3:14, 15) Lâsɔ wanɛ walanga monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo nkumbo pombaka nyanga alako w’oma le nde ndo mbotombola, oko ɔnkɔnɛ wakasale omembi w’esambu lakate ate: ‘Nyu nkumbo ya weho w’anto, nyotombole Jehowa, nyândole wolo ande.’ (Osambu 96:7) Sheke y’ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo nkumbo yekɔ l’atei wa Bible, Ɔtɛkɛta wa Nzambi, ndo lo kitanyiyaka awui wa lɔkɔ. Nkumbo kakitanyiya awui asɔ ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la wɔladi a Nzambi. Lâsɔ nyɛsɔ tênde awui anɛi oma l’atei w’awui asɔ w’ohomba efula.
16 Dui dimɔtshi mbutamaka ɔnkɔnɛ: Ndjâkimɛ ekɔ ohomba efula dia wɔladi a Nzambi monga lo nkumbo. Nkumekanga Sɔlɔmɔna akate ate: “Untu [“lahakengɛ yimba yande,” NW], eli uku usumba wambuhandjo, waha la lukumbu.” (Tukedi 25:28) Kengɛ yimba yaso—kana monga la ndjâkimɛ—ekɔ ohomba efula naka sho nangaka monga la nkumbo ka wɔladi ndo k’ɔngɛnɔngɛnɔ. Kânga mbeso bu kokele, sho pombaka monga la ndjâkimɛ, nɛ dia ɔsɔ ekɔ olowa ɔmɔtshi wa nyuma k’ekila kaki Nzambi. (Romo 7:21, 22; Ngalatiya 5:22, 23) Nyuma kayotosha ndjâkimɛ naka sho nɔmbaka Nzambi dia kondja dionga sɔ, naka sho kitanyiyaka alako wa lo Bible wendana la dionga diakɔ, ndo naka sho mbɔtɔnɛka l’anto wadikɛnɛmɔla lo nsɛnɔ yawɔ. Mbekelo kɛsɔ kayotokimanyiya dia sho ‘ndawɔ monanyi.’ (1 Koreto 6:18) Ndjâkimɛ ayotokimanyiya nto dia sho tshika akambo a ngala, mbewɔ kana tshungɔ oma lo sɔngu ka wanu, ndo tayeya mbikikɛka awui wa pâ la lotutsha.
17 Dui dikina di’ohomba efula kokaka mbutama lo yoho nyɛ: Dilɛmiɛlɔ dia lowandji ayotokimanyiya dia nyanga woho wa monga la wɔladi a Nzambi lo nkumbo yaso. Paulo akafunde ate: “Dimi nangaka nyu mbeya nyati: Ote a pami tshe eli Kristu, la ote a umuntu eli pami; la ote a Kristu eli [Nzambi].” (1 Koreto 11:3) Kɛdikɛdi, pami mbele ɔnɔmbɔdi wa nkumbo, wadiɛnde mbokimanyiyaka la kɔlamelo tshɛ ndo ana kitanyiyaka awui w’ambutshi awɔ. (Efeso 5:22-25, 28-33; 6:1-4) Lɔkɛwɔ la ngasɔ mɛtɛ keketshaka wɔladi a Nzambi l’atei a nkumbo.
18 Omi lele Okristo pombaka mbohɔka ɔnɛ lowandji lɔsɔ lata Afundelo kema lowandji la lokalanga. Nde pombaka mbokoyaka ɛnyɛlɔ ka Yeso lele Owandji ande. Kânga mbakandahombe monga ‘owandji wa diangɔ tshɛ,’ Yeso ‘akaye dia ndjokambɛ anto, koko aha di’anto ndjôkambɛ.’ (Efeso 1:22; Mateu 20:28) Lo yoho yakɔ yâmɛ, Okristo wa pami kambaka la lowandji lande la ngandji dia nde mbeya kokɛ nkumbo kande dimɛna. Wadi lele Okristo mɛtɛ ngɛnangɛnaka kamba l’omɛnde kâmɛ. Lam’ele nde ekɔ ‘okimanyedi’ wɔfɔnyi l’omɛnde, nde ekɔ la waonga ndo l’akoka wahomba omɛnde, ko nde mboshaka ekimanyielo kende l’ohomba. (Etatelu 2:20; Tukedi 31:10-31) Naka lowandji monga lo yoho yasungana, kete wadi l’omi wayɔlɛmiyanaka ndo ana wayokitanyiyaka awui awɔ. Eelo, dilɛmiɛlɔ dia lowandji keketshaka wɔladi a Nzambi l’atei a nkumbo.
19 Dui dia sato di’ohomba kokaka mbutama ɔnɛ: Sawolaka dimɛna ekɔ ohomba efula dia nkumbo monga la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Jakoba 1:19 totɛka ɔnɛ: ‘Onto tshɛ pombaka monga esadi esadi dia nonga, ɔkɔkɛ dia tɛkɛta.’ Ase nkumbo pombaka mpokamanɛka ndo mbutanɛka awui nɛ dia sawola l’atei a nkumbo kɛdikɛdi tɛkɛta ndo mpokamɛ. Oyadi kânga lam’ataso dikambo dia mɛtɛ, wâle wa mamba mbeyaka ndjotomba naka tambodita la ngala, l’otako kana aha la kana yimba. Ɛtɛkɛta aso pombaka monga mpɛ ndo ‘sɔhanyema la lɛɛhɔ.’ (Kolosai 4:6) Nkumbo yakitanyiya awui wa lo Bible ndo yasawola dimɛna yekɔ lo tawese wɔladi a Nzambi.
20 Dui dia nɛi diɔ nɛ: Ngandji ekɔ ohomba dia nkumbo monga la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Lolango lele ndo la totshelo talɔ mbeyaka monga ohomba lo diwala, ndo ngandji k’efula kokaka monga l’asa ase nkumbo. Koko ngandji koleki ohomba ele kɛnɛ kelɛwɔ lo Grɛkɛ ɔnɛ a·gaʹpe. Ɔsɔ kele ngandji kokaso Jehowa, Yeso ndo onyaso onto. (Mateu 22:37-39) Nzambi akɛnya anto ngandji kɛsɔ kawaokande lam’akandakimɔ ‘Ɔnande ɛtɔi lakandôte, ate kele onto tshɛ lele la mbetawɔ le nde atolanyemake koko akondja lɔsɛnɔ la pondjo.’ (Joani 3:16) Ande ɔlɔ mɛnya ase nkumbo kaso ngandji ka ngasɔ kawaokaso lee! Ngandji kɛsɔ koleki tshɛ ekɔ “dimama di’osanga dia kokele.” (Kɔlɔsai 3:14, NW) Tɔ kakatanyaka wadi l’omi kâmɛ ndo mbatshutshuyaka di’onto l’onto salɛ onyande l’anawɔ kɛnɛ kele ɔlɔlɔ. Etena katomba ekakatanu, ngandji mbakimanyiyaka dia vɔ mbishana lonya ko mbakandola kâmɛ. Sho kokaka monga l’eshikikelo ɔnɛ dikambo sɔ diayotshama, nɛ dia “ngandji . . . hayangi paka lulangu landi, . . . atukukhumeka akambu tshe, atukitshiyaka akambu tshe, atulungamelaka akambu tshe, atukikeka akambu tshe. Ngandji haheko pundju.” (1 Koreto 13:4-8) Eelo, nkumbo yele ngandji kokanawɔ keketshamaka la ngandji kokawɔ Jehowa yekɔ mɛtɛ l’ɔlɔ wa mamba!
Tetemala Nyanga dia Monga la Wɔladi a Nzambi
21 Awui tshɛ wambotɔtɛkɛta lanɛ ndo akina efula wotumbi oma lo Bible fundama lo abuku watosha Jehowa oma lo ɔlɔlɔ ande lo tshimbo y’“ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ.” (Mateo 24:45, NW) Awui asɔ tanemaka l’ekanda efula, ɛnyɛlɔ oko lo dibuku dia ndjɛkɛ 192 diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: Sheke y’Ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo Nkumbo; dibuku sɔ diakatombe lo nsanganya ya distrikɛ yaki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Akɛndji wa Wɔladi a Nzambi,” nsanganya yakɔtɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa l’andja w’otondo l’ɔnɔnyi wa 1996 la wa 1997. Mbekaka Bible l’onto ndo l’onto ndo l’atei a nkumbo l’ekimanyielo ka dibuku dia ngasɔ kokaka mbela ɛlɔlɔ efula. (Isaya 48:17, 18) Naka nyu kitanyiyaka alako wa l’Afundelo, kete mɛtɛ wɔladi la ɔngɛnɔngɛnɔ wa nkumbo kanyu wayokoka fula.
22 Jehowa ambolamɛ nkumbo yasala lolango lande diangɔ di’amɛna efula, ndo nde mɛtɛ sunganaka sho mbotombola ndo mbokambɛ. (Enyelo 21:1-4) Nyosale tshɛ dia ɔtɛmwɛlɔ wa Nzambi ka mɛtɛ monga lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ la nkumbo kanyu. Jehowa, Shɛso ka l’olongo ka ngandji, akɔtshɔkɔlɛ efula lam’atayayange dia monga la wɔladi a Nzambi l’atei a nkumbo kayɛ!
[Study Questions]
1. Lɔsɛnɔ la nkumbo lakatɔngɔla Jehowa ngande wakilɔ?
2. Lam’akandatonge diwala, Nzambi kokanyiyaka paka dia mbisha anande w’anto ɔngɛnɔngɛnɔ oto ko pe, koko nde akalangaka ndo dikambo dimɔtshi. Naa dikambo diakɔ?
3. Kakɔna kahombama dia ase nkumbo mamema Nzambi lo lɔsɛnɔ lawɔ?
4, 5. Bonde kakokaso mbuta ɔnɛ lɔsɛnɔ la nkumbo laya lo wâle nshi nyɛ l’andja w’otondo?
6. Divɛsa dia 1 Joani 5:19 diekɔ la shɛngiya yakɔna lo ekakatanu waya lo nkumbo nshi nyɛ?
7. Ngande wakoka nkumbo fukutanyema la waonga wele l’anto efula lo nshi nyɛ y’ekomelo?
8, 9. Shɛngiya yakɔna yakoka monga la lɔkɛwɔ l’ana lo ɔngɛnɔngɛnɔ wa nkumbo?
10. Ngande wakoka ana kimanyiya nkumbo yawɔ dia yɔ nyanga dia monga la wɔladi a Nzambi?
11. Ngande wakoka ambutshi kimanyiya anawɔ dia vɔ monga ekambi wa Jehowa wa kɔlamelo?
12. Bonde kahomba luudu l’Okristo monga la wɔladi?
13, 14. (a) Naɔmi akandakombolɛka Ruta la Ɔrɔpa? (b) Luudu l’Okristo pombaka monga dihole dia diomuyelo dia woho akɔna?
15. Oko le yɛ, sheke y’ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo nkumbo kɛdikɛdi na?
16. Naa ohomba wa ndjâkimɛ l’atei a nkumbo?
17, 18. (a) Divɛsa dia 1 Koreto 11:3 ngande wakotshamadiɔ l’atei a nkumbo k’Okristo? (b) Ngande wele dilɛmiɛlɔ dia lowandji keketshaka wɔladi lo nkumbo?
19. Bonde kele ekɔ ohomba sawolaka dimɛna dia nkumbo monga la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ?
20. Bonde kakokayɛ mbuta ɔnɛ ngandji ekɔ ohomba dia nkumbo monga la wɔladi?
21. Kakɔna kakoka nyokimanyiya dia wɔladi la ɔngɛnɔngɛnɔ wa nkumbo kanyu fula?
22. Kakɔna kahomba monga lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ la nkumbo kaso?
[Caption]
[Questions]
[Caption on page 18]
[Caption on page 18]
Sawolaka dimɛna tokimanyiyaka dia sho nyanga dia monga la wɔladi a Nzambi l’atei a nkumbo
[Caption on page 19]
[Review on page 19]
Ngande Wayoyokadimola?
◻ Kakɔna kele ohomba dia ase nkumbo mamema Nzambi lo lɔsɛnɔ lawɔ?
◻ Bonde kaya ekakatanu wa mamba lo nkumbo nshi nyɛ?
◻ Ele sheke y’ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo nkumbo?
◻ Naa awui amɔtshi wakoka tokimanyiya dia sho monga la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’atei a nkumbo?