Ɛtshɔkɔ Wa Mamba W’oma Lo Sheke y’oyoyo
“[Yeso] ambuyala . . . [ombokanyi] a sheki yuleki ololo.”—HEBERU 8:6.
L’ƆKƆNGƆ w’Adama l’Eva ntsha pɛkato, Jehowa akahembola kilombo ka Satana, ɔnɛ lakakese Eva awotɛ ate: “Dimi layudja luhetshu l’asaye la umuntu, ndu l’asa [“lɔtɔngɔ layɛ la lɔtɔngɔ lande,” NW]. Ndi [“ayokominola,” NW] l’ote, ku we ayûlumataka lu etshindji.” (Etatelu 3:15) Lam’akabatizama Yeso l’Ɔkɛdi wa Jɔrɔdana lo 29 T.D., Lɔtɔngɔ lakalakema l’Ɛdɛna lakayɛnamaka. Lo nyɔi kande l’otamba w’asui lo 33 T.D., etenyi ka pɔlɔfɛsi k’edjedja kɛsɔ kakakotshama. Satana ‘akalumata etshindji’ ka Lɔtɔngɔ lakɔ.
2 Diɛsɛ ko, kânga mbakosalɛ mpota kakɔ kandji k’efula, tɔ kakakɔnɔ. Yeso akolɔ oma l’edo oko nyuma kahavu nto ko akadɛ otsha le She l’olongo, lɛnɛ akandatofutaka oshinga wa dikila diande diakatshɔma oko ‘tshungo lo dikambo di’anto efula.’ Omalɔkɔ, awui anɛ wakandate ndamɛ wakakotshama: “Dieli la On’a untu dia munyiyama; ne dia untu tshe lawetawo, ayali la lumu la pundju. Ne dia [Nzambi] akalangi [“andja,” NW] utamanya, mbakandawasha On’andi etoi lakanduti, dia untu tshe lawetawo, tavokaki, keli ayali la lumu la pundju.” (Mateu 20:28; Joani 3:14-16; Heberu 9:12-14) Sheke y’oyoyo yakambakɔ olimu a woke efula l’ekotshamelo ka pɔlɔfɛsi kaki Yeso.
Sheke y’Oyoyo
3 Yema tshitshɛ la ntondo ka nde mvɔ, Yeso akatɛ ambeki ande ɔnɛ dikila diande diayotshɔma diekɔ ‘dikila dia sheke y’oyoyo.’ (Mateu 26:28; Luka 22:20) Nshi dikumi l’ɔkɔngɔ wa nde mbudɛ l’olongo, sheke y’oyoyo yakamɛ kamba olimu lam’akatsholwama nyuma k’ekila le ambeki oko 120 wakatshumana lo luudu la la diko la Jerusalɛma. (Etsha 1:15; 2:1-4) Ɛɔtwɛlɔ k’ambeki 120 asɔ lo sheke y’oyoyo akɛnya dia sheke “y’edjedja,” y’Ɛlɛmbɛ yakalengɔ k’etena kɛsɔ.—Heberu 8:13.
4 Onde sheke y’edjedja kokamba olimu ayɔ? Kema, aha ngasɔ. Lo mɛtɛ, lam’ele sheke yakɔ yakahɛnama le kina, As’Isariyɛlɛ wa l’emunyi komonga wodja wa lânde waki Nzambi nto. (Mateu 23:38) Ngasɔ mbakidiɔ nɛ dia As’Isariyɛlɛ kombetawɔ Okitami waki Jehowa ndo wakôkalɛ. (Etumbelu 19:5; Etsha 2:22, 23) Koko, la ntondo ka sheke kina ndjɔhɛna sheke y’Ɛlɛmbɛ, yɔ yakatakambi olimu efula. L’edja k’ɛnɔnyi nkama, yɔ yakɛnya anto mboka ka vɔ ndjasukanya la Nzambi ndo ndjakokɛ oma le ɛtɛmwɛlɔ wa kashi. Ɛlɛmbɛ akɔ waki l’awui efula wakɛnyaka didjidji dia sheke y’oyoyo, ndo woho wakalambolaka anto elambo mbala la mbala, akɛnyaka ɔnɛ anto wekɔ l’ohomba w’onto l’atshungola oma lo pɛkato la nyɔi. Lo mɛtɛ, Ɛlɛmbɛ waki “umbetsha asu [“polo ndo lam’akaye,” NW] Kristu.” (Ngalatiya 3:19, 24; Romo 3:20; 4:15; 5:12; Heberu 10:1, 2) Koko, oma lo tshimbo ya sheke y’oyoyo mbakahombe anto kondja ɛtshɔkɔ tshɛ wakawalake Abarahama.
Wedja Wambɔtshɔkwama oma Le Lɔtɔngɔ l’Abarahama
5 Jehowa akalake Abarahama ate: “Wedja tshe wa la kete wayotshokwama uma lu dikambu dia [“lɔtɔngɔ layɛ,” NW].” (Etatelu 22:18) Lo sheke y’edjedja, angɛndangɛnda efula wanɛ waki l’etema a memakana wakatshɔkwama oma lo diɔtɔnganelo diawɔ l’Ase Isariyɛlɛ, wodja wakakengaka lɔtɔngɔ l’Abarahama. Koko, lo ndjela ekotshamelo katɔ ka lo nyuma k’ohomba efula, Lɔtɔngɔ l’Abarahama aki pami ka kokele. Paulo akalembetshiya dui sɔ lam’akandate ate: “Alaka wakalakema le Abarahama ndu le [“lɔtɔngɔ lande,” NW]. Ndi kumvuta ati: Le [“ntɔngɔ, watekana oko yekɔ efula, koko nde akate dikambo dia ɔtɔi: Le lɔtɔngɔ layɛ, ɔnɛ lele Kristo,” NW].”—Ngalatiya 3:16.
6 Eelo, Yeso ekɔ Lɔtɔngɔ l’Abarahama, ndo oma le Nde mbatshɔkwama wedja lo yɛdikɔ ya woke efula yoleki ɛngɔ tshɛ kakoka kondja Isariyɛlɛ wa l’emunyi. Lo mɛtɛ, Isariyɛlɛ ndamɛ mbaki wodja a ntondo wakakondja ɔtshɔkɔ akɔ. Yema l’ɔkɔngɔ wa Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi 33 T.D., ɔpɔstɔlɔ Petero akatɛ olui ɔmɔtshi w’Ase Juda ate: “[“Ana wa,” NW] amvutshi mbenyu, la [w]a sheki yakadjela [Nzambi] watshenyu, lam’akandatela Abarahama ati: Wedja tshe wa la kete wayotshokwama uma le [“lɔtɔngɔ layɛ,” NW]. [Nzambi] akulula ukambi andi, akanyutumelandi ntundu dia nyotshokola lam’ayundunyunya uma lu kolo yanyu.”—Etsha 3:25, 26.
7 Esadi eto Ase Samariya l’Ase Wedja wakayokondjaka ɛtshɔkɔ akɔ. (Etsha 8:14-17; 10:34-48) Ondo l’asa 50 la 52 T.D. mbakafundela Paulo Akristo wa la Ngalatiya ka l’Asie Mineur ate: “Afundelu akeyi ntundu ati: [Nzambi] ayuyindja asi wedja uma lu mbetawo; akasambisha Abarahama lukumu l’ololo la ntundu ati: Wedja tshe wayotshokwama lu dikambu diaye. Okone akanga a mbetawo wambotshokwama kame la Abarahama, kanga mbetawo.” (Ngalatiya 3:8, 9; Etatelu 12:3) Kânga mbaki Akristo efula wa la Ngalatiya “asi wedja,” vɔ wakatshɔkwama oma le Yeso l’ɔtɛ wa mbetawɔ kawɔ. Lo woho akɔna na?
8 Paulo akatɛ Akristo w’Ase Ngalatiya w’oma lo waoho kana w’oma lo wedja tshɛ ate: “Naka asika Kristu mbenyu, keti nyu nyeko [“mɛtɛ lɔtɔngɔ la,” NW] Abarahama, ekito wa daka.” (Ngalatiya 3:29) Le Ase Ngalatiya asɔ, l’atei w’ɛtshɔkɔ wakawakondja oma lo tshimbo ya Lɔtɔngɔ l’Abarahama, mbaki ndo ɛɔtwɛlɔ kawɔ lo sheke y’oyoyo ndo wakonge ekitɔ kâmɛ la Yeso, wakasangana la nde l’atei wa lɔtɔngɔ l’Abarahama. Hateye lofulo l’Ase Isariyɛlɛ w’edjedja. Kɛnɛ keyaso ele vɔ “waki efula uku seke ya losenga la l’umamu w’ashi a waki.” (1 Khumi ya Dikanga 4:20) Koko, sho mbeyaka lofulo la komelo la wanɛ wele kâmɛ la Yeso l’atei wa lɔtɔngɔ la lo nyuma—anto 144000. (Enyelo 7:4; 14:1) Anto 144000 asɔ tomba oma lo “wauhu tshe, ndu w’eteketa tshe, ndu w’uma lu wehu tshe, la waulelu tshe” w’anto ndo wekɔ lo kamba dia mbisha anto akina nto ɛtshɔkɔ w’oma lo sheke y’Abarahama.—Enyelo 5:9.
Pɔlɔfɛsi Kɛmɔtshi Kambokotshama
9 Lam’akandataka dia sheke y’oyoyo, Jeremiya akafunde ate: “Keli on’eli sheki yayumudja la khumbu ka Isariyele, l’okongo wa nshi yako. Dimi layudja elembe ami lu nyumu yawo, layêfunda lu etema awo. Dimi layuyala [“Nzambi kawɔ,” NW], ku vo wayuyala wudja ami, mbata [Jehowa].” (Jeremiya 31:33) Dionga dimɔ dieyama anto wa lo sheke y’oyoyo ele vɔ kambɛka Jehowa olimu oma lo ngandji kawokawɔ oma k’ɛse otema. (Joani 13:35; Heberu 1:9) Ɛlɛmbɛ wa Jehowa fundama l’etema awɔ, ndo vɔ nangaka sala lolango lande la wangasanu tshɛ. Lo mɛtɛ, anto amɔ wa kɔlamelo wakikɔ l’Isariyɛlɛ, wanɛ wakalangaka ɛlɛmbɛ wa Jehowa efula. (Osambu 119:97) Koko anto efula konangaka ɛlɛmbɛ akɔ. Koko vɔ kombitshanyema oma lo wodja awɔ. Ndoko onto lakoka tshikala lo sheke y’oyoyo naka ɛlɛmbɛ a Nzambi hawofundami l’otema ande.
10 L’ɔkɔngɔ diko, Jehowa akayotaka dikambo di’anto wa lo sheke y’oyoyo ate: “Dimi layuyala [Nzambi] kawɔ, Ku vɔ wayuyala wudja ami.” (Jeremiya 31:33) L’Isariyɛlɛ w’edjedja, efula wakatɛmɔlaka nzambi y’ase wedja, koko vɔ komumɔ As’Isariyɛlɛ. Lo ndjela tɛdikɔ ta lo sheke y’oyoyo, Jehowa akayotongaka wodja wa lo nyuma, ‘Isariyɛlɛ wa Nzambi,’ dia pɛna Isariyɛlɛ wa l’emunyi. (Ngalatiya 6:16; Mateu 21:43; Romo 9:6-8) Koko, ndoko onto latshikala lo wodja w’oyoyo wa lo nyuma ɔsɔ naka nde hayɔtɛmɔla Jehowa ndamɛ oto.
11 Jehowa akate nto ate: “Vo tshe wayunimbitela ndu wa waki ndu wa tshitshe.” (Jeremiya 31:34) As’Isariyɛlɛ efula kombeyaka Jehowa, wakataka vate: “[Jehowa] hutsha ololo kana kolo.” (Zefaniya 1:12) Ndok’onto layotshikala l’Isariyɛlɛ wa Nzambi naka nde heye Jehowa kana nanyaka ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi. (Mateu 6:24; Kolosai 3:5) As’Isariyɛlɛ wa lo nyuma wekɔ ‘anto weya Nzambi kawɔ.’ (Danyele 11:32) Vɔ ngɛnangɛnaka ‘mbeya Nzambi kâmɛ ka mɛtɛ la Yeso Kristo.’ (Joani 17:3) Yoho yeyawɔ Yeso mbakimanyiyaka dia vɔ ndeka mbeya Nzambi, kana ndjasha efula le nde nɛ dia, Yeso ‘mbakeyanya Nzambi.’—Joani 1:18; 14:9-11.
12 Dia kumiya, Jehowa akalake ate: “Dimi layudimanyia uhedia awo, handjuho kolo kawo ntu, mbata [Jehowa].” (Jeremiya 31:34b) Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ waki la nkama y’ɛlɛmbɛ wa totshitshɛ kana adjango wa lofunda wakawalɔmbaka As’Isariyɛlɛ dia mbakitanyiya. (Euhwelu k’Elembe 28:1, 2, 15) Onto tshɛ lakadiakaka Ɛlɛmbɛ akalambolaka elambo dia pɛkato yande nyimanyiyama. (Akambu w’Asi Lewi 4:1-7; 16:1-31) Ase Juda efula wakayomɛka mbetawɔ ɔnɛ vɔ koka ndjâla akanga a losembwe oma l’etsha awɔ vamɛ lo ndjela Ɛlɛmbɛ. Koko Akristo mbeyaka ɔnɛ: pondjo, vɔ hawokoke monga akanga a losembwe oma l’etsha awɔ vamɛ. Vɔ hawokoke mbewɔ di’aha sala pɛkato. (Romo 5:12) Lo sheke y’oyoyo, paka onto koyadi la mbetawɔ l’olambo wakafute Yeso ko nde monga la dihole di’osembwe la ntondo ka Nzambi. Koko, dihole dia ngasɔ diekɔ tshondo ya losha l’oma le Nzambi, kana ngandji ka mamba katokande. (Romo 3:20, 23, 24) Jehowa atetemalakɔ nɔmba ekambi ande dia vɔ mbokitanyiya. Paulo akate ate: wanɛ wele lo sheke y’oyoyo wekɔ “la tshina dia elembe wa Kristu.”—1 Koreto 9:21.
13 Ɔnkɔnɛ, ndo Akristo mbele l’olambo wa nambola dia komba pɛkato yawɔ, koko nɛmɔ di’olambo akɔ ndeka di’elambo wakalambɔmaka lo nshi ya sheke y’Ɛlɛmbɛ la fwa. Paulo akafunde ate: “Olombedi tshe [wa la tshina dia sheke y’Ɛlɛmbɛ] latemalaka la lushi la lushi atsha ulimu andi, atukimoka ulambu pupu, waheyi minya kolo [“pondjo,” NW]. Keli [Yeso], lam’akandayakimo etena otoi uku ulambu wa kolo, ndi akatudjase lu lunya la pami la [Nzambi].” (Heberu 10:11, 12) Lam’ele Akristo wanɛ wele lo sheke y’oyoyo wekɔ la mbetawɔ l’olambo wakafute Yeso, Jehowa mbaɔsaka oko akanga a losembwe, waha la pɛkato, ndo vɔ sunganaka kitama nyuma oko anande wa lo nyuma. (Romo 5:1; 8:33, 34; Heberu 10:14-18) Lam’atshawɔ pɛkato nɛ dia wekɔ anto w’ekokele, vɔ kokaka nɔmba Jehowa edimanyielo, ko Jehowa ayowadimanyiyɛ lo tshimbo y’olambo wa Yeso. (1 Joani 2:1, 2) Koko naka wambosala pɛkato l’okonda, kete vɔ shisha dihole diawɔ dia losembwe ndo diɛsɛ dia monga lo sheke y’oyoyo.—Heberu 2:2, 3; 6:4-8; 10:26-31.
Sheke y’Edjedja la y’Oyoyo
14 Lo sheke y’edjedja, apami wakahemaka ohekele dia mɛnya ɔnɛ vɔ wekɔ la tshina di’Ɛlɛmbɛ. (Akambu w’Asi Lewi 12:2, 3; Ngalatiya 5:3) L’ɔkɔngɔ w’etshumanelo k’Akristo tongama, amɔ wakafɔnyaka ɔnɛ Akristo w’ase wedja la dia mbahema ohekele ndo vɔ lawɔ. Koko apɔstɔlɔ kâmɛ la dikumanyi dia la Jerusalɛma, wakalɔmbwama la Dui dia Nzambi ndo la nyuma k’ekila wakɛnyi ɔnɛ bu ohomba. (Etsha 15:1, 5, 28, 29) L’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi ɛmɔ eto, Paulo akate ate: “Ose Yuda la nsɔlɔ, aha paka ɔnɛ lɛɛnama lo washo ndo lambonyamaka elemba wooho wɛɛnama lo demba dyande. Koko ose Yuda la nsɔlɔ ko ɔnɛ lawoyaala [l’otema], ɔnɛ lohembodi elemba koko l’atei w’otema waakinde, ohembweelo w’elemba weendana la [nyuma] koko aha [la] dui dyofundami.” (Rɔma 2:28, 29, Dyookaneelo dy’oyooyo) Pembola onto elemba lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ, oyadi kânga oko akawahembolaka Ase Juda wa l’emunyi, komonga ohomba lo yoho ya lo nyuma lo asho waki Jehowa. Le ase sheke y’oyoyo, ohembwelo awɔ w’elemba la dia salema l’otema koko aha l’emunyi. Vɔ la dia minya awui wa kɔlɔ tshɛ wakanyiyawɔ, wakombolawɔ, ndo nsaki yawɔ yahangɛnyangɛnya Nzambi.a Ɛlɔ kɛnɛ, anto efula wekɔ etondo wa tolembetelo tasɛna tɛnya ɔnɛ nyuma k’ekila kadimolaka tokanyi t’anto lo yoho shɔ.—1 Koreto 6:9-11; Ngalatiya 5:22-24; Efeso 4:22-24.
15 L’atei w’ɔlɔngɔswɛlɔ wa sheke y’Ɛlɛmbɛ, Jehowa mbaki Nkumekanga k’Isariyɛlɛ, ko l’ɔkɔngɔ diko, nde akayotetemala nɔmbɔla lo tshimbo ya nkumi ya dikanga y’anto yakolɛka la Jerusalɛma. (Isaya 33:22) Ndo nto, Jehowa mbele Nkumekanga k’Isariyɛlɛ wa Nzambi, Isariyɛlɛ wa lo nyuma, ndo oma lo 33 T.D., nde akamɛ mbolɛ lo tshimbo ya Yeso Kristo, lakalongola “wulu tshe . . . l’ulungu ndu la kete.” (Mateu 28:18; Efeso 1:19-23; Kolosai 1:13, 14) Ɛlɔ kɛnɛ, Isariyɛlɛ wa Nzambi mbetawɔka ɔnɛ Yeso Kristo mbele Nkumekanga ka Diolelo diaki Nzambi dia l’olongo, diakashikikɛma lo 1914. Yeso ekɔ Nkumekanga koleki kânga Hezekiya, Jɔsiya, la nkumi ya dikanga nkina tshɛ ya kɔlamelo yaki l’Isariyɛlɛ w’edjedja ɔlɔlɔ.—Heberu 1:8, 9; Enyelo 11:15.
16 Isariyɛlɛ kondjâla paka diolelo to, koko aki ndo la dioho di’ɛlɔmbɛdi w’akitami. Lo 33 T.D., Isariyɛlɛ wa Nzambi akahɛnɛ Isariyɛlɛ wa l’emunyi ko wakayokomaka “ukambi” waki Jehowa, “Emenyi” ande. (Isaya 43:10) Ɛtɛkɛta waki Jehowa otsha le As’Isariyɛlɛ wofundami lo Isaya 43:21 la lo Etumbelu 19:5, 6 wakendanaka oma k’etena kɛsɔ l’Isariyɛlɛ waki Nzambi wa lo nyuma. Wodja waki Jehowa w’oyoyo wa lo nyuma akayala oma k’etena kɛsɔ “wudja wakawasonola, elombedi wa lu diuhu dia khum’ekanga, la wudja w’ekila, antu wa [Nzambi] ndame,” wanɛ wakakondja ɔkɛndɛ wa ‘mbewoya anto wa lo wedja ekina ɛlɔlɔ waki Jehowa.’ (1 Petero 2:9) Wanɛ tshɛ wele lo Isariyɛlɛ wa Nzambi, oyadi apami kana amato, vɔ tongaka dioho di’ɛlɔmbɛdi. (Ngalatiya 3:28, 29) Oko wewɔ etenyi ka hende ka lo lɔtɔngɔ l’Abarahama, vɔ watakɔ ɛlɔ kɛnɛ ɔnɛ: ‘Nyu wedja, nyɔngɛnɛngɛnɛ kâmɛ l’ekambi ande.’ (Euhwelu k’Elembe 32:43) As’Isariyɛlɛ wa lo nyuma weke la nkɛtɛ mbakenga “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa nkɛsɔ.” (Mateo 24:45-47, NW) Paka sho kosanganyi la wɔ ko Nzambi mbetawɔ olimu w’ekila wahombaso mbokambɛ.
Diolelo dia Nzambi —Ekotshamelo k’Ekomelo
17 As’Isariyɛlɛ wakotɔ l’ɔkɔngɔ wa 1513 N.T.D. wakɔtɔka lo sheke y’Ɛlɛmbɛ oma k’eotwelo kawɔ. Wanɛ wetawɔ Jehowa dia vɔ mbɔtɔ lo sheke y’oyoyo ndo vɔ lawɔ mbotɔka lo yoho mɔtshi—vɔ mbotɔka lo nyuma. Yeso akatɛ Nikɔdɛmo ɔnɛ laki Ofarisɛ dui sɔ lam’akandate ate: “Mete, mete, kakutelami nti: Untu heyi mena diulelu dia [Nzambi] tshikima ndi ambuto ntu.” (Joani 3:3) Ambeki 120 waki lo Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi 33 T.D. mbaki anto wa ntondo w’ekokele wakotɔ lo yoho y’oyoyo. Lam’ele wakelamɛ ɔnɛ akanga a losembwe la tshina dia sheke y’oyoyo, vɔ wakalongola nyuma k’ekila oko ‘ɔkɔlɛ’ wa diolelo diowaombewɔ. (Efeso 1:14) Vɔ ‘wakotɔ lo nyuma’ dia monga ana a yaanyi waki Nzambi, dui diawaetɛ anango Yeso, mbut’ate: “ekito kame la Kristu.” (Joani 3:6; Romo 8:16, 17) Woho ‘wambowotɔ nto’ ambadiholɛ mboka dia monga l’elongamelo ka diambo.
18 Lam’akandakambe oko losambi la sheke y’oyoyo, Yeso akadje sheke kina nde l’ambeki ande, ata ate: “Dimi lambodja lanyu sheke, oko akamadje sheke dimi la Papa, dia diolelo.” (Luka 22:29) Sheke ya Diolelo shɔ yekɔ lo nɔngɔsɔla mboka dia ɛnɛlɔ ka diambo ka lo Danyele 7:13, 14, 22, 27 ndjokotshama. Danyɛlɛ akɛnyi “Tangu Andja,” Jehowa Nzambi asha “one lufonyi la on’a untu” lowandji la diolelo. Ko Danyɛlɛ ndjɛna ‘kanga ekila ɔsa tshondo ya diolelo.’ Yeso mbele “one lufonyi la on’a untu” lakalongola Diolelo dia l’olongo oma le Jehowa Nzambi lo 1914. Ambeki ande w’akitami mbele ‘ekilami’ wayolɛ lo Diolelo diakɔ kâmɛ la nde. (1 Tesalonika 2:12) Lo woho akɔna?
19 Lo ndjela ɛnyɛlɔ ka Yeso, l’ɔkɔngɔ wa nyɔi kawɔ, akitami asɔ mbolɔka oma l’edo oko ditongami dia lo nyuma diahalanyemaki dia vɔ kamba kâmɛ la nde l’olongo oko nkumi ya dikanga ndo ɛlɔmbɛdi. (1 Koreto 15:50-53; Enyelo 20:4, 6) Ande elongamelo ka diambo kele lawɔ lee! Vɔ hawotolɛ paka nkɛtɛ ya Kanana tsho, koko ‘wayolɛ oko nkumi ya dikanga lo nkɛtɛ k’otondo.’ (Enyelo 5:10) Onde mɛtɛ vɔ ‘wayɔhɔtɔla atunyi awɔ asoko wa mvudu yawɔ’? (Etatelu 22:17) Eelo, tamu kema kânga yema dia vɔ wayɔsa asoko w’atunyi awɔ lam’ayowɛna nyɔi ka omoto kanga loseka, mbut’ate: Babilɔna ka Woke, ndo lam’ayolamaka akitami akɔ wambolɔ wedja ‘la okalemba a lowolo,’ vɔ la Yeso, ndo lam’ayowominola Satana l’ɔtɛ. Omalɔkɔ, ndo vɔ mbayonga l’ɔkɛndɛ ɔmɔtshi wa kamba l’ekotshamelo k’ekomelo k’awui wa pɔlɔfɛsi kakatama lo Etatelu 3:15.—Enyelo 2:26, 27; 17:14; 18:20, 21; Romo 16:20.
20 Koko polo ndo kakiye, sho mbeyaka ndjambola ɔnɛ: Onde sheke y’Abarahama ndo sheke y’oyoyo mendanaka paka l’anima 144000 wa kɔlamelo asɔ ato? Kema, akina wahaleke mendana la toseke tɔsɔ wayɔtshɔkwama oma le wɔ, oko wayotodiɛna lo sawo diayela.
[Footnote]
a Enda lo Insight on the Scriptures, Vɔlumɛ 1, lɛkɛ 470, dibuku diakatondja Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Study Questions]
1. Akɔna aki ‘lɔtɔngɔ la omoto’ lakalakema l’Ɛdɛna, ndo ngande ‘wakawolumata l’etshindji’ na?
2. Lo ndjela ɛtɛkɛta wa Yeso ndamɛ, ngande wakondja anto wahɔ oma lo nyɔi kande?
3. Etena kakɔna kakamɛ sheke y’oyoyo kamba olimu ayɔ mbala ka ntondo?
4. Onde sheke y’edjedja yakahekɔ olimu ayɔ? Lembetshiya.
5, 6. Lo ndjela ekotshamelo ka lo nyuma ka sheke y’Abarahama, ele Lɔtɔngɔ l’Abarahama, ndo wodja akɔna wa ntondo wakalongola ɛtshɔkɔ oma lo tshimbo yalɔ?
7. Wedja akɔna wakatshɔkwama oma le Yeso, Lɔtɔngɔ l’Abarahama?
8. Le Akristo wa lo nshi ya Paulo, kakɔna kaki l’atei w’ɛtshɔkɔ wakawakondja oma lo tshimbo ya Lɔtɔngɔ l’Abarahama, ndo woho akɔna wakayɔtshɔkwama anto efula lo yoho shɔ na?
9. Ngande wele ase sheke y’oyoyo l’ɛlɛmbɛ wa Jehowa l’etema awɔ?
10, 11. Le ase sheke y’oyoyo, lo woho akɔna ‘wakakome Jehowa Nzambi kawɔ,’ ndo ngande ayowoweya vɔ tshɛ na?
12, 13. (a) L’ɔkɔkɔ akɔna wadimanyiyɛ Jehowa anto wa lo sheke y’oyoyo wasala pɛkato na? (b) Dia edimanyielo ka pɛkato, ngande wele sheke y’oyoyo ndeka y’edjedja na?
14. Naa wahemelo w’ohekele wakalɔmbamaka la tshina dia sheke y’Ɛlɛmbɛ? la la tshina dia sheke y’oyoyo?
15. Lo mbɛdika Isariyɛlɛ wa l’emunyi la Isariyɛlɛ waki Nzambi, ngande wakôlɛka ndo wôlɛ dioho dia nkumi ya dikanga?
16. Dioho di’ɛlɔmbɛdi dia woho akɔna diele Isariyɛlɛ wa Nzambi?
17. Ngande wotɔ ase sheke y’oyoyo?
18. Mbotɔ mbala ka hende mbishaka ase sheke y’oyoyo diaaso dia vɔ monga l’elongamelo kakɔna ka diambo efula?
19, 20. (a) Le wanɛ wele lo sheke y’oyoyo, naa ekotshamelo k’ekomelo ka diambo kayotshama le wɔ lo ndjela daka diaki Jehowa le Abarahama? (b) Naa wembola ekina wele l’ohomba w’ekadimwelo?
[Caption]
[Footnotes]
[Caption]
[Questions]
[Caption on page 27]
[Review on page 27]
Onde Wɛ Mbohɔka?
◻ Lo etena kakɔna kakatatɛ kamba sheke y’oyoyo olimu?
◻ Awui akɔna wakakotshama la tshina dia sheke y’edjedja?
◻ Ntondotondo, ele Lɔtɔngɔ l’Abarahama, ndo lo ngande wakatshɔkwama wedja oma le Lɔtɔngɔ lakɔ na?
◻ Ngande wayokotshama etenyi k’ekomelo ka sheke y’Abarahama ndo y’oyoyo lo dikambo di’anto 144000?